1. Samenvatting
In dit rapport verkennen we de toekomstige bestuurlijke en organisatorische inrichting van
Noardwest Fryslan, in opdracht van de gemeenten Franekeradeel, Flarlingen, Het Bildt,
Leeuwarderadeel en Menameradiel. We omschrijven de kenmerken van het gebied,
evenals relevante externe ontwikkelingen en de ambities van de gemeenten.
Daarna komen uitgangspunten voor bestuurlijke en organisatorische samenwerking aan
de orde. Tenslotte gaan we in op de vervolgstappen in dit proces van samenwerking en
herindeling
De vijf gemeenten hebben ieder hun eigen karakter. Echter, in de optelsom zit ook veel
gemeenschappelijks. ledere gemeente staat voor complexe uitdagingen. De
bevolkingsontwikkeling en de economische situatie leiden tot vraagstukken op het gebied
van het voorzieningenniveau, leefbaarheid, bereikbaarheid en economie. Floe blijven de
dorpen en steden levendig, niet alleen om te wonen maar ook om te werken? Floe pak je
grote organisatorische opgaven, zoals de decentralisaties, als gemeente goed aan? Veel
van de (gemeentelijke) opgaven in dit gebied zijn gemeentegrens overstijgend. Of het nu
gaat om bereikbaarheid, het benutten maar ook beschermen van het erfgoed, het
binnenhalen of binnen houden van bedrijvigheid of de zorg voor inwoners. Ze zijn alleen
beter aan te pakken vanuit een gezamenlijke visie: zonder gezamenlijke visie zullen de
gemeenten (hoewel soms onbedoeld) elkaar tegenwerken.
Daar komt bij dat het gewicht dat de afzonderlijke gemeenten in de schaal leggen, relatief
is afgenomen door ontwikkelingen elders in de provincie. Grotere gemeenten hebben
meer slagkracht en krijgen nu eenmaal meer voor elkaar in de provincie en bij de
Rijksoverheid.
Wij denken dat intensief samenwerken tussen de betrokken gemeenten weliswaar een
goede tussenstap is, maar dat het wel van belang is dat dit vanuit een duidelijk
eindperspectief op fusie gebeurt. De termijn waarop is daarbij vanuit de inhoud bezien wat
minder van belang, maar er kunnen vanuit het proces belangrijke redenen zijn om meer of
minder vaart te maken.
Dit rapport gaat niet diep in op de huidige bestuurlijke en organisatorische knelpunten in
de afzonderlijke gemeenten. Dat past niet binnen de opdracht. Wel hebben we
geconstateerd dat alle afzonderlijke colleges van burgemeester en wethouders in de
afgelopen maanden gaandeweg op inhoudelijke argumenten een fusie in het gebied als
wenselijk eindperspectief zijn gaan zien.
Noardwest Fryslan
Rapport fase 1
Pagina 3 van 31
