Bijlage 3:
Procedures en termijnen bij herindeling
Herindeling per 1 januari 2015
Bij een voorgenomen herindeling per 1 januari 2015 geldt dat de reguliere
raadsverkiezingen van maart 2014 worden uitgesteld tot november 2014. Dit worden
daarmee dan de herindelingsverkiezingen voor de samenstelling van de raad van de
nieuw te vormen gemeente. Dit uitstel van de reguliere verkiezingen dient te worden
geregeld bij separate wet. Dat is een algemene wet die de verlenging van de zittingsduur
regelt van de raden van die gemeenten die beogen per 1-1-2015 te fuseren. In de
memorie van toelichting bij die wet moet worden onderbouwd om welke gemeenten het
gaat. Daarvoor hanteert het ministerie van BZK een deadline van 1 maart 2013. Per die
datum wenst het ministerie maximale zekerheid over de gemeenten op welke die wet van
toepassing zal zijn. Dit is het best gewaarborgd indien de voorbereidingsprocedure op
basis van artikel 5 Wet Arhi2 is afgerond. Dat betekent dus dat het herindelingsadvies
door de raden moet zijn vastgesteld, alsmede dat dan ook de zienswijze van GS afgerond
is.
In deze termijnen is met enige goede wil sprake van marge, maar die leveren slechts
beperkte tijdswinst op.
Uitgaande van een harde deadline dat GS het herindelingsadvies vergezeld van hun
zienswijze daarop voor 1 juli 2013 aan de minister moeten hebben gezonden, hanteren
GS een eigen deadline van 1 mei daaraan voorafgaand voor de ontvangst van het door
de betrokken raden vastgestelde herindelingsadvies. Daaraan vooraf gaat in elk geval de
wettelijke termijn van 8 weken terinzagelegging van het eerder door de raden
vastgestelde herindelingsontwerp, en enige tijd die de gemeenten nodig hebben om een
reactienota op te stellen, waarin is aangegeven hoe de gemeenten met de ingekomen
zienswijzen zijn omgegaan. Dit is nog afgezien van de doorlooptijden voor de interne
besluitvormingsprocedures in de diverse gemeenten. Dat betekent dan feitelijk dat op 1
maart 2013 het herindelingsontwerp moet zijn vastgesteld, op basis waarvan BZK
voornoemde uitstelwet kan baseren. En dat herindelingsontwerp (als zijnde het ontwerp-
herindelingsadvies) moet voldoen aan de eisen die het Beleidskader gemeentelijke
herindeling daaraan stelt, inclusief een kenbaar en meetbaar maatschappelijk draagvlak
voor de voorgenomen herindeling. Die peilingen moeten dus een plaats hebben in het
herindelingsontwerp. Dit houdt derhalve in dat alleen een principe-uitspraak van
gemeenten om een herindelingsontwerp te gaan voorbereiden onvoldoende houvast biedt
voor het opstellen van een wet tot verlenging van de zittingsduur van de gemeenteraden.
Indien 1 maart 2013 al wordt gehaald betekent dit overigens nog niet dat er een garantie
kan worden gegeven dat de beoogde fusie per 1-1-2015 ook een feit worden. Dat is
afhankelijk van de besluitvorming door de wetgever. Dat betekent weer voor de betrokken
gemeenten dat zij twee sporen moeten bewandelen voor de voorbereiding van de
verkiezingen in november 2014. Als de herindeling niet (per 1-1-2015) doorgaat, dan
vinden de uitgestelde reguliere verkiezingen van maart 2014 alsnog plaats in november
2014. Gaat de herindeling wel door (blijkend uit tijdige publicatie van de herindelingswet)
dan vinden in november 2014 de herindelingsverkiezingen plaats voor de nieuw te
vormen gemeenteraad.
2 Wet Algemene regels herindeling
Noardwest Fryslan
Rapport fase1
Pagina 29 van 31
