4.3. Toegankelijkheid en individuele voorzieningen en keuzevrijheid van clienten
De gemeente geeft in de verordening aan welke vormen van jeugdhulp alleen na een besluit van of
namens de gemeente of een verwijzing door een arts toegankelijk zijn. Dit zijn de individuele
voorzieningen. Ook worden de voorwaarden voor jeugdhulp en een persoonsgebonden budget
vermeld. Bij voorkeur ontvangt men de hulp vrijwillig. Eerst vanuit het eigen sociale netwerk en de
vrij toegankelijke hulp. Zo nodig ondersteuning vanuit het gebiedsteam, dan wel jeugdhulp. Deze hulp
is deels vrij (zonder tussenkomst van het gebiedsteam) toegankelijk en deels niet vrij toegankelijk.
a. Vrij toegankelij ke j eugdhulp9
Jeugdhulp geboden in de basisvoorzieningen is voor alle inwoners vrij toegankelijk, dat wil zeggen
zonder tussenkomst van het gebiedsteam. Het gaat dan om informatie en advies, lichte (pedagogische)
ondersteuning en contact met de gebiedsteams. Voorbeelden hiervan zijn het jongerenwerk, de
jeugdgezondheidszorg, huisarts, ouderavonden met opvoedthema's in kindcentra/scholen en
(school)maatschappelijk werk.
b. Vrij inzetbare jeugdhulp
Het gebiedsteam is bevoegd om een deel van de voorzieningen vrij in te zetten. Dit betreft naast de
vrij toegankelijke hulp lichte ondersteuning die het gebiedsteam zelf kan bieden. Bijvoorbeeld
kortdurende ambulante (gezins) begeleiding.
c. Niet vrij toegankelijke jeugdhulp10
Indien lichte ondersteuning niet toereikend is, is er specialistische (d.w.z. niet vrij toegankelijke hulp)
jeugdhulp beschikbaar. Hiervoor moet een beschikking worden gegeven. Voorbeelden van niet vrij
toegankelijke jeugdhulp zijn residentiele zorg, pleegzorg en daghulp. Zie bijlage 4 voor een compleet
overzicht.
Specialistische hulp kan pas worden ingezet:
Nadat het gebiedsteam advies heeft gevraagd aan de expertpool11Het gebiedsteam bepaalt samen
met de inwoner welke ondersteuning nodig is;
na verwijzing van de huisarts, medisch specialist of jeugdarts;
op verzoek van de gecertificeerde instelling (jeugdbescherming en reclassering) na uitspraak van
een kinderrechter.
De expertpool werkt voor de gehele provincie Friesland en heeft twee rollen:
onderbouwing van het advies van het gebiedsteam voor de in te zetten niet vrij toegankelijke
jeugdhulp. Dit is inch op- en afschalen, bevorderen doorstroom en advisering over inschakelen
aanvullende expertise;
inhoudelijke ondersteuning van de gebiedsteams (consultatie) en eventueel via de gebiedsteams
ook van de betrokken professionals (zoals leerkracht, voetbaltrainer, maatschappelijk werker,
gezinscoach, etc.)
De toeleiding naar bepaalde vormen van niet vrij toegankelijke jeugdhulp kan ook binnen het
gedwongen kader verlopen. De gecertificeerde instelling kan zelf de noodzakelijke jeugdhulp inzetten.
Het gebiedsteam heeft voor criminele jeugd of plegers van huiselijk geweld een schakel nodig met het
Veiligheidshuis. In het Veiligheidshuis komen gemeente, politie, OM en reclassering samen tot (een
voorstel aan de rechter voor) een integrale set van straf- en zorginterventies. Een goede afstemming
versterkt zowel de aanpak van het Veiligheidshuis als die van het Gebiedsteam, omdat soms een stok
achter de deur nodig is om de noodzakelijke hulp te aanvaarden. Zowel de gesteldheid van het kind als
de maatschappelijke veiligheid is gebaat bij een effectieve combinatie van straf en zorg. Vanuit een
gezin, een plan is dit geborgd.
9 Vrij toegankelijke jeugdhulp wordt in de jeugdwet en de verordening 'overige voorzieningen' genoemd
10 Niet vrij toegankelijke jeugdhulp wordt in de jeugdwet en de verordening 'individuele voorzieningen' genoemd.
11 Notitie Uitwerking toegang en toeleiding tot specialistische jeugdhulp in de provincie Friesland
23
