108
erslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, van den 26 Augustus 1880.
al eenig bezwaar bestaanze zullenbij het waarlijk geringe
bedrag van het voorgestelde entrée-regt, wel niet van de beurs
wegblijven en de groote handelaren, van wie in dezenmoeije-
lijk bezwaren mogen worden verwachtwel volgen.
De heer Dirks meent het amendement te moeten bestrij
nen en wel op grond van eene vergelijking van het verledeue
met de tegenwoordige verwezenlijking van de wenschen der
handelaren. Wat was vroeger het geval De koop
lieden klaagden toen bitterlijk, dat zij voor hunnen han
del geen voldoend gebouw hadden en deze alzoo moesten drij
ven in de open lucht. Herhaaldelijk werd door hen aange
drongen op de stiehtiug van zoodanig gebouwvan een ge
bouw, dat hun behalve persoonlijke beschutting tegen het
wedervoldoende licht en lucht aanbood tot onderzoek of
liever tot keuring van het graan. Leidden hunne verzoeken
lang tot weinig resultaat, thans hebben zij verkregen alles
wat zij hebben gewenscht en zullen zij thans nu een voldoend
beursgebouw op voor hen geheel kostelooze wijze is verrezen,
zich bezwaard achten door en onttrekken aan de heffing van
eenige vergoeding, hetzij deze dan op 5 per jaar of op 25 ja
welligt 10 cent per week wordt gesteld Hij kan zich
dit niet voorstellen.
De heer Brunger sprak er van daarvoor reden te hebben,
doch dat geachte lid is in gebreke gebleven deze te noemen.
Wel heeft hij gezegd dat zijne meening grond vond in eene
bespreking met een groot handelaarwiens opinie al weer
berustte op de gesprekken met kleinere kooplieden, maar eigen
lijke reden heeft hij niet aangegeven. Spr. komt het voor
dat ook de kleine kooplieden zich niet om een een entrée-
regt van 25 of 10 cent per week van de beurs zullen terug
houden. Vooral is dit het geval wanneer hij bedenkt dat
vroeger eene belangrijke geldsom door den handel tot stich
ting van een beursgebouw is aangeboden. Hij kan zich on
mogelijk voorstellen, dat waar de gemeente zich nu, zonder dat
er door den handel iets toe is bijgedrageneen uitgaaf ge
troostte van niet minder dan 200,000 de kooplieden deze
lojaliteit zouden beloonen door alleen ter wille van eene ge
ringe retributievan de beurs weg te blijven.
Hij stelt de heffing dier retributie geheel gelijk aan die
b. v. aan de veemarkt. Daar wordt van de gemeentelijke
inrigting gebruik gemaakt ten behoeve van het verhandelen
van ter markt aanwezige paarden, koeijen, schapen of var
kens, terwijl hier de door de handelaren medegebragte mon
sters vlas, granen enz. de partijen vertegenwoordigen.
De heer Brunger beweerdedat de bezwaren hoofdzakelijk
bestaan bij de kleine kooplieden, maar hij wenscht te
vragen, wie zijn dan die kleine kooplieden. Het is immers
een feit, dat de landbouwers slechts bij uitzondering zelf
hunne waar aan onze beurs ter verkoop komen aanbieden.
Vraagt men waaraan dit feit is toe te schrijven, dan meent
hij dat liet zijn grond vindt hierin, dat men hier heeft
wat men in Walcheren noemt klein landin tegenstelling met
Beveland groot land. Terwijl de boer van Zuid-Beveland
meestal één gewas verbouwt, bepaalt men zich in Walcheren
en hier in den regel bij meerdere. Onze Friesche land
bouwers verbouwen meestal van alles watvan daar dat
ze ook voor 'tmeerendeel kleine partijen hebben, welke
zij ter verkoop opdragen aan commissionairsdie zich
in den loop der week daartoe bij hun aanmelden. Deze com
missionairs verkoopen hunne partijen ter beurs of aan huis
aan de groothandelaren of verbruikers. Bij dien gang van
zaken kan hij zich niet voorstellen, dat er werkelijk bezwaren
tegen de voorgestelde heffing kunnen bestaan. Hij meent,
dat, mogten al landbouwers de beurs bezoeken, zij zich over
het weinig entréegeld voor die enkele keer niet zullen be
kommeren.
Daarenboven dient men niet te vergetendat het
fundament vau de beurs eigenlijk dit isdat zij ook iets
zou renderen; dat wel niet eene algeheele maar toch eene
gedeeltelijke vergoeding zou worden bekomen van het vele
dat voor de stichting werd opgeofferd. Hij is het met den
voorzitter eens, dat het een hoogst ongunstigen indruk zou
maken wanneer men nu besloot om den toegang tot de beurs
geheel vrij te stellen.
Geenszins kan hij zich dus met het amendement van den
heer Brunger, dat zulks beoogt, vereenigen.
De heer Brunger verklaart in verband met het door den
heer Dirks en de voorzitter gesprokene zijn amendement in te
trekken. Hij meent eerstgenoemde echter te moeten opmer
ken, dat van eene heffing van eene entrée ad 10 cent per
persoon niets in de stukken is te vinden en het denkbeeld
daartoe eerst heden, na de indiening van sprekers amende
ment door den voorzitter is te berde gebragt. Voorts kan hij
verklaren, dat, waar hij zoo even sprak van een drieledig
voorstelwaarvan het eene het derde wijziging der bepaling
beoogde, het juist dat was, wat in strekking gelijk zou zijn
aan dat, thans door den voorzitter in het verschiet gesteld.
Hierna wordt art. 10 onveranderd zonder hoofdelijke stem
ming vastgesteld, even als ook art. 11, luidende laatstge
noemd artikel
Art. 11. Deze verordening treedt in werking zoodra het
beursgebouw in gebruik wordt gesteld/'
De verschillende artikelen der concept-verordening hiermede
afgehandeld zijnde wordt de considerans vastgesteld als volgt
„De raad der gemeente Leeuwarden
Overwegende dat er bij de in gebruikstelling van het nieuwe
beursgebouw noodzakelijkheid bestaat aan eene verordening
regelende het gebruik van de beurs.
Besluit
Hierna wordt de verordening in haar geheel zonder hoof
delijke stemming vastgesteld, luidende zij met in acht neming van
eenige door burgemeester en wethouders aangebragte wijzi
ging van redactie als volgt
De raad der gemeente Leeuwarden
Overwegende dat er noodzakelijkheid bestaat tot vaststelling
van eene verordeningregelende het gebruik van de beurs
Besluit
Art. 1. De beurs wordt gehouden iederen marktdagvan
tien uur voormiddags tot een uur namiddags. Op andere
dagen kan beurs worden gehouden met toestemming van bur
gemeester en wethoudersop uren door hen te bepalen.
Art. 2. De aanvang en het einde van den beurstijd wor
den door het luiden der beursklok bekend gemaakt.
De deuren worden geopend een half uur voor den aanvang
van den beurstijd.
Een half uur na het einde van den beurstijd moeten de
localen door de bezoekers zijn ontruimd.
Art. 3. De zorg voor het openen en sluiten der beurs
voor het toezigt op het schoonmaken van het lokaal na afloop
van den beurstijd is opgedragen aan den beursmeester.
Deze wordt door den raad benoemd die hiervoor van burge
meester en wethouders eene voordragt van twee personen
ontvangt, en mede door hen ontslagen.
Art. 4. De beursmeester legt vóór de aanvaarding zijner
Verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, van den 26 Augustus 1880.
100
bediening in handen van burgemeester en wethouders den vol-
genden eed of belofte af
„Ik zweer (beloof) dat ik de pligten mij als beursmeester
„opgelegd eerlijk naauwgezet en zonder aanzien des persoons
„zal vervullen."
„Zoo waarlijk helpe mij God almagtig (dat beloof ik)."
Art. 5. De beursmeester geniet eene bezoldig, van ƒ200 'sjaars.
Hij kan in de waarneming zijner bediening, uiterlijk voor
den tijd van eene maand, worden geschorst door burgemees
ter en wethoudersdie van hun besluit tot schorsing in de
eerstvolgende vergadering van den raad mededeeling doen.
Hij gedraagt zich overigens geheel naar eene door den
raad vast te stellen instructie.
Art. 6. Voor de beurs bestaat eene commissie, zamen te
stellen uit vijf handelaren, die gewoon zijn de beurs te bezoeken.
De leden dezer commissie worden door burgemeester en wet
houders benoemd uit dubbeltallendoor de kamer van koop- 1
handel en fabrieken op te maken. Zij benoemen uit hun
midden een voorzitter en een secretaris.
Ieder jaar treden twee leden dezer commissie volgens op
te maken rooster af.
Art. 7. De beurscommissie zorgt voor de handhaving der
orde op de beurs.
Zij zendt aan burgemeester en wethouders zoodanige berig-
ten en doet hun zoodanige voorstellen als zij in het belang
der beurs noodig acht.
Door burgemeester en wethouders kan aan de beurscom
missie de uitvoering van verschillende werkzaamhedende
beurs betreffende worden opgedragen.
De beurscommissie regelt hare werkzaamheden bij een huis
houdelijk reglementdat aan burgemeester en wethouders
wordt medegedeeld.
Art. 8. Het rooken op de beurs is vóór twaalf uur verbo
den. De beursklok geeft het sein dat het rooken is geoorloofd
Behalve de aanbieding uit de daarvoor aan te wijzen win
kelkasten, van schrijfbehoeften, monsterzakjes, sigaren en van
andere artikelenwelker verkoop door burgem. en weth. wordt
toegelaten mag gedurende den beurstijd in de beurs niets
uitgeventnoch met luider stemme aangekondigd worden.
Geene aankondigingen of berigten mogen aan de muren der
beurs worden aangeplakt of aangehangen dan op de daarvoor
aan te wijzen plaatsen en vast te stellen voorwaarden.
Honden worden op de beurs niet toegelaten.
De beursmeester isonder toezigt der beurscommissie
belast met de handhaving dezer bepalingen.
Art. 9. De verdeeling der ruimte in het beurslocaalde
aanwijzing van de plaats voor de verschillende takken van
handel en alles wat verder met het doelmatig gebruik van de
beurs in betrekking staatwordt door de beurscommissie
onder toezigt van burgemeester en wethouders geregeld.
Art. 10. De heffing van een entrée-regt der beursbezoe
kers, van de vergoeding voor het gebruik van afzonderlijke
vaste standplaatsenvan monstertafelsknoppen en voor
het regt van uitstalling en van aankondigingworden bij
afzonderlijke verordening geregeld.
Art. 11. Deze verordening treedt in werking zoodra het
beursgebouw in gebruik wordt gesteld.
Tot behandeling van de concept-verordening regelende het
gebruik van de waag overgaandewordt art. 1 daarvan zon
der discussie en hoofdelijke stemming vastgesteld, zooals het
is voorgedragen en wel als volgt:
„Art. 1. De waag is bestemd tot het wegen van allerhande
waren, tegen betaling van de daarvoor bepaalde regten.
Zij dient tevens als markt voor boter en kaas en tot be
waarplaats der onverkochte of niet vervoerde boter".
Art. 2 geeft aanleiding tot discussie. Dat artikel is luidende
Art. 2. Op de marktdagen wordt in de waag mede ge
legenheid gegeven tot het houden van publieke veiling van
partijen boter.
Die hiervan gebruik wenschen te maken doen daartoe aan
vraag bij den waagmeester, door wien in overleg met de
waagcommissie de noodige bepalingen van oide worden vast
gesteld.
De heer Bakker merkt op, dat in het le lid van dit ar
tikel wel wordt gesproken van publieke veilingen van par
tijen boter, maar niet van zoodanige veilingen van partijen
kaas. Hij kan echter verklaren, dat nu sedert ruim 2 jaar
ook kaas aan de waag publiek wordt geveild. In verband
hiermede stelt hij voor om aan de le alinea van art. 2 toe
te voegen de woorden „en kaas."
Na eenige bespreking hieromtrent tussclien de heeren Wier-
sma, Bloembergen, de Voorzitter en Troelstra, wordt bedoeld
amendement door burgemeester en wethouders overgenomen,
waarna het dus gewijzigd artikel 2 zonder hoofdelijke stem
ming wordt goedgekeurd en vastgesteld.
Artikels 3 t./m. 9 worden eveneens vastgesteld, zulks nadat
op voorstel van den heer Duparc aan alinea 2 van artikel
5 was toegevoegd de volgende zinsnede„Zij benoemen uit
hun midden een voorzitter en een secretaris en aan het slot van
artikel 7 de volgende woorden„en mede door hem ontslagen."
Wordt opgemerkt, dat bedoelde artikels, omtrent welker
rangorde burgemeester en wethouders nadere regeling wordt
opgedragen luiden als volgt
Art. 3. De waag is geopend
a. Vrijdags, gedurende de maanden April tot en met Oc
tober van 's morgens 7 tot 's namiddags 4 en gedurende de
maanden November tot en met Maart, van 's morgens 8 tot
's namiddags 4 uur
b. Maandags en andere dagen, waarop de waag tot verkoop
van boter en kaas mogt worden aangewezenvan 's voor
middags 9 tot 's namiddags 4 uur
c. de andere dagen der week 's voormiddags van 9 tot 12
en 's namiddags van 2 tot 4 uur
d. Donderdags namiddags van 5 tot 9 uur, echter alleen
voor den aanvoer van boter.
Art. 4. De toegang in de waag is geheel vrij behoudens
de bevoegdheid van de na te noemen waagcommissieom
ieder te doen verwijderen die zich onbehoorlijk gedraagt, en
om bij te veel toeloop ieder te verwijderendie geen zaken
aan de waag te doen heeft.
Het is verboden de waren met handkarren of andere ver
voermiddelen binnen de waag te brengen.
Art. 5. Voor de waag bestaat eene waagcommissie, zamenge-
steld uit drie kooplieden die gewoon zijn de waag te bezoeken
en wel zoo mogelijk twee boterhandelaren en een kaashandelaar.
De leden dezer commissie worden benoemd door burge
meester en wethoudersuit dubbeltallen door de kamer van
koophandel en fabrieken op te maken. Zij benoemen uit hun
midden een voorzitter en een secretaris.
Ieder jaar treedt een der leden van deze commissie volgens
op te maken rooster af. De aftredenden zijn niet dadelijk
herbenoembaar.
