196
Verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden van den 22 December 1885.
reeds op verschillende plaatsen in de gemeente aanwezig zijn.
Het onderhoud van de gebouwen op de veemarkt moet ech
ter in dezen het zwaarste wegen.
De heer Menalda kan zich wel met het voorstel van bur
gemeester en wethoudeis vereenigenomdat hij zeer goed
kan treden in de beschouwingendat het onderhoud der ge
bouwen op de veemarkt zou worden belemmerd. Hij had
echter gaarne geziendat den raad eenige meerdere zekerheid
ware gegevendat burgemeester en wethouders het niet on-
wenschelijk achten om op de veemarkt eenige aanplakborden
te plaatsen.
Wanneer hij nu voor het voorstel zal stemmen dan neemt
hij uitdrukkelijk nota van de beloftedat die plaatsing in
ernstige overweging zal worden genomen.
De adressant zoude daarmede ook in kennis kunnen worden
gesteld.
De heer van Harinxma thoe Slooten gelooft dat de
geachte vorige spreker de mededeeling van burgemeester en
wethouders t dat zij de wenschelijkheid van het aanbrengen
van aanplakborden in overweging zullen nemente ligt telt.
Burgemeester en wethouders stellen dus een voorstel in uit-
zigtdoch konden bezwaarlijk zoo spoedig een bepaald plan
in gereedheid hebben daar het hieren dat verdient wel
overweging, wanneer het tot uitvoering komt, eene belastingzaak
betreftdaarzooals zij zeggenkan worden beproefdof
het uitsluitend regt om die aanplakborden te beplakken of
beschilderenmet eenig succes aan den meestbiedende kon
worden verpacht. Er kan echter van burgemeester en wet
houders niet gevergd wordendat zij hieromtrent eene on
voorwaardelijke belofte geven.
De heer Brunger beschouwt de meening omtrent den wel
stand van individuelen aard. Hij voor zich vindt 't niet eigen
aardig wanneer plaatsen als de beurs de veemarkt en andere
openbare gebouwen voor den handel geheel zonder versiering
zijndat daarin ontbreken aankondigingenaanwijzingen
inlichtingenkortom alles waaruit het kenmerkende en het
doel van die plaats kan blijken. Overigens kan hij zich met
den heer Menalda vereenigenwaar deze meer zekerheid op
dit punt verlangde.
De heer Menalda heeft met genoegen van den heer van
Harinxma gehoord dat die overweging als 't ware eene be
lofte in zich sluit. Spr. heeft echter geenzins de bedoeling
gehadom de verwachting uit te spreken dat burgemeester
en wethouders maar terstond gereed zouden zijn met een voor
stel hij heeft te veel waardering voor de taak en de werk
zaamheden van dit collegieom maar een oogenblik aan zoo
iets te hebben kunnen denkenhij wil hen gaarne tijd laten.
Met de gedane belofte is hij te vreden.
De heer van Harinxma thoe Slooten heeft opgemerkt,
dat zijne woorden door den heer Menalda zijn misverstaan.
Hij heeft niet gezegddat burgemeester en wethouders be
loofd hebben dat zij te eeniger tijd een voorstel ter zake zul
len doenmaar dat zij dit punt in nadere overweging zullen
nemen. Hij gelooft niet dat deze mededeeling voor eenige
dubbelzinnige opvatting vatbaar is.
Het voorstel van burgemeester en wethouders wordt nu
zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.
De heer Brunger verklaart zich tegendoch verlangt geene
stemming.
10. Voorstel van burgemeester en wethouders naar aanlei
ding van een adres van 8Vinkenbetreffende de bewaking
van en het aanbrengen van een luifel op het terrein dei' hout
veilingen.
De conclus8ie van dit voorstel isom dat tweeledig ver
zoek als niet voor inwilliging vatbaar van de hand te wijzen
Dienovereenkomstig wordt besloten.
11. Voorstel van burgemeester en wethouders tot aanleg van
een kunstweg op het Kalverdijkj e.
Daarbij wordt voorgesteld
I. Burgemeester en wethouders te magtigen op het Kal-
verdijkje een kunstweg aan te leggen van den bestaanden
straatweg tot en in aansluiting met den puinweg van den
molen van den Camminga-buursterpolder tot den Groninger
straatweg.
II. Behoudens goedkeuring van heeren gedeputeerde staten,
van het bestuur van het St. Anthony gasthuis onderhands aan
te koopen eene strook grond van perceel sectie Fno. 649
benoodigd voor den kunstweg met bermsloot, op de voor
waarden opgenomen in de missive van het gasthuisbestuur
dd. 27 November 1885 no. 425.
III. Burgemeester en wethouders te magtigen behoudens
goedkeuring van gedeputeerde statenvoor de gemeente in
eigendom over te nemen de perceelen weg, ten kadaster be
kend gemeente Jelsuin in sectie D no. 555 556557, 558,
559 en 560 op zoodanige voorwaarden als zij in het belang
der gemeente wenschelijk zullen achten.
IV. Burgemeester en wethouders uit te noodigen, ter zijner
tijd de vereischte finantiële voorstellen aan te bieden ter be^
strijding van de kosten voor den aanleg van den kunstweg en
voor den aankoop van grond.
De heer Reeling Brouwer heeft met groote ingenomen
heid dit voorstel begroetdatzooals hem uit de stukken is
geblekenmet veel zorg is voorbereid en tot stand gekomen,
In de praemissen heeft hij gelezendat de bedoeling van
dezen aanleg o. a. ook isom den ingezetenen een fraaijen
wandelweg te verschaffen. Dit doel zal evenwel, naar het
hem voorkomtniet voldoende bereikt wordenindienzoo
als het voornemen bestaatde weg een grindweg wordthij
zal in dit vochtigafwisselend klimaat steeds morsig en voor
wandelweg niet geschikt zijn. Hij zou daarom alleen met
het oog op de wandelaarseen straatweg verkiezenwelke
altijd te begaan is. Spr. geeft dus in overwegingindien
althans de kosten niet te veel verschillenhet voorstel in
zoover te veranderendat de weg in plaats van grind-
straatweg worde.
De heer Wiersma deelt den heer Brouwer mededat
burgemeester en wethouders tot het doen van dit voorstel
n.l. den aanleg van een grind- of puinweg, zich gebaseerd
hebben op het verschil in de kostenwaarbij nog kwam dat
een puinweg voor de gemeente goedkooper isomdat er nog
zoovele materialen aanwezig zijndie voor den aanleg kunnen
worden gebruikt. Bovendien moet men niet vergeten dat,
moge al een straatweg in de eerste jaren niet veel aan on
derhoud kosten toch later bij een eventueel noodig herstel
dit grooter uitgaaf zal vorderendan bij een puinweg.
Ook de beplanting van dien weg is bij burg. en weth. ter
sprake gekomenzij achten het planten van opgaande boomen
zelfs langs een grindweg niet verkeerdmits maar geen hak
hout er tusschen worde geplaatst.
Vei slag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden.yan den 22 December 1885.
197
Spr. verwerpt niet het denkbeeld om de kwestie van een
straatweg in nadere overweging te nemenmaarnaar zijne
meening verdient de aanleg van een grindweg hier in deze
gemeente aanbevelingdaar de kosten van een straatweg wel
te hoog zullen zijn.
De heer van Harinxma thoe Slooten wenseht er nog
bij te voegen wat bij hem vooral gewogen heeft. Hij her
innert zich hoe hij voor eenige jaren bij de behandeling der
begrooting zich gekant heeft tegen eene som van 2500 voor
onderhoud van den weg naar de Bontekoe. Hij achtte die
som te hoog voor onderhoudskosten van een straatweg over
één jaar. Toch is hem later gebleken dat die kosten niet
zooveel te hoog waren geraamdwant dat, wanneer men een
maal tot herstel van een straatweg moet overgaan, de uitgaaf daar
voor niet onbelangrijk is. Om de 10 of 12 jaar moet een straat
weg nagenoeg geheel vernieuwd wordenterwijl een grind
weg in het algemeen duurder in aanleg isdoch in onder
houd niet. Is een dergelijke weg eenmaal goeddan zijn de
onderhoudskosten gering. Daarbij komt nog, zooals de heer
Wiersma reeds aanvoerdedat de aanleg van een grindweg
thans voor deze gemeente goedkooper zal zijndoor het nog
voorhanden hebben van materialen.
Den heer Reeling Brouwer zou 't genoegen doenwan
neer bij de eerlang aan te bieden finantiële voorstellen, werd
gevoegd eene berekening der kostenwaaruit het verschil
tusschen den aanleg van een grind- en een straatweg zou
blijken.
De heer Wiersma ziet daarin bezwaar, omdat het ver
traging in de uitvoering van het werk zoude medebren
gen. 'tls evenwel wenschelijk dat zoo spoedig mogelijk een
aanvang daarmede wordt gemaakt. Hij meent dat de direc
teur der gemeentewerken het verschil in de kosten voorloo-
pig heeft begroot op ƒ3000. Dat is dus niet onbelangrijk.
Zooals spr. reeds met een enkel woord zeide, is het niet
onmogelijk langs den grindweg hier en daar opgaande boo
men te planten. Het is wel gewenscht dat een grindweg
geheel vrij en open zij doch geheel zonder boomen is niet
noodzakelijk.
Hij acht 't evenwel niet raadzaam om de beslissing om
trent den aan te leggen weg aan te houden.
De heer Reeling Brouwer verklaart dat hij door de
gegeven toelichting bevredigd is en niet verder op zijn ver
zoek zal insisteren.
Het voorstel wordt nu zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
De heer van Eijsinga verlaat de vergadering.
12. Voorstel van burgemeester en wethouders op een adres
van JS. de Vries c. s.om verbetering te brengen in den
toestand der af'wateringsgoten in de Groote Hoogstraat en de
Poststraat.
Daarbij wordt voorgesteld te besluiten
aan de adressanten te berigten dat het gemeentebestuur
genegen is mede te werken tot verbetering van den toestand
der straatgotendoor het aanleggen van een riool in het
door hen aangegeven gedeelte der Groote Hoogstraat, onder
voorwaardedat zij zich verbinden om eene nader vast te
stellen som te stortenwaarvoor de gemeente de wanden
tusschen hunne panden gelegen door middel van eene kolk
met buizenleidingmet het aan te leggen riool zal verbin
den en verder op voorwaarden door burgemeester en wet
houders vast te stellen.
De heer Bekhuis acht die voorwaarde waarop de ge
meente zich bereid verklaart dit nuttige werk te ondernemen
èn voor de gemeente èn voor de adressanten te bezwarend.
Voor de gemeente omdat zij de uitvoering van een werk op
particuliere erven op zich neemt en daardoor o. a. eene ver
antwoordelijkheid schept die niet gewenscht schijnt. Voorde
adressanten, omdat zij nu niet in de gelegenheid zullen zijn om
de werken zelf uit te voerenmaar vooral ook omdat, zooals
in de conclusie staatde werken door de gemeente zullen
worden uitgevoerd voor een door hen te storten doch i ader
vast te stellen som
Geen hunner weet dus vooruit iets van de kosten. Hoe kan
men dan van hen eene belofte vragenzonder dat zij weten
wat er aan verbonden is. Spr. is niet tegen het stellen van
die voorwaarde, maar zou wenschen dat vooraf aan ieder be
langhebbende werd opgegeven wat van hem wordt gevraagd
Dat zal ook bet medewerken tot het aanbrengen van deze
werkelijk noodzakelijke verbetering gemakkelijk maken.
De directeur der gemeentewerken heeft eene andere voor
waarde voorgesteld die spr. aannemelijker voorkomt. Deze
wil n.l. dat adressanten zich zullen verbinden om de wanden
tusschen hunne panden gelegendoor middel van een kolk
en eene ondergrondsche leiding in het aan te leggen riool
aan te sluiten. Daardoor wordt ieder vrijgelaten in de uit
voering.
Nu hebben misschien burgemeester en wethouders juist dit
bezwaardat zij vreezen dat bedoelde aansluitingen dan niet
of niet tijdig zullen geschiedenzich grondende op het ge
beurde in de St. Jacobstraat, waar in 1880 ook een riool werd ge
legd maar nog altijd de onaangename vloeistoffen, uit de wan
den voortkomende, in de open straatgoten teregt komen, maar
het blijkt uit de missives van den directeur der gemeente
werken dat toen aan het leggen van dat riool niet de hier
bedoelde aansluitingen als voorwaarden waren verbonden. Nu
vraagt spr.waarom is het noodzakelijk dat de gemeente de
uitvoering van deze werkjes op zich neemt en zoo daar
voor overwegende redenen bestaan, of aan zijn verlangen kan
worden voldaan om belanghebbenden vooruit met de kosten
in kennis te stellen.
De Voorzitter kan mededeelen, dat het voornemen bij
burgemeester en wethouders bestaatom wanneer nu over
eenkomstig het voorstel wordt besloten, een staat te doen
opmaken van de kosten van elke verbinding en dan daarmede
ieder der belanghebbendenzooveel hem betreftin kennis
te stellen. Wordt het bedrag gestort, dan heeft men volko
men zekerheid dat de aansluitingen zullen tot stand komen
en wel op de doelmatigste wijze en gelijktijdigvooral ook
om dit laatste is de voorgestelde wijze van uitvoering aan te
bevelen, omdat, liet men 'taan de belanghebbenden over,
deze 't niet gelijktijdigmaar de een nude ander later zou
laten uitvoeren en die onregelmatigheid voor dergelijk werk
allerminst gewenscht is.
Bovendien is 't een werk dat op den publieken straat en
niet op particuliere erven geschiedt. De wanden vervallen
nietmaar van daar worden verbindingen met het te leggen
riool door middel van een kolk aangebragt. Die verbindin
gen nu worden geheel op dd publieke straat door de ge
meente op kosten van particulierenuitgevoerd. Daarvan
