128
Verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden van Dings'dag 9 December 1890.
besproken doch men heeft de zaak voorloopig laten rusten ook
op advies van den heer Bekhuis zeiven.
De heer Troolstra acht het genoeg bekend dat de eigen
lijke aanleiding tot dit voorstel is het aanhangig plan van een
nieuw kanaal. De onderhandelingen 'zijn begonnenGedepu
teerde Staten hebben voorwaarden gesteld waarmede het ge
meentebestuur zich niet kan vereenigen maar nu volgt hieruit
nietdat er van het kanaal niets zal komen. Gedeputeerde
Staten moeten nog met een voorstel tot de Provinciale Staten
komen en nu mag men niet veronderstellen dat zij in dat
voorsteldat strekt tot verbetering van waterwegen in de pro
vincie niet zouden opnemen dit gedeelte kanaaldat toch een
deel zal uitmaken der verbetering van den geheelen interpro
vincialen waterweg van Groningen naar Harlingen
Voorts heeft de heer Bekhuis te veel het zwaartepunt doen
vallen op de perceelen onder Huizum. Deze zijn maar hijzaak
zij maken een deel uit van de bezittingwelke de eigenaar in
haar geheel wil overdragen en zullen volstrekt geen blok aan
het been wezen; zij zijn den prijs wel waard. En waar, vol
gens den heer Bekhuisin deze gemeente geen behoefte aan
bouwterrein zou zijn vraagt spr.hoe is het daarmede in
Huizum gesteld Toen spr. zijne tegenwoordige betrekking
aanvaarddestond aan de westzijde van de Schrans geen enkel
huis en nu is alles volgebouwdmet eenige achtergelegen
buurten. Ook verder op aan den Overijsselschen straatweg
zijn in korten tijd tal van huizen verrezen.
Spr. is het dus met den Voorzitter eens, dat men geen
schadepostdoch alleen eene kleine derving van rente zal
hebben.
De heer Bokhuis heeft niet beweerd dat er van het ka
naal niets zal komen maar alleen dat het vooreerst tot de
vrome wenschen zal blijven behooren.
En wat nu betreft de mededeeling van den Voorzitter omtrent
de Bleek en de Klanderij het is juist, dat spr. indertijd heeft
geadviseerd den verkoop van deze terreinen voorloopig aan te
houdenomdat toen de Zuidwesterdwinger ten deele moest
worden bebouwd en met dat advies hebben zich de geachte
voorzitter en al de leden van de commissie vereenigd.
De beraadslagingen worden gesloten.
Het voorstel wordt in stemming gebragt en aangenomen met
14 tegen 4 stemmen die van de heeren Bekhuis Kuipers
Plantenga en Oosterhoff.
18. Voorstel van burgemeester en wethouders tot het aan
gaan van een contract met de waterleiding-maatschappij tot
aansluiting van eenige gemeente-gebouwen.
Burgemeester en wethouders stellen hierbij voor te besluiten
hen te magtigen met de Leeuwarder waterleiding-maatschap
pij eene overeenkomst aan te gaan waarbij de maatschappij
op zich neemt op de wijzedoor burgemeester en wethouders
nader te bepalen voor de levering van water aan de water
leiding aan te sluiten het gemeentehuis het politiebureau
het bureau voor den burgerlijken stand de teekenkamer van
den directeur der gemeentewerken het gymnasium de mid
delbare school voor meisjes de burgerdagschool de gemeen
tescholen nos. 1 11 de gemeente-bewaarscholen nos. 16,
het bergplaatsje bij den paardenstal der stadsreiniging en het
gebouw in de Doelestraat (waarin het wapen- en kledingma
gazijn voor de d.d. schutterij), een en ander tegen betaling door
de gemeente van f 1095 in eens voor de kosten der leidingen
met inbegrip der dienstleidingen en van eene jaarlijksche ver
goeding van f 300 voor het watergebruik in al de gemelde
gebouwen.
De beraadslagingen worden geopend.
De heer Bekhuis juicht het denkbeeld 0111 de gemeente
gebouwen te doen aansluiten aan de waterleiding zeer toe en
zal er gaarne toe medewerken. Alleen heeft hij eenige be-
denking tegen den vormdienaar hij vreest, niet tot het
goede doel zal leiden. Het voorstel is tweeledig in de eerste
plaats om de genoemde gebouwen te doen aansluiten en daar
voor eene som van ƒ1095 beschikbaar te stellen, en in de
tweede plaats om voor het watergebruik eene jaarlijksche ver
goeding van 300 te betalen.
Het gebruikdat van het water zal mogen worden gemaakt,
vindt spr. te beperkt. Volgens het voorstel zal het te leveren
water dienen voor drinkwatervoor het reinigen van handen
voor brandblussching voor de groote schoonmaak in de zo
mermaanden (doch uitsluitend voor binnenshuis) en in de loca
len voor chemie en phijsica. De ingenieur der maatschappij
f beperkt hel gebruik nog meer en spreekt alleen van schoon
maak van hel inwendige der gebouwen. Het water mag dus
I niet gebruikt worden voor het schoonhouden der schoolmeube-
lenook niet buiten de groote schoonmaak de hoofden der
scholen of de gemeente-opzigters zullen de sleutels der kranen
onder zich hebbenzoodat strenge controle op het verbruik
wordt gehouden.
Spr. vraagt of dergelijke beperkte waterverstrekking ge-
wenscht is. Nu moeten toch de putten bakken pompen enz.
blijven bestaan voor liet gewone gebruik. Hij zou liever zien
dat burgemeester en wethouders hun voorstel weder tot zieh
namen en wilden overwegen of er niet een contract zou kun
nen worden aangegaanvolgens hetwelk al het benoodigde
water uit de waterleiding zou worden verkregen. Dit behoeft
toch zeker niet zooveel meer te kosten.
Bovendien heeft spr. met verwondering in het voorstel gele
zen water voor brandblussching. De ingenieur spreekt hier
over wijselijk niet, want de maatschappij is reeds bij de con
cessie-voorwaarden verpligtal het water voor brandblussching
gratis te leveren.
De heer van Harinxma thoe Slooten deelt mede,
dat de reden tot het doen van dit voorstel is geweestdat de
waterleidingmaatschappijvreezende voor het vermorsen van
water bereid is in dezer voege een contract te sluiten en
burgemeester en wethouders die natuurlijk het liefst een on
beperkt watergebruik zouden hebbendoch bekend zijn met
het misbruik, dat vaak van het water wordt gemaakthebben
gemeend, niet om de beperkende bepalingen de onderhandelin
gen te moeten afbreken.
De heer Bekhuis drukt zijne verwondering uit over de vermel
ding van brandblussching. Burgemeester en wethouders hadden
hierbij alleen het oog op den aanleg, niet op de levering van
water voor brandblussching. Deze levering geschiedt overeen
komstig de concessie-voorwaarden.
Die geachte spreker schijnt ook in den aanleg van waterlei
ding het voordeel te zien dat nu alle regenbakken en putten
kunnen worden afgeschaft. Men heeft echter te doen met den
feitelijken toestand dat bij bijna alle gemeentegebouwen re
genbakken zjn, waaruit men het water voor de gewone schoon
maak kan verkrijgen.
En waar men nu al deze gebouwen kan doen uitsluiten en
het waterverbruik aldaar voor eene zoo geringe som van ƒ300
per jaar kan verkrijgen zal de Raad wel doen, met hiertoe
over te gaan. Volgens spr. zullen geene moeijelijkheden te
wachten zijn.
De Voorzitter gelooft, dat, als men een onbeperkt water
gebruik wilde hebben, dit wel drie maal meer zou kosten. Er
zijn nu 25 gebouwen, die gemiddeld voor 40 per gebouw-
zullen worden aangesloten met een waterverbruik van 12.
Geschiedde dit laatste volgens het gewone tarief, dan zou men
er ƒ30 voor moeten betalen.
Burgemeester en wethouders hebben bij hun voorstel vooral
het verkrijgen van goed drinkwater op het oog gehad en meen
den met het oog op eventuele droogte in den zomer en dienten
gevolge gebrek aan water in de bakkende bevoegdheid te
moeten hebben om voor de groote schoonmaak het water uil
de waterleiding te kunnen gebruiken.
Door een en ander zal aan de voornaamste behoefte worden
voldaan voor weinig geld.
Verslag der handelingen van den gemeenteraad te Leeuwarden, van Dingsdag 9 December 1890.
129
De heer Menalda zal gaarne aan dit voorstel zijne stem
geven maar hij heeft zich de vraag gesteld, waarom of bur
gemeester en wethouders er niet toe gekomen zijn, om een bepa
ling te maken ten opzigte van gemeentegebouwen, die later mog-
ten worden gesticht, bijv. scholen. Hij heeft nu op dit oogenblik
niet voor den geest, hoe die bepaling zou moeten luiden, maar
wenscht toch te vernemen, of het niet mogelijk zou zijn eene
bepaling met dat doel in het contract op te nemen.
De heer van Harinxma thoe Slooten vreestdat
men, door nu reeds eene dergelijke bepaling in liet contract
op te nemen later in moeijelijkheden zal geraken. Het zou
toch kunnen voorkomen, dat in het vervolg nieuwe scholen, een
ziekenhuis of andere gebouwen werden geslicht op plaatsen
waar geen leiding aanwezig was en bet zal dus niet wel mo
gelijk zijn, nu alles vooruit te voorzien en de kosten van aan
leg enz. te bepalen. Men behoeft evenwel niet bezorgd te zijn
voor de toekomst en zal beter doen die af te wachten en nu
te nemen wat men krijgen kan.
De heer Bekhuis heeft op den voorgrond gesteld dat hij
vóór den voorgestelden maatregel doch tegen de beperkende
bepalingen is. Spr. kan niet inzien datgelijk de Voorzitter
meenteen onbeperkt gebruik te duur zou zijn want in dat
geval zouden de pompenputten en bakken kunnen worden
afgeschaften de meerdere uitgaaf voor het water geneutrali
seerd worden door de mindere uitgaaf voor die voorwerpen
voor welker onderhoud jaarlijks een niet onbelangrijke post op
de begrooting voorkomt. Bovendiende waterleiding-maat
schappij is natuurlijk gesteld op vele aansluitingen en zou dus
niet te hoog in hare eischen zijn.
Onbeperkt gebruik zou spr. voor de gemeente verkieselijker
achtenmaar nu burgemeester en wethouders zooveel bezwa
ren daartegen inbrengenzal hij hoe ongaarne dan ook, toch
zijne stem aan het voorstel geven.
De Voorzitter zegt, dat in geval later grootere behoefte
aan minder beperkt gebruik of voor nieuw gestichte gebouwen
mogt ontstaanhet contract dan altijd nog kan worden uit
gebreid.
Den heer Meijer die op dezelfde gronden als de heer Bek
huis tegen het voorstel bedenking haddoet het leeddat die
geachte spreker verklaarttoch er zijne stem aan te zullen
geven. De tweeslachtige toestanddie door dit contract zal
geboren wordenacht spr. niet gewenschtop dezelfde mo
tieven als die door den heer Bekhuis zijn aangevoerd. Hij zal
die dus niet herhalenmaar er nog aan toevoegen dat de
vorm van het voorstel geene aanbeveling verdient. Gaarne had
hij bij het voorstel een concept-contract zien overgelegdzoo
als tot nu toe bij alles wat de waterleiding betrof is geschied
omdat de Raai dan beter over de beteckenis van het contract
en de onderdeelen had kunnen oordeelen.
Spr. zou 't dus met den heer Bekhuis wenschelijk achten
dat burgemeester en wethouders hun voorstel terugnemen, om
te trachtenalsnog een onbeperkt watergebruik tc krijgen.
De Voorzitter deelt namens burgemeester en wethouders
mededat deze aan het verlangen tot terugneming van hun
voorstel niet kunnen voldoen. Bovendien achten zij een onbe
perkt gebruik van het water niet gewenscht. Volgens den di
recteur der gemeentewerken wordt nu toch al bij het schoon
maken der gebouwen soms zooveel gebruik of liever misbruik
van water gemaaktdat het door de plafonds heendringt.
De beraadslagingen worden gesloten.
Het voorstel wordt in stemming gebragt en aangenomen met
10 stemmen tegen 1 stem, die van den heer Meijer.
Vóór deze stemming had ook de heer Theunisse de verga
dering verlaten.
19. Voorstel van burgemeester en wethouders naar aanlei
ding van een verzoek van de commissie van administratie der
Stadsbank van leeningom verlaging van de rente voor door
de gemeente voorgeschoten gelden.
Zonder discussie en hoofdelijke stemming wordt conform de
conclusie van dit voorstel besloten
het raadsbesluit van den 13 September 1887 in zooverre te
wijzigendat de rente van het bedragdat door de bank van
leening boven de som van 30000 ten behoeve dier instelling
uit de gemeentekas wordt opgenomen met ingang van den 1
Januarij 1891 zal bedragen 3£ pGt. in het jaar.
20. Voorstel van burgemeester en wethouders tot amotie van
perceelen bij het Arendsklooster.
Burgemeester en wethouders stellen hierbij voor te besluiten
behoudens goedkeuring van Gedeputeerde Staten
a. de huizinge „het wit stek" genaamd en het daarachter
gelegen gebouw, onmiddellijk na den 12 Mei 1891 publiek op
afbraak te doen verkoopen.
b. burgemeester en wethouders te magtigen om op door
hen nader te bepalen tijd in het openbaar te doen verkoopen
de bouwterreinen aangeduid op de situatieteekening door den
directeur der gemeentewerken ingezonden bij missive van den
21 November 1890 no. 457/1.
Zonder discussie wordt dienovereenkomstig besloten.
21. Voorstel van burgemeester en wethouders tot vaststel
ling van een besluit op de heffing en eene verordening op de
invordering van schoolgeld voor onderwijs aan het gymnasium.
Wegens het vergevorderd uur wordt besloten, de behande
ling van dit voorstel lot eene volgende vergadering aan te hou
den.
22. Reclames tegen aanslagen in den hoofdelijken omslag.
In verband met de behandeling van deze reclames wordt de
openbare vergadering gesloten.
Boekdrukkerij van A. Jongbloed te Leeuwarden.
