Vergadering van Dinsdag 20 Januari 1891.
Ml r - 'isijnc-***
Verslag der handelingen van den gemeenteraad
te Leeuwarden, van Dinsdag 20 Januari 1891.
5
Tegenwoordig alle leden.
Voorzitter de heer P. Lycklama ii Nijeholtburgemeester.
I. De notulen van de vorige op 13 Januari j.l. gehouden
vergadering worden gelezen en goedgekeurd.
II. In behandeling wordt genomen het op den oproepings
brief vermelde punt.
Adres van Dr. Vitus Bruinsma e.a. omwerk van gemeente
wege te verschaffen aan werkloozen.
De Voorzitter deelt mede, dat hij deze buitengewone ver
gadering heeft bijeengeroepen naar aanleiding van het verzoek
van adressanten om hun adres zoo spoedig mogelijk te be
handelen. Spr. geeft lecture van het adres en van de bijge
voegde lijsten van werken, welke volgens het oordeel van adres
santen van gemeentewege zouden kunnen worden verricht. Hij
deelt voorts mede dat hij van den eersten onderteekenaar eene
opgaaf heeft verzocht der namen van de in het adres bedoelde
werkloozen met vermelding van beroep en woonplaats. Ter
voldoening aan dit verzoek zijn twee lijsten ingezonden; de eene
bevat 162 namen, n.l. 64 van arbeiders zonder ambacht, 15
opperlieden, 18 aard werkers 31 schippers, 12 timmerlieden,
4 metselaars 5 ververs5 schoenmakers en 8 overige am
bachten de 2e lijst bevat 92 namen als 51 van arbeiders
zonder ambacht1 opperman 3 aard werkers 14 schippers
7 timmerlieden 1 metselaar4 ververs 2 schoenmakers 9
overige ambachten.
Verder is ingekomen een schrijven van het bestuur der com
missie voor werkverschaffing waarbij deze mededeelt, dat geen
enkel hoofd van een huisgezin waaromtrent de information
gunstig waren door de commissie is afgewezen en dat zij ver
meent, aan hare bestemming en verplichting te voldoen. Om
trent de opgegeven werken is liet advies gevraagd van de di
recteuren van de gemeentewerken en de stadsreiniging en van
den commissaris van politiewier adviezen ter visie hebben
gelegen.
Naar aanleiding van een en ander hebben burgemeester en
wethouders voorgesteldte besluiten
aan de adressanten te kennen te geven dat telkens, wan
neer het belang der gemeente het medebrengtbuitengewone
werklieden in dienst worden genomen, maar dat het niet op
den weg ligt van het gemeentebestuur, om werkloozen werk
te laten verrichten, dat noch noodzakelijk noch wenschelijk
wordt geachtzoodat hun verzoekals niet voor inwilliging
vatbaarwordt gewezen van de hand.
Op voorstel van den voorzitter wordt beslotendit voorstel
heden in behandeling te nemen.
De beraadslagingen worden geopend.
De heer TrOölstra zegt, dat 't getuigt van des voorzitters
bereidwilligheid om aan het verlangen van ingezetenen te vol
doen dat hij op het verzoek van adressanten is overgegaan
den raad in buitengewone vergadering bijeen te roepen.
Waar men den voorzitter en den raad wil doen haasten in
het nemen van een besluitdaar mag men wel vragenwat
adressanten reeds hebben gedaan en of zij zich zelve ten deze
gehaast hebben.
Het is bekend, dat de commissie voor werkverschaffing dezen
winter vroeger dan gewoonlijk hare werkplaatsen heeft geopend
en dat de Vereeniging tot verbetering van Armenzorg en Patri-
r monium in de laatste dagen van het vorige jaar reeds tot de
overtuiging waren gekomen dat de armoede waarin helaas
I velen altijd verkeeren bij den strengen en langdurigen vorst
zeer nijpend moest zijn en dat vele anderen tot tijdelijke wer
keloosheid gedoemd zooveel mogelijk en zoo spoedig mogelijk
behoorden te worden gesteund.
Door de samenwerking dezer drie vereenigingen en den krach-
tigen steun der gegoede en welgezinde ingezetenen, die, naar
spr. hoopt en vertrouwtook verder niet zal ontbreken is het
mogen gelukken om in verband met hetgeen door de alge-
meene en kerkelijke armen-administratiën andere liefdadige
vereenigingen en particulieren wordt gedaante voorkomen
dat niemand in deze stad wiens toestand bekend wasvan
koude en honger behoefde om te komen.
Zoo hebben velen de handen uit de mouw gestoken en zijn
onmiddellijk krachtig opgetreden om de gevolgen van den stren
gen en langdurigen winter, waartegen geen mensch iets ver
mag zooveel mogelijk te verzachten.
En wat hebben de adressanten nu gedaan en de vereenigin
gen waarvan zij gewoonlijk de leiders en woordvoerders zijn?
Toen men zag dat van de zijde der welgezinde burgerij
krachtig werd gezorgd om ellende en gebrek te bestrijden en
te lenigenis van wege de sociaal-democratische vereenigingen
eene bekendmaking gedaan dat er in een lokaal gelegenheid
zou worden gegeven tot het uiten van grieven en men zoo
wenschte op de hoogte te komen van den omvang en de ellende
in deze stad.
Zij die altijd voorgeven het volk en de volksbehoeften het
grondigst te kennenschenen dus toen nog niet genoeg op de
hoogte te zijn van den oogenblikkelijken nood die er bij velen
heerschte.
Eerst in eene vergaderingvóór 6 k 7 dagen gehouden is
men tot de slotsom gekomen dat ook van hunnen kant iets
gedaan moest worden in het belang der werkloozen.
En waarin bestaan nu de maatregelen die door hen zijn
genomen
Werken zij krachtig mede met hen die reeds vier weken
geleden op de hoogte waren van de dringende behoefte aan
uitgebreide hulp en dadelijk de handen aan de ploeg hebben
geslagen om praktisch op te treden
Volstrekt nietMen heeft een vertooning langs de straat
gehouden en komt hier met een adreswaarin de gemeente
raad verzocht wordt werk te verschaffen.
De weersgesteldheid is juist oorzaak, dat veel werk thans
niet verricht kan worden en nu komen er op de lijstbij het
adres gevoegd, tal van werken voor, waaraan thans evenmin,
juist om de weersgesteldheid kan worden gedacht.
Over die lijst zal spr. verder niet spreken. Anderen zullen
er waarschijnlijk nog wel op wijzen. Alleen wil hij doen op
merken dat adressanten toch waarlijk zelve wel op zich kon
den nemen om turf uit Beets te halenin plaats van ook deze
werkverschaffing aan het gemeentebestuur te willen opdragen.
Hij meent ook nog te moeten releveerendat het dr. Vitus
Bruinsmade eerste onderteekenaar van het adresin zijne
exaltatie en zenuwachtigheid vergeten schijnt te zijn dat hij
zelf lid is der commissie voor werkverschaffing en die com
missie bereid en in staat isnog menig werklooze tijdelijk
werk te verschaffen.
Spr. weet wel, adressanten houden niet van liefdadigheid.
In de zitting der Tweede Kamer van 15 December j. 1. heeft
de heer Domela Nieuwenhuis zelfs gezegd, dat philanthropic
feitelijk niets anders is dan stelen in 't groot en teruggeven
in 't kleinmaar waar men eenvoudig werk wil verschaffen
om werkloozen aan arbeid te helpendaar is dit mede vrij
wel liefdadigheid in een anderen vorm.
In zoover is spr. het met adressanten eens, dat het streven
van staat en maatschappij moet zijn om de economische zelf
standigheid van ieder op duurzame wijze te helpen bevorderen.
Maar hij meent, dat in die richting nog zeer veel gedaan
kan worden onder de bestaande rechtsorde. Hij is het overi
gens met Mr. N G. Pierson eens dat liefdadigheid niet ge
mist kan worden ook meent hij dat niemand zich heeft te
schamen om onder buitengewone omstandigheden de hulp
die hem aangeboden wordtte aanvaarden.
De philanthropic is een schoone trek in de menschelijke
