AX-Ji'ft.1** '15L-» V. -
106 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 9 Mei 1911.
moet benoemen, komt er nooit een sociaal-democraat
in, evenmin als in de belangrijke raadscommissies.
Wat de heer Feddema wil, leidt tot de grootst
mogelijke partijdigheid.
Spreker wil een onkel woord richten aan het adres
van den heer Burger.
De sociaal-democraten, zegt dat raadslid, spreken
niet meer zoo opgeblazen over klasse-justitie. Misschien
wordt er niet meer zooveel over gesproken als vroeger.
De zaak bestaat echter en dit wordt door ons meer
malen aangetoond. Spreker en zijn partijgenooten
zijn overtuigd dat iemand uit een hoogere klasse niet
geschikt is te oordeelen over een arbeider, omdat hij
uit een ander milieu komt en van de behoeften en
nooden van een arbeider niets weet. Spreker wil
daarmee niet zeggen dat die rechters oneerlijk zijn,
neen, maar zij kennen het arbeidersleven niet en be
schouwen zich zelf als van een ander soort.
Wanneer alleen dergelijke menschen in een scheids
gerecht komen wordt dat geen gerecht, waar de
belangen der arbeiders goed worden behartigd. Iedere
partij moet gelegenheid hebben leden te kiezen, b.v.
2 door de werklieden, 2 door Burgemeester en Wet
houders of door den Raad op aanbeveling van het
Dagelijksch Bestuur en deze vier moeten een voorzitter
kiezen. Dan heeft men den besten waarborg voor een
onpartijdig scheidsgerecht.
Men zal nu misschien meenen dat de sociaal
democraten in elk geval door dik en dun de zijde
van den werkman zullen kiezen.
Dit is echter niets minder dan eene beleediging.
Ook zij zullen trachten alleen de zaak te zien en
onbevooroordeeld recht te spreken.
De heer G- W. Koopmans meent dat de heer Oosterhoff
in zijne verdediging van het voorstel van Burgemeester
en Wethouders niet gelukkig is geweest. Spreker toch
heeft over het voorstel van Burgemeester en Wet
houders niet veel bijzonders gehoord. De heer Ooster
hoff heeft alleen de vergadering der gemeentewerk
lieden aangehaald en gezegd, dat er geen sympathie
is betuigd met hetgeen de Nederlandsche Bond wil
door de Christelijke werklieden of de leden van den
Federatieven Bond.
Dat is geen verdediging van het voorstel van
Burgemeester en Wethouders. Ten slotte heeft de
heer Oosterhoff gezegd dat er bij eene verkiezing van
een lid in het scheidsgerecht bij de Nederlandsche
Tramweg-Maatschappij een oproeping aan de leden is
rondgezonden om zoo trouw mogelijk te stemmen op
een zeker lid van de organisatie, daar deze dan op
dat lid van het scheidsgerecht controle zou kunnen
uitoefenen. Bij een permanent scheidsgerecht nu zal
zooiets niet kunnen voorkomen, ook al, omdat degene
die verkozen wordt, buiten de gemeentewerklieden staat.
Om nu tijd te sparen en tegemoet te komen aan
het denkbeeld van den Voorzitter om, als de discussion
gesloten zijn, eerst het voorstelKoopmansJansen
Lautenbach aan de orde te stellen, heeft spreker de
eer mede namens de heoren Berghuis, Tijsma, Lau
tenbach en Fransen de volgende motie voor te stellen
„de Raad,
„van oordeel dat het scheidsgerecht permanent moet
„zijn, verzoekt Burgemeester en Wethouders een
„voorstel in dien geest aan den Raad aan te bieden."
De Voorzitter wijst er den heer Koopmans op dat,
als de algemeene beschouwingen zijn afgeloopen, aller
eerst aan de ordo bomt het voorstel van Burgemeester
en Wethouders om te beslissen of de Raad het voorstel
van de hoeren Koopmans, Jansen en Lautenbach al
dan niet in behandeling zal nemen. Voor zoover
spreker heeft begrepen wat men met een permanent
scheidsgerecht bedoelt, spreker weet niet voor hoelang
de leden zullen worden gekozen, is het de bedoeling
de leden voor een jaar te benoemen en dadelijk
herkiesbaar te stellen? Wanneer men dat een permanent
scheidsgerecht zou willen noemen is de motie overbodig,
want wanneer besloten is over al of niet behandelen
van het voorstel van 1905, is de kwestie van het
permanente scheidsgerecht ook uitgemaakt.
De heer G. W. Koopmans zou wel met de redeneering
van den Voorzitter mee willen gaan, want zijne motie
bedoelt hetzelfde. Zij beoogt echter om, wanneer do
algemeene beraadslagingen zijn afgeloopen, te vragen
zal de Raad het voorstel Koopmans-Jansen-Lautenbach
in behandeling nemen. Als daarovor is beslist
bedoelt de motie om de stukken terug te zenden aan
Burgemeester en Wethouders ten einde het in over
eenstemming te brengen met 's Raads wil. Verschil
lende artikelen zullen misschien moeten worden ge
wijzigd naar den geest van den tegenwoordigen tijd.
Spreker is niet klaar om daaraan reeds mede te werken
en daarom zag hij het voorstel gaarne teruggezonden
aan Burgemeester en Wethouders, opdat deze kunnen
beoordeelen welke wijzigingen noodzakelijk zijn.
De Voorzitter is van meening dat, als de Raad
besluit het voorstel van de heeren Koopmans c. s.
niet te deponeeren, de behandeling daarvan moet
worden aangehouden, of het voorstel moet worden
gerenvoyeerd aan Burgemeester en Wethouders, omdat
spreker herhaalt zulks met alle respect voor
den arbeid die geleverd is, die arbeid niet geschikt
is voor dadelijke behandeling.
Wanneer de meerderheid niet begeert het voorstel
van 1905 in behandeling te nemen, mag worden aan
genomen dat zij het scheidsgerecht van Burgemeester
en Wethouders begeert. Daarbij heeft de heer
Gr. W. Koopmans zich neer te leggen. Wanneer nu
zijne werkwijze ten nadeele was van het voorstel van
1905, zou spreker zich het nut der motie kunnen
voorstellen. Zulks is echter niet het geval en daarom
acht spreker do motie overbodig.
De heer G. W. Koopmans vraagt of het de bedoe
ling van den Voorzitter is om den Raad te vragen
na afloop der beraadslagingen, of hij het voorstel
Koopmans c. s. in behandeling wil nemen.
De Voorzitter antwoordt dat hij zal laten stemmen
over de vraag om het voorstel Koopmans c. s. ter
zijde stellen.
De heer G. W. Koopmans vraagt verderwat gebeurt
als de Raad besluit het voorstel van 1905 niet ter zijde
te stellen. Nemen Burgemeester en Wethouders dat
voorstel dan tot zich, met de bedoeling het later
weder bij den Raad in te dienen Als dit de bedoeling
is heeft spreker geen verder belang bij do motie.
De Voorzitter antwoordt dat, als de Raad besluit
het voorstel-Koopmans c. s. niet ter zijde te stellen,
daarmede is uitgesproken dat hij van het voorstel
van Burgemeester en Wethouders niets wil weten.
Spreker denkt dan ook wel dat de leden zich
duidelijk rekenschap zullen geven van het feit, dat zij
door te stemmen tegen het terzijde stellen, sympathie
betuigen met het voorstel-Koopmans.
Wanneer de meerderheid gestemd heeft tegen het
voorstel van de terzijde stelling, is het voorstel van
Burgemeester en Wethouders in beginsel van de baan.
Dan zullen Burgemeester en Wethouders in den geest
van den heer Koopmans handelen en het voorstel
nader onder de oogen zien.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 9 Mei 1911. 107
De heer G. W. Koopmans trekt zijne motie in.
De Voorzifter deelt mede dat de heer G. W. Koop
mans diens motie heeft ingetrokken. Zij maakt alzoo
geen onderwerp van beraadslaging meer uit.
De heer Lautenbach moet eene kleine opmerking
maken.
De Wethouder en ook de heer Burger zijn bang
geworden door veronderstellingen.
Die veronderstellingen zijn moeilijk te bestrijden,
als men met feiten te doen had was zulks gemakke
lijker.
Spreker kan zich voorstellen dat een permanent
scheidsgerecht, hetwelk tengevolge van zijn samen
stelling slecht zou blijken te zijn, slechts een oogen-
blik zou bestaan.
Spreker echter stelt zich voor dat het zoo niet zal
loopen. Ook gaat het niet aan een permanent scheids
gerecht te doodverven met een beroep op hetgeen
bij de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij is voor
gevallen, daar men zich die controle niet moet denken
als een telefoon of een marionetten theater.
De Christelijke organisatie hoeft gezwegenzij heeft
dit echter ook gedaan ten opzichte van het voorstel
van Burgemeester en Wethouders. Deze beide ideeën
neutraliseeren elkander geheel.
Het komt spreker gowenscht voor dat er een per
manent scheidsgerecht kome, waarvan de leden voor
1 jaar worden benoemd.
De heer Feddema wijst er op dat de wensch, om
een scheidsgerecht te hobben, is uitgegaan van de
gemeentewerklieden. Waar nu door het werklieden
reglement de rechtspositie van den werkman is ge
regeld, moet er een scheidsgerecht komen om in geval
van geschil uitspraak te doen. Burgemeester en Wet
houders hebben voorgesteld een scheidsgerecht in het
leven te roepen, de heeren G. W. Koopmans c. s. ook,
maar op een andere wijze.
Spreker is van oordeel dat men het meest onpar
tijdige scheidsgerecht krijgt als het wordt samenge
steld op de wijzo als door hem is voorgesteld.
De heer Burger heeft gezegdhet beste scheids
gerecht is de Raad eigenlijk zolf, indien het niet
zoo'n bij uitstek ongeschikt lichaam was, om recht
te spreken. Maar uit de woorden van dat raadslid
zou men toch kunnen distilleeren, dat de Raad het
aangewezen lichaam is om de rechters te kiezen.
Spreker hoopt dan ook dat de heer Burger met hem
zal meegaan.
Wat door den heer Oosterhoff is gezegd van het
in do minderheid zijn van do Christelijke werklieden
tegenover de leden van den Federatieven Bond, heeft
spreker in zijne opinie bevestigd dat do leden van
het scheidsgerecht door den Raad moeten worden
gekozen. Dan is het althans zeker, dat geen bepaalde
partij de overhand heeft.
De Bond van gemeentewerklieden is door den heer
de Jong vrij hoog opgehemeld als het meest on
partijdige lichaam.
Wij behoeven elkander niets te vertellen; deleden
van den Bond zullen, als zij hebben te kiezen, ook
enkel bondsleden als hunne vertrouwensmannen kiezen.
Dit is bevoorrechting van do sociaal-democratische
meerderheid in de gelederen der gemeente werklieden
bovon de minderheid der christelijke organisatie.
Spreker is van oordeel dat iedere sociaal-democraat
als zoodanig bevooroordeeld is.
Elk partijblad, dat men leest, staat vol met uitdruk
kingen alsrotte bourgoois-maatschappij. bezit is
diefstal, iedero patroon is een dief en uitzuiger enz.
Menschen nu, die met dergelijke denkbeelden rond-
loopen, zijn toch niet onbevooroordeeld. Men versta
echter spreker welhet kan hem niet schelen dat een
sociaal-democraat lid wordt van liet scheidsgerecht,
mits hij door den Raad wordt benoemd. Spreker zal
eene motie indienen en hoopt dat deze or beter af
komt dan die van den heer G. W. Koopmans. Hij
zou toch gaarne in deze vergadering zien uitgemaakt
of er een permanent scheidsgerecht zal komen, samen
gesteld zooals spreker zich dat voorstelt of op de
wijzo van de heeren G. W. Koopmans c.s. Spreker
heeft daarom de eer mede namens den heer J. Koop
mans de volgende motie voor te stellen
De Raad
van oordeel dat het scheidsgerecht permanent moet
zijn,
en dat zijne leden behooren te worden benoemd door
den gemeenteraad,
verzoekt Burgemeester en Wethouders hun voorstel
terug te nomen en in verband met dit besluit hun
voorstel opnieuw bij den Raad in te dienen.
Do Voorzitter heeft ook tegen deze motie enkele
bezwaren en wel ten eerste dat zij uit meerdere leden
bestaat. Het eerste lid handelt over het permanent
zijn en het tweede over de wijze van benoeming.
Spreker kan nu wel door de motie te splitsen twee
uitspraken uitlokken.
Ten slotte wordt verzocht dat Burgemeester en
Wethouders hun voorstel zullen terugnemen. Het is
spreker niet bekend hoe de stemming zal afloopen
over het voorsted van Burgemeester en Wethouders
om het voorstel van de heeren Koopmans c.s. ter
zijde te stellen, maar in ieder geval moeten eerst de
algemeene beraadslagingen afloopen en besloten zijn
of het voorstel van de heeren Koopmans c.s. of een
ander in behandeling zal worden genomen.
Daarna wil spreker dan van den Raad een uitspraak
zien te krijgen zooals de heer Feddema die wenscht,
ook wat betreft de wijze van benoeming der leden
van het scheidsgerecht door den Raad, ofschoon
spreker zulks niet met volle instemming doet.
Het is wel jammer van den tijd dien de beraad
slaging vandaag heeft gekost, maar die tijd is niet
geheel verloren. Burgemeester en Wethouders kunnen
zich het gesprokene ten nutte maken.
De hoer Feddema is van oordeel dat de motie altijd
aan de orde kan komen ook al wordt besloten het
voorstel-Koopmans c.s. niet ter zijde te stellen. Wan
neer dit voorstel toch aan de orde komt, komt de
wijze van benoeming van de loden ook ter sprake
en daarom wil spreker, ten einde noodelooze discussie
te voorkomen, zijne motie voor laten gaan.
De Voorzitter gelooft dat de heer Feddema het
met hem eens is, dat de algemeene beschouwingen
moeten worden doorgezet. Dan zal worden gestemd
over het voorstel om het voorstel van do heeren
Koopmans c.s. ter zijde te stellen. Wannoer spreker
een weg volgde die iemands invloed verkortte, zou
hij er iets voor gevoelen een andere werkwijze te
volgen zulks niet het geval zijndo, wenscht hij de
zijne te behouden.
De heer Burger vraagt: is het de bedoeling dat,
als het voorstel dor heeren Koopmans c.s. ter zijde
is gestold, bij artikel 2 een amendement in den geest
van den heer Foddema kan worden ingediend?
De Voorzitter antwoordt dat hot allerminst in zijne
bedoeling ligt het voorstel er zoo maar door te jagen.
Wanneer de Raad mocht besluiten het voorstel-Koop
mans c.s. niet ter zijde te stellen, willen Burgemeester
