111
110
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 Mei 1914.
voorwaarden, voor 9 beneden het daarin opge
nomen tarief,
een en ander volgens het bijgevoegde bestek en
onder bepaling dat de gemeente zich het recht voor
behoudt de overeenkomst telken jare, mits vóór
den vooraf gaanden 1 November, op te zeggen.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Hiemstra zegt dat in de toelichting tot
het voorstel staat dat de ervaring met de drukkerij
in Amsterdam een gunstige is. Spreker meent dat
dit wel een klein beetje overdreven is. Dezer dagen
toch heeft spreker pas de raadshandelingen van den
14 April dus meer dan een maand na de verga
dering ontvangen-
Deze ervaring nu pleit niet voor de waar
deering van Burgemeester en Wethouders. Spre
ker begrijpt dat de kwestie der drukkerij een moei
lijke is. De houding der patroons in Leeuwarden
heeft den indruk gewekt, dat zij elkander niet wil
len beconcurreeren en geen inschrijvingen hebben
ingezonden om de firma Miedema het druk
werk te doen behouden. Het is spreker bekend
dat het getal drukkerijen, ingericht voor het druk
ken van gemeentewerk, klein is. Er zijn maar
een drietal. De kans, dat de gemeente door de com
binatie der patroons zou worden beetgenomen, is
ook uitgesloten doordat aan Burgemeester en Wet
houders is aangeboden de tarieven te laten beoor-
deelen door eene commissie van deskundigen. Daar
door was zij gewaarborgd dat zij niet te veel betaal
de- Spreker wil hierop niet ingaan, maar herhaalt,
dat de indruk is gewékt dat het de bedoeling der
drukkerspatroons was de concurrentie uit te slui
ten. Mercurius was ook iets goedkooper. Een druk
kerij in de stad had ook met spoedwerk dit
nadeel, dat voortdurend op spoed werd aangedron
gen. Daardoor moest overwerk worden verricht dat
natuurlijk duurder moest worden betaald. Spreker
heeft niets tegen het gunnen van het drukwerk aan
de „drukkerij Mercurius" te Amsterdam, maar hij
vindt het in het algemeen beter, dat het in de ge
meente blijft. De omstandigheden evenwel hebben
ertoe geleid het drukwerk in Amsterdam te laten
drukken. Wanneer nu de gemeente een waarborg
heeft, dat het spoedwerk ook spoedig wordt afge
leverd, zal spreker zich niet tegen het voorstel van
Burgemeester en Wethouders verzetten. Die waar
borg heeft hij echter nog niet gezien.
Wat de handelingen betreft, spreker geeft toe
dat de copy wel eens achter blijft zelf heeft hij
wel eens een aanmaning gehad maar de bode
moet er telkens achter, omdat het verslag in Am
sterdam wordt gedrukt. Dat het een maand uit
blijft is niet bevorderlijk voor den goeden gang van
zaken. Het is noodig, dat de handelingen voor de
volgende vergadering in het bezit der leden zijn-
Dat kan nuttig zijn als een bepaald punt niet is af
gehandeld, want dan kunnen de leden het gespro
kene nog eens nalezen. Spreker vraagt daarom of
Burgemeester en Wethouders een waarborg heb
ben, dat de spoedeischende stukken met meer spoed
worden afgeleverd, zoodat ze eerder in het bezit
der leden komen.
De Voorzitter doet opmerken dat de heer Hiem
stra wel wat vlug is in het maken van zijn gevolg
trekking, dat de late bezorging van de handelingen
te wijten is aan den drukker. Spreker heeft inlich
tingen ingewonnen en het spijt hem te moeten zeg
gen dat de schuld daarvan ligt bij sommige leden
van den Raad zelf. De copy toch is van enkele
leden pas negen dagen na de bezorging terug
ontvangen en daar kan nu de drukker niets aan
doen. Vóórdat de heer Hiemstra dus gevolgtrekkin
gen maakt doet hij verstandig zich beter op de
hoogte te stellen. Behalve dat de terugzending der
copy zoolang op zich heeft laten wachten, moest
dezen keer twee maal revisie worden gevraagd. Het
schijnt dus dat het verslag ook niet goed gedrukt
was.
De heer Hiemstra zegt dat door de houding dei-
patroons hier ter stede de indruk is gewekt, dat de
heeren elkaar geen concurrentie wilden aandoen.
De indruk daarvan is niet gewekt, maar het feit is
bewezen. In verschillende nummers van het orgaan
van den Bond van drukkerspatroons wordt duide
lijk verklaard wat onderling is afgesproken. Het
Hoofdbestuur van den Bond steunt deze beweging
door te zeggen dat de drukkerspatroons, die niet
mee doen, onderkruipers zijn en dat de goedgeor-
ganiseerden moeten zorgen dat de oude drukker
liet drukwerk houdt. Het gemeentebestuur was dus
overgeleverd aan de firma Miedema Co. De waar
borgen voor een spoedige levering worden verstrekt
door de besteksbepalingen.
Na den proeftijd van eenige maanden durven
Burgemeester en Wethouders het wel met de „druk
kerij Mercurius" aan.
De Raad kan bovendien elk jaar het contract op
zeggen. Wanneer de toestand van dien aard blijkt,
dat hij niet houdbaar is, zullen den Raad voor het
einde van de 5 jaar voorstellen bereiken om het
drukwerk in eigen beheer te nemen. Het zal toch
de vraag zijn of er op den duur buiten Leeuwarden
gegadigden voor bet drukwerk der gemeente zullen
zijn te vinden, waar het hoofdbestuur van den Bond
zulke drukkers als „onderkruipers" beschouwt.
Dan blijft er niets over dan een eigen drukkerij.
Naar spreker's meening is het niet twijfelachtig
dat het hiertoe zal moeten komen, in samenwerking
met andere lichamen die veel drukwerk laten
maken.
De heer Hiemstra zal zich niet verzetten. Hij
neemt aan dat de copy pas 9 dagen na de verzen
ding is terugontvangen, maar het spreekt vanzelf
dat het verslag eerder klaar is als het hier gedrukt
wordt dan in Amsterdam. Spreker zal het toejui
chen als er binnenkort een voorstel komt om het
drukwerk óf in eigen beheer óf met de provincie ge
zamenlijk te nemen. Hij wil er nog eens op
wijzen dat het afzetten der gemeente door de pa
troons voorkomen zou kunnen worden door de ta
rieven door deskundigen te laten taxeeren. De pa
troonsbond zegt: dat. is het tarief, en als wjj daar
onder gaan verdienen wij niets. Wat zij hebben ge
daan is een daad van zelfbehoud en de gemeente
moet zich daartegen niet verzetten als zij overtuigd
is dat zij niet te veel betaalt.
De patroons evenwel hebben den indruk gewekt
baas te willen zijn en de gemeente is daardoor ge
dwongen met het drukwerk naar Amsterdam te
gaan. Spreker hoopt dat het niet meer zoolang zal
duren dat de gemeente een eigen drukkerij krjjgt.
De beraadslaging wordt gesloten.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethou
ders.
9. Voorstel van Burgemeester en Wethouders om
met F. II. van Setten, alhier, eene regeling aan
te gaan inzake den aanleg van een straat op van
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 26 Mei 1914.
hem gekocht terrein tusschen het Catnbuursterpad en
het Noordvliet.
Dit voorstel luidt als volgt:
Gelijk Uwe Vergadering bekend is, hebben Bur
gemeester en Wethouders op grond van het raads
besluit van 10 Februari 1914 nadere besprekingen
gevoerd met F. H. van Setten, naar aanleiding van
zijn adres van 26 Juli 1913, die al deelde de rechts
geleerde raadsman der gemeente, wiens advies U
vroeger is overgelegd, geheel het door Burgemeester
en Wethouders bij hun prae-advies van 8 October
1913 No. 2435/159 ingenomen standpunt thans
tot een Vergelijk hebben geleid, 'dat naar onze
meening een voor Uwe Vergadering bevredigende
oplossing geeft. De uit de betreffende akte van 15
Februari 1912 voortvloeiende onzekerheid zal wor
den weggenomen, terwijl met eerbiediging van
adressant's rechten, voor zoover in die akte neer
gelegd, er eenige meerdere vrijheid zal bestaan in de
keuze van de plaats waar de in die akte bedoelde
weg zal worden gelegd. Bovendien zal de minimum
breedte van dien weg niet meer dan 11 M. zijn,
zal de trambaan in het midden der straat verval
len en zal de straat vóór 1 Mei 1917 behoorlijk ge
legd en gerioleerd worden. Verder zijn nog enkele
bepalingen overeengekomen, die reeds in de boven
bedoelde koopakte waren opgenomen of noodig
worden geacht tot meerderen waarborg van weder-
zijdsche rechten en verplichtingen.
Wij hebben de eer U alzoo voor te stellen te be
sluiten:
I. voor kennisgeving aan te nemen het adres dd
26 Juli 1913 van F. H. van Setten alhier;
II. dat met F. H. van Setten alhier een over
eenkomst wordt aangegaan in zake den aanleg van
een straat over eene van hem bij akte van 26 Fe
bruari 1912 gekochte strook grond, gelegen tus
schen het Üambuursterpad en het Noordvliet achter
den verschwatervijver aan den Dostersingel al
hier, kadastraal bekend gemeente Leeuwarden sec
tie G No. 8941, groot 30 Aren, zulks ter vervanging
in zooverre van de bepalingen daaromtrent in even-
bedoelde akte opgenomen en op de volgende grond
slagen
1. De gemeente verbindt zich vóór 1 Mei 1917
aan te leggen en ten openbaren dienst te bestem
men een gerioleerde straat, ter breedte van ten
minste 11 M„ van het Noordvliet naar het Cam-
buursterpad, welke straat zal loopen over de bo
venbedoelde strook grond, of indien partijen
daaromtrent tot overeenstemming kunnen komen
geheel of ten deele over anderen, aan F. H. van
Setten toebehoorenden grond, in welk laatste geval
er een afstand van 20 M. zal blijven tusschen de
straat en de grens van des verkoopers eigendom,
zoodat aan weerszijden van de straat op zijn eigen
dom kan worden gebouwd.
2. De eventueel voor de straat benoodigde, van
Setten toebehoorende grond wordt door hem aan
de gemeente verkocht, de reeds door hem aan de
gemeente verkochte, eventueel voor de straat niet
benoodigde grond, door de gemeente aan hem terug
verkocht, een en ander voor den prijs van 1.
3. De heer Yan Setten heeft het recht van aan
sluiting van door hem of zijne rechtverkrijgenden
aan te leggen straten en riolen op de door de ge
meente aan te leggen straat met riool, alsmede het
recht van uitgang op die straat voor door hem
of zijne rechtverkrijgenden, daaraan te stichten ge
bouwen.
4. De door hem aan de gemeente verkoclne
strook grond kan door hem, totdat de gemeente die
strook voor straataanleg mocht behoeven, zonder
vergoeding worden gebruikt of verhuurd, mits de
grond in denzelfden toestand blijve, als waarin hij
zich thans bevindt.
5. De gemeente verbindt zich voor hare kosten
de door haar aan te leggen straat, voorzoover deze
de eigendommen van Van Setten doorsnijdt, met
veekeerende afscheiding daarvan af te scheiden.
6. Alle kosten van overdracht van grond, be
doeld onder 1, daaronder begrepen de uitmeting
door een landmeter van het kadaster, van op te
maken notarieele akten, overschrijving in de open
bare registers en afschriften voor partijen, worden
door partijen ieder voor de helft gedragen.
7. De gemeente zal in gebreke zijn door het enkel
verloop van den onder 1 bepaalden termijn, zon
der dat eenige gerechtelijke in gebrekestelling zal
worden vereischt.
8. De gemeente verbeurt voor eiken ingeganen
dag, dat zij in gebreke blijft aan hare uit deze over
eenkomst voortvloeiende verplichtingen te voldoen,
eene boete van tien gulden ten voordeele van den
heer Van Setten.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wethou
ders.
10. Voorstel ran Burgemeester en Wethouders om
toe te treden tot de Naamlooze Vennootschap „Ge
meentelijke C'redietbank" en in het kapitaal dier bank
deel te nemen voor f 10.000, en c.q. tot wyziging der
gemeentebegrooting, dienst 1.914.
Dit voorstel luidt als volgt.
Bij de vereeniging van Nederlandsche gemeen
ten bestaat het voornemen om de oprichting eener
gemeentelijke credietbank te bevorderen.
Ook de gemeente Leeuwarden is aangezocht tot
de oprichting daarvan mede te werken, waarop door
ons college is medegedeeld dat wij in beginsel ge
negen zijn aan den Raad daartoe het vooi'stel te
doen en in het kapitaal dier bank voor 10 aandeelen
ad 1000.deel te nemen.
Blijkens de hierbij overgelegde ontwerp-statuten
(art. 4) zal het kapitaal der vennootschap bedra
gen 2.500.000.verdeeld in 10 seriën elk groot
250.000.Voor elke deelneming van 10 aan
deelen in de eerste twee seriën wordt een oprich-
tersbewijs uitgekeerd, terwijl bij artikel 30 dier
statuten'bepaald is dat van de netto-winst, na af
trek van 10 voor een reservefonds en 5 voor
het o]) de aandeelen gestorte bedrag, aan de aan
deelhouders wordt uitgekeerd 50 en aan de houders
van oprichtersbewijzen 5
Blijkens artikel 6 wordt op de aandeelen bij de
uitgifte gestort 10
Wordt bij uitgifte van twee seriën slechts 10.000
winst behaald, dan zal in verband met het boven
staande de gemeente van de door haar gestorte
1000.(10 van 10.000.eene rente genieten
van 121.50 of 12.15
Zou dit voor de gemeente een zeer voordeelige
geldbelegging worden, bovendien brengt het oprich
ten der bank andere voordeelen mede.
Kan toch de gemeente in den regel voor hare tij
delijke geldleeningen hoogstens de conditie bedin
gen dat eene rente zal worden betaald gelijk aan het
promessen-disconto bij de Nederlandsche Bank, in
het vervolg zou van het wisseldisconto kunnen wor
den geprofiteerd, dat in den regel 4 lager is dan
het promessendisconto en thans 34 bedraagt.
