houd gegeven. Wij moeten op den ingeslagen weg
voortgaan en liet zal misschien noodig zijn op groote
schaal tot afsnijding over te gaan. Het is toch bil
lijker dat zij, die niet hun uiterste best doen zoo
veel mogelijk te bezuinigen, worden afgesloten, dan
dat het tot een algemeene afsluiting komt. Aan
eene andere rantsoeneering, wat de kolen betreft,
is in den eersten tijd niet te denken.
III. De Voorzitter verzoekt den Baad machti
ging om eene vervolging te mogen instellen tegen
twee zeer achterstallige huurders van het voorma
lig hotel Weidema. Er is een onderzoek ingesteld
en het is gebleken, dat zij onwillig zijn de verschul
digde huur te betalen. Zij worden althans in staat
geacht die te voldoen. Het zijn de huurders J. J.
Berger en K. Bouma. De rechtsgeleerde raadsman
der gemeente is van oordeel dat er termen aanwezig
zijn om eene vervolging in te stellen.
Met algemeene stemmen wordt de gevraagde
machtigi ng verleend.
IV. Wordt ter tafel gebracht:
1. voorstel van Burgemeester en Wethouders,
om aan H. van der Schaaf op zijn verzoek eervol
ontslag te verleenen als onderwijzer aan gemeente
school no. 7;
2. alsvoren tot wijziging van het raadsbesluit
van 13 Juni 1905 no. 91fR/73, houdende aanwijzing
van rooilijnen voor het oostelijk gedeelte van den
weg Achter de Hoven:
3. alsvoren tot aankoop van het perceel Gouver
neursplein no. 30 (hoek Weerd);
4. alsvoren vaai Burgemeester en Wethouders,
om aan G. de Groot, op zijn verzoek, eervol ontslag
te verleenen als onderwijzer aan gemeenteschool
no. 8;
De stukken 14 hebben ter visie gelegen om nog
heden te worden behandeld.
5. alsvoren tot wijziging van het Reglement der
Burgeravondschool en der verordening regelende
het getal en de bezoldiging der leeraren aan die
school
Zal worden gedrukt als bijlage tot het raadsver-
slag, by de leden rondgezonden en te zijner tijd be
handeld.
6. alsvoren tot aankoop van het perceel aan den
Wissesdwinger, kadastraal bekend Sectie A no. 11
en tot. onteigening van de aldaar gelegen percee-
len, kadastraal bekend alsvoren nos. 1600 en 58 ge
deeltelijk
7. prae-advies van Burgemeester en Wethou
ders omtrent bezwaarschriften tegen aanslagen in
het vergunningsrecht, dienst 1917 '18.
De stukken 6 en 7 zullen in eene volgende ver
gadering worden behandeld.
V. De Voorzitter deelt mede, dat de lieer Yonck
verlof heeft gevraagd om Burgemeester en Wet
houders een vraag te mogen stellen in verband met
de geplaatste advertentie over goedkoope melk. De
heer Vonck heeft spreker evenwel medegedeeld,
dat hij vermoedelijk niet tot bet einde der verga
dering zal kunnen blijven en dat hij daarom zijne
vraag gaarne aan het begin zou stellen. Spreker
heeft daartegen geen bezwaar. Als de Baad geen
bezwaar heeft, zal spreker den heer Vonck het
woord geven., nadat de rapporten zijn uitgebracht.
Met algemeene stemmen wordt liet gevraagde
verlof verleend.
VI. Rapporten.
De heer Beekhuis rapporteert dat de commissie,
belast geweest met het onderzoek van een verzoek
van de voogden der Stads-Armenkamer om mach
tiging tot het doen van af- en overschrijving van
posten voor de begrooting, dienst 1916, geene aan
leiding heeft gevonden tot het maken van op- of
aanmerkingen. Zij stelt derhalve voor de gevraagde
machtiging te verleenen.
De Voorzitter stelt voor dit rapport in eene vol
gende vergadering in behandeling te nemen onder
dankbetuiging aan de commissie voor den door
haar verrichten arbeid;.
Met algemeene stemmen wordt dienovereenkom
stig besloten.
De Voorzitter verleent thans het woord aan den
heer Vonck.
VII. De lieer Vonck heeft een vraag te stellen
naar aanleiding van de in de Leeuwarder Courant
van 11 Juli voorkomende advertentie, waarin wordt
medegedeeld dat, op vertoon van eene geneeskun
dige verklaring melk a 10 cent zal worden ver
krijgbaar gesteld. In diezelfde advertentie hebben
Burgemeester en Wethouders zich gewend tot de
doktoren niet om hunne medewerking- in te roe
pen, waarvoor wel aanleiding had bestaan maar
om met straf te bedreigen hen, die liet zouden wa
gen eene verklaring af te geven, welke in strijd
zou worden bevonden met die waarheid. Die beruch
te clausule luidde aldus: Blijkt eene verklaring
onjuist, dan worden verdere verklaringen van dien
geneeskundige niet aangenomen". En ter verhoo
ging van het effect werd last gegeven die woorden
te doen afdrukken met vette letter.
In de eerste plaats wil spreker erop attent ma
ken, dat eene advertentie nu juist niet het aange
wezen middel is om zieh in verbinding te stellen
met heeren doktoren. Evenmin toch als zij ver
wachten, dat de Burgemeester in dezen drukken
tijd de Leeuwarder Courant van az doorleest,
evenmin kan de Burgemeester dat veronderstellen
van de doktoren, die toch dikwijls den gebeden
dag door ambtsbezigheden in beslag worden geno
men. In de tweedti plaats kan spreker niet verhe
len, dat deze handelwijze den doktoren zeer beeft
gegriefd. Het is niet. verheffend te worden gere
kend' tot die categorie van menscben van wie men
frauduleuze handelingen kan verwachten. Zeker,
zegt sprekeir, zijn de doktoren niet onfeilbaar en ook
zij kunnen dwalen. Indertijd hadden zij consenten
voor witbrood af te geven aan hen, die geen bruin
brood konden verdragen.
Spreker neemt aan dat, indien telkens vooraf een
streng wetenschappelijk onderzoek was ingesteld,
enkele consenten niet zouden zijn afgegeven. Dat
ook thans wel eens goedkoope melk zal worden ver
strekt aan patiënten, diei dat voedingsmiddel des
noods zouden kunnen derven, ook al zou de reconva
lescentie dan meer tijd in basing nemen. Men zal
dan echter hebben te bedenken dat grensgevallen
voor den geneesheer groote moeilijkheden kunnen
meebrengen en dat men hem dus niet den eiseh mag
stallen ook nu steeds het juiste besluit te nenieni;
in geval van twijfel gaat hem het heil van zijn pa
tiënt boven bureaucratische overwegingen.
Dwaalt hij, dan is derhalve opzet uitgesloten en
daarom is het zoo grievend, daarvan door liet hoofd
der gemeente te worden verdacht. Een hoogst on
aangename mededeeling is den doktoren gewor
den langs een zeer ongebruikt'ly keil weg. Zij willen
echter denken dat de geïncrimineerde clausule zon
der nevenbedoeling aan de advertentie is toege
voegd, eenvoudig ter besparing van tijd en moeite
en alleen beoogende een oproep tot de medici oni
zoo nauwgezet mogelijk te werk te gaan. Als dit
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 24 Juli 1917. 209
zoo is, zal het den Voorzitter niet moeilijk zijn den
gewekten indruk weg te nemen en de goede ver
standhouding zoo noodig voor vruchtbare sa
menwerking te herstellen.
De Voorzitter kan den heer Vonck dadelijk ant
woorden. Het eerste bezwaar van den heer Vonck
is, dat niet van te voren overleg is gepleegd met de
heeren doktoren. Burgemeester en Wethouders zijn
echter van de veronderstelling uitgegaan dat alle
geneesheeron bereid zooden zijn hunne medewer
king te verleenen. Het is dan ook geen omvangrijke
verklaring, welke van hen wordt verlangd. De for
mulieren zijn gedrukt en de doktoren hebben alleen
maar de cijfers in te vullen en te teekenen.
Burgemeester en Wethouders hebben liet vooraf-
vragen van de doktoren overbodig geacht daar dit
oponthoud zou veroorzaken en zij overtuigd waren
dat de medici de medewerking wel zouden willen
verleenen.
I)at in andere gevallen wel vooraf de medewer
king der geneesheeren wordt gevraagd, is den heer
Vonck bekend. In verband met besmettelijke ziek
ten is dit nog zeer onlangs gebeurd en Burgemees
ter en Wethouders ondervonden altijd de meest mo
ge 1 ij ke medewerking.
Wat de vette letter betreft, waarmee de door den
heer Vonck bedoelde clausule is gedrukt, spreker
weet niet hoe het komt, dat daarvoor een vette let
ter is gebruikt. Het schijnt dat de courantendruk
kers voor de advertenties alle lettertypen gebrui
ken, die ze bezitten. Spreker heeft zelf wel een ad
vertentie geschreven zonder eenige nadere aanwij
zing en toch kwamen er een of meer met vette
letter gedrukte woorden in voor. Burgemeester en
Wethouders moeten de verantwoordelijkheid voor
de vette letter afwijzen.
Dat is evenwel niet het hoofdbezwaar van den
heer Yonek. Het hoofdbezwaar van den heer Vonck
is, dat uit. de advertentie wantrouwen tegenover
<le geneesheeren spreekt. De heer Vonck geeft
reeds toe dat er wel verklaringen worden afgege
ven, die niet op een wetenschappelijk onderzoek
steunen en die dan ook den toets van een nauwkeu
rig onderzoek niet kunnen doorstaan. Hij zegt cveu-
wel, dat opzet is buitengesloten. Dit kan spreker
tot zijn .spijt den heer Yonck niet toegeven. Nie
mand toch, die bij de administratie werkzaam is ge
wei st, zal toegiven dat opzet is uitgesloten. Het is
voor spreker li.v. ondenkbaar dat een heel gezin,
met veel kinderen, geen bruinblond kan verdragen.
Die verklaringen zijn herhaaldelijk afgegeven.
Spieker kan nog een voorbeeld noemen dat door
een hoogstaand medicus eene verklaring is afgege
ven, dat voor een zeer ernstige patiënt petroleum
no:,dig was, gedateerd op een. datum, dat de patiënt
reeds twee dagen dood was. De geneesheeren wor
den zoo dikwijls lastig gevallen om verklaringen,
dat zij ze wel afgeven zonder zich voldoende reken
schap te geven. Spreker herhaalt dat de genees
heer, die de door hem spreker bedoelde ver
klaring afgaf, als medicus een'hoogstaand man is.
Er naar gevraagd, heeft hij die kwestie niet kun
nen ophelderen. Wat nu in de advertentie staat is
niet het werpen van een blaam op de heeren medici.
Iedere controle berust op wantrouwen en Burge
meester en Wethouders, die niet zelfstandig een
onderzoek kunnen instellen, moeten volledig kun
nen afgaan op de verklaringen der geneeskundi
gen. Waar een dergelyk vertrouwen wordt gesteld,
moeten Burgemeester en Wethouders, als er werke
lijk eene onjuiste verklaring wordt afgegeven
aan eene eenvoudige vergissing wordt niet god acht
een dergelijke bepaling als in de advertentie
stond wel maken. Zij wisten geen ander middel.
Spreker zegt niet dat het zal gebeuren. Als Burge
meester en Wethouders van een andere groep van
menschen de medewerking noodig hebben, zouden
zij een dergelijke bepaling maken. Ten slotte kan
spreker nog mededeelen, dat, waar spreker ver
moedde, dat de advertentie een oiiaangenamen in
druk zou maken, zij geplaatst is in overleg met de
levensmiddelen-commissie* en Burgemeester en
Wethouders.
Do heer Vonek hoopt dat de Voorzitter het met
hem eens zal zijn, dat eene advertentie niet het
juiste middel is om contact te zoeken met. de dok
toren en dat het beter is zich in dergelijke gevallen
per circulaire tot hen te richten. Wat hem zelf be
treft, pas vier dagen nadat de advertentie was
geplaatst, heeft spreker er iet.s van gehoord. De
V oorzitter is overtuigd dat er een paar maal opzet
in het spel is geweest. Spreker kan die overtuiging
niet wegredeneereik Het geval van de petroleum is
inderdaad onbegrijpelijk. Het verbaast spreker dat
de bedoelde medicus het niet heeft kunnen ophel
deren. l it de woorden, en vooral uit den toon van
den Voorzitter meent spreker te kunnen opmaken^
dat de doktoren de zaak te ernstig hebben opge
vat en dat het niet de bedoeling van den Burge
meester is geweest om met zijn controle de medici
onaangenaam te zijn. Het geldt hicfr echter een
kwestie van voeding, die feitelijk alleen te beoor-
deelen is door den behandielenden medicus. Even
wel, spreker is ervan overtuigd dat de maatrege
len, door Burgemeester en Wethouders in uitzicht
gesteld, niet zullen behoeven te worden toegepast.
Hij meent dat de doktoren door de verklaringen
van den Burgemeester tevreden zullen zijn gesteld
en diat de strijdbijl dus moet worden begraven.
De Voorzitter wil gaarne verklaren, dat Burge
meester en Wethouders niets liever willen dan aan
genaam samen te werken met die heeren doktoren
en dat het in het geheel niet in de bedoeling heeft
gelegen een speciale blaam op de geneesheeren te
werpen.
VIII. Wordt overgegaan tot. behandeling der
voor heden op den oproepingsbrief vermelde pun
ten.
Met algemeene stemmen wordt benoemd de heer
M. Rozema.
Met algemeene stemmen wordt benoemd de lieer
A. Zijlstra.
De conclusie van het rapport, strekkende tot
goedkeuring der begrooting, wordt met algemeene
stemmen goedgekeurd.
De conclusie van het rapport, strekkende tot
goedkeuring der rekening, wordt met algemeene
stemmen aangenomen.
De heer H. P. de Haan, plaatsvervangend voor
zitter der commissie voor het gemeentelijke werk-
loozenfonds, heeft zich van medewerking tot dit
besluit onthouden.
208 Veralag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 24 Juli 1917.
1. (agenda no. 2). Benoeming van een plaatsvervan
gend lid-werkman der commissie voor de gemeentelijke
arbeidsbeurs, vacature T. Terpstra.
2. agenda no. 3). Benoeming van een directeur der
Stads Bank van Leening, vacature I'. Steffering.
3. agenda no 4). Rapport der commissie, belast ge-
u-eest met het onderzoek der begrooting van den Armen
raad, dienst 1918.
4. (agenda no. Rapport der commissie, belast ge
weest met het onderzoek der rekening van het gemeen
telijk werkloozenfonds, dienst 1916.
