222 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 14 Augustus 1917.
inrichting naast liet tehuis voor dakloozen. Spre
ker s hoofdbezwaar is, dat er weer een pand wordt
gekocht zonder dat men met een bepaald plan ter
tafel komt. Hij herinnert eraan, hoe moeilijk liet
zelfs is geweest om een c red iet van den' Raad
te krijgen, wat noodig was1 voor een onderzoek van
de kwestie van het aschland. Spreker kan zich zoo
niet met het voorstel vereenigen en. zal tegenstem
men.
De lieer Cohen hoort van den lieer Peletier, dat
de kwestie van liet toezicht indertijd het hoofdbe
zwaar was. Dat was het misschien bij enkelen. Ve
le leden evenwel hebben niet alleen om het ge
brekkige toezicht, maar ook om de ligging van het
pand tegengestemd. Den Groningerstraatweg vindt
spreker geen plaats voor eert dergelijk gebouw. In
verband met de uitbreidingsplannen zal liet boven
dien een sta in den weg zijn. Spreker blijft zijn
standpunt van voor drie jaren handhaven, n.l. dat
hij een dergelijke inrichting niet aan den openbaren
weg wil.
De heer Peletier wijst erop dat de heer Fransen
geen respect heeft voor het argument, dat eene an
dere vereeniging het pand zal koopen en exploi-
teereu als de gemeente dat niet doet. Hij meent
verder dat die vereeniging dan een bouwterrein zal
koopen en een gebouw stichten. Het spreekt van
zelf dat zulks mogelijk is, maar het. zal eerder ge
beuren, wanneer de vereeniging een gebouw kant
en klaar kan krijgen. Als de gemeente het pand
niet koopt, komt de reelasseeringsinirichting er
zeker, terwijl het nu nog te bezien staat of de
vereeniging in kwestie daar ter plaatse een stuk
grond zal kunnen krijgen. Dat is nog lang niet
zeker.
Het bezwaar van den heer Cohen is een ander
bezwaar, doch daarover heeft spreker zooeven
reeds eene opmerking gemaakt. Wanneer er wordt
gevraagd om een plaats aan te wijzen zal dit wel
gaan, maar tegen elke plaats zal oppositie ontstaan.
Niemand toch wil gaarne een dakloozen tehuis in
zijne nabijheid.
De heer Cohen had ook gaarne eene kleine ex
ploitatierekening gezien. Om nu eerst een pand te
koopen en later te zien hoe het zal gaan met de
exploitatie, acht spreker scheef. Hij wijst er ver
der nog op dat het terrein aan de Eestraat een
geschikter terrein is dan de Groninger straatweg.
Aan de Eestraat zal wel een stuk grond zijn te
krijgen.
De heer Tiemersma is van meening dat er wel
iets voor het denkbeeld van den heer Cohen zou
zijn te zeggen, wanneer niet de andere vereeniging
het pand zoude koopen met de bedoeling de reclas-
seering nog in sterkere mate door te voeren dan
door „de Philanthroop" wordt gedaan. Het onder
brengen van dakloozen in een perceel rtan den Gro
ninger straatweg acht spreker niet zoo gevaarlijk
en minder rustverstorend voor de omgeving daar,
dan de opneming van ontslagen gevangenen en der-
gelijken. Bovendien stelt de commissie zich op het
standpunt, dat mem, als de gemeente de dakloozen
daar onderbrengt, niet een troep bandeloozen langs
de straat krijgt. Spreker meent dan ook dat de
Raad verstandig doet met het pand aan te koopen.
De lieer Fransen heeft naar een schema van-
exploitatie gevraagd. De commissie is nog zoo ver
niet. Zij was met „de Philanthroop" in onderhan
deling en bijna gereed, toen plotseling het liquida
tie-besluit viel. Het is nu nog niet zeker hoe de
exploitatie zal zijn: óf door tussehenkomst van een
andere vereeniging óf door de gemeente zelf; daar
om heeft de commissie geen exploitatie-rekening
kunnen overleggen.
De Voorzitter doet opmerken, dat Burgemeester
en W ethouders geheel het standpunt der commissie
ad hoe deelen. De door den heer Cohen genoemde
plaats zal bezwaarlijk voor dakloozentehuis kun
nen worden gebruikt door de nabijheid eener groote
school. Daarvoor is een dakloozentehuis een slechte
buurtschap. Bovendien is de opslagplaats der ge
meente in die buurt en is de Eestraat ook daardoor
in hooge mate ongeschikt. Burgemeester en Wet
houders zullen het ten zeerste toejuichen als de
Raad besluit overeenkomstig het voorstel der com
missie.
De beraadslaging wordt gesloten.
ólet 14 tegen 5 stemmen wordt besloten over
eenkomstig het voorstel der commissie ad hoe.
Vóór stemmen de heeren: Dijkstra, Zandstra,
Peletier, Binnerts, van Weideren baron Rengeiv,
Oosterhoff, Tiemersma, Schaafsma, Attema,
Schoondermark, Vonek, Menalda, H. P. de Haan
en Berghuis.
Tegen de heeren: Cohen, Fransen, Tulp, de Vos
en Haverschmidt.
10 agenda no. 12). Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot wijziging van het Reglement der Bur
geravondschool en der verordening regelende het getal
en de bezoldiging der leeraren aan die school (bijlage
no. 27).
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wet
houders.
11 agenda no. 13). Voorstel van Burgemeester en
Wethouders tot verhuring van het onlangs aangekochte
huis Raadhuisplein no. 30 aan den Rijkscommissaris
voor de graanverzaméling in Friesland.
Dit voorstel luidt als volgt:
De Regeeringscommissaris, belast met de rijks-
graanverzameling in Friesland, heeft voor zich en
zijn personeel kantoorruimte noodig. Ter bekoming
daarvan heeft hij zich tot ones gewend.
Waar den 24 Juli 1917 door Uwe Vergadering
besloten is tot den aankoop van den heer mr. A.
Burger van het huis Raadhuisplein no. 30 en de ge
meente daarvoor niet dadelijk een bestemming
heeft, komt het alleszins geschikt voor en mede in
het belang der gemeente dat pand voor het beoogde
doel in huur af te staan. De jaarlijksche huursom
dient gesteld te worden op 7 van de koopsom
van het huis, groot 10.000, van eendg overgeno
men meubilair, groot rond 200.en van de kos
ten van zegel, registratie en overschrijving, geschat
op 350.—, samen 10.550.en van de grondbe
lasting, ten bedrage van rond 52.hetgeen een
huursom geeft van rond 790.
De huur kan aangegaan worden v-oor één jaar,
ingaande 15 Augustus 1917, met stilzwijgende ver
lenging van jaar tot jaar.
Belanghebbende kan zich met een en ander ver
eenigen.
Wij hebben de eer U alzoo voor te stellen te be
sluiten:
aan den Regeeringscommissaris, belast met de
Rijksgraanverzameling in Friesland, met ingang
van 15 Augustus 1917 voor één jaar met stilzwij
gende verlenging van jaar tot jaar, tenzij de huur
door de gemeente of den huurder ten minste drie
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 14 Augustus 1917. 223
maanden vóór het einde van den loopenden termijn
bij eenvöudigen brief is opgezegd, doch uiterlijk
tot 15 Augustus 19,20, te verhuren het perceel Raad
huisplein. no. 30, kadastraal bekend gemeente Leeu
warden sectie C no. 925, als huis en erf, groot 1 A„
37 c.A., met het daarin aanwezige meubilair, voor
een huursom van zeven honderd negentig gulden
'sjaars, en verder onder de voorwaarden, welke
Burgemeester en Wethouders noodig zullen ach
ten.
Met algemeene stemmen wordt besloten overeen
komstig het voorstel van Burgemeester en Wet
houders.
VI. De Voorzitter geeft thans het woord aan
den heer Schaafsma.
De heer Schaafsma heeft de volgende vragen te
stellen
1. hebben Burgemeester en; Wethouders, in
verband met den te verwachten brandstoffen-nood,
ook overwogen de oprichting van een gemeente
lijke keuken en waschinrichting?
2. zijn Burgemeester en Wethouders genegen
over te gaan tot de oprichting van één of meer ge
meentelijke groentenwinkels, ten einde; de abnor
maal hooge detailprijzen van groenten te doen da
len!
Spreker zegt dat wij weten dat de brandstoffen-
voorziening dezen winter vrijwel riskant is. Om
nu voor verwarming zooveel mogelijk brandstof
disponibel te hebben, zou het overweging verdie
nen, dat van gemeentewege voedsel voor de bevol
king werd gekookt en men de wasch dier mensehen
kon samentrekken in eene gemeentelijke wasch
inrichting. Daardoor zou veel brandstof vrij komen.
Spreker vindt het natuurlijk dat dit vraagstuk niet
hals over kop op te lossen is en hij verlangt dan
ook niet een definitief antwoord van Burgemees
ter en Wethouders, maar zal reeds tevreden zijn
als zij de toezegging gewen, deze kwesties te willen
overwegen en in studie nemen. Gemeentelijke
waschinrichtingen bestaan, naar spreker meent,
nog niet, maar in Amsterdam is men erover in be
spreking en liet prae-advies erover wordt spoedig
verwacht,
WTat nu de groenten betreft, de prijzen daarvan
zijn abnormaal hoog. Een bloemkool kost 40 a 4;>
cent, 100 snijboon en 65 a 70 cent, slaboontjes, niet
eerste soort 8 cent per pond, komkommers, nog wel
beschadigd, 10 cent per stuk. Spreker gelooft niet
te overdrijven als hij zegt dat de groentenvoorzie-
ning onder de hooge prijzen lijdt.
Bij den Minister van Landbouw is alreeds aan
gedrongen op het stellen van maximumprijzen voor
groenten. Dat stuit op allerlei bezwaren af. Spre
ker kan zich dat wel voorstellen. De Minister even
wel doet een middel aan de hand, n.l. coöperatieven
of gemeentelijken verkoop. In 1\ ormerveer heeft
men dat gedaan en het resultaat heeft aan de ver
wachting beantwoord. Ook op deze vraag verlangt
spreker niet direct antwoord en hij. is al tevreden
wanneer een; onderzoek wordt, toegezegd.
De "Voorzitter zal dadelijk antwoorden. De over
wegingen aangaande eene gemeentelijke keuken,
zegt spreker, zijn al zoover gevorderd, dat er eerst
daags een directeur of directrice kan worden be
noemd. Burgemeester en Wethouders hebben dit
punt ruimschoots overwogen en zijn tot liet besluit
gekomen dat zij in de eerste plaats iemand moeten
hebben die vakkundig er hun voorstellen over kan
doen. Wat eene gemeentelijke wasseherij betreft,
die is nog niet bij Burgemeester en Wethouders in
overweging geweest. Er zullen slechts weinig ge
meenten zijn, waar eene concentratie der wassehe-
rijen plaats heeft, daar hieraan nogal bezwaren zijn
verbonden. In de brandstoffencommissie is d>it.
punt besproken. Burgemeester en Wethouders zeg
gen overweging toe.
Ten opzichte van de groenten is liet niet gemak
kelijk te zeggen of de prijzen daarvan hoog zijn.
Op het oogenblik is de prijs van bloemkool 15 a 20
tent per stuk. De maximumprijs in 1916 was eerst
14, na 27 .Juli 17 cent. De maximumprijs werd in
1916 door den verbouwer veel te laag geacht. Peen
kost nu 8 en 10 cent per bos van 25. De maximum
prijs van verleden jaar 71/, cent, sla kost 3 cent,
maximumprijs '16 2 cent. Het is spreker bekend
dat sommige groenten duur zijn. De remedie van
den heer Schaafsma evenwel zou alleen helpen als
door de winkeliers overdreven winst werd ge
maakt. Ook alleen in dit geval beveelt de Minister
gemeentelijke wankels aan.
Daarvan is hier echter niets gebleken. Er zou
dan meer aaneensluiting tussehen de groenten-han
delaren moeten bestaan dan thans liet geval is. De
mogelijkheid bestaat dat de prijzen der groenten
dalen. Of spreker gerechtigd is de reden daarvan
mede te deelen, weet hij niet,, reden waarom hij
hierover zwijgt.
De heer Schaafsma zegt dat de Voorzitter niet
overtuigd is van liet feit dat er op de groenten over
dreven winst wordt gemaakt. Deze kwestie is een
moeilijke omdat liet zoo moeilijk is markt- en win
kelprijzen met elkaar te vergelijken. Men moet
daarvoor gespecificeerd hebben de prijzen van le,
2e en 3e soort. De prijzen der groenten zijn lioog
en daardoor worden er minder groenten gegeten.
Van een handelaar hoorde spreker dat de groenten
de consumenten wel voor een lageren prijs konden
bereiken, als door de hooge prijzen niet een deel
van den voorraad bedierf. Bij een lageren prijs van
de groenten zou er minder bederven.
De Voorzitter heeft gezegd dat een bloemkool
15 a 20 cent kost. Spreker weet niet wie den Voor
zitter daaromtrent heeft ingelicht, maar dagen
geleden kostte een bloemkool 45 cent .en 100 snij
boonen 65 en 70 cent.
De lieer Fransen: „dat was zeker een bloemkool
als een tafel".
De heer Schaafsma: „neen, maar het was een
mooie bloemkool. Als ik zeg dat de snijboonen 65
cent de 100 stuks kosten, zal de heer Fransen wel
zoo verstandig zijn aan te nemen, dat spreker dit
niet. zonder bewijs zegt.'
De Voorzitter acht liet niet gewenscht mede te
deelen, van wie hij zijne inlichtingen heeft, maar
meent dat ze absoluut betrouwbaar zjjn. De bloem
kool, zoo is hem medegedeeld, kost 15 a 20 cent, de
snijboonen 45 cent de 100 of 1.) cent per pond. Spre
ker wil daarmee niet beweren dat er niet iemand
is die ze duurder verkoopt. De voorstelling van den
heer Schaafsma, dat de hooge prijzen veroorzaakt
worden doordat er veel bederft, zou wijzen op een
organisatie, die hier absoluut niet bestaat. De han
delaren beconcureeren elkander hier wel.
De lieer Dijkstra zegt dat liet niet gemakkelijk is
om uit te maken of de prijzen abnormaal hoog zijn.
Toch is het niet zoo heel moeilijk. In de Leeuwar
der Courant toch komen de noteeringen voor van
de „Leeuwarder Veilingsvereeniging". Deze notee
ringen worden zeer serieus opgemaakt. Men kan
dan zien dat le soort peen 41/2 a 6 ct. per bos kost,
