334 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 31 October 1922.
zelf geproduceerd wordt of dat het bedrijf het product
zoo ontvangt doet hier weinig af.
Om echter consequent te zijn, zou ik willen voorstellen
om ten aanzien van het betrekken van electriciteit het
zelfde te doen als bij het gas, waarvoor door de ge
meente ook de prijs wordt betaald, die van particulieren
wordt gevraagd. Het komt ten slotte op hetzelfde neer:
men maakt de winst van het electriciteitbedrijf grooter,
maar de kosten voor de straatverlichting worden ook
grooter. Maar het gaat om het beginsel. Men heeft hier
indertijd de retributie voor het buizennet van de gasfa
briek absoluut afgekeurd en stelt nu voor dat het elec
triciteitbedrijf een bedekt subsidie geeft aan de gemeente.
Dat is absoluut verkeerd. Ik wil daarom voorstellen
dezen post met 48.104.80 te verhoogen.
De heer Dijkstra (wethouder): Ik begrijp de redenatie
van den heer Oosterhoff niet goed. Hij zegt dat de prijs
verschillend wordt berekend, dat voor de electriciteit de
kostprijs wordt betaald en voor het gas niet. Ik blijf van
meening dat dit absoluut onjuist is en ik geloof dat wij
naast elkaar redeneeren.
Een voorbeeld dat er juist verschil in den prijs van
electriciteit en van gas moet zijn, als men die prijzen
bij elkaar vergelijkt. Als het practisch mogelijk was, dat
de directie van de gasfabriek de exploitatie over een
bepaald boekjaar zoo kon inrichten, dat er geen halve
cent over was, dan zou men precies den kostprijs van
het gas krijgen. Als men verleden jaar die 50.000.
niet over had gehad, dan was het heele betoog van den
heer Oosterhoff er nog meer naast geweest; dan had men
het gas precies tegen den kostprijs in rekening gebracht.
Dan was er geen verschil en dan had ook de heer Oos
terhoff deze opmerking niet gemaakt. Maar ik zie daarin
zoo'n onuitvoerbaar iets, dat ik ook niet zou willen dat
inen op een dergelijke onvoorzichtige wijze de exploi
tatierekening ging opbouwen omdat men het niet kan
nagaan. Er komt nog dit bij dat men het verhoogen van
den prijs van de electriciteit voor de straatverlichting
ook werkverschaffing zou kunnen noemen. Bij dat denk
beeld wenscht men eerst meer te laten betalen door de
gemeente en dan zal de gemeente datzelfde weer terug
ontvangen. Ik ben er absoluut tegen.
De heer Dijstra vraagt het woord naar aanleiding van
de opmerking van den heer De Boer. Deze zei of Bur
gemeester en Wethouders wilden overwegen in navol
ging van Amsterdam te komen met het van gemeente
wege verkoopen van apparaten voor het gebruik van
electriciteit, omdat die apparaten zoo duur waren. En
spr. meent dat de wethouder van de Bedrijven heeft ge
antwoord dat hij daarin megaat en dat het college van
Burgemeester en Wethouders ook zijn gedachten in die
richting ontwikkelt. Nu heb ik, aldus spreker, persoon
lijk nooit niet veel gevoeldoh, ik merk aan een
hoofdbeweging van den wethouder, dat ik hem verkeerd
heb begrepen. Dan zou ik van den wethouder willen
weten wat de juiste gedachte is van het college ten
opzichte van de kwestie van aankoop van apparaten.
De heer Dijkstra (wethouder) De heer De Boer
heeft een betoog gehouden om te komen tot meerdere
stroomafname. Hij wil dat bereiken door het publiek
bekend te maken met bepaalde apparaten, die daarvoor
in aanmerking komen en hij meent dat men over 't
algemeen niet op de hoogte is, welke de geschiktste en
voordeeligste apparaten zijn ten opzichte van het dag-
verbruik, zooals voor electrisch strijken enz. Nu heb ik
toegezegd dat Burgemeester en Wethouders een onder
zoek in die richting wel willen instellen.
De Voorzitter wil meedeelen hoe hij de zaak heeft
opgevat. Wat de heer De Boer zegt, n.l. dat de dag-
stroom die zal worden afgenomen, zal worden berekend
tegen een goedkooper tarief, acht spreker heel goed
mogelijk en hij meent dat daar geen bezwaar tegen is.
Nu zegt de heer De Boer: de instrumenten zijn zeer
duur, wil de gemeente die aanschaffen en ze eventueel
verhuren? Zoo heeft spreker het opgevat en hij meent
dat men daaromtrent kan nagaan, hoe het in andere
gemeenten is. Spreker zou zich persoonlijk heelemaal
niet willen binden, dat het gebeuren zal, maar hij wil
wel graag mee onderzoeken wat hieromtrent misschien
in andere gemeenten wordt toegepast.
De heer Dijstra: Dan heb ik het toch wel goed begre
pen dat aan het betoog van den heer De Boer ten grond
slag ligt het voeren van een gemeentelijke negotie in
apparaten. Daar wil ik mij tegen verklaren. Wij hebben
in deze gemeente genoeg winkels, waarin apparaten
worden verkocht voor dagverbruik van electrictieit. Ik
zou niet weten waarom de gemeente die handel aan
zich zou moeten trekken. Ik ben niet bijzonder happig
op een gemeentelijke negotie.
De heer Tulp (wethouder)Ik ben het geheel met
den heer Dijstra eens. Ik heb ook van den heer De Boer
begrepen dat hij de toestellen goedkooper door de ge
meente wil hebben geleverd, omdat de particulieren er
te veel voor vragen. Dat is iets, waar ik absoluut tegen
ben.
De heer De Boer: Ik wil verklaren dat de Voorzitter
precies begrepen heeft wat ik bedoel. Misschien heb ik
het niet duidelijk gezegd, maar daar gaat het om.
De heer Dijstra: Om een gemeentelijke negotie te
krijgen.
De heer De Boer: Ja, een onderzoek daartoe. Daar
is toch geen bezwaar tegen?
De heer Dijstra: Ja, daar ben ik tegen.
De heer De Boer: Dat wijst op een groote vrees voor
de gevolgen van dat onderzoek.
De heer Oosterhoff is het niet met Burgemeester en
Wethouders eens dat 11 cent de kostprijs is van het gas.
De wethouder baseert dat hierop, dat de winst, die
door het bedrijf behaald wordt, in de rekening van het
volgend jaar wordt gebracht, dat dus geen winst door
het bedrijf aan de gemeente wordt betaald en de prijs
van het gas dus de kostprijs is. Dat zou waar zijn, als
de gasfabriek geen andere ontvangsten had dan die voor
levering van gas. Maar er zijn nog verschillende andere
posten, die winst of verlies kunnen hebben en die dus
van invloed zijn op het saldo. Dat de prijs van het gas
de kostprijs is moet men dan ook niet zeggen.
Spreker wil opmerken dat het laag houden van het
cijfer voor aan de gemeente te leveren electriciteit niet
in het belang is van de verbruikers van electriciteit.
Het resultaat van het electriciteitbedrijf kan invloed heb
ben op den prijs, dien men voor de electriciteit vraagt.
Als de winst v^n het bedrijf zeer groot is, dan kan men
den prijs van de electriciteit naar beneden brengen en
dus is de wijze van boeking van zeer groot belang ten
opzichte van een zuivere exploitatie. Dan is het niet in
het belang van het bedrijf als dit aan de gemeente jaar
lijks ruim 48.000.cadeau doet. Het is een kwestie
van boeking, maar ook een kwestie van zeer groot be
lang. Spreker wil daarom zijn voorstel handhaven om
dezen post met 48.104.80 te verhoogen en dat het
bedrag voor aan de gemeente te leveren electriciteit
voor straatverlichting op 29 cent wordt gebracht.
De heer De Boer: Ik meen begrepen te hebben uit
wat de wethouder van de Bedrijven heeft gezegd dat
de geschatte prijs van 8 cent voor electriciteit volgens
berekening van den directeur van het electriciteitbedrijf
de kostprijs is. Als dat nu vaststaat en daar gaat het
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 31 October 1922. 335
bij den heer Oosterhoff om hoe kunnen wij hier in
den Raad dan zeggen dat de gemeente een hoogeren
prijs voor de door haar zelf af te nemen stroom moet
betalen? Waar door den directeur de berekening is
overgelegd dat dit inderdaad de kostprijs is en daar
bij den heer Oosterhoff bezwaar tegen schijnt te be
staan
De heer Oosterhoff: Neen.
De heer De Boer: Dan begrijp ik Uw bezwaren niet.
Wat is het dan anders als dat de gemeente van zichzelf
belasting heft? En als dat vroeger zoo geweest is, dan
is het fout geweest.
De heer Oosterhoff: Ik zeg dat 11 cent geen kostprijs
kan zijn van het gas. Daar is geen kwestie van.
De heer Collet: De heer Oosterhoff wijst er op dat
hij betwijfelt dat 11 cent de kostprijs is van het gas.
Of het waar is, dat dit de kostprijs is, is door ons hier
in eens niet uit maken. De heer Oosterhoff zegt zelf dat
die kostprijs ook onderhevig is aan den verkoop van een
paar andere producten als cokes, enz. Maar de Raad
moet zich toch houden aan hetgeen de directeur heeft
berekend. Deze zegt dat de kostprijs 11 cent is; hij is
technisch meer met de zaken bekend dan wij, zoodat
wij dat gevoeglijk van hem kunnen aannemen. Er komt
bij dat, als er iets meer betaald wordt, dit naar de be
grooting van het volgende dienstjaar wordt overge
bracht. Ik meen dan ook dat ongeveer de kostprijs van
het gas wordt betaald. Ik stel mij voor dat die kostprijs
misschien wel of i/io cent minder kan wezen dan
de directeur heeft uitgerekend, maar als men het zoover
moet zoeken, zou ik zeggen: laat de gemeente dit ook
maar betalen. Ik geloof dat het op hetzelfde neerkomt.
En ik geloof ook dat wij werkelijk wel den kostprijs
betalen èn voor het gas èn voor electrischen stroom. Er
mag misschien o zoo'n klein beetje verschil in zitten,
maar ik acht het niet de moeite waard om daarover te
spreken.
De heer Oosterhoff blijft bij zijn gevoelen dat er geen
reden is voor verschil in bepaling van den prijs voor
electriciteit en dien voor gas. En hij gevoelt ook dat
11 cent niet kan zijn de kostprijs van het gas. Maar
aangezien door Burgemeester en Wethouders en ook
door den heer Collet een waarschuwing tot hem is ge
richt, is spreker wel bereid zijn voorstel in te trekken,
mits Burgemeester en Wethouders een calculatie willen
overleggen omtrent de berekening van den kostprijs van
het gas. Blijkt spreker dan werkelijk dat de kostprijs
11 cent is, dan heeft hij geen bezwaar meer, omdat dan
beide bedrijven op dezelfde wijze worden behandeld.
De heer Dijkstra (wethouder)Daar is geen bezwaar
tegen.
De heer Oosterhoff: Dan trek ik mijn voorstel in.
De beraadslagingen worden gesloten.
Volgno. 1 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgnos. 212 worden onveranderd vastgesteld,
waarna het totaal der Baten onveranderd wordt vast
gesteld.
De ontwerp-begrooting van het Electriciteitbedrijf
wordt met 20 tegen 3 stemmen onveranderd vastgesteld.
Tegen stemmen de heeren Dijstra, Lautenbach en
Van der Werff.
Te 6 uur namiddags wordt de vergadering geschorst.
Te 8 uur namiddags wordt de vergadering heropend.
Aan de orde is de ontwerp-begrooting van de
Reiniging.
Wordt overgegaan tot artikelsgewijze behandeling.
Aan de orde zijn de Uitgaven.
Volgnos. 1761 worden onveranderd vastgesteld
waarna het totaal der Uitgaven onveranderd wordt vast
gesteld.
Aan de orde zijn de Inkomsten.
Volgnos. 116 worden onveranderd vastgesteld,
waarna het totaal der Inkomsten onveranderd wordt
vastgesteld.
De ontwerp-begrooting van de Reiniging wordt met
20 tegen 3 stemmen onveranderd vastgesteld.
Tegen stemmen de heeren Dijstra, Lautenbach en
Van der Werff.
De heer Collet: Mag ik aan de heeren vragen waarom
zij tegen de begrooting stemmen? Hier is geen enkele
opmerking bij gemaakt en toch stemmen zij tegen.
De heer Dijstra: Ik heb dat vanmorgen duidelijk uit
eengezet en dat is onze leidraad bij deze heele behan
deling. Als U vanmorgen mijn betoog hebt gehoord, is
het U duidelijk.
De heer Collet: 't Is mij zoo duidelijk als koffiedik.
De heer Dijstra: Dat ligt aan U, niet aan mij.
Aan de orde is de ontwerp-begrooting van het
Grondbedrijf.
Wordt overgegaan tot artikelsgewijze behandeling.
Aan de orde zijn de Uitgaven.
Volgnos. 1224 worden onveranderd vastgesteld,
waarna het totaal der Uitgaven onveranderd wordt
vastgesteld.
Aan de orde zijn de Inkomsten.
Volgnos. 111 worden onveranderd vastgesteld,
waarna het totaal der Inkomsten onveranderd wordt
vastgesteld.
De ontwerp-begrooting van het Grondbedrijf wordt
met 20 tegen 3 stemmen onveranderd vastgesteld.
Tegen stemmen de heeren Dijstra, Lautenbach en
Van der Werff.
Aan de orde is de ontwerp-begrooting van het
Woningbedrijf.
Wordt overgegaan tot artikelsgewijze behandeling.
Aan de orde zijn de Uitgaven.
Volgno. 12. Gewoon onderhoud van de woningen
ingedeeld in de groepen 1 tot en met V, VII en VIII
f 28,842.08.
De beraadslagingen worden geopend.
De heer Tiemersma zegt dat in de Memorie van
Antwoord over een in de secties gemaakte opmerking
omtrent de motie-Tiemersma, die het vorige jaar is
gesteld, voorkomt, dat op die motie geen prae-advies
zou komen en dat die motie met algemeene stemmen
is aangenomen. Inderdaad is het waar dat, als er nog
prae-advies moest komen, dit dan moest komen in dezen
