256 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad
van Leeuwarden van Dinsdag 6 December 1927.
Wij moeten er ook rekening mee houden, dat de ge
meente destijds hoewel zij het nu goedkooper zou
kunnen doen het geld, dat zij als aandeelen in de
Waterleiding heeft gestoken, tegen 5 heeft geleend;
zij verdient dus op elke 1000.die zij in de Water
leiding heeft gestoken, twintig heele guldens in een
jaar en dat mag zij, naar spreker meent, voor haar risico
ook wel hebben.
Spreker wil opkomen tegen de bewering, dat het
oppervlaktetarief niet is gekozen ter wille van de inge
zetenen, maar ter wille van de Waterleiding. De Ven
nootschap heeft het belang van de ingezetenen uitdruk
kelijk overwogen en men meende dat dit tarief voor de
ingezetenen, waarvoor de Waterleiding er toch is, het
beste is.
Waar er tegen het metertarief verschillende nadeelen
zijn zooals ook in den brief van de Waterleiding is
omschreven ook van hygiënischen aard en ten slotte
ook van financiëelen aard en waar die ten slotte door
de afnemers zouden moeten worden gedragen want
het bedrijf betaalt ze niet, omdat het bedrijf door de
afnemers moet worden betaald moet spreker de be
wering, dat het metertarief voor de ingezetenen voor-
deeliger zou zijn, ten sterkste ontkennen.
Alleen dit wil spreker toegeven. Indien hier een
metertarief was, zou dat voor sommige ingezetenen,
profiteerende dat anderen voor hen betaalden, voor-
deeliger zijn. Daar komt het op neer, want de totale
opbrengst moet er toch wezen; wanneer iemand een
groote regenbak heeft en hij zijn kraan alleen een enkele
dag in den zomer eens open zet, dan brengt zoo iemand
bij een metertarief voor de Waterleiding niets op. De
andere ingezetenen moeten dan met elkaar de kosten
van buisleidingen, pompstations, watertoevoer, enz. op
brengen. De vaste onkosten zullen dan dus door de
geregelde afnemers met elkaar worden opgebracht en
een ander, die een groote regenbak heeft, en die mis
schien, met 't oog op de kans van een heele droge
zomer, ook de leiding in huis heeft om zoo noodig dan
zijn kraan eens open te kunnen zetten, profiteert er van
dat de anderen met elkaar de Waterleiding hebben ge
maakt en dat die er is.
Misschien zou het voordeeligste systeem zijn een
vastrechttarief en bovendien betaling naar een afname
per meter. Dat zou een eerlijk systeem zijn. Wij moeten
toch met elkaar de vaste kosten van de Waterleiding
betalen, dat staat als een paal boven water; men zal
toch niet willen dat de een in de vaste kosten meer
betaalt dan de ander, de gewone burgers niet een
fabriek die er extra profijten van trekt trekken toch
hetzelfde profijt van het water en zullen dus ook met
elkaar de vaste kosten moeten betalen. Bovendien zou
dan hij, die iets meer water neemt, ook iets meer moe
ten betalen, hoewel men omgekeerd ook zou kunnen
zeggen dat hij, die meer neemt, minder zou moeten be
talen, omdat hij door zijn grootere afname de heele zaak
helpt.
Wanneer men echter naast het vastrechttarief ook
nog een metersysteem invoerde, zouden daarbij de na
deelen èn van het vastrechttarief èn van het metertarief
beide uitkomen.
Daarom heeft men gemeend dat men het beste uit
was met het vastrechttarief. Nu geeft spreker toe dat
een klein gezin, dat weinig water gebruikt maar in een
groot huis woont, op het oogenblik meer moet betalen
dan te voren. Hij wil er echter voor waarschuwen, dat
men het oude tarief, zooals dat vroeger was, asjeblieft
niet tot voorbeeld moet stellen als een tarief, zooals
het moest zijn, want toen de gemeente de zaak heeft
overgenomen, was de toestand zoo, dat er aan alle
tarieven geen touw was vast te knoopen. Daar zaten
de grootste onbillijkheden en ongelijkheden in, zoodat
men daaraan niet kon vasthouden.
Men moet de zaak zien ten opzichte van de toestan
den, zooals die op het oogenblik zijn en niet met vroe
ger vergelijken. Dan is het billijk, dat ook degene, die
weinig water gebruikt, mee draagt in de vaste kosten
en daarom is het vastrechttarief gekozen, omdat dit ten
slotte het voordeeligst is voor de afnemers.
Op de vraag van de heeren Westra en Vromen wil
spreker nog antwoorden, dat Burgemeester en Wet
houders nog gaarne het schrijven ter inzage willen
leggen, tenzij de heeren daar op een andere wijze eerder
kennis van hebben genomen, omdat het ter inzage leg
gen dan niet noodig zal zijn.
De heer IJ. de Vries heeft zich niet voorgesteld over
dit punt discussie te voeren, maar heeft zijn dank be
tuigd voor het uitbrengen van het rapport, naar aanlei
ding van de verleden jaar bij de begrooting door hem
gestelde vragen. Er kunnen verschillende systemen
toegepast worden, maar spreker heeft nog de overtui
ging, dat een metertarief hij heeft zich misschien te
sterk uitgedrukt met te zeggen voor de inwoners, maar
laat hij dan zeggen voor zeer vele inwoners met kleine
huishoudingen, die in alle opzichten de zuinigheid j
betrachten het voordeeligst zou zijn. Spreker
zou er absoluut geen bezwaar tegen hebben, wanneer
een groot huisgezin of een groot lichaam, dat meer
water gebruikt, dit voor minder, voor lager bedrag zou
kunnen krijgen, maar hij heeft nu het gevoel, dat er
vele huisgezinnen zijn, die voor een emmer water, bij i
wijze van spreken, twee kwartjes betalen tegen anderen
3 cent. Spreker heeft echter gezegd, dat hij kan begrij
pen dat het vastrechttarief is vastgesteld en dat dit is
genomen, omdat het voor de waterleiding het beste,
het gemakkelijkste en het voordeeligste is. Het was
spreker evenwel niet om discussie te doen en het was
hem ook niet te doen om een verkeerde indruk te ves
tigen over de Waterleiding. De zaak is hem veel dui- I
delijker dan verleden jaar, toen wij deze gegevens niet
hadden. Spreker zal er nu niet verder meer op ingaan,
maar hij kan hierin meegaan.
De beraadslagingen worden gesloten.
Het betreffende rapport wordt voor kennisgeving I
aangenomen.
5. bericht van mevrouw mr. J. H. GoslingsLysen,
dat zij niet weer voor een herbenoeming als lid der
Commissie van Toezicht op het Middelbaar Onderwijs
in aanmerking wenscht te komen.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
6. adres van het bestuur der vereeniging „Openbare
Leeszaal en Bibliotheek", alhier, om het subsidie voor
die vereeniging over 1928 niet volgens het voorstel van
Burgemeester en Wethouders te bepalen op 10.500.—
maar het te stellen op het aangevraagde bedrag van
13.000.—
7. adres van het bestuur der Christelijke Oratorium
Vereeniging te Leeuwarden, om het voorstel van Bur-
gemeester en Wethouders betreffende de vermindering
van het subsidie voor het Stedelijk Orkest voor 1928
niet aan te nemen en het orkest te handhaven;
8. adres van dezelfde strekking van het dagelijksch
bestuur der Christelijke Oratorium Vereeniging te Sneek.
De mededeelingen sub 68 zullen worden behan-
deld bij de begrooting voor 1928.
9. adres van de besturen van de afdeeling Leeu-
worden van den Algemeenen Bond van Politiepersoneel
in Nederland e. aom een commissie uit den Raad te
benoemen ter bespreking van een door de betrokken
organisaties gedaan verzoek betreffende salarisverhoo-
ging van het politiepersoneel, alhier.
Overeenkomstig het voorstel van Burgemeester en
Wethouders wordt besloten op dit verzoek niet in te
gaan, doch het adres te voegen bij de andere adressen
betreffende herziening van de salarissen van gemeente-
personeel.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Dinsdag 6 December 1927. 257
10. adres van j. de Wilde te 's Gravenhage, om
ontbinding van de overeenkomst betreffende het slach
ten van vee voor uitvoer in het Openbaar Slachthuis,
alhier.
Overeenkomstig het voorstel van Burgemeester en
Wethouders wordt besloten afwijzend op dit adres te
beschikken.
11. dat Burgemeester en Wethouders bij openbare
aanbesteding hebben gegund
a. aan R. IJpeij té Witmarsum de levering van 200
H.L. witte inlandsche haver ten dienste der Gemeente
reiniging voor 9.49 per 100 K.G.;
b. de levering van waalstraatklinkers en wel aan
W. J. Toering te Leeuwarden 300.000 stuks a 33.50
en 200.000 a 36.L. van der Meij te Leeuwarden
300.000 stuks a 33.50, N. V. Bouwmaterialenhandel
J. Ph. Broekschmidt en Co. te Groningen 200.000 stuks
a 33.45, alles per 1000 stuks.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
12. dat Burgemeester en Wethouders aan enkele
nieuw aangelegde of in aanleg zijnde straten, de vol
gende namen hebben toegekend
a. aan de eerste straat ten Noorden van den Har-
lingerstraatweg, loopende uit de Nachtegaalstraat in
Oostelijke richting naar de Spanjaardslaan, den naam
van Pelikaanstraat
b. aan de eerste straat ten Noorden van den Har-
lingerstraatweg, loopende uit de Nachtegaalstraat in
Westelijke richting, den naam van Ibisstraat
c. aan de straat, loopende uit het Merelplein eerst
in Westelijke richting en daarna ombuigende naar het
Noordwesten, den naam van Eksterstraat
d. aan de straat, loopende onmfddellijk ten Westen
van en evenwijdig aan de Nachtegaalstraat en welke de
straat sub b met die sub c verbindt, den naam van
Koekockstraat
e. aan de straat, liggende ten Noordwesten van die
sub d en loopende uit die sub c naar het Zuidwesten,
den naam van Kwartelstraat
aan de straat, loopende uit die sub b in Noord
westelijke richting naar die sub e, den naam van
Meezenstraat
g. aarTde straat, loopende uit de Bleeklaan, halver
wege tusschen het Noordvliet en de Jacob Binckesstraat,
in Noordoostelijke richting naar den Weg naar Cam-
buur, den naam van de Ruijterweg
h. aan de straat tusscherTde Bleeklaan en de Jacob
Binckesstraat, loopende van de Gale Hamkesstraat in
Noordelijke richting naar de Maerten Gerritszstraat,
mede den naam van Gale Hamkesstraat
i. aan de straat, loopende'in Noordelijke richting
van de Maerten Gerritszstraat naar de Bleeklaan, mede
den naam van Maerten Gerrjjszstraat
j. aan de straat, loopende uit de Jacob Binckes
straat in Zuidoostelijke richting naar de straat sub g
en vormende het Zuidoostelijk verlengde van de Auke
Stellingwerfstraat, mede den naam van Auke Stelling-
werfstraat.
De beraadslagingen worden geopend.
De heer Vromen drukt er zijn spijt over uit, dat Bur
gemeester en Wethouders het noodig hebben geacht
om in de Vogelbuurt sommige straten te benoemen met
de namen van zulke exotische vogels als Pelikaan en
Ibis. De eigen fauna is toch nog rijk genoeg. Vooral
de naam van Ibis, de heilige vogel der Egyptenaren,
is hier een totaal onbekende, zoodat deze naam hier
toch zeker niet in de eerste plaats in aanmerking zou
moeten komen.
De Voorzitter: Als U eens wist wat een hoofdbreken
het kost oni goede straatnamen te vinden. Een vol
genden keer kunnen wij misschien wel eens bij U om
advies komen.
De beraadslagingen worden gesloten.
De mededeeling sub 12 wordt voor kennisgeving
aangenomen.
13. De Voorzitter deelt ten slotte mede, dat het in
het voornemen ligt de eerstvolgende Raadsvergadering
te doen houden op Dinsdag 20 December, des voor
middags te 10 uur, zoo noodig voort te zetten op
Woensdag 21 December en Donderdag 22 December.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
II. Wordt overgegaan tot behandeling van de voor
heden op den oproepingsbrief vermelde punten.
1 (Agenda no. 2). Benoeming van een curator van
het gymnasium, wegens periodieke aftreding van dr.
J. C. Schreuder.
De aanbeveling van Curatoren luidt als volgt
1. Dr. J. C. Schreuder;
2. Dr. A. Vonck;
3. Dr. A. Overbosch.
Wordt benoemd Dr. J. C. Schreuder met 24 stemmen
en 1 stem op Dr. A. Vonck, terwijl 1 biljet blanco wordt
ingeleverd.
De heer Lautenbach is bij deze stemming niet tegen
woordig.
2 (Agenda no. 3). Benoeming van vijf leden der
Commissie van toezicht op het Lager Onderwijs wegens
periodieke aftreding van mevr. M. Hendriks-Buikstra
en van de heeren R. Th. A. Bisschop, S. Mendels, J.
van der Linden en H. Feddema Azn.
De aanbevelingen der Commissie luiden als volgt
a. vacature Mevr. M. Hendriks-Buikstra, meerder
jarig onderwijzeres bij het O. L. O.
1. Mevr. M. HendriksBuikstra, Spoorstraat 4
boven;
2. Mej. A. Algra, Vegelinstraat 37;
3. Mej. H. Hamming, Schoppershofstraat 26.
b. vacature R. Th. A. Bisschop, meerderjarig onder
wijzer bij het bijz. 1. o.
1. R. Th. A. Bisschop, Willem Lodewijkstraat 47;
2. J. J. Swart. Tjerk Hiddesstraat 25;
3. j. H. Spoelstra, Schapestraat 24.
c. vacature S. Mendels, vader van een kind op een
openb. lagere school
1. S. Mendels, Breedstraat 60;
2. H. Frank, Slotmakersstraat 16;
3. J. van Dijk, Lijsterstraat 34.
d. vacature J. van der Linden, vader van een kind
op een bijz. lagere school
1. R. Visser, Kelders 33;
2. A. Slump, Emmakade 65;
3. P. Runia, van Heemstrastraat 20.
e. vacature H. Feddema Azn., meerderjarig inwoner:
1. H. Feddema Azn., Emmakade 11;
2. J. H. Bekkering, Maria Louisastraat 4;
3. W. A. Beyer, Verstolkstraat 13.
Met algemeene (26) stemmen worden benoemd
in de vacature sub a mevr. M. HendriksBuikstra,
voornoemd;
b R. Th. A. Bisschop,
c S. Mendels,
d R. Visser,
e H. Feddema Azn.,
De heer Lautenbach is bij deze stemming niet tegen
woordig.
