40 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Maandag 30 Januari 1939.
Voortzetting der vergadering op Dinsdag 31 Januari 1939.
aan kunnen komen. De Leeuwarder patroons zijn echter
genegen, datgene wat in het adres wordt gevraagd,
publiek te laten aanbesteden, zoodat ook steenhouwers
buiten Leeuwarden daarop kunnen inschrijven.
Aan spr. is medegedeeld, dat, nadat aan Leeuwarder
steenhouwers prijsopgaaf was gevraagd voor Felsberger
graniet, het werk werd uitgevoerd met goedkooper
Silezisch graniet, door iemand buiten Leeuwarden. Als
dat waar is, had men ook den Leeuwarder patroons
prijsopgaaf van goedkooper graniet moeten vragen. Spr.
wil gaarne, dat de wethouder aandacht aan deze zaak
schenkt. Het rapport van den Dir. van G.W. kan z.i.
niet geheel steekhoudend zijn, waar wordt gezegd, dat
de prijs door de groeve wordt bepaald, want het wil er
bij spr. niet in, dat de Leeuwarder steenhouwers aan
de groeve niet zouden kunnen concurreeren.
Uit wat de heer De Vries mededeelt, blijkt, dat het
door spr. genoemde euvel zich blijkbaar in geheel Fries
land voordoet, wat de zaak dus nog erger maakt dan
spr. dacht.
De heer De Boer (weth.) zegt, dat de Leeuwarder
steenhouwers wel degelijk vragen bepaald werk onder
hen aan te besteden. In het adres staat„Beleefd ver
zoeken ondergeteekenden steenhouwwerken b.v. tot
een bedrag van 500.uitsluitend onder de Leeuwarder
patroons uit te besteden.". Spr. zal het door den heer
Wiersma genoemde geval onderzoeken.
Wordt overgegaan tot artikelsgewijze behandeling.
Gewone dienst.
Aan de orde zijn de Uitgaven.
Volgnos. 98106 worden onveranderd vastgesteld.
Volgno. 107. Uitgaven in verband met het onderhoud
van het Paviljoen voor besmettelijke ziekten f 1.373.
De heer Praamsma meent, dat de post onderhoud tuin
335.te hoog is. Hij neemt aan, dat dit komt, omdat
het geheele beschikbare bedrag meer of minder gelukkig
over de verschillende plantsoenen wordt verdeeld, doch
geeft B. en W. in overweging iederen post zoo juist
mogelijk te ramen op de werkelijke kosten, opdat niet
de gedachte wordt gewekt, dat diverse posten te hoog
zijn, en men uit de samentelling der verschillende be
dragen kan zien wat de plantsoenendienst moet kosten.
De heer De Boer (weth.) zegt, dat de tuin bij het
Paviljoen niet goedkoop is. Er komen veel auto's, o.a.
om de olie voor de stookinrichting aan te voeren, welke
over het grind rijden. Ook moeten de paden enz. worden
onderhouden en er is een groote haag, welke meermalen
moet worden gesnoeid. Deze post is ongeveer noodig.
Den heer Feitsma komt het voor, dat dit eenvoudige
plantsoentje geen 335.behoeft te kosten. Het gras
wordt gemaaid, de boomen worden misschien eenmaal
per jaar gesnoeid, verder zijn er vaste planten en het
geheel ziet er zeer onooglijk uit.
Volgnos. 107122 worden onveranderd vastgesteld.
Volgno. 123. Onderhoud van de Badinrichting aan
den Wissesdwinger4.346.
De heer Turksma zegt, dat het niet de eerste keer is,
dat hij bezwaren uit tegen dezen verliespost, welke zoo
veel mogelijk moet worden gereduceerd. Ook van hooger
hand is op bezuiniging aangedrongen de wijze waarop
werd aan B. en W. overgelaten. Deze hebben het in
beperking van de openstelling gezocht, doch spr. meent,
dat, wil een zaak floreeren, zij zooveel mogelijk open
moet zijn. 5 dagen is de badinrichting niet eerder open
dan om 10 uur, tusschen 1 en 3 uur is zij gesloten,
s Maandags van 1 3J^ uur en zelfs is zij een geheelen
^a9 gesloten. Ook is hier reeds eerder op verscherpte
controle aangedrongen, waaraan wel zal zijn voldaan,
maar alles bij elkaar houdt de gemeente op deze wijze
een verliespost. Deze kan echter belangrijk worden
gereduceerd door tot verpachting over te gaan. Een
gezin of een paar ondernemers zouden hier wel iets uit
halen, wat èn publiek èn gemeente ten goede zou komen.
Spr. stelt, mede namens mevr. BusscherSjerp en
den heer Meek, voor
(IX) „Ondergeteekenden stellen voor de Bad
inrichting te verpachten.".
De heer Posthuma zegt, dat de badinrichting den laat-
sten tijd veel beter werkt dan vroeger. De bediening
door den badmeester is boven elke critiek en de kaar
tjesverkoop is zoo, dat men al zeer geraffineerd moet
zijn, wil de controle niet uitwijzen, dat het niet in orde
is. Leeuwarden moet een dergelijke inrichting hebben,
daar deze in een behoefte voorziet. Inderdaad is het
bezwaar, dat zij niet méér opengesteld kan worden,
hoewel de badmeester zeer soepel is. Komt men een
uurtje eerder, dan wordt men toch geholpen.
Hoe denkt de heer Turksma zich verpachting en wat
zijn de voorwaarden Wil hij den pachter het recht
geven de prijzen, thans zeer soepel, te verhoogen Daar
de badmeester toch al een zeer laag salaris geniet en
lang werkt, voelt spr. niets voor verpachting. Als iets
in gemeentehanden moet blijven, is het wel de bad
inrichting.
De heer Wiersma meent ook, dat gepoogd moet wor
den het verlies van de badinrichting te reduceeren. Ook
spr. c.s. hebben steeds op ruimere openstelling aange
drongen. Spr. weet, dat het nu velen ingezetenen niet
past op de tijden van openstelling gebruik van de bad
inrichting te maken, die daarom naar de „Overdekte"
gaan. Spr. kan het vraagstuk van verpachting niet
zonder nadere gegevens beoordeelen, maar indien er
geen overwegende bezwaren zijn en het publiek er niet
de dupe van wordt, dan is er iets voor te zeggen. Als
het voorstel-Turksma eerst naar B. en W. om prae-
advies gaat, staat de Raad er objectiever tegenover.
De heer De Bruin vindt een inrichting, de volksge
zondheid dienende, geen object voor verpachting, zelfs
al zou een dergelijke inrichting een tekort opleveren. In
wezen is dit echter niet het geval. Immers de 950.
alg. kosten van Gem.werken drukken op de exploitatie
feitelijk te veel, in verhouding met de diensten, welke
Gem.werken zuiver voor de badinrichting verricht. Het
feit, dat in 1938 19930 douche- en kuipbaden zijn ge
nomen, demonstreert, dat het hier een belangrijke in
richting betreft, waarvan veel gebruik wordt gemaakt,
en die in een behoefte voorziet. Spr. meent, dat hier
geen verpachting moet plaats hebben.
Voorts meent spr., dat, daar de inrichting 8 uur per
dag geopend is, er voldoende gebruik van kan worden
gemaakt.
De heer Van der Geest is tegen het voorstel-Turksma.
De Raad is op den verkeerden weg, als hij dergelijke
inrichtingen in particuliere handen stelt en zulks zal het
doel van een badinrichting bevordering der volksge
zondheid, niet ten goede komen. Verschillende gemeen
telijke instellingen zijn reeds in handen van particulieren,
doch men voorkome, dat speciaal inrichtingen, de volks
gezondheid betreffende, winstobject van pariculieren
worden.
De heer Turksma wijst er op, dat veel zwem- en bad
inrichtingen particulier zijn, zonder dat zulks minder
goed werkt. De heer Posthuma heeft bezwaar tegen de
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Maandag 30 Januari 1939. 41
Voortzetting der vergadering op Dinsdag 31 Januari 1939.
opmerking omtrent een betere controle bij de badinrich
ting en wilde weten, welke voorwaarden bij verpachting
gesteld moeten worden. Als het voorstel wordt aange
nomen, zullen B. en W. wel de noodige voorwaarden
stellen, zonder dat de controle als zoodanig uitgescha
keld behoeft te worden.
Den heer Van Kollem, die interrumpeerde, dat aan
zaken, de volksgezondheid betreffende, niet verdiend
mag worden, zegt spr., dat ook deze zich in zijn beroep
bezig houdt met de volksgezondheid en er toch ook aan
verdiend heeft
De uren van openstelling moeten zoo zijn, dat iemand
steeds gelegenheid heeft de badinrichting te gebruiken.
Het is er de V.D. niet om te doen door dit voorstel
de volksgezondheid als zoodanig te kort te doen; inte
gendeel, maar zij meenen, dat het verlies op de bad
inrichting zonder schade voor de volksgezondheid
teruggebracht kan worden.
De heer De Bruin vindt hetgeen de heer Turksma
tegen den heer Van Kollem zegt zoo ver beneden
critiek, dat de heer Van Kollem het beste doet er niet
op in te gaan.
Voorts zegt spr., dat er bij de badinrichting iemand
dienst doet, die een behoorlijke positie heeft en een
behoorlijk loon, waar ook de heer Turksma geen be
zwaar tegen zal hebben. Als de badinrichting echter
particulier wordt, dan zal misschien een heel gezin den
geheelen dag werkzaam moeten zijn om op een behoor
lijk loon te komen, een toestand, welke niet acceptabel
is. Spr. geeft de voorkeur aan gemeentelijke exploitatie.
De Voorzitter wil het voorstel-Turksma in stemming
brengen.
De heer Turksma heeft geen bezwaar tegen prae-
advies.
Het voorstel om het voorstel-Turksma in handen
van B. en W. te stellen om praeadvies wordt met 15
tegen 12 stemmen, die van mevr. Van DijkSmit, de
heeren Turksma, Stobbe, Feitsma, mevr. Busscher
Sjerp, de heeren Rom Colthoff, Praamsma, Meek,
Westra, Algera, mevr. BuismanBlok Wijbrandi en
den heer Wiersma, verworpen.
De heer Turksma trekt, gezien dezen uitslag, het
voorstel i.z. verpachting (IX) in.
Volgno. 123 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 124. Onderhoud privaten en waterplaatsen
f 650.-.
De heer Van der Geest hoopt, dat het nieuwe urinoir
in het Oosten der stad zoo spoedig mogelijk wordt
geplaatst.
Volgno. 124 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 125. Onderhoud van de Sportterreinen
f 3.555.-.
a. aan de Fonteinstraat.
De heer Van der Geest vraagt, of de terreinwacht
niet meer in functie is.
b. Sportterrein ..Cambuur"
De heer Hooiring ziet gaarne de tribune van tocht-
ramen voorzien.
De heer Stobbe verzoekt B. en W. te waken voor
te groote luidruchtigheid, vooral bij het voetballen, in
verband met het feit, dat daar woningen worden
gebouwd.
De heer De Boer (weth.) zegt, dat het niet meevalt
geld voor tochtramen te vinden. Zoodra de financiën
het echter toelaten, zal daarin worden voorzien.
De terreinwacht voor het terrein aan de Fonteinstraat
is er niet meer.
Luidruchtigheid schijnt nu eenmaal te behooren bij
voetballen.
Volgnos. 125 127 worden onveranderd vastgesteld.
Volgno. 128. Onderhoud straten en pleinen
f 46.650.-.
De heer Van der Geest wijst op den ergerlijken toe
stand van het Zuidvliet bij de Sibr. Leostraat. Kan dit
niet geheel worden verbeterd, er moet toch iets aan
gebeuren. Aan de bestrating van de Weerklank wordt
niets meer gedaan met het oog op de saneering, maar
de menschen, die daar nog wonen, hebben recht op een
behoorlijk pad. Met geringe kosten is daar, zoomede in
den Boterhoek, eenige verbetering mogelijk.
De heer De Boer (weth.) zegt, dat Gem.werken reeds
een plan tot verbetering van de Cichoreibuurt had over
gelegd. Deze verbetering zou het vorige jaar plaats
hebben, doch het geld ontbrak.
Voor zoover de straatjes in Weerklank en Boterhoek
gemeente-eigendom zijn, zullen B. en W. aandacht aan
verbetering schenken.
De Voorzitter stelt aan de orde het voorstel-Turksma
(V) i.z. het Wilhelminaplein, dat hierop neerkomt, dat
wordt voorgesteld 30.000.op den Kap.dienst te
brengen, volgno. 128 terug te brengen tot 44.650.
en onder Hoofdst. VI van de gem.begrooting een post
te plaatsen Bijdrage van den Gewonen dienst aan den
Kap.dienst 2.000.
en het voorstel-Molenaar (II) om 30.000.op den
Kap.dienst te brengen en 3000.op den Gewonen
dienst, als bijdrage aan den Kap.dienst.
De heer Turksma zegt, dat de urgentie van deze ver
betering voldoende is aangetoond en het alleen over
de financiering gaat. B. en W. dringen er feitelijk bij
den Raad op aan een voorstel te doen, dat aanvaard
baar is. Zelf weten zij geen weg meer.
Zooeven, toen spr. c.s. voorstelden 56.000.van
het oude tekort op den Gew. dienst te brengen, noemde
de Voorzitter dat vechten tegen de bierkaai, omdat
hoogere instanties het meermalen hadden afgewezen,
maar dan is dat hier ook het geval. Men kan toch niet
in het eene geval zus en in het andere zoo besluiten.
In elk geval houden spr. c.s. vast aan de realiteit en
zullen zij in het werkelijke belang der betrokkenen han
delen. En dan is het meest rationeele om spr.'s voorstel
aan te nemen, daar dat eenige kans van slagen heeft.
De heer Posthuma zegt, dat nimmer 's Raads bedoe
ling is geweest deze verbetering uit den onderhoudspost
van straten en pleinen te bestrijden. De Minister heeft
thans aan de hand gedaan, dat het ontvangen marktgeld
voor verbetering zou kunnen worden gebruikt en zeer
terecht hebben B. en W. die gedachte aangegrepen. Het
spreekt vanzelf, dat zij niet ineens de geheele 17.000.
willen gebruiken, maar b.v. driemaal 10.000.Dat
voorstel had thans ter tafel moeten liggen, de Raad had
het unaniem moeten aanvaarden, en bij den Minister
zou het zeker een goed gehoor hebben gevonden. B. en
W. zijn echter voor den Comm. der Koningin op zij
gegaan en den Raad blijft niets anders dan het voorstel-
Molenaar. Het voorstel-Turksma is onaanvaardbaar,
omdat daardoor gedurende 15 jaar 2000.— minder
aan de overige bestratingen, waarop reeds zooveel is
bezuinigd, zal kunnen worden besteed. Bovendien wordt
daardoor de geheele opzet van den Raad, goedgekeurd
