76 Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Woensdag 13 Maart 1940.
en vrije waterlossing. In art. 4 is vastgelegd, dat hij dat
recht houdt, aldus weth. De Boer. Belanghebbende heeft
nu te maken met de gemeente, die de kolken daar in
orde houdt, zoodat de waterlossing goed is, en zorgt,
dat het pad vrij is, enz., maar nu het straatje in handen
is van particulieren, betwijfelt spr., of dezen wel zoo
goed voor kolken en leidingen zullen zorgen. Het gaat
er om, den toestand daar zoo goed mogelijk te verbe
teren en een oplossing te vinden, die allen bevredigt,
ook belanghebbende Pruis.
Het oude servituut zal zeker herleven, als de Raad
dit voorstel aanneemt en dan is de zaak aan het rollen.
Voor spr. staat vast, dat wat in het rapport van Gem.
werken beweerd wordt, onjuist is. De Voorzitter zeide:
U moet bewijzen, dat de toestand op het tijdstip, dat
Gem.werken de zaak opnam, was als nu. Spr. is ge
machtigd te verklaren, dat er niemand van Gem.werken
aan den voorkant van het perceel is geweest en men niet
weet, hoe de toestand achter de schutting is. Ook is het
niet waar, zooals Gem.werken beweert, dat de toegang
nimmer gebruikt wordt. Het is een dubbele deur, die
geregeld in gebruik is.
Waarom heeft de heer Pruis den grond niet te koop
gevraagd, is gezegd. Hij heeft aan den kant van het
Bagijneklooster niet verbouwd. Toen hij voor den laats-
ten verbouw vergunning kreeg, wilde hij ook graag dit
deel overkappen en doortrekken, maar dat kon niet,
omdat het daar openbare straat was en de grond daar
van niet werd verkocht. Ook bij Bouw- en Woning
toezicht, waar de bouwkundige van Pruis de zaak heeft
besproken, is een en ander wel bekend. Hij heeft de
tegenwoordige oplossing tegen zijn zin moeten kiezen.
Nu hebben de andere belanghebbenden wel gelegen
heid gekregen grond te koopen en men heeft niet de
moeite gedaan de zaak ook in het belang van dezen be
langhebbende, die een paar maal heeft verbouwd en om
grond gevraagd, op te lossen.
Spr. blijft voor Pruis moeilijkheden voorzien, welke
kosten zullen meebrengen en had graag, dat deze zaak
werd aangehouden en B. en W. met alle belangheb
benden een bespreking houden, om een oplossing te
krijgen, die ieder bevredigt.
De Voorzitter zegt, dat de Raad den grond toch ver
kocht heeft en dezen zal moeten leveren.
Het kan best zijn, dat de bouwkundige van Pruis bij
Bouw- en Woningtoezicht heeft gevraagd kan ik er
geen grond bij krijgen, de Inspecteur heeft gezegd het
is een openbare weg, die wordt niet verkocht, en Pruis
het er verder bij heeft laten zitten, in plaats van zooals
de anderen, B. en W. te verzoeken den grond te mogen
koopen. Er mag daar eens een karrijder door het straatje
komen; als men echter vóór in kan, zal men dat eerder
doen dan achterom. Pruis had ook B. en W. kunnen
vragen kan ik grond koopen? Waarom heeft hij het
dan indertijd niet doorgezet, dan had misschien de ver
bouw plaats kunnen vinden, zooals hij het wilde. De
grond is nu verkocht en zal geleverd moeten worden
en verder moet er maar van komen, wat er van komen
kan. Stelt de heer Praamsma aanhouding voor
De heer Praamsma: Geen aanhouding om den grond,
die verkocht is, niet te leveren, maar misschien is nog
een bespreking met alle belanghebbenden mogelijk en
dat de gemeente nogmaals haar bemiddeling verleent
om een minnelijke oplossing te vinden.
Het voorstel-Praamsma tot aanhouding wordt met
21 tegen 6 stemmen, die van de heeren Postma, Praam
sma, mevr. Van Dijk—Smit, Rom Colthoff, Algera en
Wiersma, verworpen.
Met alg. stemmen wordt besloten overeenkomstig
het voorstel van B. en W.
Punt 11 (bijl. no. 25).
De heer Meek concludeert uit het schrijven van den
Dir. van G.W., dat tot heden practisch nog weinig aan
het nieuwe Uitbreidingsplan is gewerkt. Dit bevreemdt
niet, als men weet, dat de Directeur gemobiliseerd is,
terwijl er veel werk in behandeling is, hoewel ook vóór
de mobilisatie deze aangelegenheid reeds urgent was en
er toen dus al iets gedaan had kunnen en moeten
worden.
Zal er thans met spoed gewerkt worden, dan advi
seert de wnd. Directeur zelf, dat het wenschelijk is
een specialen adviseur aan te wijzen. Voorts schrijft
hij, dat in diverse groote gemeenten hiervoor speciale
diensten zijn, waarbij hij in het bijzonder op het on
derdeel volkshuisvesting wijst. Dit rapport komt ten
deele overeen met een reeds eerder door spr. hier
gegeven advies om voor dit werk een specialen advi
seur aan te wijzen, waarop hij blijft aandringen. Dat
zulks hier geen novum is, blijkt uit het feit, dat dit
vroeger ook voor dergelijk werk is gebeurd. Wel schrijft
de wnd. Dir. van G.W., dat deze adviseur hier geen
onbekende moet zijn, maar daaraan hecht spr. geen te
groote waarde. Een specialist overziet hier vlug de
moeilijkheden en mogelijkheden. Hoofdzaak is, dat men
hiervoor de beste kracht heeft.
Spr. c.s. geven er daarom de voorkeur aan, dit werk
aan een ter zake deskundig adviesbureau op te dragen.
Daar de particuliere bouwnijverheid tegenwoordig niet
druk is, kan het in den kortst mogelijken tijd een plan
uitwerken.
Met het nog op stapel liggende werk is de wnd. Di
recteur behoorlijk geoccupeerd, te meer, daar ook veel
werk in uitvoering komt.
Spr. stelt, mede namens den heer De Walle en mevr.
BusscherSjerp, voor
„Ondergeteekenden stellen voor B. en W. te ver
zoeken binnen den kortst mogelijken tijd een onder
zoek in te willen stellen naar de kosten, verbonden
aan het gereedmaken van het gemeentelijk Uitbrei-
dingsplan door een ter zake kundig adviesbureau en
eventueele voorstellen dienaangaande bij den Raad
in te dienen.".
De heer J. de Boer (weth.) zegt, dat in de Raads
stukken en rapporten van Gem.werken duidelijk uiteen
gezet is, waarom t.a.v. de voorbereiding van het Uit
breidingsplan eenige achterstand is ontstaan en men
niet op 15 Maart gereed kon zijn. Gedeeltelijk is het
een gevolg van de mobilisatie en van het vele werk,
daaraan ook voor Gem.werken verbonden.
De heer Meek wees er op, dat vroeger een adviseur
bij de voorbereiding van het Uitbreidingsplan is te werk
gesteld. Dat lag toen echter voor de hand, omdat des
tijds de heer Maas alleen stond, zonder adj.-directeur.
De heer ir. Jan Gratama is toen als adviseur aangesteld.
Het daarna ingediende plan moest later nogal belang
rijk worden gewijzigd, vooral omdat het aan de Noord
zijde geprojecteerde kanaal kwam te vervallen. Intus-
schen is men voortdurend bezig geweest aan verschil
lende partieele uitbreidingsplannen. Maar mede daar
door is Gem.werken thans zeer goed in deze materie
ingewerkt. De heer Meek wilde een technisch advies
bureau inschakelen. Een adviseur zal zich echter eerst
moeten inwerken en oriënteeren, en daar Gem.werken
niet vraagt, een dergelijk bureau te raadplegen, kan de
Raad er thans wel genoegen mee nemen, dat Gem.
werken zelf het werk voortzet. Dat lijkt spr. de beste
en meest logische oplossing. Zou men over een bepaald
punt een deskundige willen raadplegen, is iets anders.
Na zooveel jaren ervaring, lijkt het spr. ongemotiveerd
thans een technisch adviesbureau er bij te halen. En
dan is het ook nog beter, dat de Directeur zelf den
wensch daartoe te kennen zou geven. Deze zegt nu
indien Uw College wenscht, dat met den meesten spoed
wordt gewerkt, zal er iets anders moeten gebeuren. Dat
is echter niet noodig. Men moet een uitbreidingsplan
niet in den kortst mogelijken tijd tot stand brengen. Er
moet bij verschillende onderdeelen nog al eens stilge
staan worden. Moest het plan echter wel in den kortst
mogelijken tijd gereed zijn, dan moest noodgedwongen
naar meer technische hulp worden omgezien.
Verslag van de handelingen van den gemeenteraad van Leeuwarden van Woensdag 13 Maart 1940. 77
Het crediet moet verhoogd worden, omdat men weer
aan het plan zal moeten doorwerken. Het nu gevraagde
bedrag zal inderdaad wel noodig zijn. Zou men er een
adviseur bij nemen, dan was het veel te laag.
De heer Meek zegt, dat zijn voorstel toch zeer ernstig
bedoeld is. De heer De Boer zeide, dat destijds, toen
de heer Gratama adviseerde, de Dir. van G.W. alleen
stond. Het is eigenaardig, dat juist dezelfde omstandig
heden, die de wethouder nu noemde, spr. op de gedachte
hebben gebracht, nu de heer Rienks alleen voor het
werk staat, dezelfde wijze van werken te volgen als
destijds. Bovendien vermoedde spr., dat, door de tijds
omstandigheden, die werkverruiming eischten, veel
werk aan de gemeente wordt opgedragen en Gem.
werken het thans misschien nog drukker heeft dan des
tijds. Daarom bevreemdt het spr., dat men er nu zooveel
bezwaar tegen heeft, dezelfde werkwijze als toen te
volgen. Kunnen B. en W. toezeggen, dat dan volgend
jaar 15 Maart het project wel klaar zal zijn
De heer Rienks schrijft: Er is nu toch niet veel bouw
nijverheid. Er zal thans niet veel uitbreiding komen en
daarom acht spr. het juist nu de tijd aan die uitbreiding
te werken, maar niet zoo langzaam als tot nog toe. Er
moet een breed opgezet plan zijn. Spr. maakt niemand
verwijten. Z.i. is de heer Rienks behoorlijk geoccupeerd
met werken, in uitvoering of voorbereiding. Spr. vreest
daarom, dat deze persoonlijk maar al te weinig tijd aan
een zoo belangrijk object kan besteden.
De wethouder zegt, dat het oorspronkelijke Uitbrei
dingsplan is gewijzigd; het kanaal komt nu om de Zuid
te loopen. Dit geeft echter andere mogelijkheden, die
zeer goed overzien moeten worden. Spr. vraagt stem
ming over zijn voorstel.
De heer J. de Boer (weth.) zegt, dat deze zaak ge
noegzaam bij Gem.werken is bekeken, maar daar vindt
men het juist beter, haar zelf in handen te houden en
er geen vreemden bij te halen, zoolang het niet beslist
noodig is.
Het voorstel-Meek wordt met 23—4 stemmen, die
van de heeren Turksma en Meek, mevr. Busscher—
Sjerp en den heer De Walle, verworpen.
Punt 12 (bijl. no. 28).
De heer Rom Colthoff vraagt besloten zitting.
De Voorzitter doet de deuren sluiten.
Na heropening der openbare vergadering wordt be
sloten overeenkomstig het voorstel van B. en W.
Punt 13.
Den heer Praamsma bevreemdt het, dat reeds zoo
spoedig na de begrootingsbehandeling weer een belang
rijke begrootingswijziging aan de orde komt; er zijn be
dragen bij, die men wel vooruit had kunnen weten.
Óver den post; IJsweqen, valt spr. niet: de toelichting
is voldoende. Maar is het wel juist, dat B. en W. het
door Ged. St. uitdrukkelijk aangegeven maximum ad
1000.(alg. kosten inbegrepen) niet handhaven en
1250.op de begrooting zetten?
Voorts wordt 694.— uitgetrokken voor plafonds in
bew.school 1Een plafond kan zich plotseling begeven;
de toelichting is zeer voldoende.
De post Uitbreiding der gemeente, wordt zonder
eenige toelichting van f 1260.in 2500.gewijzigd,
hoewel kort geleden de begrooting werd behandeld.
Spr. vraagt hierover inlichtingen. Hij meende, dat het
hoofdplan toch gereed lag en nog slechts enkele be
zwaren moesten worden ondervangen. Enkele wijzi
gingen i.z. de kanalen zijn reeds tot stand gekomen.
Men werkt nu twee jaar aan het plan. het kost telkens
meer geld en komt niet gereed. Uit dien hoofde zou men
geneigd zijn, het voorstel-Meek te steunen.
De belangrijkste wijziging is echter de 4491.56 voor
aanschaffing van nieuwe banken en een lichtinstallatie
voor school 4. Spr. zou het op prijs stellen, dat de Raad
over dergelijke uitgaven in een publiek stuk werd in
gelicht, opdat deze weet, waarom zoo'n uitgave noodig
is. Dus of die banken versleten, verouderd of onbruik
baar zijn en of de lichtinstallatie nu ineens af is, wordt
in het midden gelaten. Voor een dergelijk bedrag acht
spr. een toelichting noodig, te meer, daar ook reeds op
de begrooting belangrijke bedragen voor vernieuwing
en onderhoud van meubileering waren uitgetrokken.
Spr. neemt aan, dat het noodig is 153 schoolbanken aan
te schaffen, maar heeft bezwaar ze in eigen beheer te
maken. Toen hij hier een vorigen keer deze materie
aansneed, antwoordden B. en W.: schoolbanken fabri-
ceeren wij eigenlijk niet, maar er zijn wel eens enkele
van bijzondere maat noodig, die bijpassend moeten zijn
en die kunnen dan beter bij Gem.werken „tusschen
ander werk door" gemaakt worden. Maar dat gaat toch
niet bij een aantal van 153! Dan is daar blijkbaar te
veel personeel
Spr. meent, dat het fabriceeren van schoolmeubelen
niet tot de taak der gemeente behoort en hij gaat nog
steeds niet accoord met de berekening, aan de hand
waarvan werd beweerd, dat Gem.werken de banken
goedkooper kon maken. De specificatie is echter zeer
onvolledig; men komt op 20.25 25 alg. kosten
5.06) 25.31. Ieder, die iets af weet van school
meubelen, weet, dat in dien prijs ook begrepen moet
zijnmachineloon, kosten van voorbereidende werk
zaamheden, als afsnijden e.d., electrische stroom, af
schrijving, gereedschappen, olie, loon voor het lossen
van materialen, expeditie naar en plaatsing in de school,
etc. Spr. heeft dan ook sterk den indruk, dat, hoewel
hij het natuurlijk niet kan bewijzen, deze berekening niet
deugt. (De heer J. de Boer (weth.): Bewijzen!).
De heer Praamsma: Dat zou ik slechts kunnen, als
de banken onder mijn beheer zouden worden gemaakt.
De heer J. de Boer (weth.): Aan de fa. Praamsma in
Bolsward is prijsopgave gevraagd.
De heer Praamsma ontkent een aanvrage tot prijs
opgave te hebben ontvangen en mag toch immers niets
leveren aan de gemeente. Maar daar gaat het hier niet
om; wèl om het principe, of inderdaad de gemeente zelf
als fabrikante van schoolmeubelen moet optreden. Het
staat voor spr. vast, dat men hier een rekening opzet,
om een principe doorgevoerd te krijgen, maar hij heeft
uit eigen ervaring sterk den indruk, dat tal van punten
in de specificatie ontbreken.
De Dir. van G.W. zegt in zijn rapportaangezien in
Sept. is gebleken, dat de handel duurder was, mag
worden aangenomen, dat de banken ook nu in eigen
beheer worden gemaakt. Daaruit blijkt dus. dat voor
deze banken geen offerte is gevraagd. (De heer J. de
Boer (weth.): Dat erken ik).
Er staat tevens in, dat het hout nog moet worden
gekocht. Daar de fabrikanten hun hout zeker al hebben,
zal de prijs, waartegen zij inkochten, lager zijn dan die.
welken de gemeente aanstonds moet betalen. Ook is er
in een gespecialiseerd bedrijf een heel ander tempo van
werken. Hier is altijd gezegd: het personeel van Gem.
werken heeft wel eens een middag of een paar dagen
geen aanslag en kan in dien tijd iets anders doen: dat
werkt voordeelig. Misschien gaat dat wel met een bank
of zes, maar niet met 153 Men kan het werk toch niet
telkens neerleggen In een gespecialiseerd bedrijf be
schikt men voorts van inkoop tot aflevering over ge
routineerd personeel en de Raad zal het met spr. eens
zijn, dat het maken van schoolbanken voor gewone tim
merknechts geen werk is.
Spr. gaat er mee accoord, voor schoolmeubelen, zoo
noodig, een post uit te trekken, maar zag gaarne, dat
B. en W. alsnog prijsopgave zouden vragen bij de
daarvoor in aanmerking komende fabrieken.
De heer Rom Colthoff zegt, dat de Dir. van G.W.
schrijft, dat de plafonds van de bewaarschool aan het
Tournooiveld abnormaal hoog zijn (6.30 m), waardoor
de verwarming oneconomisch is, zoodat het maken van
lagere plafonds moet worden overwogen en de kosten
hooger worden. Doch aangezien de bestemming van
deze school in de toekomst, naar de Directeur meent te
