54 Verslag van de handelingen van de gemeenteraad van Leeuwarden van Woensdag 19 Mei 1948. opdat dit niet een dergelijke politiek in de toekomst zal gaan voeren, maar met een up-to-date inrichting efficient zal werken. De heer Geerts (weth.) zegt, dat naar aanleiding van een desbetreffende vraag in de sectievergadering een kostprijsvergelijking van de beide gasfabrieken is overgelegd. Nu maakt de heer Schootstra de opmerking, dat er 60 prijsverschil bestaat tussen het door deze fabrieken gemaakte gas. Dat is echter niet geheel waar. Het overzicht is misschien niet volledig genoeg geweest. Vergeleken wordt het steenkoolgas van de fabriek in Huizum met het menggas van de fabriek aan het Hoeksterend. Nu moeten de fabrieken voor een be paalde prijs gas leveren van 4000 calorieën. Het z.g. menggas van de fabriek aan het Hoeksterend bestaat uit watergas en koolgas. En watergas is veel armer aan calorieën dan koolgas. Op het ogenblik moet zelfs gas van 4800 calorieën, dus volwaardig gas, gemaakt wor den. Zo is het betrekkelijk grote verschil in kostprijs te verklaren. Verder zijn de ovens aan het Hoeksterend veel ouder dan die in Huizum. Dat is dus niet een kwestie van te zuinig beheer. De eerstgenoemde ovens zijn zo gebouwd, dat er tweemaal vijf rug aan rug staan. Daardoor kunnen ze niet mechaniscb geledigd worden. Hier moeten de ovens van tijd tot tijd met een trekhaak leeggehaald worden, waar veel werkloon mee gemoeid is. Destijds kende men n.l. het model oven nog niet, dat in Huizum gebruikt wordt. B. en W. hebben als tijdelijke oplossing gedacht van de 10 ovens er 5 weg te doen nemen. De 5 overgeblevene willen zij dan zo laten maken, dat ze doorgestoken en mecha nisch geledigd kunnen worden. De heer Van den Akker wil n.a.v. de inkomsten graag enkele opmerkingen maken. Hij is het volkomen eens met het standpunt, dat, hoewel een kleine prijs verhoging van het gas het tekort zou kunnen wegwer ken, hiertoe voorlopig niet moet worden overgegaan. Het is nog lang niet zover, dat aan prijsverhoging ge dacht moet worden. Wanneer er helemaal geen andere mogelijkheden meer zouden zijn om voortaan zonder tekorten te werken, dan zou in overweging moeten worden genomen, of tot prijsverhoging dient te worden overgegaan. Er zijn in het bedrijf echter genoeg moge lijkheden aanwezig om de tekorten weg te werken. B. en W. wijzen er in de M.v.A. op, dat het Direc toraat-Generaal van de Prijzen toestemming zou moeten geven. Verder komt in de M.v.A. de zinsnede voor: ,,Het moet bovendien niet uitgesloten worden geacht, dat ten gevolge van een te verwachten verhoogde om zet voor 1948 geen of een lager tekort zal optreden". Deze opmerking heeft spr. in de war gebracht, want in de begroting van de gasfabriek voor 1948 is een toeneming van het gasverbruik gecalculeerd van 10 maar het tekort is 7 X zo groot geraamd als voor 1947. Hier blijkt uit, dat toeneming van het verbruik het tekort niet wegwerkt, maar integendeel groter maakt. De gasfabriek kan op het ogenblik moeilijk rendabel worden gemaakt. Allerlei oorzaken, die heel langzaam en moeilijk verdwijnen, zijn hiervoor aan te wijzen. Ten gevolge van de krappe materialenpositie kunnen nood zakelijke voorzieningen niet of slechts ten dele worden uitgevoerd en moeten dure noodvoorzieningen worden getroffen, die wel binnen het bereik van de mogelijk heden liggen. Het gasverlies is tamelijk hoog, twee maal te hoog. Het normale verlies, hetwelk, naar spr. meent, vroeger werd geleden, is 3 In 1947 was het 6,41 Dit verlies zou momenteel teruggebracht kunnen worden. In de M.v.A. wordt hier ook op gezinspeeld. Hier noemen B. en W. een vermoedelijke oorzaak. Zij weten dus nog niet, waar precies de oorzaak van het abnor male gasverlies ligt. Het wordt dus tijd een onderzoek daarnaar in te stellen. Het moet toch binnen het bereik van de mogelijkheden liggen om het gasverlies tot een normaal percentage van 3 a 3J/£ terug te brengen. Zou dit gelukken, dan zou hiermee precies het tekort op de begroting zijn opgeheven. Het is dus wel de moeite waard. Spr. zou de wethouder willen verzoeken de bedrijfsleiding aldus te instrueren. Spr. vestigt er nog de aandacht op. dat, hoewel ge zegd wordt, dat maatregelen worden overwogen om aan het te hoge gasverlies een einde te maken, uit de begroting blijkt, dat men er weinig vertrouwen in heeft, dat deze maatregelen binnenkort effect zullen hebben. In de begroting wordt n.l. met een groter gasverlies gerekend, dan er in de jaren van 1941 af ooit is ge weest, n.l. met 6 of 7 Men verwacht dus schijnbaar weinig uitwerking van de te nemen maatregelen. Spr. verzoekt de wethouder met aandrang op de resultaten toezicht uit te oefenen en de bedrijfsleiding er opmerkzaam op te maken. De heer Geerts (weth.) is, evenals de heer V. d. Akker, tegenstander van prijsverhoging bij de gas fabrieken. Zolang het verlies niet hoger is dan op het ogenblik, zou spr. niet tot prijsverhoging willen over gaan, ook al zouden B. en W. daarvoor machtiging krijgen van het Directoraat-Generaal voor de Prijzen. Deze begroting is ongeveer 1 September van het vorige jaar opgezet en is door de omstandigheden gedeeltelijk achterhaald. Toen is gerekend op een gasverkoop van V/2 millioen m3 gas. Naderhand is de gasrantsoenering wel niet opgeheven, maar toch werden de bepalingen soepeler gehanteerd en het gasverbruik is dan ook be langrijk hoger dan waarop gerekend was. Dat brengt niet mee, dat er een groter aantal werklieden moet zijn, maar wel, dat er meer materiaal, als steenkool en olie, gebruikt moet worden. Spr. is er van overtuigd, dat, j nu het verbruik groter geworden is hij schat het op 9 millioen m3 het verlies, dat thans op de begroting geraamd is, op het ogenblik reeds is achterhaald. Het gasverlies was voor de oorlog 3 in 1947 6.41 en op de nieuwe begroting wordt het weer iets hoger geraamd. Het zal echter weer tot 3 teruggebracht moeten worden. Men weet niet precies, waar het veel te grote gasverlies van thans aan ligt. Men veronder stelt slechts, dat het buizennet niet voldoende is nage keken. De nieuwe directeur heeft op een vraag van B. en W. toegezegd te zullen trachten het verlies te beperken. Spr. heeft daar het volste vertrouwen in. Nadat de volgnos. der baten en lasten van de gewone dienst en die der kapitaalsinkomsten en -uitgaven onveranderd worden vastgesteld, wordt de gehele ontwerp-begroting z.h.st. aangenomen. Aan de orde is de ontwerp-begroting der GE MEENTEREINIGING. Mevr. VondelingVan 't Hof wil de betrokken wet houder dank zeggen voor het feit, dat er na de vraag van enige leden in de sectievergadering i.z. de huisvuil ophaaldienst prompt een advertentie in de krant kwam te staan en in haar buurt heeft dat al goede gevolgen gehad. Spr. zou gaarne een paar opmerkingen maken over iets, dat zij pas na de sectievergadering aan de wee is gekomen. Zij verlangt dan ook geen antwoord var de wethouder. Het betreft de ontsmettingsdienst. Vai een paar kanten hebben spr. klachten bereikt over he volgende feit. Als iemand in zijn huis last van wand luizen heeft en de ontsmettingsdienst waarschuwt, dai komt hij op een wachtlijst te staan en moet ongevee drie maanden wachten, voordat hij aan de beurt is Spr. kent op het ogenblik een zodanig geval in Huizum dat dus in Augustus wel eens aan de beurt zal komen Gedurende al die tijd leeft de familie gescheiden, door dat deze bij anderen is ondergebracht. Spr. weet, dat er weinig personeel is, maar misschien is aan dergelijke gevallen toch iets te doen. Verslag van de handelingen van de gemeenteraad van Leeuwarden van Woensdag 19 Mei 1948. 55 Zij zag voorts tot haar bevreemding op de begroting van het Stadsziekenhuis een volgno. voor „tonnengeld". Zij belde het ziekenhuis op en vernam, dat dit een ton betreft voor de barak voor besmettelijke ziekten. Deze is speciaal nodig voor typhus-patiënten. En nu doelt spr. in het geheel niet op het mopje van de tonnenbe- zorger, die boos wordt en een ton „laat vallen", als zij hier opmerkt, er met schrik aan te denken, dat zo emand toch een ongeluk kan hebben. Daarom acht zij een paar privaten met aparte beerput in dit geval te prefereren. Spr. dankt B. en W. voor de voortvarendheid t.a.v. de aanschaffing van gemeentewege van uniforme em- iiers voor de huisvuilophaaldienst. Zij heeft ten slotte nog een korte opmerking. In som mige buurten bestaat n.l. naast de vuilnisophaaldienst een vuilnisu/fhaaldienst. Daar draven n.l. een paar man netjes met handkarren voor de vuilnisman uit en zoeken rit de vuilnisemmers wat van hun gading is. Misschien kunnen in die wijken surveillerende agenten hier aan dacht aan schenken. De heer V^itteveen (weth.) antwoordt, dat de vraag, de sectievergadering gesteld, of een advertentie ge- aatst zou kunnen worden om wijzigingen in de dienst, i n gevolge van feestdagen, bekend te maken, aan de recteur werd doorgegeven. Vroeger werden derge- <e advertenties ook wel geplaatst, maar de practijk 1 eft toen uitgewezen, dat de lezer er vaak niet vol- i ende aandacht aan schonk. Volgens de directeur is t zeer de vraag, of het thans het gewenste effect zal sorteren. Wat de tonnen betreft, die staan nog op vele plaat- n. waar men ze liever niet meer hebben zou. Spr. ndt het door mevr. Vondeling genoemde geval van het ziekenhuis zeer vreemd en B. en W. zullen een onderzoek instellen. Misschien zal het mogelijk zijn hier op een eenvoudige manier verandering aan te brengen. B. en W. zitten op het ogenblik nog met het grote oobleem van 13.000 tonnen in de stad en daar zal op orte termijn geen oplossing voor te vinden zijn. Wat de cyaneringsdienst betreft, de ontsmettings- erkzaamheden mogen slechts uitgevoerd worden door n gediplomeerde kracht. Die opleiding is vrij kostbaar en niet heel eenvoudig. De gemeente beschikt over één "diplomeerde cyaneerder. Het is de bedoeling, dat er een tweede bij komt. Deze kwestie heeft de volle aan dacht van B. en W. Het geval, dat mevr. Vondeling pporteerde. was spr. niet bekend, hij noemt het hoogst ongewenst. Er moet, als wandluizen geconstateerd wor den, op korte termijn ingegrepen worden. Spr. wist niet, dat het zo stroef ging bij de cyaneringsdienst: B. en W. uilen trachten daarin verbetering te brengen. Mevr. Vondeling—Van 't Hof vraagt, of deze kwestie ook provinciaal geregeld kan worden. De Leeuwarder :yaneringsdienst werkt voor de gehele provincie. De directeur der Gem.reiniging vertelde spr.. dat de ont- smetter bijv. ook naar Lemmer ging. De heer Witteveen (weth.) meent, dat bij een zo geringe bezetting de eigen gevallen toch voor moeten gaan. B. en W. zullen naar deze onbevredigende gang van zaken een onderzoek instellen. De volgnos. der baten worden onveranderd vastqe- steld. olgnos. 21 t/m 54 (lasten) worden eveneens onver anderd vastgesteld. olgno. 55. Aanschaffing dienstkleding f 500, De heer De Groot heeft reeds in de sectievergadering opgemerkt, dat deze post hem vrij laag voorkomt. De lonen van de gemeentewerklieden zijn niet zo, dat ze gemakkelijk bedrijfskleding kunnen kopen. Het zou een tegemoetkoming zijn om de daarvoor in aanmerking komende mensen bijv. een of twee nieuwe overalls per jaar te verschaffen. In Almelo wordt 2500,uitge trokken voor overalls en klompen. In de M.v.A. is spr.'s vraag niet bevredigend be antwoord: Zodra de textielpositie dit toelaat, zal aan dacht aan dit punt worden besteed. Spr. is van mening, dat deze positie wel levering van overalls toelaat. In de particuliere bedrijven werd collectief textiel verstrekt en dit verliep daar vrij vlot. Spr. zou deze post tot 1000,verhoogd willen zien. De heer Witteveen (weth.) zegt, dat deze kwestie ook in de dienstcommissie ter sprake is gekomen en de heer De Groot zal zich herinneren, dat de directeur zeide: „Ik kan geen textiel krijgen, maar mocht er in derdaad in de loop van het jaar gelegenheid bestaan om nog werkkleding te bezetten, dan is er nog vol doende gelegenheid tot verstrekking." Als spr. zich niet vergist, is dit ook in de M.v.A. tot uitdrukking gebracht. Het peil van voor de oorlog is ook t.a.v. de werkkleding nog niet bereikt, hoewel verleden jaar reeds belangrijk meer is gekocht dan waarvoor op de begroting een post was uitgetrokken. Ziet de directeur kans om werkkleding te bemachtigen voor de daarvoor in aanmerking komende werklieden, dan doet hij dat zeer zeker. Persoonlijk zou spr. er enerzijds geen be zwaar tegen hebben deze post tot 1000,te ver hogen, maar aan de andere kant ziet hij er de nood zakelijkheid ook weer niet van in. De Voorzitter zegt, dat verhoging van een enkele post, ook met slechts een klein bedrag, begrotingstech nische moeilijkheden meebrengt. Verandering van der gelijke posten werkt door in de gemeentebegroting. Het veroorzaakt dus buitengewoon werk, dat eigenlijk nut teloos is. B. en W. immers zijn bereid, wanneer de situatie zo wordt, dat meer werkkleding aangeschaft kan worden, de directeur daartoe machtiging te geven en, evenals wegens andere uitgaven wel geschiedt, de raad een begrotingswijziging voor te leggen. Spr. zou de raad willen vragen met deze toezegging genoegen te nemen en de betreffende post niet te veranderen. De heer De Groot is gaarne bereid met deze toe zegging genoegen te nemen, daar hij overtuigd is, dat aandacht aan deze zaak geschonken zal worden. De heer De Jong zou intussen kunnen vertellen, dat de wethouder in de sectievergadering zelf heeft gezegd: „Ik voel er wel voor om deze post tot 1000,;te ver hogen." En toen waren de technische moeilijkheden er toch ook al! Volgnos. 55 t/m 73 worden onveranderd vastgesteld, evenals de volgnos. der kapitaalsinkomsten en -uitgaven waarna de gehele ontwerp-begroting z.h.st. wordt aan genomen. Vervolgens wordt, nadat de volgnos. der baten en lasten en kapitaalsinkomsten en -uitgaven zijn vastge steld, de ontwerp-begroting van het OPENBAAR SLACHTHUIS z.h.st. aangenomen. Aan de orde is de ontwerp-GEMEENTEBEGRO- TING. Uitgaven. Volgnos. 187 t/m 197 worden onveranderd vastge steld. Volgno. 198. Druk- en bindwerk f 14.846, De Voorzitter is van oordeel, dat bij deze post ter sprake kan komen het late verschijnen van het verslag der handelingen van de gemeenteraad. Het betreft hier een klacht, waarvan B. en W. de juistheid erkennen; in de M .v.A. heeft men kunnen zien, dat van de zijde

Historisch Centrum Leeuwarden

Raadsverslagen van de gemeente Leeuwarden, 1865-2007 (Notulen) | 1948 | | pagina 9