18
19
W'tiy m m m
Hy wol net graech sizze, dat de gemeente-amtners al
les léze moatte, mar hy soe neist de blêdden, dy't oan-
jown binne, in pear oare neame wolle, dy't, om goed
oriëntearre to wezen op bipaelde gebieten, miskien fan
bilang wêze koene en dy't spr, it kolleezje yn omtinken
jaen wol. Neist „Frysk en Fry" soe spr. noch neame
wolle ,,De Stim fan Fryslan" en neist „De Gemeente
stem" en „Gemeentebestuur": „Gemeentebeleid".
De Voorzitter zegt, dat B. en W. dit nader zullen
overwegen. Zij horen deze suggestie t.a.v. twee met
name genoemde bladen voor het eerst.
Volgno. 36 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 38. Archief f 10.455,
De hear Santema seit, dat yn de mem. f. a. op de
fraech fan in lid antwurde is: „Wij blijven van oordeel,
dat de huisvesting van het archief en de stedelijke
bibliotheek een deel vormt van het gehele stadhuis
vraagstuk". Doe't spr. dizze fraech yn 'e seksje stelde,
wie it tonearsten bigoun om de oandacht to fêstigjen
op it aide archyf, net op it archyf lyk as dat alle
dagen noch brükt wurdt foar de administraesje fan
dizze gemeente. Dat aide archyf, hwer't de charters
yn sitte en de aide printwurken, hwer't dus eigentlik
de hiele „stedelijke bibliotheek" ek ta biheart, wol spr.
Strang ünderskiede fan it s.n. nije archyf. En hy wol
yn forban mei it aide archyf de bisündere funksje
neame fan de archivaris. Dat archyf spr. hat it al
ris faker sein, mar it kin gjin kwea, dat hy der eltse
kear op werom komt sit op it eagenblik op in plak
(hjir op it stedhüs), dêr't it, as der ris hwat bart,
rêddeleas wêze soe. En it wurdt eltse kear driuwender.
De riedsleden hawwe in eksemplaer krige fan de kata-
logus fan de „stedelijke bibliotheek" en spr. fynt dit
in moaije geste fan B. en W. Foar safier men dêr bilang
by en bilangstelling foar hat, kin men fêststelle, dat
dizze bibleteek hiel hwat unica bifettet. Spr. hat der
yn 'e seksje foaral op wiisd, dat dit aide archyf, dat
binammen foar de historici en de archivarissen fan
kolossael great bilang is, in ünderdak hawwe moat,
dat de wearde fan dit archyf ek fortsjinnet. Dêrom hat
spr. der ek op oandrongen om, nou't sa njonkenlytsen
it plan foar it stiftsjen fan in nij gebou foar de pro-
vinsiale bibleteek eltse kear fêster foarm oannimt,
oandacht to wijen oan it bergjen fan de „stedelijke
bibliotheek" en it aide archyf yn datselde gebou. Dat
hat in soad oanloklike kanten. Der is by de Aldehou
yn de takomst in konsintraesje to forwachtsjen, dy't
foar kunst en wittenskip fan bilang wurde kin en it
hert wurde sil fan de stêd Ljouwert. Nou't de gelegen-
heit der is, woe spr. sa lang net wachtsje as B. en W.
yn it biantwurdzjen op spr. syn fraech oanjowe, hwant
dat antwurd forbynt it opbergjen fan it aide archyf en
fan de „stedelijke bibliotheek" noch wer oan it stedhüs-
fraechstik en mear as ien kear hat spr. al meimakke
yn de bigreatingsgearkomsten fan oare jierren, dat
oer it stedhüsfraechstik praet is. Spr. neamt yn dit
forban de namme fan it forstoarne riedslid Arjen Wit-
teveen. Mar de bou fan in nij stedhüs hat noch net dy
urginsje, as it opbergjen fan de „stedelijke bibliotheek"
en it aide archyf hat. Spr. soe der by B. en W. op oan-
stean wolle, dat hja, nou't de gelegenheit der is, ien
fan de kostberste skatten, dy't it stedhüs herberget,
ünderdak bringe.
De Voorzitter wil met een enkel woord de opmer
kingen van de heer Santema beantwoorden. Het gaat
B. en W. ook ter harte, dat de opberging van het
oude archief en de stedelijke bibliotheek zeer veel te
wensen overlaat. Dat is ook voor hen sinds jaar en dag
een punt van grote zorg, maar er zijn meer van der
gelijke punten en wanneer zij alles zouden samenvoegen
wat er naar hun mening in de gemeente nog tot stand
moet komen, dan komen zij op een zodanig groot be
drag aan uitgaven, dat ieder zou toegeven, dat dit niet
in één keer te verwezenlijken is. En zo is het beleid van
B. en- W. in de afgelopen jaren er op gericht geweest
en is het er thans ook nog op gericht, allereerst die
zaken aan te vatten, die het minste uitstel gedogen. Bij
een object als het archief en de stedelijke bibliotheek is
het ten dele ook een kwestie van waardering, dat wil
spr. direct toegeven. Nu is echter de waardering door
B. en W. niet zo geweest, dat zij zeer belangrijke dingen
als woningbouw, straataanleg en al deze zaken, waar
mee het leven van de bevolking in de eerste plaats en
nauw is verbonden, konden laten liggen ten bate van
zeer hoge uitgaven voor de nieuwe huisvesting van
archief en bibliotheek. Dit is een vraagstuk, dat naar
de mening van het college pas op langere termijn tot
een oplossing kan komen. Wat dan de gedachte van de
heer Santema betreft, om deze beide objecten onder te
brengen in een te stichten gebouw voor de Provinciale
Bibliotheek, B. en W. zijn wel bereid dit te overwegen,
maar zij staan nogal sceptisch tegenover deze gedachte,
omdat h.i. deze beide zaken een zeer integrerend onder
deel van hun eigen gemeentelijk beleid en het eigen ge
meentelijk bestel vormen, zodat zij van mening zijn,
dat deze zaken, die ook sinds eeuwen in een gemeente
lijk gebouw gehuisvest zijn geweest, toch als het enigs
zins kan hun onderdak behoren te blijven houden in een
geheel gemeentelijk gebouw. Zij zien het feit, dat het
gebouw van de Provinciale Bibliotheek iets zou moeten
missen wat er in zou kunnen worden ondergebracht,
niet als een verarming. Als elke bibliotheek haar eigen
leven zo goed mogelijk zal kunnen leiden, zien zij dit
integendeel als een verrijking. Zij menen dus aanvanke
lijk wel sceptisch te moeten staan tegenover het onder
brengen van wat voor een deel sedert eeuwen gemeen
telijk bezit is geweest in een bibliotheek, die in de
eerste plaats het provinciale stempel draagt.
Spr. gelooft op het ogenblik met deze algemene op
merkingen te kunnen volstaan.
Hij herhaalt, dat B. en W. natuurlijk wel bereid zijn
deze kwestie te bekijken, maar dan met het voorbehoud,
als door hem genoemd.
De hear Santema leaut net, nou't hy de biantwurding
oanheard hat, dat de Foarsitter en hy safier fan elkoar
öf steane. Spr. soe sizze wolle, dat de Provinsiale Bible
teek sünt tiden by dizze gemeente heard hat. Sil it dan
net likegoed bistean kinne, dat èn de provinsiale èn de
gemeentlike bibleteek yn ien gebou ünderbrocht
wurde? Spr. wiist der op, dat yn ien en itselde gebou,
de kanselderij, op it eagenblik twa ynstansjes fêstige
binne: de Provinsiale Bibleteek boppe en it Ryksarchyf
ünder, hwat op himsels dochs in moaije konsintraesje
is. Beide liede hielendal ófsünderlik har bistean en san
foarm wie yn de takomst ek mooglik foar de Provin
siale Bibleteek en dy fan 'e gemeente.
Spr. is yn elts gefal tankber, dat de Foarsitter him
tasein hat, dat dizze saek yn it kolleezje oertocht wurde
sil.
De Voorzitter heeft aan zijn woorden, in eerste in
stantie gesproken, niets meer toe te voegen.
Volgno. 38 wordt z.h.st. vastgesteld.
Volgno. 56. Uitbreidingsplannen f 42.490,
De heer W. C. Dijkstra zegt, dat men zich zal her
inneren, dat de vorige raad IV2 jaar geleden in de ge
legenheid is gesteld om kennis te nemen van het uit
breidingsplan aan de hand van een kaart. Daarbij kon
profijt worden getrokken van de informaties, die werden
gegeven door de directeur der Gemeentewerken en de
stedebouwkundige van onze stad. Het was een zeer
nuttige avond en ook een zeer instructieve. De raads
leden hebben daar veel kunnen opsteken en spr. zou
herhaling van een dergelijke gelegenheid in verband
met het feit, dat er een nieuwe raad is, wel in de aan
dacht van B. en W. willen aanbevelen.
Achteraf wil het spr. echter voorkomen, dat die
avond nog niet voldoende was. Men herinnert zich mis
schien, dat spr. het vorige jaar eens zijn verontrusting
heeft uitgesproken over het feit, dat de gemeente zelf
wel de bouw van de lange strook étagewoningen ter
hand had genomen, maar de bouw van de kopblokken
had overgelaten aan het particuliere initiatief. Spr.
heeft destijds gezegd: ontstaat aldus niet de kans, dat
de uniformiteit van het geheel teloor gaat? Er is toen
geantwoord, dat er geen reden voor die vrees bestond
en dat men dat heel nauwkeurig in het oog zou houden.
Maar wanneer spr. vandaag de dag door het gedeelte
ITTp
loopt, dat inmiddels aan de westkant is gebouwd
dus dat deel, dat ligt tussen de Harlingerstraatweg, de
spoorlijn en het Schapendijkje dan krijgt hij de in
druk, dat hier ietwat te incidenteel te werk is gegaan
en dat de grote conceptie van het geheel niet voldoende
in het oog is gehouden. Althans wat daar nu komt, is
anders dan spr. het zich had voorgesteld en daarom
wilde hij het volgende voorstel doen. Zou de raad bij
een gelegenheid als de vorige, die stellig nog wel eens
zal worden herhaald, behalve een kaart ook niet kun
nen krijgen wat in de vraag in het sectierapport is
genoemd een maquette? Spr. was die vragensteller in
de sectie, maar hij heeft niet van een maquette gespro
ken, omdat hem niet voor ogen stond een natuur
getrouw overzicht van de werkelijkheid op kleine schaal.
Spr. heeft voor ogen gehad een voorstelling in hout en
carton van de afmetingen van de verschillende blok
ken: de breedte en lengte en de hoogte van de daklijn,
zodat niet-deskundigen en dat zijn de raadsleden
toch voor een groot gedeelte, wat de uitleg van een
stad betreft zich een duidelijk beeld zouden kunnen
vormen van het aspect van het geheel, als dit klaar zal
zijn. Spr.'s indruk van vandaag de dag is, dat zij dat
onvoldoende kunnen alleen aan de hand van een kaart,
die de door spr. genoemde perspectieven nu eenmaal
niet aangeeft. Hij zou bij deze gelegenheid nogmaals
het voorstel willen doen om in de door hem bedoelde
richting iets aan de raadsleden voor te leggen. Een
maquette is zeer duur, maar dit behoeft heel weinig
te kosten. Als spr. het zich goed herinnert, staan er
misschien zo'n 12 a 15 blokken; die zullen dus op ge
makkelijke wijze aan te geven zijn. Hij is van mening,
dat B. en W. de raadsleden daarmee een grote dienst
bewijzen en het zal het gevoel van verontrusting t.a.v.
het totaal, dat daar straks zal staan, voor zover dat
nog mogelijk is, kunnen wegnemen.
De heer Van der Schaaf (weth.) noemt de wens van
de heer Dijkstra niet onbegrijpelijk. Wanneer men voor
dergelijke kwesties staat, wil men zich graag een zo
goed mogelijke voorstelling maken. Nu is het de één
gegeven zich van een kaart een dergelijke voorstelling
op te bouwen en een ander niet. Spr. denkt eigenlijk,
dat het de meesten niet is gegeven om zich louter en
alleen van een kaart een voorstelling van een toe
komstig stadsbeeld te kunnen maken. Maar wanneer
men zich daar enige tijd mee bezig houdt en er zich
enigermate in verdiept, dan gelooft spr. toch, dat een
kaart iemand toch wel zover kan brengen, dat hij zich
naar behoren een oordeel kan vormen. Niettemin vraagt
de heer Dijkstra om van het desbetreffende deel van
een uitbreidingsplan iets te maken, dat geen maquette
is en er valt dus een merkwaardige overeenstemming
tussen het antwoord van B. en W. en de vraag van de
heer Dijkstra waar te nemen. Of nu echter een derge
lijke opstelling van cartonnetjes in de trant van speel
goed de oplossing zal bieden, is voor spr. nog de vraag.
Wanneer men deze zaak, zoals de heer Dijkstra zegt,
in een grote conceptie moet bezien, dan moet men niet
alleen een voorstelling hebben van het betreffende
stadsdeel, maar ook van de daaraan grenzende omge
ving en als men dat tegelijkertijd in de juiste proporties
moet doen, dan wordt dat nogal bewerkelijk en daar
door wordt de post „lonen" vrij hoog. De heer Dijkstra
zegt wel: dat kost niet veel. Maar hoe hoog schat hij
de uitgaven? De heer Dijkstra kan wel vinden, dat het
niet veel kost, maar een ander, die zuiniger is, vindt
het wel veel. Desniettemin wil spr. deze kwestie nog
wel eens in beraad nemen en nagaan, of hetgeen de
heer Dijkstra vraagt tegen redelijke kosten mogelijk
en uitvoerbaar is. Maar dat is geheel vrijblijvend. Spr.
ziet hier een aantal bezwaren, vooral dit: als men het
doet, moet men het doen in de goede verhoudingen en
dan is het nogal tijdrovend.
Spr. zal de suggestie van de heer Dijkstra „bij zich
steken", maar dat is dus een particuliere toezegging;
spr. doet die dus niet namens het college, maar hij
hoopt, dat deze voor de heer Dijkstra van meer dan nul
en gener waarde is.
De heer W. C. Dijkstra zegt, dat men zich kan voor
stellen, dat hij dit slot-accoord van het betoog van de
wethouder niet bepaald in majeur vindt staan. Een
particuliere toezegging, misschien wel, misschien niet.
Spr. zou willen zeggen, dat, ofschoon er niet door de
anderen over gesproken is, zijn fractie er toch wel voor
is, dat men de zaak in de onderlinge proporties kan
zien. Door dit te bevorderen bewijst het college niet
alleen de raad, maar ook de gemeente een goede dienst.
Wat de raad op die bewuste avond te horen heeft
gekregen, was niet iets, dat er nu in werkelijkheid
staat. Wanneer spr. zich vergist, wil de wethouder hem
dit wel zeggen. Hij heeft het gevoel, dat die hoge
bouwsels niet goed aansluiten bij de lage, die er reeds
stonden. (De heer Wiersma: Hand in eigen boezem ste
ken! U hebt zelf aan dit plan medegewerkt, mijnheer
Dijkstra!) Er zijn winkels geprojecteerd, waarvan spr.
zich heeft afgevraagd, of zij dezelfde hoogte zullen
krijgen als de zijkanten van het blok of dat er een
woonlaag boven komt of dat ze er helemaal niet ko
men; dat is ook nog een open vraag. Dit alles geeft
hem de indruk, dat er een stadsuitbreiding komt, waar
bij de grote conceptie, de grote gedachte, zoek is. En
aangezien hier wordt gebouwd voor de toekomst, in
eeuwen gezien, lijkt het spr. een zaak van genoegzaam
belang, om er iets meer dan de particuliere aandacht
van de wethouder aan te wijden.
De heer Van der Schaaf (weth.) heeft met zijn „par
ticuliere" toezegging bedoeld, dat de zaak zijn volle
belangstelling als wethouder heeft. Zijn ambtelijke aan
dacht is zeer zeker op die dingen gericht. Hij is echter
vandaag niet in staat een toezegging namens het col
lege te doen.
Wanneer de heer Dijkstra zegt, dat het anders zou
moeten gebeuren en dat hij er aan twijfelt, of de verhou
dingen in het stadsbeeld wel juist zijn, dan moet spr.
er hem op wijzen, dat het betreffende stadsgedeelte zijn
uiteindelijke vorm nog niet gekregen heeft. Het is nog
niet afgebouwd, zodat het moeilijk is er nu reeds een
definitief oordeel over te vellen.
Spr. zou de heer Dijkstra willen vragen om bij een
volgende gelegenheid, als de raad het genoegen heeft
hem weer in zijn midden te zien en de uitbreiding in
het bedoelde stadsdeel in het stadium is, dat het geheel
is afgebouwd, hier nog eens op terug te komen.
De Voorzitter verklaart, dat wat er tot nu toe in
Leeuwarden is gebouwd, geheel overeenkomstig het uit
breidingsplan is, ook wat de bouwhoogte betreft. Dat
kan niet anders. Op twee gedeelten na hebben ged.
staten dit plan goedgekeurd. Zoals de raad weet, heb
ben de niet goedgekeurde gedeelten betrekking op een
stuk grond langs het Schapendijkje, waar door de raad
een woningcomplex in vier woonlagen was geprojec
teerd, maar dat naar de mening van ged. staten niet
hoger mag zijn dan drie woonlagen. Het andere stuk
ligt meer zuidelijk. Aan het geheel doet dit trouwens
niet toe of af. Wanneer de heer Dijkstra meent, dat
wat er nu staat, is gebouwd in afwijking van het oor
spronkelijk plan, moet spr. hem zeggen, dat dat be
slist niet juist is.
Volgno. 56 wordt onveranderd vastgesteld.
Hoofdstuk III. Openbare veiligheid.
De hear Santema wit, dat it oerweifraechstik spi-
tigernóch net ien fan de problemen is, dy't yn de neiste
takomst foar ynvestearring op de list steane. En dochs
is dat probleem spr. c.s. komme der ek elts jier op
werom wol sa bilangryk, dat it om in oplossing
skreaut. En hwa't it üngelok hat om lyk as spr. alle
dagen minstens fjouwer kear gebrük meitsje to moat-
ten fan dy oerwei, kin üt ünderfining bioardielje hwat
op it eagenblik dat oerweiprobleem bitsjuttet. Om ef-
kes foar healwei njoggenen of efkes foar healwei twaën
stiet der in üneinige rige fan fytsen, lükse-auto's,
fracht-auto's en weinen foar de oerwei soms wol 5
minuten to wachtsjen. It probleem bigjint dus neffens
spr. syn idé in sterk ekonomyske kant te krijen. En it
is opfallend, dat in great diel fan it publyk, foar safier
it jin ken, jin as riedslid iderkear wer oansprekt en
seit: sa kin it net mear. Dit probleem is langer sa, dat
men begjint to rekkenjen: hwat kostet üs dy tiid, dat
wy hieltiten wer foar dy oerwei stean moatte?
De sterke frekwinsje fan it treinforkear der ride
