46
47
■i.
gen komen naar spr.'s mening hiervoor wel in aan
merking.
Ook zou het van belang zijn, dat de raad van te voren
ruim de tijd had om de eventuele plannen te bestuderen,
evenals de plaats waar gebouwd zal worden, want ook
dat is van belang. Deskundigen zijn van mening, dat
deze tehuizen bij voorkeur te midden van andere hui
zenblokken moeten komen en dus niet aan het uiterste
randje van de stad.
In verband hiermede zou het goed zijn in de nieuwe
wijken ruimte te laten voor deze centra. Spr. c.s. gaan
er van uit, dat bij toewijzing van deze woningen niet
zal worden gezien naar maatschappelijke welstand. Al
hoewel er nog wel het een en ander valt op te merken
t.o.v. dit vraagstuk, wil spr. thans eindigen met het
stellen van de volgende vragen:
a. Kan de raad spoedig de concrete plannen voor de
bouw van een bejaardencentrum verwachten
b. Zijn B. en W. bereid, of hebben zij de bedoeling met
meerdere plannen te komen
c. Mag de raad de desbetreffende plannen zo vroeg
tijdig ontvangen, dat hij ruimschoots de tijd krijgt
om ze te bestuderen?
d. Denken B. en W. de behoefte aan bejaardentehuizen
te peilen?
Ook over de eventuele bouw van een ziekenhuis voor
chronische of bedlegerige patiënten zou spr. een paar
opmerkingen willen maken.
Het wil hem voorkomen, dat deze zaak zo mogelijk
nog dringender is dan de vorige. Er zijn in Leeuwarden
op het ogenblik 60 bedden beschikbaar voor de chro
nische patiënten, terwijl deskundigen beweren, dat er
voor 1970 voor deze groep 150 moeten zijn. Op het
ogenblik is er al een vrij groot tekort, dat voortdurend
toeneemt. Bovendien zijn de bestaande bedden nog ver
spreid over verschillende ziekenhuizen, terwijl ook de
ruimten, waarin deze bedden zijn geplaatst, veelal niet
voldoen aan de eisen, die men op dit ogenblik zou mo
gen stellen. Nu moet Leeuwarden de chronische pa
tiënten vaak naar elders vervoeren. Spr.'s voorkeur
gaat er naar uit om zo mogelijk een bestaand gebouw
voorlopig voor hen in te richten, opdat tijdelijk in de
nood kan worden voorzien. Dan zal men het bouwen
van een nieuwe inrichting, waarvoor de plannen thans
bij het college in overweging zijn, goed kunnen voorbe
reiden. Een nieuw ziekenhuis voor deze patiënten
spr. zou het een verpleeghuis willen noemen zou di
rect al ruimte kunnen krijgen voor 200 bedden, opdat
Leeuwarden ook in dezen als centrum zou kunnen func
tioneren voor de omliggende gemeenten, die met het
zelfde probleem worstelen.
De heer Vellenga (weth.) zegt, dat de verzorging van
de bejaarden in de toekomst verschillende activiteiten
zal vragen. Eén activiteit zal zijn het scheppen van
huisvestingsmogelijkheden, afgestemd èn op de behoefte
van deze in getal en last groeiende bevolkingsgroep (in
een aantal gevallen zal een huis vrijkomen) èn op de
moderne inzichten t.a.v. deze materie, wat betekent, dat
op dit terrein èn door particulier initiatief èn in de over
heidssfeer nieuwe en doelmatig geoutilleerde gebouwen
zullen moeten verrijzen. Over een initiatief van een
commissie uit de burgerij is reeds in de aanbiedingsbrief
geschreven en de hier bedoelde burgers van verschil
lende gezindten zoeken het, in samenwerking op het
technische vlak met de gemeente, in de richting van een
centraal gebouw met daaromheen huisjes voor bejaar
den, die nog meer of minder zelfstandig kunnen wonen.
De gemeente zelf streeft naar een oplossing voor de
zeer moeilijke situatie in het Stadsverzorgingshuis in
de Haniasteeg.
Er is een tijdlang gespeeld met de gedachte, ergens
in de stad, b.v. in het Nieuwe Stadsweeshuis, een de
pendance van het Stadsverzorgingshuis in te richten èn
om tijd te winnen èn om een nieuw gebouw verantwoord
in te passen in het financieringsschema voor een aantal
grote objecten, dat om uitvoering vraagt. Toch is deze
gedachte los gelaten en heeft het gemeentebestuur zich
in grote lijnen kunnen verenigen met het voorstel van
de reeds genoemde commissie, die sinds de vorige be
grotingsbehandeling, toen ook over deze zaak is ge
sproken, elf maal heeft vergaderd, litteratuur heeft
bestudeerd en de nodige adviezen van deskundigen heeft
ingewonnen. Zoals in de aanbiedingsbrief is vermeld,
denkt het college ook aan een verpleeghuis voor chro
nische zieken en bedlegerige bejaarden. Men meent op
grond van een bepaalde prognose, die door het E.T.I.F.
is verstrekt, een zeker aantal mensen hierin te kun
nen opnemen. Dit zullen bejaarden zijn en in de aan
looptijd mensen, die men niet tot deze categorie kan
rekenen. De heer Beeksma heeft ter zake een paar
opmerkingen gemaakt. Hjj heeft op meer spoed aange
drongen en heeft gezegd, dat een ander gebouw zou
kunnen worden benut, zolang een nieuw nog niet klaar
is, maar het gemeentebestuur, dat zo'n gebouw niet
heeft, ziet de mogelijkheid dus niet zo reëel als de heer
Beeksma. Voor het ogenblik kan het college onder
schrijven, dat in een dergelijk verpleeghuis, dat in de
eerste plaats voor chronische zieken en bedlegerigen
bedoeld is, voor gemeentenaren van alle rangen en
standen plaats moet zijn, waarbij de welstand of liever
gezegd het gebrek aan welstand niet een doorslagge
vende rol mag spelen. In deze gedachtengang blijft het
Stadsverzorgingshuis voorlopig voor valide bejaarden,
tot ook voor hen in een tweede faze een nieuw verzor
gingshuis zal worden gesticht in de omgeving van het
verpleeghuis, dit met het oog op centrale voorzienin
gen, keuken, gemeenschappelijke tuin, administratie,
centrale verwarming, enz. In dit verpleeghuis zal de
nadruk vallen op verzorging, maar daarnaast zal aan
dacht worden besteed aan eenvoudige vormen van be
weging en physische therapie. Waar zo'n verpleeghuis
in zekere zin een unicum is, hebben B. en W. een be
paald bureau ingeschakeld, dat t.a.v. de outillage en
een economische en efficiente inrichting van het ge
bouw inlichtingen kan verstrekken. Zij streven er naar
om in een van de eerste vergaderingen van de raad in
1955 te komen met een voorstel om hun een crediet voor
dit doel toe te staan. Als t.z.t. de plaats van dit gebouw
definitief moet worden bepaald, hopen B. en W. rekening
te houden met de wens van de heer Beeksma, om de
raadsleden ruim de tijd te geven om de plannen te be
studeren. De gedachte aan een dependance, nadere be
spreking met deskundigen, zorgvuldig overwegen van
consequenties, het bepalen van het definitieve stand
punt t.a.v. Noordbergum en andere factoren hebben de
voorbereidingen langer doen duren dan velen lief was
en daarom leek het spr. juist, verantwoording van za
ken in deze min of meer uitvoerige vorm aan de raad
te verschaffen.
Volgno. 538. Centraal autobusstation f 28.980,
De heer Ras wil graag nog even pleiten voor het le
gaal maken van de illegale doorgang in de heg op het
autobusstation. Spoedig nadat de heg wordt dichtge
maakt, is deze ook telkens weer open. Het blijkt, dat
die doorgang in een behoefte voorziet, ten eerste voor
de voetgangers, bezoekers aan de veemarkt, die daar
altijd oversteken, en in de tweede plaats voor de fiet
sers, die vrijwel geen andere mogelijkheid bezitten om
het autobusstation te naderen.
Wanneer de toegang legaal gemaakt wordt, loopt men
ook in de toekomst geen kans, dat er weer lelijke ga
ten ontstaan in de heg.
De heer W. M. de Jong zegt, dat niet alleen op Vrij
dag het autobusstation voor fietsen en auto's niet is
te benaderen; men kan er eigenlijk op de fiets nooit
legaal komen. Het is wel mogelijk, maar dan moet men
eerst de gehele Zuidersingel af, dan langs het trottoir,
door een kleine opening en dan weer terug in ooste
lijke richting. Een kwajongen komt er wel anders, maar
de politie zegt: dat mag niet.
Spr. heeft n.a.v. deze zaak gesproken met een taxi
exploitant. Deze zei: Auto's mogen er eigenlijk ook niet
rijden, maar men vindt het wel goed, dat wij er heen
gaan. Op spr.'s vraag: mogen jullie dan langs de Zui
dersingel en kunnen jullie dan het éénrichtingsbord ne
geren, antwoordde men: Ja, dat wordt wel goedgevon
den. De moeilijkheid ligt dus niet alleen bij het Vrijdags-
verkeer, maar eigenlijk is de situatie daar fout: het
autobusstation heeft geen behoorlijke entree. Dat lijkt
spr. niet goed. En daarom vindt hij het cru, dat het
college gezegd heeft, dat die illegale doorgang in de heg
nt»j*a
«TT ~T:1'
V.
dichtgemaakt zal worden. Als men per fiets even gaat
zien, hoe laat de bussen vertrekken, zijn fiets tegen het
hek van de veemarkt zet, even door die illegale ope
ning gaat en weer terug, dan vernielt men niets.
Spr. heeft op spitsuren wel met eigen ogen gecon
stateerd, dat er rijen vrachtwagens langs de noordelijke
zijde van de Zuidersingel, dus langs het hek van de vee
markt, stonden. Mensen van de CAF kwamen van hun
werk. Spr. heeft getracht het autobusstation te bena
deren, maar fietsen kon hij daar niet; hij moest van de
fiets af. Hij kon tussen de fietsers en auto's, die van
de andere kant af kwamen, zo'n beetje het leven houden.
Het bezwaar doet zich op spitsuren en op Vrijdag in
versterkte mate voor. Spr. zou willen een algehele
oplossing is misschien niet direct te verwezenlijken
dat B. en W. de gehele situatie onder ogen zouden wil
len zien. Wanneer een principiële wijziging niet moge
lijk is, zou spr. zeggen: doe dan een paar meter hegje
weg.
Hoe moet men thans, als men iemand met een
wagen of fiets van de bus wil halen, op een eerlijke en
fatsoenlijke wijze op het autobusstation komen?
De heer Rutkens wil kort zijn over dit punt. Wij zou
den, aldus spr., er mèt de heer De Jong, bij B. en W. op
willen aandringen deze situatie nog eens te bezien om
zo mogelijk een oplossing te vinden, die meer in over
eenstemming is met de te stellen eisen.
Volgno. 546. Bijdrage aan hoofdstuk XIV van de ge
wone dienst wegens kapitaalslasten
f 19.515,—.
De heer Schootstra zou graag nog even terug willen
komen op wat in de sectie is gezegd i.z. de industrie
terreinen. Het doet hem bijzonder genoegen, uit het ant
woord van B. en W. te vernemen, dat aan een verdere
ontsluiting van deze terreinen gewerkt wordt, mede
door het feit, dat er nog weer enkele industriegebouwen
zullen bijkomen.
Op de vraag over de slechte kwaliteit van het indus
trieterrein antwoorden B. en W., dat die ontstaan is,
doordat een sleuf werd gegraven voor de aanleg van
een nieuwe weg, maar dat men nu, waar dat nodig is,
de grondslag van de sleuf heeft laten verbeteren door
het verwijderen van de ingebrachte grond en het in
brengen van zand; men brengt de zaak dus weer in orde.
Spr.'s vraag is deze: is het ook nodig, gezien de er
varing, die men in de laatste maanden heeft opgedaan,
dat ook op andere plaatsen van dat industrieterrein ver
beteringen worden aangebracht, opdat, wanneer de ge
meente industrieterreinen aanbiedt, dat terrein in elk
geval aan redelijke eisen voldoet en een normaal ge
bouw daar ook inderdaad zonder extra voorzieningen op
kan worden gezet.
En mede in verband met de opmerkingen, die van
morgen gemaakt zijn, zou spr. willen zeggen, dat men
de kosten voor verbetering niet op de grond kan leg
gen, want dan komt men op een kostprijs, die zeer ze
ker een vergelijking met elders niet zou kunnen door
staan. Een redelijke eis is: een behoorlijk bruikbaar
terrein voor de industrie.
De hear Van der Meer wol oer dat yndustryterrein
noch wol hwat sizze. Hy wol foarop stelle, dat hy net
yn it minst de belangen van de gemeente skea dwaen
wol. As spr. hwat seit en de Foarsitter oardielet, dat
hy dat net yn it publyk sein hawvve moast, dan wol
hy graech, dat de Foarsitter him mar ófkloppet.
De Voorzitter heeft liever, dat de heer Van der Meer
het niet zegt.
De hear Van der Meer soe dan to foaren freegje moat-
te om de doarren ticht to dwaen. Spr. wol it hawwe oer
de „slechte kwaliteit van de industrieterreinen", krekt
as yn it seksjeforslach stiet.
De Voorzitter zegt, dat daar al over gesproken is
en dat de heer Van der Meer dan beter doet met af te
wachten wat het college daarvan zegt.
De hear Van der Meer hat fortellen heard, dat de yn-
dustryterreinen, dy't de gemeente ütjowt, oer it alge-
mien net better wurden binne troch de speesje, dy't der
opbrocht is. Der wurdt wol ris sein, dat men, as men
dér in gebou op sette wol, heije moat. En as men plak
meitsje moat foar swiere motoren, dan is de speesje to
sêft en moat men dy öfgrave en der san foar yn it plak
bringe.
De heer Van der Schaaf (weth.) zegt, dat de illegale
doorgang een hardnekkig leven heeft en ook hardnek
kige verdedigers vindt. Toch is het bezwaarlijk om hem
daar te handhaven. Wanneer op de Zuidersingel nogal
wat verkeer is, levert een doorgang daar bepaald ge
vaar op. En de adviseurs van B. en W. delen ook de
mening, dat het maken van een doorgang zeer zeker
geen aanbeveling verdient. Wanneer dus deze doorgang
toch in stand wordt gehouden, dan blijft daar het on
wettige karakter aan kleven. Spr. heeft de politie niet
in zijn portefeuille, maar wanneer dat het geval zou
zijn, dan gevoelde hij zich misschien verplicht de heer
De Jong een reprimande te maken. Hij kan dat nu
niet doen. Hoe de heer De Jong zich daar moet redden
is toch minder moeilijk dan hij meent. Hij kan van de
fiets afstappen en verder even lopen en hij kan ook de
fiets aan de hand nemen. Als dat bord daar staat, staat
het er niet zonder bedoeling. Het is de goede regel, dat
men zich daaraan houdt. Dat men een taxi, die met een
minder valide persoon naar het autobusstation moet,
daar wel laat rijden, is een practische modus vivendi,
die alleszins aanbeveling verdient; dat is een soepele
toepassing van de verordening. Spr. ziet daar geen be
zwaar in. Wanneer echter het bord: „Inrijverbod" wordt
weggenomen, ontstaat daar een situatie, die stellig veel
minder zou voldoen en die meer gevaren schept. Men
moet beslist niet de toestand hebben, dat op het station
naast de bussen, die er behoren, en de passagiers, die
zich daar naar toe begeven, een volledig verkeer wordt
toegelaten. Spr. ziet dan ook niet in, dat hierdoor een
verbetering tot stand zou komen. Dit neemt echter niet
weg, dat dit punt de moeite waard is om voortdurend
in de gaten te worden gehouden. Spr. kan de toezeg
ging doen, dat B. en W. deze kwestie met genoegen
willen bekijken, maar op dit ogenblik ziet spr. de op
lossing daarvoor niet.
Dan is er gesproken over de verbetering van de in
dustrieterreinen, die misschien wenselijk is. De heer
Schootstra heeft daarover zijn mening te kennen ge
geven. Spr. gelooft, dat men er niet al te uitvoerig over
moet spreken. De industrieterreinen zijn voor bepaalde
doeleinden uitstekend bruikbaar. Zij liggen daar voor
een deel prachtig aan het water en de weg. Dat is niet
industrieterrein van slechte kwaliteit; de ligging is uit
nemend en het ontmoet in het minst geen bezwaar er,
nadat geheid is, op te bouwen. Voor de typische in
dustriehal wordt niet geheid; daarvoor wordt het ter
rein plaatselijk verbeterd.
Dit is helemaal niet zo dramatisch als het wel eens
wordt voorgesteld. Wanneer een industriehal wordt ge
bouwd, verricht de gemeentelijke dienst een plaatselijke
correctie op dat terrein en dan marcheert de zaak goed.
Wanneer, in andere gevallen, wordt geheid en een zand
laag aangebracht, is het ook weer in orde. B. en W.
hadden natuurlijk liever gehad, dat die grond oorspron
kelijk al van uitstekende kwaliteit geweest was, maar
het is zeer de vraag, of het heien dan geheel overbodig
zou zijn.
B. en W. bekijken dus, wanneer er aanvragen om in
dustrieterrein binnenkomen, geval voor geval en vra
gen zich af, op welke wijze de grond voor dit doel ge
schikt is te maken. Het college is stellig bereid om met
voorstellen dienaangaande bij de raad te komen. Het
feit, dat de industriehallen daar nu zijn gevestigd, dat
er weer aanvragen zijn voor nieuwe industriehallen en
dat er ook voor andere delen van het industrieterrein
weer aanvragen lopende zijn, doet B. en W. de verwach
ting koesteren, dat ontsluiting en ingebruikneming van
dit industrieterrein ondanks de in het sectierapport ge
noemde bezwaren toch op zeer bevredigende wijze voort
gang kunnen vinden.
Volgnos. 538 en 546 worden onveranderd vastgesteld.
