30
De heer Mani komt nog even terug op de opmerking
van de wethouder bij zijn antwoord aan de heer Venema,
dat de tarieven voor bestratingswerkzaamheden worden
vastgesteld in overleg met Openbare Werken. Spr. weet.
niet, hoe hij dit moet begrijpen en zou hieromtrent
gaarne een nadere toelichting ontvangen.
De heer Venema is verheugd over de toezegging van
de wethouder; dat is deze wel toevertrouwd. De door
spr. geuite gedachte viel hem in, omdat bij de aanleg van
straten in het oosten van de stad, welke is aanbesteed,
de kosten vrij wat onder de raming zijn gebleven. Als hier
ook wordt aanbesteed, zou, met de vele soorten bedrijven,
die er tegenwoordig zijn, misschien ook een besparing
kunnen worden verkregen. Wellicht zit er iets in voor
de gemeente. Per slot van rekening is iedere duizend
gulden er duizend.
De hear Santema soe n.o.f. hwat de wethalder sein
hat, efkes in fraech stelle wolle. Sille de swierrich-
heden, dy't hjir neamd waerden, byg. de kwesje fan de
grounoankeap, noch bisljochte wurde kinne? Kin men
dit jier noch in ütstel fan B. en W. ta oanliz fan de
nije wei forwachtsje?
De heer Van der Schaaf (weth.) antwoordt de heer
Mani op diens vraag om nadere toelichting i.z. de vast
stelling van de tarieven in overleg met Openbare Wer
ken, dat bij die vaststelling is uitgegaan van een basis
tarief in een bepaald jaar. Dit tarief wordt in verband
en overeenstemming met plaatsgevonden loonronden in
overleg met Openbare Werken aangepast. Er is spr.
verzekerd, dat het niet mogelijk is, dat de fa. Pol na
een loonronde haar tarieven zonder meer kan ver
hogen. De dienst van Openbare Werken gaat nauw
keurig na, welke verhogingen in de prijs doorwerken.
In deze zin is er dus een zekere mate van overleg.
Bovendien is er overleg in verband met de diversiteit
in het werk. Men kan de verschillende werken onder
scheiden in grote werken en in zeer kleine werkjes,
zoals het opvullen van kuilen en het dichten van sleu
ven, nadat deze voldoende zijn nagezakt. De werken
vallen derhalve uiteen in verschillende soorten en het
ligt voor de hand, dat voor de kleine werkjes de ta
rieven iets hoger liggen. Op deze wijze heeft zich in de
loop der jaren een zekere verhouding met de fa. Pol
ontwikkeld, die tot een bepaalde werkwijze heeft ge
leid, die niet onpraktisch is. Het is derhalve niet zo,
dat de fa. Pol maar automatisch declareert. Van geval
tot geval wordt telkens de zaak bekeken en het tarief
berekend.
De heer Venema zegt, dat het misschien beter is aan
te besteden, maar daarvoor zijn deze werkjes, althans
een groot aantal er van, te klein. Hij heeft aangevoerd,
dat de kosten van de stratenplannen in het oosten flink
beneden de raming zijn gebleven. Maar dat ligt naar
spr.'s gevoelen in een andere sector. Dit zijn grote
werken, waar ook meer materiaal voor aangevoerd
moet worden. Zij kwamen op een zeer gunstig tijdstip
aan de markt, toen er juist een zekere honger naar
deze werken was.
De kleine onderhoudswerkjes komen soms heel vlug
op en het tijdstip, waarop met de herstelling moet wor
den begonnen, dat door Openbare Werken wordt vast
gesteld, laat meestal geen aanbesteding meer toe. Want
aanbesteding vergt veel tijd en zou tot vertraging aan
leiding geven. Vele van deze werkjes komen minder
in aanmerking voor openbare aanbesteding en een
eventueel voordeel, dat deze zou kunnen opleveren, is
nog twijfelachtig.
Spr. herhaalt zijn toezegging aan de heer Venema,
de zaak nog eens te zullen onderzoeken en als er
voordeel van publieke aanbesteding is te verwachten,
is het college graag bereid het er uit te halen.
Spr. wol de hear Santema net tasizze, dat der dit
jier noch in wei nei Froskepölle komme sil. En wol
om dizze reden, dat de tsjinst fan iepenbiere wurken
troch de nije plannen, dy't opkomme yn de léste wiken,
ek foar de yndustrybifoardering, tige swier bilêstige
is en it kin dus wêze, dat de nije dingen, dy't op 't heden
miskien fan greater bilang binne as de saek fan de
Froskepölle, dizze wei in bytsje nei efteren skouwe.
Dêrom doart spr. net de tasizzing to dwaen, dat der
fan 't jier noch in biskaet ütstel komt om dizze wei
oan to lizzen.
Volgno. 166 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 172. Parkeerplaatsen f 3.980,
De heer Pols heeft al een paar maal de aandacht ge
vestigd op de mogelijkheid om parkeerruimte bij het
station te scheppen en B. en W. antwoordden daarop,
dat door verplaatsing van de veemarkt daar in de toe
komst verruiming komt. Maar spr. zou er op willen
aandringen, toch nog te trachten vooral in de buurt
van het station parkeermogelijkheden te scheppen. Hij
heeft al eens eerder bij de begrotingsbehandeling ge
zegd, dat parkeerhavens hem de juiste oplossing lijken
en hij gelooft, dat, wat de financiering betreft, bepaalde
bedrijven wel willen meehelpen.
De heer Van der Schaaf (weth.) vindt de parkeer
havens, door de heer Pols genoemd, nu juist net even
te belangrijk om die nu nog, zonder dat de benutting van
het veemarktterrein onder ogen is gezien, aan te leg
gen. Als men zich indenkt, dat, na de verplaatsing
van de veemarkt, ter plaatse een geheel nieuwe situa
tie ontstaat, dan lijkt het spr. beter, dat men hier thans
niet even met iets zo ingrijpends als de parkeerhavens
gaat beginnen. Het is ook niet een kwestie van enige
rijksdaalders; het is een vrij dure geschiedenis, omdat
daar ook een behoorlijk plaveisel moet worden gemaakt
met funderingen er onder. En dat gaat niet zo maar.
Spr. gelooft daarom, dat dit in de huidige situatie net
iets te veel gevraagd is.
Volgno. 172 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 184. Onderhoud van wandelplaatsen en plant
soenen f 240.525.
De heer W. M. de Jong zal ook een bekend geluid
laten horen, n.l. i.z. de afwerking van het Julianapark.
Hij kan zich niet voorstellen, dat een dergelijke situatie
in een ander stadsdeel zou kunnen blijven bestaan. Spr.
kan voor het voortbestaan van de huidige toestand geen
dwingende reden zien. B. en W. zeggen niet ,,ja" op
spr.'s voorzichtige vraag in het sectieverslag. Het is
nu 12 jaar na de bevrijding en deze zaak is voor de
oorlog blijven liggen. Spr. meent, dat dit eigenlijk zo
niet kan blijven. Het lijkt hem net iets hij is er
vanmorgen over geïnformeerd om de kosten te be
strijden uit de reserve van openbare werken. Dit is
dan een nieuw geluid!
De heer Van der Schaaf (weth.) lijkt het tijdstip,
waarop het Julianapark zal worden afgewerkt, steeds
dichter bij te komen (Gelach). Naarmate de buurt
daar dus een definitiever vorm krijgt, zal de behoefte
daaraan nog meer toenemen. De wenselijkheid daarvan
is nu al reeds te zien.
Of dit nu een post is, die in aanmerking komt om
te worden bestreden uit de reserve van openbare wer
ken, zou een punt van nadere overweging moeten uit
maken. „Reserve openbare werken" dat heeft men
vanmorgen al bemerkt is een post, waar B. en W.
niet zo gauw aan komen. Wanneer andere wegen open
staan om tot financiering van bepaalde werken te
komen, doen zij het niet uit deze post. Nu denkt de
heer W. M. de Jong wel, dat deze wegen geblokkeerd
zijn en dat juist deze reserve net iets kan zijn, maar
dit is een vraag, waarover het college zich zou moeten
beraden. Spr. acht zich niet vrg, om zonder overleg
met zijn medeleden een toezegging te doen, die verder
gaat dan een overweging.
De heer W. M. de Jong kan zich om meer dan één
reden zeer goed voorstellen, dat de wethouder dit ant
woord geeft, maar hij spreekt toch de wens uit, dat
deze zaak het volgend jaar in orde mag zijn.
De hear Santema kin net oars as it tige iens wêze
mei hwat de hear W. M. de Jong nei foaren brocht hat.
It is in punt fan oanhaldende soarch fan de Huzumer
riedsleden. Hja hawwe der yn de léste 5, 6 jier hiel-
titen oer praet. It is allinnich mar spitich, dat B. en W.
31
yn in tiid, dat it koe, dizze öfwurking net realisearre
hawwe. It is perfoast in ereskuld fan B. en W. nou ris
in kear oan de winsk fan de rie yn dizzen to foldwaen.
Wolle B. en W. yn it kolleezje noch ris neigean, oft it
hert fan it park, dat der nou sa rommelich hinneleit,
net oanklaeid wurde kin, sadat dit park, al libbet men
dan nou yn in tiid fan depresje, dochs noch foltöge
wurde kin?
De hear Pols soe him oanslute wolle by de biwogen
wurden fan de hear Santema. As B. en W. harren
ris op 'e hichte stelle wolle, sille hja goed üntfongen
wurde op Hobbemastrjitte 62. (Laitsjen).
De hear Van der Schaaf (weth.) seit, dat hjir in
typyske fraech is om derop to antwurdzjen: It is mei
sizzen net to dwaen. Der moat ek jild foar wêze. En
oant nou ta hawwe de middels üntbrutsen. Mar hwat
de hearen ut it suden nou mei har trijen oanbrocht
hawwe, hat wol safolle yndruk op B. en W. makke,
dat hja perfoarst noch ris deroer to set sille.
Volgno. 184 wordt onveranderd vastgesteld.
Volgno. 192. Havens, vaarten, kademuren, sluizen en
andere waterwerken f 255.960,
De heer Pols heeft in de sectievergadering nog eens
weer de aandacht gevestigd op de vraag, die hij ook
het vorige jaar had gesteld. Die vraag had betrekking
op de wenselijkheid, bij de vernieuwing van de wal-
muren langs Zuidergrachtswal en Emmakade de kaden
te verbreden. Misschien is deze vraag even aan de
aandacht van het college ontsnapt, er is althans hele
maal geen antwoord op gegeven, hoewel de vraag wel
in het verslag is opgenomen. Of misschien is het in
het vorige jaar gegeven antwoord, dat de kwestie in
studie zal worden genomen, nog geldig. Ook is het
mogelijk, dat spr. het niet geven van antwoord aldus
mag opvatten: Wie zwijgt, stemt toe, en dat B. en W.
derhalve van dezelfde mening zijn als spr.
De heer Schootstra zou over deze zaak ook wel iets
willen zeggen. De verbreding van de genoemde kaden
hangt samen met de zo hoog nodige vervanging van
de le Kanaalbrug en de verbreding ter plaatse zal mede
de plaats en de afmetingen van de nieuwe brug be
palen. Spr. hoopt wel, dat de raad binnenkort, althans
zo spoedig mogelijk, hier iets over verneemt. Het hekje
langs de verzakte walmuren betekent een groot ob
stakel. Bij verbreding van de Emmakade en de Zuider
grachtswal zal aan de verkeersproblemen, die zich hier
meermalen voordoen, een einde worden gemaakt.
De heer Van der Schaaf (weth.) zegt, dat de verbre
ding van de Emmakade en de Grachtswal een zeer
aantrekkelijke zaak is. Men kan zich dus indenken, dat
bij een beduidende verbreding van deze straten, die een
overeenkomstige versmalling, maar niet een demping
van de grachten meebrengt, een prachtige verkeers-
baan van het hart van de stad naar het oosten ont
staat. De heren praatten daarover, wel wetende na
tuurlijk, dat zulks geld kost. Spr. vraagt zich echter
af, of ze zich wel realiseren, hoevéél dat wel zal kosten,
als men in aanmerking neemt, dat een walmuur per
strekkende meter met f 1.000,niet te betalen is. Wan
neer men dan nog de bijkomende werken berekent, dan
is alles met elkaar wel een enorm project. Het is te
waarderen, dat de heren de aandacht van het college
hierop vestigen overigens ten overvloede maar
de middelen om dit te realiseren, liggen vooralsnog niet
binnen het bereik van de gemeente Leeuwarden. De
heer Pols vroeg, of het antwoord van het vorig jaar
nog geldt. Spr. zou, aannemende, dat de heer Pols vol
gend jaar er weer over begint, eigenlijk willen zeggen:
Hiervoor geldt het antwoord voor volgende jaren. (Ge
lach).
Volgno. 192 wordt onveranderd vastgesteld.
Hoofdstuk VIII. Algemeen.
De heer K. de Jong herinnert aan de vraag in de
sectie betreffende het collectief inkopen van leermidde
len voor openbare scholen in dat gebied van de ge
meente, dat vroeger tot Leeuwarderadeel behoorde.
Het antwoord op de vraag geeft wel een verklaring
van de situatie, zodat men weet, hoe men tot deze wijze
van inkopen gekomen is, maar spr.'s vraag is: Is het
mogelijk, dat van de zijde van het college wordt mede
gedeeld, of het in overweging wil nemen, de levering
van leermiddelen bij toerbeurt aan de alhier gevestigde
handelaren op te dragen, zoals dat ook in overig Leeu
warden gebeurt? Hoe deze situatie is ontstaan, in
teresseert spr. dus minder dan de vraag, hoe men daar
mede kan breken.
De hear Van der Meer wol efkes oanslute by hwat
de hear De Jong sein hat. As spr. it goed wit, rint it
kontrakt, dêr't it kolleezje it yn it antwurd oer hat,
mei dit jier öf. Nou soe hy wol yn oertinking jaen
wolle, om letter, as it mooglik is, de Ljouwerter boek-
hannelers yn to skeakeljen, krekt as it bart foar de
rest fan 'e gemeente. Der stiet noch yn it andert fan
B. en W.,,De bestaande regeling geeft nog de gelegen
heid de gecalculeerde prijzen te vergelijken met die van
de Leeuwarder leveranciers." Foar safier dat boeken
oangiet, sil dat wol net foarkomme, hwant dy boeken
hawwe in fêste priis, dus bliuwt de forgeliking allin
nich mar oer foar skoalle-bihoeftenpotleaden, skriften,
ensfh. Dy forhaldingen sille wol in lytse skommeling
to sjen jaen.
Spr. soe der wol ta oantrune wolle, dat Ljouwerter
leveransiers ynskeakele wurde.
De heer Spiekhout zou iets willen zeggen over ver
strekking van schoolmelk, een onderwerp, dat gerang
schikt kan worden onder het punt „Volksgezondheid".
B. en W. zeggen in hun antwoord op de in de sectie
ter zake gestelde vraag, dat hun de behoefte aan deze
versti'ekking niet is gebleken. Dat antwoord zal onge
twijfeld opgesteld zijn na raadpleging van deskundigen.
Het is dan ook wel met enige schroom, dat spr. toch
nog het een en ander wil zeggen. Hij kan het alleen
maar doen, omdat hem gebleken is, dat ook op dit
punt, zoals op zovele andere, de deskundigen het be
paald niet met elkaar eens zijn.
Alvorens de situatie in Leeuwarden iets nader te be
kijken, zou hij nog even de argumenten willen noemen,
die in het algemeen vóór de verstrekking van school
melk worden aangevoerd: in de eerste plaats natuur
lijk het argument van voldoende voeding; in de tweede
plaats dat van het opvoedkundig element en in de derde
plaats dat van de wenselijkheid van de onderbreking
van de lessen voor het gebruiken van deze lichte con
sumptie tijdens de vrij zware taak, die de jeugd op
school heeft. Maar het element van de voeding is uiter
aard het belangrijkste. Algemeen is men het er tegen
woordig wel over eens, dat bij de situatie in Nederland
een hoeveelheid van 600750 ml per dag per kind
voor kinderen van 7 tot 13 jaar nodig en nuttig is.
Spr. moge verwijzen naar een rapport van de Voedings
raad. Over de voedingswaarde van melk behoeft hier,
aldus spr., niet gesproken te worden. Deze berust, zo
als bekend, praktisch geheel op eiwitten, minerale zou
ten en vitaminen. Het vet komt tegenwoordig op de
tweede plaats. Nu moet men bij het beoordelen van de
benodigde hoeveelheden wel onderscheiden tussen de
minimale hoeveelheid wat nodig is en de optimale
hoeveelheid. Het spreekt vanzelf, dat b.v. in onderont
wikkelde gebieden, met slechte voedingstoestanden, het
voor niemand een vraag is, of het nuttig zou zijn tot
het verstrekken van melk over te gaan. Een ander
geval, waarin het vrij duidelijk en gemakkelijk ligt, is
het geval, waarin sprake is van een zekere ondervoe
ding, zonder dat deze tot honger aanleiding geeft. Spr.
kan zich voorstellen, dat in bepaalde wijken van grote
steden van een dergelijke situatie sprake kan zijn. De
ondervoeding blijkt dan veelal wel uit de gezondheids
toestand der kinderen. Naar spr. meent, verkeert Leeu
warden nog niet in een dergelijke noodsituatie, althans
globaal over de gehele stad gerekend. Hij kan zich
echter voorstellen, dat er wel gevaar in dezen dreigt
in sommige stadswijken. Een huisarts, met wie hij daar
over sprak, gaf als zijn mening te kennen, dat een
zekere aanvulling voor bepaalde wijken zeker nuttig
zou zijn. Een huisarts komt misschien met minder
