Punten 9b en 9c (bijlagen nos. 30 en 31).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 9d (bijlage no. 32).
De heer Heidinga: Dit voorstel is wel een paar maan
den langer onderweg geweest. Daar heb ik geen aan
merkingen op, maar ik wil toch ook even mijn blijd
schap er over uitspreken, dat dit voorstel er nu is en
dat ook deze school blijkt in een grote behoefte te voor
zien, dat er nu reeds weer blijkt, dat er groei in zit en
dat er meer mogelijkheden moeten komen. Ik kan niet
anders dan mijn hartelijke blijdschap daarover uit
spreken.
De heer Tiekstra (weth.): Ter vermijding van mis
verstand (dat misverstand bestaat niet bij de heer Hei
dinga) zou ik willen zeggen, dat het feit, dat dit voor
stel even langer in de molen geweest is, niet het gevolg
was van traagheid bij het college. Toen het be
treffende bestuur de stukken volledig had, heeft het col
lege dit voorstel alsnog onmiddellijk aan deze agenda
toegevoegd.
Z.h.st. wordt daarna besloten overeenkomstig het
voorstel van B. en W.
Punten 10 en 11 (bijlagen nos. 28 en 23).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 12 (bijlage no. 27).
De hear Santema: Us fraksje is fan miening, dat it
ynstitüt fan de wykmerken foar in stêd as Ljouwert
fan ünmisbere bitsjutting is. Wy binne al tige bliid mei
üs Saeilan en mei üs Nijebuorren en mei it Cambuur-
plein, mar de üntjowing lykas dy yn'e léste tiid giet
mei üs stêd, freget nou ien kear, dat wy üs eagen ek
fierder gean litte en dat wy neist dizze trije al bistean-
de ek romte sykje moatte foar noch mear. Wy miene,
dat de wykgedachte foar üs stêd fan greate bitsjutting
is. Der is al faker by de bihanneling fan ütwreidings-
plannen oer praet, dat de wyk in sintrum hawwe moat;
net allinnich in sintrum, dat tsjinnet foar de forienings
as plak fan gearkommen, mar ek in ekonomysk sin
trum, dêr't de minsken üt sa'n wyk ien kear yn'e wike
byinoar komme kinne om yn har deistige bihoeften to
forsjen.
It giet yn dit stik om it ynstellen fan in wykmerk
yn'e Menamerstrjitte. Oarspronklik hie men it Beet-
hovenplantsoen op it each. Nou binne wy as fraksje
dochs wol fan miening, dat it plak fan de Menamer
strjitte sa goed net keazen is as it Beethovenplantsoen
en wol omdat wy foar de geografyske bigrinzing fan
it gebiet, hwer't it Beethovenplantsoen in soarte fan
sintrum fan is, mear oanwizingen fine as by de Mena
merstrjitte. Hwant as wy nou geane nei de wyk, dy't
bigrinzge wurdt troch de Harnzerstrjitwei en de Bildt-
sestrjitte of. lit üs dy romte noch mar in bytsje grea
ter stelle, troch de Heliconwei, de Harnzerstrjitwei en
de stêdsgrêft, dan hawwe wy in wyk, dy't nochal sterk
oriëntearre wêze sil, ek yn de neiste takomst, op it
sintrum seis: op it Saeilan yn dit gefal. En dan soene
wy der neist stelle kinne, dat de wyk, dy't bigrinzge
wurdt troch de Harnzerstrjitwei, it spoar nei Stiens
ta, de Mr. P. J. Troelstrawei en de stêdsgrêft, sa'n
rjochtstreekse en sa'n flugge forbining mei it sintrum
net hat. To mear as wy sjogge nei hwat der yn'e ta
komst noch barre sil mei dizze wyk. Wy sille in oan-
sluting krije fan bygelyks it Ielan, dat minoftomear ek
oanwiisd wêze sil op dizze wyk. Nou wurdt troch de
polysje fanwegen forkearsbiswieren in oanmerking
makke op dat Beethovenplantsoen. Dêr rydt bygelyks
de stêdsbus oer en dat plantsoen leit fuort by in greate
forkearswei. Mar ik soe dit dêr foaroer sette kinne:
As wy it nou aensens oerpleatse nei de Menamerstrjit
te, dy't bigrinzge wordt troch de Harnzerstrjitwei en
oan de oare kant troch de Bildtsestrjitte, beide drokke
forkearswegen, dan soe ik sizze: binne hjirre ek net
forkearstechnyske biswieren Kin men dy biswieren
wol sa swier rekkenje, dat wij dêrtroch it oarspronklike
idé, dat ek hiel goed nei foaren brocht is yn it forslach
fan de direkteur fan it „Markt- en Havenwezen", de
hear Groendijk, alhielendal wer oan'e kant sette en
sizze, dat wy nei de oare kant fan de Harnzerstrjitwei
ta moatte? Wy hawwe yn üs fraksjegearkomste alris
om üs hinne sjoen, oft der yn de wyk fan it Beethoven
plantsoen noch net in oar plak wêze soe, dat yn oan
merking komt foar it halden fan dy wykmerk. En dan
soe ik sizze, dat dat plak nochal maklik to finen is, as wy
sjogge nei de Merelstrjitte, dy't frij breed is, dy't dêr
hiel rêstich yn dat sintrum leit en dy't bitreklik fier is
fan de greate forkearswegen. Soe men dizze gedachte
noch net ris yn it kolleezje bisjen kinne? Wy miene
ek, dat as aensens it fiadukt klear is, in diel fan dy-
selde wyk oanwiisd wêze sil op Huzum. As it fiadukt
klear is, dan is der in hiel flugge forbining ta stan
kommen mei it südlik stêdsdiel fan üs gemeente en as
sadanich kin men fan tinken wol hawwe, dat in hiele
bulte minsken dêr hinne gean sille. Wy krije dêr in
forsprate opstelling, soe'k sizze. In diel giet aensens
nei Huzum, as dêr ek in wykmerk stifte wurdt (en
dat hoopje wy fan herten) en in diel giet nei it sin
trum ta.
Dat binne dochs wol in pear dingen, dy't wy wol
efkes yn oanmerking nimme moatte. Wy leauwe uter-
aerd wol tige yn de bloei fan dizze wykmerken en wy
kinne it net iens wêze mei de redenaesje fan de detail-
hannel en de Keamer fan Keaphannel, dy't miene, dat
wy hjirre greate skea dwaen sille oan de bisteande
winkels. It is lykwols ek typysk, dat in enkête ütwiisd
hat, dat in diel fan de winkels it hielendal net frjemd
fynt, dat der fuort by harren in wykmerk is.
Dizze dingen woene wy efkes nei foaren bringe en
ik bin bilangstellend hwat it antwurd fan B. en W.
wêze sil.
De heer Van Balen Walter: Met Uw voorstel tot het
instellen van een wijkmarkt kan ik mij verenigen, maar
over de plaats, die U hiervoor hebt uitgekozen, ben ik
het niet met U eens. Ik meen, dat de Menaldumerstraat
toch eigenlijk niet de meest aangewezen straat is voor
een dergelijke markt, omdat ik van oordeel ben, dat,
wanneer men deze markt voor het westen wil bestem
men, het dan toch meer in de lijn had gelegen het
meest bevolkte deel van die westhoek te kiezen. Dus
bijv. in de buurt van de Valeriusstraat. Temeer waar
deze markt nu komt te liggen aan een zeer drukke
verkeersweg. Wanneer men in deze hoek van de stad
naar een wijkmarkt had gezocht, dan was het naar
mijn mening veel logischer geweest om dan maar naar
de nieuwe veemarkt te gaan. Daar hebt U plaats en
daar kunt U te kust en te keur gaan. Maar ik vrees,
dat men met zo'n markt naar de bevolking moet gaan
en juist met het oog op de uitbreiding in de noordwest
hoek van de stad had U naar mijn mening in deze hoek
een plaats moeten zoeken voor deze wijkmarkt. U zegt,
dat er tegen het Beethovenplantsoen bezwaren zijn,
maar het lijkt mij toch niet uitgesloten om in dit deel
van Leeuwarden nog een andere plaats te vinden, waar
voor deze bezwaren niet gelden.
Ik zou gaarne van B. en W. willen vernemen, welke
overwegende bezwaren daartegen bestaan en wat
eigenlijk de reden is geweest, dat men ook tegen het
aanvankelijke advies van de directeur van het Markt
en Havenwezen, die ook de Menaldumerstraat niet aan
geraden heeft, toch de wijkmarkt op deze plaats te
planneh.
De heer K. J. de Jong: Het spijt mij, dat ik mij een
beetje anders moet uitdrukken dan de beide vorige
sprekers. Ik heb echt niet zoveel enthousiasme voor dit
voorstel. Niet dat ik het op zichzelf niet juist zou vin
den, dat er ook in onze stad wijkmarkten aanwezig
moeten zijn, maar wel om die nu juist voor het westen
van de stad als noodzakelijk te verklaren, voor een wijk,
die al sinds enige jaren volgebouwd is, in tegenstelling tot
het oosten, waar telkens nog nieuwe woningen gebouwd
worden. En het oosten is ook een wijk, die op een be
trekkelijk grote afstand van de binnenstad ligt- Ik ge
loof, dat het westen toch bepaaldelijk niet die urgentie
heeft, die in de raadsbrief door B. en W. gesteld
wordt. Bovendien is de afstand (en dat ben ik met de
beide voorgaande sprekers eens) van de Menaldumer
straat tot het centrum van de stad betrekkelijk gering.
Zou men die markt op een andere plaats houden, voor
al ook in verband met de uitbreidingsplannen in het
Ielan, dan geloof ik inderdaad, dat dit geografisch be
zien voor de verdere toekomst minder bezwaren zou
opleveren. Maar tegen deze plaats heb ik bepaald toch
wel bezwaren. Tegen deze wijkmarkt in het westen heb
ik dus bezwaren, maar ook tegen de plaats, die men
hier voorstelt. Ik meen namelijk, dat de wrjkrijders,
'he deze wijk voorzien, toch eigenlijk wel de economi
sche behoefte, die hier inderdaad aanwezig is, volledig
voor hun rekening kunnen nemen. Bovendien is de mid
denstand, die in dit deel van de stad woont, wel zodanig
gesorteerd, dat die de bevolking kan voorzien. Dat de
rijzen hier boven het gangbare niveau zouden liggen,
at min of meer gesuggereerd wordt in punt 2 van de
motivering van B. en W., wil mij bepaald niet aan. Ik
geloof toch, dat men met de prijzen alleen niet rekenen
kan, maar dat men ook met de kwaliteit enz. rekening
moet houden. Uiteraard zullen ook bij de middenstands
zaken de hogere investeringskosten uiteindelijk in de
prijs begrepen kunnen worden. Dat het voor sommige
takken van de middenstand geen bezwaar oplevert,
kan ook wel verklaard worden, want ik geloof inder
daad, dat voor sommige middenstandsbedrijven de aan
wezigheid van een wijkmarkt geen bezwaren oplevert.
Maar juist voor die middenstandsbedrijven, die op deze
markten opereren, zullen die bezwaren wel terdege gel
den. En die bedrijven zijn in deze wijk wel aanwezig.
Ik kan in dat opzicht met de Kamer van Koophandel
meegaan, waar die stelt, dat in deze wijken de midden
standsbedrijven toch vrij zware investeringen op zich
genomen hebben. Ik heb er echt wel oog- voor om daar
niet zonder meer onvoldoende aandacht aan te beste
den. De versnippering van het marktwezen zou inder
daad gevolgen kunnen hebben, wanneer we te veel de
richting uitgaan van wijkmarkten. We hebben nu de
vrijdagmarkt op het Zaailand, de zaterdagmarkt op de
Nieuweburen, de dinsdagmarkt in het oosten van de
stad en ik meen, dat we met het uitbreiden van het
aantal wijkmarkten toch wel uitermate voorzichtig moe
ten wezen, ook in verband met de reeds bestaande
markten.
Al met al meen ik toch wel, dat ik zeer ernstig be
zwaar tegen dit voorstel heb en zo het nu staat, kan ik
geen vrijheid vinden om hier voor te stemmen.
De heer Spiekhout: Ook onzerzijds graag een enkel
woord over dit voorstel. Wanneer de overheid en in dit
geval de gemeentelijke overheid, maatregelen of beslui
ten neemt, die op een of andere manier ingrijpen in het
economisch leven, zoals dat hier in zekere zin het geval
is, dan is het altijd een kwestie van afwegen van be
langen van verschillende betrokkenen. Als een wijk
markt ingesteld wordt, dan is dat een maatregel, die
gevolgen heeft in het economisch leven, hier op het
werkterrein van de middenstanders, als ik het dan zo
mag zeggen. Het is dus een afwegen van belangen van
de verschillende groepen, die hiermee te maken hebben,
en wc zullen dus, geloof ik, nuchter en zakelijk het pro
en contra van zo'n maatregel moeten overzien. En dan
zie ik het zo, dat het belang van het publiek, als
zijnde de grootste groep, hier toch wel op de voorgrond
moet staan en ik geloof, dat, als we daar naar kijken,
het dan geen twijfelachtig geval is. We hebben enkele
jaren geleden reeds het verzoek gehad van het vrou
wencomité Tot Opbouw om die weekmarkten hier in te
stellen en wij hebben het grote succes van de Cam-
buurwijk gezien. Ik twijfel er dan ook niet aan, of ook
in het westen en in het zuiden van de stad zal een der
gelijke markt aan de behoeften van het publiek tege
moet komen. Ook daar zullen ze een succes worden.
En ik ken dus geen twijfel t.o.v. het nut van
die markt in het westen, zoals de heer De Jong.
De Kamer van Koophandel heeft de bezwaren van een
groep middenstanders tot de hare gemaakt, maar wij
weten, dat de adviezen van andere mensen, die heus
ook wel oog hebben voor de belangen van de midden
standers, een ander geluid hebben laten horen. Het Be-
drijfsschap voor de detailhandel en de Rijksmidden-
standsconsulent zijn van mening, dat het instellen van
wijkmarkten ook voor de middenstand als geheel wèl
van belang is. „Overbodig" noemt de Kamer van Koop
handel de markt op een bepaalde plaats. Ik geloof, dat
dat bepaald zal moeten worden door het publiek en dat
we dat dan ook zullen moeten afwachten. Of deze wijk
markten aan de vrijdagmarkt schade berokkenen? Ik
geloof niet, dat de bewering, dat dit zo is, gemakkelijk
vol te houden is, want we hebben van die schade niets
gemerkt met de wijkmarkt op het Cambuurplein. Ook
op zaterdagmiddag wordt nog een markt gehouden op
de Nieuweburen. Wat de tijd betreft, wordt déze markt
nog veel dichter bij de vrijdagmarkt gehouden. Toch
hebben we nooit gehoofd, dat deze markt schade op
levert voor de vrijdagmarkt. Ik geloof, dat het dan
ook wel een beetje mee zal vallen. Wij zijn dan ook
van mening, dat het alleszins aanbeveling verdient om
tot instelling van deze markt over te gaan.
Het zoeken van een plaats voor een dergelijke markt
is natuurlijk altijd een heel moeilijke zaak en ik ben het
eigenlijk met de mensen, die over die plaats gesproken
hebben wel eens, wat betreft de bezwaren van de Me
naldumerstraat. Aan de andere kant zie ik ook echt
wel bezwaren tegen het Beethovenplantsoen, dat ge
noemd is. Het nieuwe veemarktterrein, dat ook ge
noemd is, ligt wel erg excentrisch. Ik weet het niet.
Ik geloof, dat het in de praktijk zal moeten blijken wat
de beste plaats is. Als wij het op deze plaats proberen
en het zou na korte of lange tijd blijken, dat zij toch
niet zo geschikt is en bezwaren oplevert, dan is het
toch ook beslist niet onmogelijk om alsdan, wat die
plaats betreft, een verandering aan te brengen? Daar
om zijn wij wel bereid, ook wat de plaats van de Me
naldumerstraat betreft, met het voorstel van B. en W.
mee te gaan.
De hear Pols (weth.): De hear Santema kin wol mei-
gean mei it idé fan de wykmerk yn dit gebiet, hwant
hy seit der by, dat it ommers sa goed is, dat dy sin-
trumfunksje ta syn rjocht komt. En dan tinkt hy oan
in lytser sintrum as hweroer wy oars wolris tinke, as
wy it oer in sintrumfunksje hawwe. Mar, seit de hear
Santema, hwannear't it fiadukt aensen klear is, dan
gean de minsken nei Huzum ta, as dêr yn'e takomst
ek sa'n merk komt. Nou sil dat neffens my net sa'n
feart rinne, hwant ik leau dochs, dat wy deroan fêst
halde moatte, dat dizze merk hielendal bidoeld is foar
dat gebiet en net foar streken, dy't dêr büten lizze.
Wij hoopje, dat dizze merk slagje mei en as dat it ge
fal is, dan sille wy it ek hwer fierderop mei in merk
probearje moatte.
Nou hawwe de hearen Santema en Van Balen Walter
it ek efkes hawn oer it plak fan de merk. Ik kin wol
sizze, dat it foar it kolleezje ek lêstich wie om hjir
wryehtich in goed plak foar to finen, hwant der is yn
dizze wiken eins net rekken halden mei it ünderbrin-
gen fan sa'n soarte fan merk. Dus hawwe wy der hiel
lang nei socht. De earste gedachten gongen nei it Beet
hovenplantsoen, mar dat is ek it goede plak net, hwant
wy wolle yn dy streek ek graech hwat grien halde.
Mar wy hawwe hjir oan'e iene kant it forkear fan'e
stêdsbus en as wy hjir dan in wykmerk krije, dan soe
op sa'n moarntiid sa'n stêdsbus derüt moatte. Nou is
der neat minder foar in geregelde tsjinst as dy inkelde
üren yn'e wike to forlizzen. Dat jowt altiten hiel greate
swierrichheden en dat moat men net dwaen. Ik leau ek
net, dat dat foar de tsjinst goed is. Oan'e oare kant
leit it Beethovenplantsoen tsjin de forkearswei oan.
Datselde soe men sizze kinne fan'e Bildtsestrjitte, mar
ik leau, dat it mei de Menamerstrjitte dochs altiten
noch efkes makliker leit. Men kin dêr efkes fierder üt
de buert bliuwe. As men dat by it Beethovenplantsoen
sjocht, dan soe men dus tsjin dy „ventweg" oan kom
me en as men dy „ventweg" brüke sil, hwer't hy dochs
foar makke is, dan moat men der o sa om tinke, dat
men it forkear op sa'n „ventweg" en ek yn'e buert fan
sa'n „ventweg" net bilemmeret. Nou is it oan 'e oare kant
sa, dat dy Menamerstrjitte ek noch hwer hwat taf alt.
Dizze strjitte is 14 meter breed, hast 15, en wy hawwe
de mooglikheit om oer in öfstan fan 50 meter dizze
strjitte to brüken foar in merk. Hjir is dus ek de moog
likheit om de forskillende middels fan forfier kwyt to
wurden. En as wy nou aensens de Menamerstrjitte oan
'e kant fan de Bildtsestrjitte öfsette, dan leau ik, dat
wy hjir yndied in hiel moai pleintsje hawwe, dat ge-
skikt is foar in merk. As men de merk oan 'e oare kant
fan'e strjitwei halde soe, dan binne wy, sa't de hear
Santema ek seit, noch wer mear üt it sintrum wei. Wy
hawwe dat fan'e middei nochris bisjoen. Op de kaert
