het verleden vóór 1940 wel toegepast. Wij heb
ben hier nu het geval, dat er eerst aangeboden en
dan gebouwd wordt. Ik ben van mening, dat er eerst
gebouwd moet worden. En dan kan er iets aangeboden
worden. Mocht U bij de verhuring moeilijkheden on
dervinden, dan is het bekend, dat het C.O.M. ook in
geschakeld kan worden. Het aantal panden echter vind
ik eerder te krap dan te ruim.
De heer Van der Schaaf (weth.): Ik zou in de rich
ting van de heer Klijnstra willen opmerken, dat het
mij niet helemaal duidelijk is wat het voor de Ge
meente voor verschil uitmaakt, als de grond wordt
verkocht aan een belegger, dan wel aan een particu
lier. Na de daad van de vervreemding is de situatie
voor de Gemeente hetzelfde. Het spijt mij, dat U in
derde instantie niet de gelegenheid krijgt dit duidelijk
te maken.
Dat de heer Taylor Parkins toch nog eens in over
weging wil geven in voorkomende gevallen een ter
mijn te stellen, waarbinnen moet worden aangevangen,
daar ben ik een beetje huiverig voor, omdat het hee'
goed mogelijk is, dat gegadigde de rijksgoedkeuring
niet kan bemachtigen. Volgens mij zijn de kosten, die
in deze grond worden gestoken, een vrij sterke prikkel
om tot bouw te komen.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W. met aantekening, dat de fractie van de
P.S.P. tegen is.
Punt 14 (bijlage no. 373).
De heer Kingma: Alleen een vraag over het ter
rein aan de westzijde, waar gemeentewoningen staan.
Deze hebben het uitzicht op dat terrein en dat is nu
bepaald niet zo heel fraai. Volgens mij moet er een
bepaling worden gemaakt, dat de koper verplicht is
dat terrein in nette staat te houden.
De heer Van der Schaaf (weth.)De vraag van
de heer Kingma over het in nette staat houden van
dat terrein is toch wel begrijpelijk. Het is daar gelegen
bij flats en men ziet daar van bovenaf op neer. Of hier
nu een bijzondere bepaling nodig is? Ik geloof niet,
dat we dat moeten doen. Wij hebben wel enig ver
trouwen in de eigenaar van dit terrein, die het toch
ook zelf wel in de gaten zal houden en die er ook be
lang bij heeft. Of netheid op andere wijze nog bevor
derd kan worden, zou ik nog willen nagaan, al zie ik
niet heel duidelijk in, dat wij hier extra aandacht
aan moeten besteden. Ik wil U wel toezeggen, dat we
het in de gaten willen houden en zullen nagaan, of we
hier ook nog wat extra aandacht aan kunnen schenken.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 15 (bijlage no. 377).
De hear Santema: Us fraksje hat ek dit punt efkes
oan de oarder steld en by it trochpraten dêrfan kamen
inkelde biswieren by üs op. Wy binne allang dwaende
om dy streek dér safolle mooglik to sanearjen en lyk
as it riedsbrief ek al seit, hawwe wy al hiel hwat fan
dy groun yn üs bisit. En dizze sanearring kin dêrom
yndied ek nea fluch genöeh gean. Mar hwat der dan
nou foar yn it plak komme sil, is dochs wol hiel hwat
oars as hwat dy groun fortsjinnet. Dêr wurdt n.l. in
yndustry fêstige. Wy freegje üs óf, oft krekt yn dit
selde gebiet, hwer't ek al in pear oare yndustryen
steane, dy't dêr nou net bipaeld it oansjen fan dy
streek fan de stêd forheegje, wer in fabryk plcatst
wurde moat. Wy hiene leaver sjoen, dat op dizze
groun aensten wer wenningen forrizen, dus allinnich
geskikt om deryn to wenjen. It oansjen fan dit diel
fan Ljouwert is, foaral as wy mei de trein üt Grins
weikomme, nou just net fan it moaiste. De twa yn
dustryen dy't dêr op it eagenblik steane, binne ek al
fan lang forlyn, bihalven dan dy fan de Casolithwurken
fansels. Wy hawwe üs ek öffrege, oft dit terrein, dat
yn forban mei it nije binnenstêdplan aensten brükt
wurde sil foar it oanlizzen fan in wei fan de Oeriselske-
strjitwei nei de earste Kanaelbrêge, foar in part wol
foar dit doel brükt wurde mei. Komme wy sa net yn
botsing mei dat nije binnenstêdplan? Mar dit is
miskien in bytsje foarütrinnen op in tastan, dy't noch
net ienris troch de Gemeenterie fêststeld is, lyk as
de hear Boomgaardt niis ek al opmurken hat. Mai
dochs moatte wy, nou't dit üntwerp-plan üs foarlein
is, der wol om tinke, dat wy de eagen iepen hawwe
En dêrom dus üs fraech: Komt dizze yndustry, as dy
dêr yndied fêstige wurdt, dan aensten net yn botsing
mei it oanlizzen fan de wei, dy't fan de earste Kanael
brêge nei it Oostergooplein rinne sil Oer it alge-
mien soene wy der üs graech oan halde wolle, dat de
yndustryterreinen safolle mooglik biheind wurde ta dt
terreinen, dy't wy der foar oanwiisd hawwe: it In
dustrieterrein-Oost, it Industrieterrein-West. it Indus
trieterrein-Van Harinxmakanaal en it Swettegebiet en
miskien ris in hiel inkelde ütsündering mear, mar dar
soene wy dochs der by B. en W. mei klam op oanstean
wolle, dat sy der om tinke, dat op plakken, dy't der net
spesiael foar oanwiisd binne, in yndustry-ütwreidii
komt dy't it oansjen fan de stêd net forheget.
De heer Van der Veen: Ik heb niet helemaal d,.
bezwaren van de heer Santema begrepen. Ik geloo:
dat hij, als ik het zo hoor, eigenlijk een ander stuk
van de stad op het oog heeft dan waarom het hi
gaat. Ik vind, dat dit terrein zich niet bij uitstek le<
voor woningbouw; het zal niet een bijzonder aantre
kelijk stuk worden. Ik heb, wat het plan zelf betrei
geen bezwaren. Ik vraag me alleen even af, of bij de;
enigszins vreemde constructie de Raad t.z.t. nog zal
moeten vaststellen, welke prijs voor deze verkoop zal
gelden. Is het niet een beetje gevaarlijk geformuleerd
onder 2, sub a, waar staat, dat de Raad de prijs 1 -
paalt, nadat alle percelen zullen zijn aangekocht. Ik
weet niet, welke stukken nog niet in eigendom bij de
Gemeente zijn, maar tenslotte zijn er ook andere me
thoden om eigendommen te verkrijgen dan aankoop n
dan lijkt het me wat vreemd, zich tot aankoop te be
perken. Ik zou dan liever deze formulering hebben:
,,in eigendom bij de Gemeente zijn gekomen" of zo. Dit
kan ook via schenking, onteigening e.d.
De heer Hcidinga: Ik wil me nog even bij de he r
Santema aansluiten, niet zozeer, omdat ik bang bei
dat dit gebouw de stad esthetisch zou schaden ik
geloof, dat wij wel bouwkundigen hebben, die dat goeè
kunnen bouwen maar omdat dit voorstel mij wei
enigszins prematuur lijkt. Ik kan mij tenminste hele
maal niet herinneren, dat de Raad voor dat stadsdeel
een uitbreidingsplan heeft vastgesteld. Dus wij gaar
hier maar in het wilde weg terrein uitgeven. Straks
komt er wel wéér iemand, aan wie een stuk uitge
geven wordt. Was het nu niet veel beter, dat wij de
normale procedure volgen, dat we hier eerst het plan
voor dit stadsdeel kregen en dat dan de grond werd
uitgegeven
De heer Van der Schaaf (weth.): Als ik even mag
beginnen bij de opmerking van de heer Van der Veen,
ik geloof, dat het redactioneel inderdaad wel juister
is, in plaats van „door de Gemeente zijn aangekocht"
te lezen: „door de Gemeente in eigendom zijn verkre
gen". Ik zou daar dus geen bezwaar tegen willen ma
ken, hoewel ik ook niet geloof, dat het gevolgen zou
hebben, als het zou blijven staan. Maar ik kan altijd
voelen voor een juistere redactie en daarom denk ik.
dat we dit wel konden overnemen en dat „Excelsior"
hiertegen geen bezwaar zou kunnen maken. (Stemmen:
Het is geen „Excelsior".) Ja, „Excelsior" is een ver
ouderde naam. Het is nu „Co-op". Maar we wensen
die Co-op toch toe: ..Excelsior". (Gelach).
De tweede opmerking van de heer Van der Veen
was, dat hij deze gronden minder geschikt acht voor
woningbouw en daar ben ik het helemaal mee eens.
Bij de herindeling van deze grond hebben wij, uiter
aard in overleg met de stedebcuwkundige afdeling,
eerder gedacht aan een bestemming als deze dan aan
nieuwe woningen, omdat die woningen daar toch be
paald niet al te gunstig zouden zijn gesitueerd.
De heer Santema heeft een aantal fabrieken opge
noemd en we kunnen dat lijstje nog vergroten. We
hebben daar Douma's Machinefabriek in de buurt, de
Lijempf, Hartelust en Hermes, de Casolith, een heel
5
rijtje industrieën, en het lijkt me dus stedebouwkundig
minder juist daar nieuwe woningen neer te zetten.
Daarentegen is de bestemming die wij aan dit terrein
denken te geven, geloof ik, toch wel geslaagd.
En dan soe ik tsjin de hear Santema sizze wolle,
dat hy him net foarstelle moat, dat hjir in fabryks-
gebou komt yn de trant sa't men dy in fyftich jier lyn
boude, mar dat men der in moderne foarm oan tinkt
to jaen. En üt bisprekkingen mei de direksje fan de
Co-op is my ek wol düdlik wurden, dat men dêr net
in fabryk krije sil, dy't massa's swarte reek produ-
searje sil. Men is der dêr op üt om op in sadanige wize
to stoken, dat der gjin reekforsprieding wêze sil. En
dan is de situearring hjir op dit plak foar dizze yn-
stelling wol fan tige bilang. Ek hat in rol meispile,
dat men hjir sintrael yn de stêd sit en fanüt dit sin-
rale punt wei sille de bakkersweintsjes dy't op'en dür
yn de trant fan de molkeweintsjes fan optheden wol
op akku's ride sille, net al to lang wurk hawwe om by
de forskillende wiken to kommen. Dêrom is dit terrein
toar dit doel foar dizze „gegadigde" bislist wol hiel
eskikt. En as de hear Santema him nou ris foarstelle
doe, dat hjir dus net in alderwetsk smoarch, rikkerich
fabrykskompleks komt, mar in mear moderne sin-
trale bakkerij of breafabryk, dan leau ik, dat syn bi-
zwieren net al to great hoege to wêzen. En dan wurdt
it gesicht, as men fan Grins nei Ljouwert komt, bi
slist better as dat it wie. In hiel konkrete fraech, dy't
de hear Santema stelt: Komme wy hjir net yn kon-
fikt mei de nije südlike tagongswei dy't mooglik fan
it Oostergooplein nei de hoeke fan de Eastergrachts-
vval komme soe? Dat stiet lang net fêst. Dêr hat de
Rie noch net oer bisluten. Dat hawwe wy nim it
fan üs oan ek ünder eagen sjoen. En wy binne ta
de konklüzje kommen, dat dat net sa is, hwant as it
al sa west hie, dan soe dit ütstel de Rie net birikt
hawwe. Dus dêr is gjin konflikt mei to frezen.
En dan vraagt de heer Heidinga, of dit eigenlijk ook
al weer niet een beetje prematuur is en of niet beter
de normale procedure had kunnen worden gevolgd. Ik
kan daar eigenlijk alleen maar ja op zeggen. De nor
male procedure volgen is veelal beter dan een abnor
male volgen. Ook in dit geval zou de beslissing voor
sommige van de raadsleden misschien gemakkelijker
zijn, wanneer er een uitgewerkt plan zou voorliggen
mi men zou kunnen zeggen: daarin past dit. Evenwel,
dit ter geruststelling van de heer Heidinga, wij hebben
dit toch wel zo bekeken en wij hebben dus, toen het
verzoek van de Co-op tot ons kwam om dit stuk grond
te kopen, gezegd: U moet eventjes wachten, want wij
willen dit toch in een iets groter verband bezien en
wij hebben dit dus bekeken in het verband van een af
gerond stuk. Ik kan het hier moeilijk omschrijven,
maar op de kaart zou ik het kunnen aanwijzen wat
tussen de nieuwe gedachte zuidelijke toegangsweg en
de bestaande begrenzing ten westen daarvan ligt.
Daar hebben we dus een idee over gevormd en conform
dat idee is dan nu dit voorstel gedaan, zodat men t.z.t.
dit idee wel in het plan zal kunnen terugvinden. Des
ondanks was het natuurlijk plezieriger geweest, dat
dat alles al had vastgestaan, maar dat kon niet en ik
moet er bij zeggen, dat de Co-op ons er van overtuigd
heeft, dat zij zeer grote haast heeft om te kunnen be
ginnen en dat zij er inderdaad een gerechtvaardigd be
lang bij had om niet b.v. een jaar of misschien iets
minder te moeten wachten. Wij hebben daarom, dus
met erkenning van het bezwaar, dat door de heer Hei
dinga wordt geopperd, toch gemeend dit voorstel te
moeten doen en wij geloven ook, dat het verantwoord
was het te doen.
De hear Santema: It bitooch fan de Wethalder
haw ik mei tige bilangstelling biharke en hy hat, ek
hwat dat oanbilanget, myn blik dêrop wol forheldere.
Der is dus yn de takomst mar in bytsje „reek" to for-
wachtsjen, mar ik tink, dat der noch wol „rook" oer-
bliuwe sil. En wy sille sünder mis ek noch ris in tiid
krije, dat it Gemecntebistjür der nei stribje sil de yn
dustryen binnen de biboude kom safolle mooglik nei
büten to wurkjen. En nou fyn ik it in griis, dat wy, yn
it bisit fan yndustryterreinen, der op dizze manear net
op passé, dat dy terreinen, dy't mei üntsachlik folie
jild oanlein binne, foar nije yndustryen brüke. Nou kin
de Wethalder wol opmerke, clat de radius fan sa'n
breafabryk wol prachtich moai it sintrum bislacht,
mar, sjoen de mooglikheden fan forfier op it eagen
blik soe it dochs net in great biswier ütmeitsje, stel ik
my foar, as it fabryk earne oars stie. Ik bliuw der my
dus eigentlik as sadanich tsjin forsetten, dat dizze
saek net ünder eagen sjoen is. Ik hie, by in oare yn
dustry, dy't hjir koartlyn ek noch mear ütwreidings-
mooglikheit krigen hat, eigentlik itselde wol sizze
wollen, mar by it neilêzen en it bistudearjen fan dit
plan, kaem op'en nij wer foar my to stean en ik mien,
dat ik dizze opmerking hjir meitsje moat.
Ik fornim wol oan de Rie, dat dy meigean sil yn dit
plan en as sadanich sil ik my der dan ek net tsjin for-
sette. Ik woe allinnich dit noch sizze, dat wy by in
folgjende gelegenheit de yndustryterreinen dy't wy
bisitte, yn elk gefal ek foar yndustryfêstiging brüke.
De hear Van der Schaaf (weth.): In koarte op
merking noch. Ik wol de hear Santema wol sizze, dat
ik yn it gesprek mei de direksje fan de Co-op bislist earst
wol wiisd haw op de nije terreinen. Dêrtsjin is men
doedestiids mei bipaelde biswieren oankommen en it
Kolleezje hat dy biswieren woegen en by einbislüt
sein: Hjirfoar geane wy op side; wy soene it miskien
leaver hawwe op it nije yndustryterrein, mar, sjoen
it eigenaerdige karakter, dat it net direkt in fabryk
is, miskien wol in breafabryk neamd wurdt, mar net
dat typyske karakter fan in fabryk hat, en sjoen ek
de situearring, hawwe wy sein: nou, dan dogge wy it.
Mar de tendins dy't de hear Santema oanwiist om de
yndustryen üt de stêd nei de bütenkant to bringen, is
hielendal yn de lyn fan hwat it Kolleezje ek op it
each hat, sadat wy dus de streep, dy't hy ünder dizze
rigel set, hiel goed sjoen hawwe. Der binne lykwols
oertsjügjende arguminten fan de oare kant tsjin yn-
brocht en dêrom hawwe wy it nou sa ütsteld.
De Voorzitter: Dit punt is in twee instanties be
sproken; ik stel voor de beraadslagingen te sluiten.
De Raad gaat hiermede akkoord.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punten 16 t.e.m. 18 (bijlagen nos. 380, 360 en 363).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 19 (bijlage no. 375).
De heer lïootsma: Het kan onze fractie tot ver
heugenis stemmen, dat dit plan hier vanavond weer
ter tafel ligt, waarmee de uitvoering van dit project
een stap naderbij komt. Het is, zoals U ook in de
stukken zegt, dringend noodzakelijk, dat er sportter
reinen komen voor die velden, die hier in verband
met weg- en stratenaanleg, zo zoetjesaan gaan ver
dwijnen. Er komen uiteraard nog wel een paar vragen
bij ons op. Dit plan is wel behandeld in de commissie
Openbare Werken en ook toen zijn er bepaalde wen
sen geuit, waaraan min of meer is tegemoetgekomen,
maar er is toch één punt, dat ik toch speciaal nog
een keer onder de aandacht zou willen brengen. Dat
is n.l. de parkeerruimte die er in en rondom dit re
creatiegebied straks aanwezig zal blijken te zijn. T.a.v.
de fietsen heeft U in het gewijzigde plan al reeds de
nodige voorzieningen getroffen, maar ik geloof toch,
dat, wanneer we de huidige ontwikkeling nagaan, het
aantal fietsen steeds zal verminderen en de auto's
steeds groter in aantal zullen worden. Nu is het wel
niet een terrein, waar interlandwedstrijden enz. zullen
worden gespeeld (Stein: Kun je ook voor de televisie
zien.) Inderdaad, daar behoef je niet altijd voor
naar het terrein maar toch ook de normale beoefe
naren van de diverse sporten die hier straks bedreven
zullen worden, zullen hoe langer hoe meer van een
auto gebruik gaan maken. En ik geloof, dat we er niet
aan zullen ontkomen zij het dan nog niet in deze
eerste instantie, waarin het alleen maar vertragend
zou werken mettertijd nadere voorzieningen
te treffen om deze auto's een plaats te geven,
