H
warder Overdekt Zwembad werd beoogd. Al zeer lange
tijd geleden is terzake een beroep ingesteld, waar nog
niet een beslissing op is gevallen. Zo zijn er tal van
voorbeelden. Ik denk ook aan de zaak van de plaats
der Ned. Hervormde Kerk in Huizum, tegen het
plantsoen. Al deze procedures vergen een jaar of ander
half jaar. En toen deze mededeling werd gedaan aan
de betreffende functionaris van de Co-op, heeft men
gezegd: Daar kunnen wij eigenlijk niet op wachten; wij
staan voor de noodzaak, dat wij zo spoedig mogelijk tot
onze nieuwbouw moeten komen. Is er dan niet iets an
ders op te vinden? Toen is dan van de zijde van de Ge
meente gezegd er is dus geen druk uitgeoefend
U kunt een terrein krijgen op het industrieterrein.
(Dat was dus niet iets nieuws; er is teruggevallen op
iets wat van gemeentewege al eerder was gezegd.)
Want U weet, dat ook bij het College van B. en W. wel
enige bezwaren bestaan tegen de vestiging in de buurt
van Tulpenburg. Wij hebben die bezwaren gewogen en
te licht bevonden; maar er waren toch enige bezwaren.
Toen is dus teruggegaan naar de vraag: Wilt U op het
industrieterrein bouwen En daarop heeft de Co-op
gezegd: Laten we dat dan maar doen, om dat jaar tijd
in ieder geval niet meer te verliezen. Ik geloof, dat dit
de juiste wijze van behandeling van de zijde van het
College is geweest en wij hebben daar dan ook de con
sequentie aan verbonden dit voorstel te doen. Het zou
trouwens ook weinig zin hebben en het zou, geloof ik,
ook niet van voldoende égards t.o.v. de Kroon getuigen,
indien thans niet, nu de situatie zich zo ontwikkelt,
het beroepschrift zou worden ingetrokken. Het con
crete antwoord van de zijde van het College is dus:
Er is geen druk uitgeoefend; men is gewoon uit vrije
keus weer tot een ander idee gekomen.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punten 7 en 8 (bijlagen nos. 230 en 236).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 9 (bijlage no. 237).
De heer Ytsma: Bij het maken van een vergelijking
tussen het voorstel tot grondverkoop bij dit punt en
bij het voorgaande en ik mag wel zeggen: eigenlijk
bij al onze grondverkoop zie ik eigenlijk toch wel
een verschil, misschien wel een principieel verschil.
In dit voorstel zijn prijzen genoemd van f 19.000,en
f 15.000,voor terreinen van verschillende grootte.
Ik meende, dat het altijd gewoonte was de prijs per m2
uit te drukken, waarbij dan het beding gemaakt wordt,
dat bij latere nametingen op de juiste wijze zal wor
den bepaald, hoe groot dat terrein is en hoeveel het
dus zal moeten kosten. Ik geloof, dat men die gewoonte
hier laat varen. De Wethouder, die straks zal ant
woorden, zal allicht opmerken: ,,U had toch de na
prijs zelf wel kunnen uitrekenen." Ik heb dit ook wel
gedaan, maar dan blijft er voor mij toch nog een vraag:
In het ene geval is, dunkt mij, de m2-prijs f 27,en in
het andere f 24,Is hier een speciale aanleiding om
zulks op deze manier te doen?
De heer Van der Schaaf (weth.)Ik geloof toch niet.
dat de heer Ytsma bij de uitgifte van grond voor de
bouw van woningen kan stellen, dat daarbij altijd wordt
uitgegaan van de m2-prijs, gemeten in het terrein. Bij
andere terreinen, voor scholen, kerken en industrieën,
wordt dit veelal wel gedaan en ook wel bij aankopen.
Bij de prijzen voor woningbouw is de m2-prijs niet altijd
precies gelijk, omdat het bij de uitgifte in erfpacht
voorkomt, dat het ene terreintje een beetje groter uit
valt dan het andere, terwijl toch de prijs voor het ge
heel gelijk is. Reden daarvan is, dat bij de woningbouw,
vooral de woningwetwoningen, de prijs wordt berekend
op basis van de classificatie-oppervlakte. Dat is de
oppervlakte van de vloeren in de in het uitbreidings
plan geprojecteerde huizen. Het is dus in algemene zin
niet helemaal, zoals de heer Ytsma het stelt. Ik geef
hem echter toe, dat bij de categorieën terreinen die ik
heb opgenoemd, het in de regel wel zo is als hij het
zegt. Nu is bij de prijsbepaling van deze terreintjes bo-
3
vendien nog een matige differentiatie in de prijs toe
gepast in verband met de ligging, want het terrein dat
mevrouw Hacquebord zal kopen in dit plannetje heb
ben we het bij de uitgifte genummerd als terreintje
nummer 1 heeft een bijzonder gunstige ligging
en daarom is het een ietsje hoger in prijs gebracht dan
de terreinen die iets noordelijker liggen en een tikkeltje
minder gunstig gesitueerd zijn. Het is dus niet hele
maal juist de prijzen gewoon per m2, gemeten in het
terrein, terug te rekenen. Er is sprake van een kleine
graduatie dit kan ook nog blijken bij het volgende
geval tussen de zuidelijkste en de noordelijker ge
legen terreinen.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punten 10 t.e.m. 14 (bijlagen nos. 231, 242, 235, 239
en 228).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 15 (bijlage no. 240).
De hear Santema: Mei greate bilangstelling hat
üs fraksje fan dit ütstel kennis nommen en der har
oei' bitocht, hwat yn dizzen har gedrachslyn wêze soe.
Wy binne der fan oertsjüge, dat de terreinen fan de
ünderskate gemeentlike ynstellingen stadichjeswei
greater en wider wurde en dat de wurkkrêften faken
min yn tal binne en dat wy der op'en dür ek net oan
üntkomme kinne, itsij troch it oanlüken fan mear wurk
krêften hwat trochstrings greate swierrichheden
jowt itsij troch it ynfieren fan in mechanyske ad-
ministraesje, om oan dit euvel sa folie mooglik pael
en perk to stellen. Dit ütstel, dat üs op frijhwat in bi-
drach to stean komme soe, wol eigentlik in ütstel wêze,
dat yn in groeijende gemeente, lyk as de gemeente
Ljouwert, hielendal net frjemd is. Der is oer dizze
computor, dy't dan it wurk dwaen sil, dat op it eagen-
blik min dien wurde kin, en dy't ek wol it elektroanyske
brein neamd wurdt, yn de léste tiid gans hwat to
dwaen.
De mooglikheden fan sa'n computor binne geweldich
great. Tafallich lies ik in pear dagen forlyn yn in
Fryske lokale krante in artikel oer dit elektroanyske
brein en de mooglikheden hjirfan binne my ek, tanksij
it rapport, dat by de stikken leit en it riedsbrief dat
wy krige hawwe, frijhwat düdliker wurden.
Mai' der sitte dochs wol in pear dingen oan dy't spé-
siael üs omtinken freegje. En dat is dan yn it alder-
earste plak: Moatte wy as gemeente Ljouwert üs nou
yn dizzen forsekerje fan de help fan in ynstansje fier
fuort Ik siz dit spésiael, omdat ik wit, dat yn Ljouwert
al in pear fan dizze computors oanwêzich binne. Nei't
my forteld is, moat der op de „Condens" en ek op de
„Algemeene Friesche" ien wêze. De mooglikheden, dy't
dizze dingen biede, binne net lyts. Ik lies yn dat bi-
wuste artikel byg., dat de computor yn 13 üren die,
hwat in minske yn 65 jier dwaen kinne soe. En ik lies
ek noch, dat in computor fan in greate Amerikaenske
forsekeringsmaetskippij wol in geweldich bidrach
koste hat hjir wurdt neamd f 5.000.000,en
troch 70 wurknimmers bitsjinne waerd, mar dan
ek it wurk forrjochtet fan 5.000 minsken. Der binne
yndied geweldige mooglikheden. En yn datselde artikel
wurdt sein, dat yn Fryslan in gemeente is, dy't ek sa'n
elektroanysk brein hat en dat moat dan de gemeente
Smellingerlan wêze.
Fan al dizze dingen, dy't ik hjir nou fortel, foun ik
neat by de stikken. It liket my dochs wol fan bilang ta,
dat wy, as wy hjirta ocrgeane, de mooglikheden, dy't
der yn de neiste omkriten binne, ek wol sa folie moog
lik binutte moatte.
En hwat de priis oanbilanget, hjir wurde yn üs
riedsbrief geweldich hege bidragen neamd. Dy binne,
leau ik, sjoen ek de finansjele earmslach, dy't de ge
meente Ljouwert op it eagenblik hat, yndied biheind.
It forwünderet my lykwols (as dat birjocht yn de
krante alteast wier is), dat de gemeente Smellingerlan
wol oer sa'n apparaet biskikt en dan moat it ek
noch wol in apparaet wêze foar in heech bidrag en
5
der aensen, lyk as yn it riedsbrief ek forwachte
wurdt lytsere computers oan de merk komme sille,
dan op'e nij dit fraechstik bisjen kinne. Yn elk gefal,
üt de bitingsten, dy't wy hawwe yn it kontrakt dat
wy slute mei of it abonnemint dat wy hawwe by dizze
ynstelling, blykt wol düdlik, dat der ek in bipaelde op-
siztermyn is, sadat wy dus fan dizze ynstelling even
tueel wer 5f kinne.
De Voorzitter: Ik kan U daarop antwoorden, dat
inderdaad die mogelijkheid helemaal openstaat. U hebt
gezien, dat voorgesteld wordt dit contract voor drie
jaar te sluiten met een opzegtermijn van een half jaar
erbij, ook mee in de gedachte, dat dit nu op het ogen
blik de beste stap lijkt te zijn, maar, zoals ook uit
drukkelijk in het raadsvoorstel en eveneens in het
verslag van de deskundigen is gezegd: deze zaak is
nog in volle ontwikkeling en de mogelijkheid is
dus helemaal niet uitgesloten, dat er op een
bepaald ogenblik apparaten aan de markt komen, die
we b.v. in eigen beheer zouden kunnen nemen en dan
is het stellig mogelijk om dan een andere weg te gaan
dan die voorgesteld wordt.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 16 (bijlage no. 234).
De hear Mieclema: Oer hwat hjir yn it riedsbrief nei
foaren brocht wurdt en oer it feit, dat de fémerkrjoch-
ten omheech moatte, kinne wy it allegearre wol iens
wêze. Mar der bliuwt ien ding oer, hwerfan ik noch
wol freegje wolle soe, of dat miskien ek noch in wizi-
ging ündergean kin. En dat is de forheging fan de
rjochten foar de oanfier fan nochteren keallen. Dy wur
de hjir brocht fan 40 op 75 ct. en dat fyn ik yn for-
halding ta de oare forhegingen in bytsje cru. Ik woe
net bipleitsje, dat wy forleging fan ynkomsten krije;
ik soe dêrtsjinoer der neat op tsjin hawwe, dat in pear
oare in bytsje omheech geane, mar de hiele hannel fan
nochteren keallen is in spultsje fan greate omsetten
en lytse winsten en dêr drukt dus dy forheging fan de
yntréjilden frij swier op. As men dêr dan by bitinkt, dat
dy keallen bisten binne dy't foar de leechste priis op
de merk forhannele wurde, dan liket it my ta, dat
der in lytse ünbinlikheit is. Dêrom is myn fraech: Is
der ek noch in lytse forskouwing yn dy forheging
mooglik
De hear Pols (weth.)De hear Miedema freget, oft
der yn dy tariven noch net hwat forskoud wurde kin.
Men moat altyd nei twa dingen sjen by dizze tariven;
men 'moat der üthelje hwat der binlikerwize üt to
heljen is Jo hawwe ek wol sjoen hwat der ünder de
streep stiet; dizze merk kostet Ljouwert nochal hiel
hwat en men mei dus ek wol de bidriuwsfiering sa
ynstelle, dat men it measte binnen krijt, mar yn it
twadde plak moat men wol sjen, dat men it sa ridlik
en sa goed mooglik docht. Nou hawwe wy by it fêst-
stellen fan dizze tariven wolris efkes de kant fan Den
Bosch ütsjoen. Wy hawwe ek oan Den Bosch frege:
Hoe leit dat nou by Jim? En ik moat tajaen, hwat dy
nochteren keallen bitreft, leit it yn Den Bosch ek wer
hwat oars as hjir, hoewol ik der wol efkes by sizze
wol, dat Den Bosch noch wol hwat omheech wol mei
de tariven, mar dêr wachtet men wer op hwat wy hjir
yn Ljouwert dogge. Jo fiele wol: wy krije strak twa
merken, dy't wol ris nei elkoar sjogge. Nou is üs
direkteur mei dit ütstel kommen, hwerby hy sein hat
(hwant ik haw him de fraech ek steld, hwerom dy
kealtsjes sa folie omheech moatte)De oanfier is hjir
wol net sa heech, mar der moatte nochal hwat kosten
foar makke wurde mei hokken ensfh.
Op dizze fraech, oft hjir of dêr noch hwat forskoud
wurde kin, siz ik direkt: Men moat eigentlik itselde
dwaen as Den Bosch; oars lükt men it hiele forban
ütelkoar. Soenen wy it iene goedkeaper meitsje, dan
moat it oare wer efkes djürder wurde. Dochs wol ik
wol tasizze, dat ik dit noch ris mei de direkteur op-
nimme wol. Op it eagenblik is hjirfan ütgongen: Hwat
plak nimme dy keallen yn en hwat kosten moatte wy
meitsje en as wy nei it oantal sjogge, dan moatte wy
dizze forheging wol tapasse.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punten 17 en 18 (bijlagen nos. 232 en 233).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 19 (bijlage no. 241).
De heer Ytsma: Ik wilde een opmerking maken
over punt 4; dat is de standplaats van woonwa
gens bij de Westerstraat. U vraagt aan de Raad, een
bedrag te voteren van f 4.000,voor bepaalde voor
zieningen en ik had hier waarschijnlijk niet over ge
sproken, als niet het woord „tijdelijk" gebruikt was.
Ik wil dus zeggen, dat de standplaats voor de woon
wagens bij de Westerstraat eigenlijk een tijdelijke voor
ziening zou zijn en dat het derhalve niet de bedoeling is
om die definitief te maken. Het spijt me toch wel erg,
dat we nu nog niet tot een definitieve standplaats voor
die woonwagens kunnen komen. Het spijt me in de
eerste plaats om het bedrag van f 4.000,dat wij
moeten besteden, het spijt mij echter bovendien voor
de woonwagenbewoners, die toch op deze manier wel
weinig rust krijgen. Ik geloof niet, dat wij van de kant
van het College de tegenwerping moeten hebben, dat
deze zaak onverwachts over ons gekomen is. In de
sectievergaderingen van de begrotingen en in de be
grotingszittingen en, naar ik meen, bij de laatste wij
ziging van het plan voor de Wilhelminabaan, hebben
wij ook nog wel gewezen op de woonwagenbewo
ners, die toch een plaats moeten hebben. Mijn vraag is
dus eigenlijk: Was het nu niet mogelijk geweest om
voor de woonwagenbewoners een definitieve plaats te
zoeken, waar deze mensen dus een bepaalde rust zou
den kunnen krijgen en waar wij ook definitieve voor
zieningen zouden kunnen treffen Ik weet niet, op wel
ke bezwaren dit gestuit is; het spijt mij, dat wij, na
het hele voorspel, dat wij hierover gehad hebben, nu
toch nog tot een tijdelijke voorziening komen.
De heer K. J. de Jong: Ik sluit me aan bij de op
merkingen van de heer Ytsma. Ik zou nog willen vra
gen, wat de situering van deze standplaatsen betreft,
of de wagens vanaf de Spanjaardslaan ook zichtbaar
zijn. Of is er nog wel iets voor, dat ze aan het gezicht
onttrekt
De Voorzitter: Het woord is aan de Wethouder van
Openbare Werken.
De heer Van der Schaaf (weth.): Ik dacht, dat het
meer met de politie te maken had. (Gelach).
De Voorzitter: Ik geloof, dat het met de politie niet
in de eerste plaats te maken heeft. Dit gaat over een
categorie inwoners van onze stad, waarvan we geluk
kig kunnen zeggen, dat ze niet in groter aantal met de
politie in aanraking komen dan alle andere ingezete
nen.
Wat de zaak zelf aangaat, er is door de heren Ytsma
en K. J. de Jong gevraagd, of het nu niet mogelijk was
geweest om voor de woonwagens van de nu verdwij
nende Wilhelminabaan niet een definitieve plaats te
zoeken. Het antwoord daarop moet zijn, dat het zeer
aanlokkelijk is geweest om daarnaar te zoeken. En dat
zoeken is dan ook heel naarstig gedaan. Dat heeft ook
wel een resultaat gehad en wel in deze zin, dat er naar
de mening van het College inderdaad een aanvaardbare
plaats voor deze woonwagens gevonden is. Als de
raadsleden zich even de plattegrond van de stad en de
uitbreidingsplannen voor ogen willen stellen, dan zullen
ze het vermoedelijk wel met ons eens zijn, dat het on
mogelijk is om binnen de bestaande bebouwing een
plaats voor woonwagens te creëren die tot in lengte
van dagen als zodanig daarvoor geschikt is. Naar de
mening van het College in elk geval is dit uitgesloten.
B. en W. hebben dus gezocht naar een plaats buiten
de bestaande bebouwing. Nu is het grootste aantal van
deze woonwagenbewoners kermisexploitant. En die
zijn niet in volkomen zin gebonden aan de gemeente
Leeuwarden. Wanneer aan deze kermisexploitanten
een plaats geboden zou zijn, waarvan zij meenden, dat
