De heer Schönfeld: Over de woningbouw in onze
Gemeente zou ik graag nog enkele opmerkingen willen
maken. Er zal een zekere behoefte bestaan aan
huurwoningen met hogere huren. Ik doel hierbij op
woningwetwoningen, die een paar jaar geleden zijn
klaar gekomen alsmede op die welke nog zullen
klaarkomen. Er bestaat momenteel behoefte aan
particuliere bouw. De laatste tijd begint er wat schot te
komen in de uitgifte van grond voor bungalows aan
het Van Harinxmakanaal. Ik kan dit een verheugend
feit noemen. Het is echter minder verheugend, dat
buiten onze Gemeente gelegen dorpen door aantrekke
lijker bouw nog steeds inwoners uit Leeuwarden
weglokken. Eerst was het Tietjerk, toen Hardegarijp,
en nu krijgt Stiens de smaak ook al te pakken. Er
bestaat nu eenmaal bij een deel van de stadsbevolking
een behoefte om buiten te wonen. De landelijke rust
trekt de hedendaagse mens aan, temeer daar we in een
gejaagde, rumoerige en gespannen tijd leven. De
groeiende recreatiebehoefte is hier ook mee annex. Ik
vraag mij af, waarom onze Gemeente niet zelf gaat
voorzien in die behoefte om buiten de stad te gaan
wonen. Weliswaar komen er straks in Goutum
mogelijkheden en is bovendien in Wirdum wat grond
voor bungalows beschikbaar. Met name in Wirdum
dient op de kortst mogelijke termijn meer grond
bouwrijp te worden gemaakt voor de particuliere bouw
en m.n. in het westen van het dorp, omdat dit t.o.v. de
rijksweg het meest aantrekkelijk is. Bovendien is de
structuur van de grond daar zeer geschikt voor
woningbouw. Hieraan bestaat grote behoefte. Als
hiertoe wordt overgegaan zullen bovendien in de stad
woningen vrij komen hetzij particuliere, hetzij
woningwetwoningen zodat dit zonder vertrek van
inwoners naar elders kan bijdragen aan de opschuiving
die nodig is. Hoe langer er gewacht wordt hoe duurder
de grond wordt en hoe meer mensen naar de
omliggende gemeenten gaan verhuizen. Ik zou Uw
College dan ook met klem willen verzoeken aan deze
hoogst belangrijke kwestie de nodige aandacht te
blijven schenken.
Mevr. Joustra-Bijker: In de sectievergadering heb
ik o.a. gevraagd naar de mogelijkheid van het bouwen
van woningen voor lichamelijk gehandicapten. Uw
antwoord hierop is, dat in het Bilgaard nog een aantal
dubbele woningen kunnen worden gebouwd en dat
daarbij rekening zal worden gehouden met de huisves
ting van lichamelijk minder validen. Hoewel ik blij ben
met dit antwoord, vraag ik mij wel af, of deze
woningen niet te duur voor deze mensen worden; ze
hebben toch al zoveel extra kosten. Is het misschien
ook mogelijk om op een andere plaats, bijv. in blokken
van flats, aangepaste woningen aan te brengen? Zoudt
U kunnen onderzoeken, hoe groot de behoefte is aan
deze aangepaste woningen, opdat bij nieuwe bestem
mingsplannen daarmee eventueel rekening zou kunnen
worden gehouden?
In de sectievergadering heb ik gevraagd in de
commissie, die zich bezig houdt met het structuurplan,
een waarnemer op te nemen ter behartiging van de
belangen van de jeugd. Natuurlijk kan die commissie
niet ongelimiteerd worden uitgebreid, maar ik zou toch
wel willen, dat meer dan tot dusverre aan dit probleem
aandacht wordt besteed. In de wijken het Lekkumer-
end en Bilgaard heerst een ernstig tekort aan
speelruimte voor de kinderen. Ik zou graag willen, dat
men daar in de toekomst meer rekening mee
houdt.
De heer Heidinga: Ik heb een vraag gesteld over de
schoonheidscommissie. In deze Raad is over die
commissie wel eens vaker gesproken. In de loop dei-
jaren is m.b.t. het werk van de schoonheidscomissie
een bepaalde praktijk gegroeid, waarvan U mogelijk
niet op de hoogte bent. Veel mensen die een
bouwvergunning aanvragen gaan, voordat ze die
bouwaanvrage indienen bij B. en W., deze eerst aan
de schoonheidscommissie voorleggen. Na soms vijf of
zes afwijzingen komt die bouwaanvraag dan bij B. en
W. terecht. De schoonheidscommissie fungeert vaak als
een behoorlijk struikelblok voor een vlotte gang van
zaken en dat moeten we echt niet te licht achten. De
schoonheidscommissie heeft bij mijn weten geen
instructie. Ik zou trouwens niet weten hoe die onder
woorden te brengen is. De maatstaven, die de
schoonheidscommissie aanlegt liggen dus in het subjec
tieve vlak, want objectieve maatstaven zijn er prak
tisch niet. In welke mate de schoonheidscommissie
soms een vlotte gang van zaken belemmert bewijst het
pand van V. en D. In feite is die verbouwing toch meer
dan een jaar opgehouden door de schoonheidscommis
sie, misschien wel twee. (De heer Van der Veen: Veel
langer). Hoeveel maakt dat niet uit in de kostprijs. En
als er dan eindelijk een door de schoonheidscommissie
goedgekeurde nieuwe gevel staat, dan kan ik die niet
mooi vinden. Zo gaat dat met subjectieve maatstaven.
Daar blijkt uit, dat er eigenlijk een andere maatstaf
moet worden aangelegd. De schoonheidscommissie zou
uit het negatieve moeten beoordelen. Dat bedoel ik zo,
dat ze moet verwerpen wat per se onaanvaardbaar is,
maar niet wat zij misschien minder mooi vindt. Zo is
dat nu eenmaal. U vindt Uw vrouw mooi en ik de
mijne, gelukkig (Vrolijkheid). Dat blijf je houden. Ik
ben er van overtuigd, dat aan de werkwijze van de
schoonheidscommissie iets moet worden gedaan. Op
het ogenblik wordt de maatschappelijke ontplooiing te
veel gehinderd en speciaal in de binnenstad. De
adviseur voor de monumenten wordt hier niet in
genoemd. Die heeft toch ook met de schoonheidscom
missie te maken. Hij brengt in ieder geval bepaalde
adviezen uit. Mogelijk maakt hij geen deel uit van die
commissie maar ik heb sterk de indruk dat zijn
adviezen voor de hele binnenstad vrij zwaar wegen. Ik
ben er van overtuigd, dat er op dit stuk van zaken iets
moet gebeuren.
De hear Tjerkstra: Ik foun it in hiel moai foarbyld,
dat de hear Heidinga brükte.
Ik woe it ek noch graech efkes oer de „Schoon
heidscommissie" hawwe.
In pear fragen: Ik krij sa de yndruk üt it listke fan
de leden mar ik bin der net hielendal wis fan dat
dizze kommisje hwat oan forgrizing bigjint to lijen.
Nou hoecht in grize holle net alderdom to bitsjutten,
mar ik soe wol graech wolle, dat der stribbe wurdt nei
in forjonging fan dy kommisje. Binammen libbet yn üs
fraksje ek de winsk, dat men in maksimum leeftyds-
grins stelt fan 65 jier.
Dan haw ik ek in fraech oangeande de roulaesje yn
dizze kommisje. Ik krij de yndruk, dat dy roulaesje oer
in frij great tal jierren giet as ik goed ynljochte
bin in jier as acht. Dat liket my wier wol to lang ta.
Dy tiid soe ik hwat bikoartsje wolle en ik soe dei-
fierder op oanstean wolle: Roulear in part fan de
kommisje en dan net mei ien lid, mar mei mear. Dan
krijt men hwat forskaet, ek yn de bioardieling, en ik
soe it ek graech sa sjen wolle, dat men derby jongeren,
foaral ek jongere architekten, ynskeakelet.
Dan oer de prosedure. De hear Heidinga is dêr, nei
myn idé torjocht, oer bigoun. De gong fan saken skynt
sa to wêzen, dat men mei de plannen it earst by de
„Schoonheidscommissie" torjochte komt. Ik fyn dat in
„foute" gong fan saken, hwant dan komt de
forantwurding, dy't by it Kolleezje heart to lizzen en
dy't yn heechste ynstansje by de Ried leit, to lizzen by
de „Schoonheidscommissie", dy't dy forantwurdlikheit
net takomt en ek net drage kin. Dy wiist in bipaeld
plan öf, mar neffens my moatte B. en W. sizze: Wy
binne it mei dit plan op groun fan easken fan esthetica
net iens. Dêrfoar is dy wolstansbipaling der. Dy heart
net sunder mear troch de „Schoonheidscommissie"
hantearre to wurden; dy heart hantearre to wurden fia
it Kolleezje. Oars hat men ommers ek net de
mooglikheit en dat fyn ik in twadde frij slimme
flater yn dizze saek om yn birop to kommen. En dy
mooglikheit komt in bilanghawwende wierliken ta. Ik
soe dus graech wolle, dat de praktyk yn dizze gemeen
te foroare wurdt.
Dan wit ik net, hoe't presiis de gong fan
saken is, as men it oer in bipaeld plan op groun fan
de easken fan esthetica net iens wurde kin. Hat dan de
boarger de mooglikheit ris nei it buro fan Bou- en
Wenningtasjoch to stappen en dêr ris in ridlik oerliz
oer to hawwen? It komt my foar, dat dy mooglikheit
frij biheind is en dat liket my ek in misse saek ta. Ik
tocht, dat men de gelegenheit hawwe moast dêr
plan-üt oer to praten. Dat bifoarderet oan de oare
kant, tinkt my, ek de mooglikheit om yn guon gefallen
bigryp to kweken foar it stanpunt fan dy kommisje.
Dan noch in punt. De hear Heidinga hat yn dizze
kommisje mist de adviseur foar de monuminten. Ik hie
tocht, dat it om in hiel oare persoan gong. I k ha mist it
haed fan de stéboukundige ófdieling. Nou tref ik op het
listke wol oan de direkteur fan Iepenbiere Wurken,
mar ik tocht, al fyn ik it bést, dat dy der yn sit, clat
dêr, sjoen de matery, dy't de kommisje to bioardieljen
krijt, folie earder yn paste it haed fan de stéboukundi
ge ófdieling, dit to mear en nou woe ik de hear
Heidinga de splinter, lit ik mar sizze, üt de tean
lüke omdat yn guon stikken oer forkeap fan groun
faek de bitingst foarkomt, it is meastentiids de
léste, leau ik, dat de supervisy noch ris oan it haed fan
de stéboukundige ófdieling ünderwurpen is. Dat soe
net needsaeklik wêze, as men dizze man yn de
kommisje set. Wurket dat yn feite net effisiënter?
Ik soe dus graech sjen wolle, dat it haed fan de
stéboukundige ófdieling yn de kommisje kaem en ik
mien, dat wy yn dat gefal dy krekt neamde bitingst üt
de forkeapkontrakten misse kinne.
De heer Tiekstra (weth.): Mevr. Veder-Smit kan ik
meedelen, dat de door haar gevraagde lijst bijna klaar
is en naar ik vertrouw inderdaad voor 1 april zal
verschijnen.
Het overleg met het bestuur van de Openbare
Bibliotheek over het nieuwe bibliotheekgebouw heeft
voorshands tot resultaat gehad, dat men heeft afgezien
van mogelijke nieuwbouw aan de Groeneweg. Men is
thans bezig een vestigingsplaats te zoeken in het
centrum van de stad, liefst bij winkelstraten, waar veel
publiek langs komt. Het ontbreken daarvan was het
voornaamste bezwaar van het bestuur tegen de
vestiging aan de Groeneweg.
De heer Faber heeft aangedrongen op het bouwrijp
maken van gronden in het plan-Wirdum. Ik meen dat
de dienst Openbare Werken met een plannetje voor
straataanleg bezig is. Mocht dat niet het geval zijn dan
kan daartoe alsnog vrij snel opdracht worden gegeven.
Inderdaad zijn de bezwaren tegen het plan uitsluitend
van formele aard. Wel vormt de pastorietuin nog een
klein obstakel voor de straataanleg, wat nog moet
worden bekeken.
Over bejaardenwoningen heb ik vanochtend, voor
deze vergadering, nog overleg gehad. Er is thans een
conceptie, als resultaat van overleg tussen de architect
van de woningbouwstichting en de stedebouwkundige
van de Gemeente, waarbij naar ik meen op reële wijze
tegemoet gekomen wordt aan het bezwaar van de hoge
grondkosten. Dit plannetje lijkt dus inderdaad reali
seerbaar. (De heer Miedema: Hoef olie wenningen
komme der dan?) Trettjin. (De hear Miedema: En
hoefolle kostje dy?). 5000,de wenning.
De heer Weide heeft andermaal gevraagd naar de
grondprijs, de calculatie daarvan en de prijs per
vierkante meter. Ik heb daarover vandaag al het een
en ander gezegd. Laten wij nu het resultaat van het
werk van de betreffende commissies afwachten. Dan
kennen we de methodes voor berekening van de
grondprijs per wooneenheid. Naar mijn mening zegt
een vierkante meterprijs op zichzelf ook nog niets.
Daarvoor moet men de grootte van de kavels kennen,
waar ze gelegen zijn en dergelijke. Ik geloof dat het
meest sprekende is de prijs, de grondprijs per woning,
zo nodig gedifferentieerd naar het type woning.
De heer Schönfeld doet een suggestie, die niet in
overeenstemming is met de verantwoordelijkheid van
een raadslid. Hij wil n.l. bouwen buiten een uitbrei
dingsplan. Dat kan niet. Voor het gebied dat hij op het
oog heeft in de nabijheid van de rijksweg is er geen
uitbreidingsplan. Dat gebied heeft een agrarische
bestemming en het is dus niet toegestaan daar
woningen te bouwen.
Mevr. Joustra heeft een opmerking gemaakt over de
structuurcommissie. Dit is een commissie van deskundi
gen, die voor alle facetten van het vraagstuk waarover
zij moet rapporteren zelf de rapporteur moet zoeken.
Dat is de verantwoordelijkheid van de sociograaf, die
in deze commissie zitting heeft. Ilc zou er op willen
aandringen deze commissie niet nog meer uit te
breiden. Het is nu al moeilijk genoeg om tot een goed
einde te komen met de vergaderingen.
29
Over de schoonheidscommissie kan ik heel kort zijn,
want het welstandstoezicht moet ingevolge de nieuwe
wet op de ruimtelijke ordening toch opnieuw worden
geregeld. Die regeling moet worden vastgesteld door de
Raad. Een voorstel onzerzijds is praktisch klaar en in
dat voorstel zal aandacht worden geschonken aan
aantal en leeftijd van de leden van die commissie,
evenals aan de roulering.
Ik bin ré ek in bipaling oer de roulearring, dy't de
hear Tjerkstra neamd hat, to forwurkjen. Dan krijt de
Ried dit hiele spul wol en dan kinne wy nou mei it
each op'e tiid fan de soargen fan Heidinga en Tjerkstra
ófstappe, hwant harren soargen binne gelyk oan dy fan
my.
Mevr. Joustra-Bijker: Ik heb nog geen antwoord
gehad op mijn vragen over de aangepaste wonin
gen.
De heer De Jong (weth.): Wanneer het geval zich
voordoet, dat er invalide mensen zijn, die graag een
woning willen hebben, of een andere woning wensen,
omdat de woning die ze nu hebben, niet geschikt voor
hen is, dan mag ik veronderstellen, dat men dit meldt.
We hebben die gevallen wel vaker gehad en hebben
toen bemiddeld om deze mensen aan een passende
woning te helpen. Het behoeven niet altijd specifieke
invalidewoningen te zijn. Er zijn ook wel eengezinswo
ningen in de goedkope sector het gaat hier meestal
om mensen met kleine inkomens die wel geschikt
voor hen zijn. Het is eigenlijk meer een huisvestings-
vraagstuk dan de noodzaak huizen speciaal voor
invalide mensen te gaan bouwen. Wanneer dat nodig
is, dan zullen we daar rekening mee houden, maar ik
zou het bij voorkeur willen zoeken in de eerste door
mij aangewezen richting. Nog zeer recent hebben wij
via een woningbouwvereniging zo'n gezin goed kunnen
helpen. Indien mevr. Joustra gevallen weet, waarin
van een schrijnende toestand kan worden gesproken,
laat zij deze dan doorgeven of die mensen naar ons
toesturen. Daar zullen we ons best dan voor doen.
De heer Schönfeld: Nog een korte opmerking. Van
de vereniging Plaatselijk Belang te Wirdum heb ik
vernomen, dat oorspronkelijk bij het College wel de
gedachte heeft geleefd, de uitbreiding van het dorp
Wirdum naar het westen te doen plaats vinden. Dit zou
echter op advies van de gemeentearchitect niet
doorgegaan zijn. Ten slotte zou ik nog graag van U
willen vernemen, of de bejaarden woningen, die wor
den gebouwd, twee - etagewoningen zijn of dat het
aparte woningen zijn.
De heer Faber: Ik zou wel duidelijk beantwoord
willen hebben, of de plannen tot straataanleg en
bouwrijpmaken van grond te Wirdum, waartoe Open
bare Werken opdracht zou hebben gekregen, nog dit
jaar gerealiseerd kunnen worden.
De heer Tiekstra (weth.): De informatie, die de heer
Schönfeld heeft ontvangen, is er falikant naast. Dit is
van de zijde van het College nooit gesteld. Evenmin
heeft het advies van de gemeentearchitect hier iets
mee te maken. De kwestie van de uitbreiding van
Wirdum naar het westen is al oud. Daarvan is een
ieder, die in Wirdum bekend is, op de hoogte. Op
verzoek van ons College en in overleg met het bestuur
van Plaatselijk Belang en met het bestuur van de
woningstichting Leeuwarden-Leeuwarderadeel hebben
de architect van de Gemeente en de architect van de
woningstichting tezamen overleg gepleegd over de
vraag op welke wijze in deze dorpsbebouwing het
beste een maximaal aantal bejaarden woningen zou
kunnen worden gebouwd. Over de verkaveling en het
aantal woningen zijn deze twee architecten het op dit
ogenblik eens. Het betreft beganegrondwoningen. Het
is, dacht ik, al een belangrijk punt als twee deskundi
gen het over deze zaken eens zijn. Deze architect heeft
ook wel bejaardenwoninkjes gebouwd in twee verdie
pingen.
Dan heeft de heer Faber gevraagd naar de
mogelijkheid of dat ontsluitingsplannetje nog gemaakt
kan worden in het jaar 1968. Dat hangt van meer
omstandigheden af, dan ik op het ogenblik kan
