ii*
\i
Bleekleanc cn Wybrand de Geeststrjitte en omkriten en
it lizzcn fan de Camminghabrêge, fynt wis mei my,
dat dizze saek wolris earnstich troch it Kolleezje bi-
sjoen wurde mei, ek yn oerliz mei de tsjinsten. Wiken
oan ien wei hawwe op it niisneamde punt twa of trije
minsken oan it wurk west en der wiene in heap saken
yn'e omkriten fan'e Bleekleane en de Bote fan Bolswert-
strjitte, dy't in forskriklike lést hiene dei oan dei, om
dat it forkear dér net troch koe. En dat hat moannen
en moannen blokkearre west; der hawwe wiken en wi
ken tusken sitten, dat der mar in hiel lyts bytsje oan
dien waerd. Dit soart dingen moat yn de uterste fines
ses pland wurde en men moat de finger oan de pols
nalde, dat it ek bart, hwant it bilang, dat talleaze
[minsken, in hiele bulte saken, it hiele forkear, de stêds-
bussen, ensfh. derby hawwe, dat dit soart wurken sa
jfluch mooglik oanpakt en ütfierd wurdt, is öfgryslik
'great. Ik leau, dat wy dat bislist net ünderskatte meije
en ik bin in bytsje bang, dat dit net sterk gcnöch troch
it Kolleezje oanfield wurdt Men kin tsjin it arbeidzjen
yn twa pioegen wol soasiale biswieren ynbringe it
is hwat in forfelende saek yn ploegen to arbeidzjen
it nimt lykwols yn trochsneed ta, yn fabriken ek, mar
as wy yn Djouwert sa i'oar en nei mei in ütsünderings-
gefal sitte, moatte wy dit, leau ik, der op ta niinme.
ik haw de yndruk en dat is ek hwat ik heard haw
dat it wurkjen yn nachttsjinst by it oanlizzen fan'e
forkearsljochten by de Julianaleane bisünder goed fol-
dien hat, en dat men dêrtroch flugger klear koe as
hwannear't men it inkeld oerdeis dien hie; men makke
sa de üren produktiver. Men hie gjin lést fan forkear
en fan minsken dy't der om hinne steane. Men kin
trochavensearje en ik leau, dat it tige goed foldien hat.
De kosten skine ek bést tafallen to wezen dér op dat
punt. Nou soene B. en W. it oars bisykje kinne en dit
wurk sa fluch mooglik ütfiere litte troch efter de ploech
fan minsken dy't dêr oan arbeidet, tige oan to sitten
om yn oerwurk it oantal wurkdagen to drukken. Dat
wurdt yn dit forban ek earne sein. Mar ik haw dêr
greate biswieren tsjin. Ik haw hjir in krante-artikeltsje
mei de folgjende koppen dy't yn dit forban, tocht ik,
al hiel düdlik binne. „Dwaze situatie in Zuid-Limburg".
En de folgjende kop is: „Veel mijnwerkers werkloos;
collega's moeten overwerken." As wy hjir bisykje soene
it oantal dagen, dat arbeide wurde moat oan dit pro-
jekt, lytser to krijen troch ien ploech oerwurk dwaen
to litten, dan soe ik dat ütdruklik yn dizzc situaesje
foi'keard achtsje! As wy yn twa ploegen arbeidzje,
dogge wy as Gemeente ek mei oan it bistriden fan
wurkleazens; dat bart wol mei it arbeidzjen litten yn
ien ploech, mar dat bart sterker as wy wurkje litte
yn twa ploegen; dêr kinne wy it, tocht ik, wol alle-
gearre oer iens wêze.
Ik wol dit noch efkes sizze: Yn myn brief haw ik
wol oantsjut hwer't it my om gyng. Mar it hat net
myn bidoeling west dit oan it adres fan de hear
Vellenga - myn fragen „uitputtend" oan'e oarder to
stellen. Wol woe ik de sfear, dêr't dizze saek yn spilet,
oproppe.
Nou kom ik ta de formulearring fan de fragen:
1. Hwat is de tiidwinst by twa ploegen? D.w.s.:
forgelykjenderwize: hwat tiid giet mei ien ploech hinne
en hwat tiid mei twa ploegen?
2. Hoe heech is de oannimmingssom by ien ploech
en hoefolle is dj' mear, as yn twa ploegen arbeide
wurdt?
3. Hwat wiene de motiven fan B. en W. om to bi-
sluten it wurk mei ien ploech ütfiere to litten?
4. Kinne B. en W. praktysk en juridysk noch op
harren bislissing werom komme?
As fraech 4 bifestigjend biantwurde wurde soe
d.w.s.: as B. en W. dus yn de situaesje forkeare, dat
se praktysk en juridysk noch op harren bislissing hwer-
om komme kinne dan soe de Ried oan de han fan
de biantwurding fan it Kolleezje en de diskus je fan de
Ried ta it foarmjen fan in miening komme kinne. En
dan wurdt it, tinkt my, fansels wol düdlik, oft ik mei
in moty komme moat ja of né.
De hear Tielcstra (weth.): Ik leau, dat it foar de bi
antwurding it béste is, dat ik my liald oan de fjouwer
fragen dy't de hear Boomgaardt oan'e ein fan syn yn-
terpellaesje steld hat. Ik kom dan fansels ek op'e yn-
h&ld fan syn ynliedend bitooch.
1. It wurk fan it lizzen fan it haedrioel Sudergrêfts-
wal en fan it bouwen fan de nije Potmargebrêge is
oanbistege op basis fan twa bistekken: a. ütfiering yn
normale wurktiden; b. ütfiering yn ploegetsjinst. Ut-
nering ünder a. Cinder de bipaling fan: ütfiering yn
trijehundert wurnbere dagen; Cmder b. ünder de bipa
ling fan ütfiering yn twahündert wurkbere dagen. It
is miskien nuttich, dat ik der efkes by fortel hwant
dan hat men in oersjoch dat men foar de ütfiering
fan wetterboukundige wurken ütgiet fan in statistysk
oantal fan 180 wurkbere dagen per jier. Dit is dus
netto, eksklusyf min waer, lyk as hjoed. It forskil yn
ütfiering is dus 100 wurkbere dagen. It forskil yn yn-
skriuwingssoin fan de leechste ynskriuwer tusken wur
ken yn ien en yn twa ploegen is f 44.000,Dit komt
del op in bidrach fan f 440,per dei. It wiene Veld
huizen en Van I-Ioften to Haeriim foar a. f 844.000,
en foar b. f 888.000,Nou kinne Jo it promille wol
sahwat ütrckkei e. Dat bitsjut en dat is de earste
konklüzje dy't rr -n hjirüt lüke kin dat ütfiering yn
twa ploegen et liede kin, sa as men oerflakkich
miskien forwachtsje soe, ta de helte fan de ütfierings-
tiid; it is in tredde part. Dat is op himsels ek net sa
ünlogysk, omdat: le de forskillende soarten wurk dy't
by de ütfiering oan'e oarder binne, nochal üngelikens
bmne. It greatste kerwei sit binammen yn it ré
meitsjen fan it wurkterrein; ik tink dus mar efkes oan
it ófbrekken fan de Potmargebrêge en it öfbrekken fan
de aide walmuorren. Dy skouwo wol fan de fundear-
ring óf, mar dêrom binne se noch wol deugdlik as men
se öfbrekke wol. Foar sok soart fan wurk moat de
oannimmer gebrük meitsje fan de s.n. lofthammer
(pneumatyske hammer). Men kin der bikend mei
wêze, dat dizze apparaten alderheislikst ellindich binne
om oan to hearren. Dy't dêrby sitten hat, wit dat wol.
2. It giet om trijehündert strekkende meter wal-
muorre en om in brêge, dy't, tocht ik, knap yn elkoar
sit, alteast de brêge yn'e Bleekleane is knap öffallen
hwat it öfbrekken oangiet. Dat is it net allinnich; der
moat ek heid wurde sawol foar de brêge as foar de
nije walmuorren. Boppedat moat it djiprioel yn in hou
ten of in stielen daemwand ynheid wurde. Der moat
dus hjir en dêr op betonnen, houten of stielen peallen
of „planken" slein wurde mei in heimasjine. Dat is ek
lüdroftich wurk. BCitendat leveret heiwurk noch risiko's
op, by deiljocht, mar noch mear by kunstljoebt. It is
net iens wierskynlik, dat de Arbeidsynspeksje >ar üt
fiering fan it heiwurk by kunstljocht tastimming jaen
soe. En it is ek wol düdlik, tocht ik, dat ek de ütfiering
fan de oare wurken yn nachtüren in forhege risiko
opleveret foar it persoaniel dat it wurk dwaen moat.
Ik haw yn'e stêd west, hwer't de jongens yn sleuven
fan 4lV2 a 5m djip yn de groun mei dy buizen sieten
to wrotten en ik stel my foar, dat net elkenien dat
risiko nimt. En as der by nacht hwat bart ünder ün-
gunstige wurkomstannichheden, dan hawwe wy dêr ek
de forantwurdlikheit foar. Nou mien ik, dat de hear
Boomgaardt by de bihanneling fan dit ütstel doedes-
tiids yn'e Ried nochal mei klam sein hat: „It moat sa
hurd mooglik, al soe it de Gemeente hwat mear jild
kostje."
3. Hokker motiven hawwe B. en W. foar harren
bislissing hawn?
It earste motyf, hwerbv ik de hear Boomgaardt seis
in bytsje frijmoedich üt'e holle sitearje, is, dat wy pro-
bearje wolle de oannimmer de moogiikheit to jaen troch
de prikkel fan mear jild it noch hurder to dwaen.
It twadde: Yn üren, dat men trochstrings mei de
holle yn 'e kjessens leit, hat men in hekel oan in heap
lawaei om jin hinne. En dit wurk jowt in heap lawaei.
It tredde: De omstannichheit, dat hwannear wy dizze
ütfiering forkicze soene, ek de Gemeente minstens mo
reel forantwurdlik is foar it forhege risiko, dat dizze
wurkütfiering mcibringt.
Mar de aerdichheit is, tinkt my, binammen de om
stannichheit, dat, hwannear't wy gund hiene op basis
fan de bipaling „ütfiering yn twahündert wurkbere da
gen", de moogiikheit, dat it noch hurder koe, ütsluten
wie. En hwat forskynsel docht him hjir nou foar? De
oannimmer hat by in goede organisacsje fan it wurk,
by ynset fan mear materiael, mooglik ek by ynset fan
mear minsken mar de hear Boomgaardt moet goed
yn acht nimme it feit, dat dit net in oantal kilometers-
wurk is, mar lyk as ik sein haw, wurk fan in trije-
