m
3
r?<
2
Sub B.
Deze rapporten worden voor kennisgeving aangeno
men.
Sub C.
Dit verzoek wordt in handen van B. en W. gesteld
om preadvies.
De Voorzitter: Ik wil nog graag een aanvullende
mededeling doen. Wij hebben de raadsleden een lijst
toegezonden met de data van de raadsvergaderingen,
welke in het volgende jaar gehouden zullen worden.
Daar zal één vergadering aan toegevoegd moeten wor
den, n.l. die op dinsdag 1 september. We zullen dus
twee vergaderingen achterelkaar krijgen: één op 31
augustus en één op 1 september. We zullen dat nog
schriftelijk bevestigen, maar U zult begrijpen, waarom
deze nog tussengevoegd moet worden.
De heer De Jong (secr.): Drie raadsleden hebben
medegedeeld vanavond verhinderd te zijn en wel de
heren Engels, Faber en Van der Laan.
Punten 3 t.e.m. 8 (bijlagen nos. 414, 412, 407, 409, 408
en 396).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig de voorstellen
van B. en W.
Punt 9 (bijlage no. 403).
De hear Tjerkstra: It is ryklik trije jier lyn it
wie op 29 novimber 1966 dat de Ried in earder plan
foar Goutum öfstimd hat.
De Wethalder hat dat doe mei klam öfret, ü.o.
stellende, dat it wol fiif oant tsien jier duorje soe eart
wy wer in nij plan op tafel hiene. Ik haw him dat doe-
destiids üntstriden en it docht my fansels deugd, dat
it slagge is om yn de tiid fan trije jier ta in nij plan
to kommen, dêr't ik dan by oantekenje, dat, hiene wy
net in tiidrek sünder offisiéle foarsitter sünder
boargemaster hawn, it faeks mooglik west hie der
noch in jier koarter oer to dwaen. De kommisje ad hoe,
ynsteld om üt de impasse to reitsjen, kaem n.l. foar
it earst op 15 septimber 1967 byinoar, mei as taek to
bisykjen om yn gearwurking mei de amtners fan de
stéboukundige öfdieling fan lepenbiere Wurken op 'e
nij in plan foar Goutum op to setten, derby rekken
haldend mei de biswieren dy't yn 'e Ried, mar like-
goed ek by de ynwenners fan Goutum, tsjin it eardere
plan nei foaren brocht wiene. Ik wol fan dizze gele-
genheit gebrük meitsje om to sizzen, dat dit oerliz in
goed oerliz west hat. De wize hwerop dit fan 'e kant
fan it is miskien gebrüklik, mar ik wol de
nammen dochs neame de hearen Achterhof en Smit
fan dy öfdieling fierd is, haw ik bisünder greate wur-
dearring foar en dy wol ik hjir ek ütsprekke. Neidat
de kommisje in tal ütgongspunten op tafel lein hie,
binne de neamde funksionarissen mei trije alternative
opsetten foar in plan foar Goutum kommen en üt in
kombinaesje fan twa dêrfan is in fjirde alternatyf
fuortkommen. En dér is de kar fan de kommisje op
fallen. Dat plan is dus fierder ütwurke en it risseltaet
leit joun foar üs. De wurkwize dy't folge is,
achtsje ik bilangryk en fan wearde, omdat de
kommisje ad hoe en dêrmei de Ried de gelegenheit
jown is om alternativen to bisjen en op dy wize in
bipaelde ynbring to hawwen by it meitsjen fan in nij
plan. My tinkt dizze gong fan saken is better as hwan-
near't men hommels foar in plan komt to stean en
dan yn de ünplezierige situaesje komt to forkearen
om ien fan beide: ,,ja of né" to sizzen en, hwat dat
léste oanbilanget, dan mei alle gefolgen dêrfan. En
fan dy gefolgen bin ik my wol tige biwust.
Ik kom nou ta oan de fraech, oft hjir joun in plan
op tafel leit, dat better en foar üs akseptabeler is as
it eardere plan. Foar üs fraksje kin ik dér, mien ik,
sünder mear ja op sizze. Ik sil dizze opfetting net ar-
gumintearje mei in sköging fan it aide plan en it yn
alle fasetten biljochtsjen fan it nije plan. Dat soe to-
folle tiid kostje en it is ek net needsaeklik dat to
dwaen; it aide plan kinne wy op it lést en it nije plan
hat in goede en düdlike taljochting meikrigen, dêr't de
bidoeling en de eigenskippen fan it plan foldwaende
yn üt de doeken dien wurde. As motivearring fan üs
,,ja" soe ik in pear punten, dy't yn positive sin pleitsje
foar it nije plan en dy't tagelyk punten fan krityk binne
of wiene op it aide plan nei foaren bringe wolle. De
folchoarder is dêrby willekeurich. It plan, dat joun
foar üs leit, hat nei myn ynsjoch in oantreklike bi-
grinzing en foarm, wylst dy yn it aide plan binam-
men oan de südkant hwat willekeurichs en faeks hwat
ünnatuerliks hiene.
Yn it twadde plak is de üntjowing fan Goutum yn
it greatere forban bisjoen dat wie doe net it gefal
binammen en is neigien, hoe't dit doarp leit yn it gehiel
fan de takomstige strukturen binammen fan de
takomstige forkearsstruktuer dêromhinne. En dan
is der ek in great forskil tusken it aide en it nije
plan, hwat de bibouwingstichtens oanbilanget. Yn it
aide plan wie in great en eigentlik ünmotivearre for
skil tusken it sintrale diel, dêr't in hiel tichte
bibouwing yn siet, en in bisünder romme bibouwing
oan 'e ranne. Ik leau, dat de bibouwingstichtens hjir
folie lykwichtiger oer it gehiel forparte is.
Dan is der mear earmslach foar winkels en bisün-
dere bibouwing as yn it aide plan. In bilangryk punt
tsjin it aide plan wie ek, dat it hert, de terp mei
de tsjerke derop, ünfoldwaende ta syn rjocht kommen
wie; dêr wie ünfoldwaende rekken mei halden, omdat
dêr bibouwing op en fuort omhinne projektearre wie;
dat is yn it nije plan neilitten.
Dan bliunwt de iisbaen op it aide plak bihalden en
kin seis noch hwat greater wurde.
In punt, dêr't ik miskien aensen wol efkes op
werom kom by de biswierskriften, wie de foarige kear
de winsk üt it doarp wei, dat ek it tsjerkhöf noch in
bipaelde forgreatingsmooglikheit hawwe moast; dy is
foun oan de noardkant fan it bisteande.
It aide plan hie nochal it biswier fan it systeem fan
wenhofkes en dat hat it nije plan net. Dat is fandat-
oangeande oersichtliker, hat praktysk oeral troch-
geande strjitten.
Dan wie de foarige kear in winsk, dat der ek in
kuijerpaed foar algemien gebrük by de Wurdumer
feart lans komme moast; dêr is yn it nije plan ek rek
ken mei halden.
Fierders is tocht ik it timmerbidriuw Kimsma
folslein oan syn trekken kommen; dat ünderfoun doe
nochal hwat biswier en dan binne der ek, sy it biheinde,
mooglikheden foar wettersport yn dit plan opnommen.
En as in bisünder bilangryk aspekt wol ik neame, dat,
sjoen fan de stêd öf, de iepen romte tusken it doarp
en it Van Harinxmakanael by de opset dy't joun foar
üs leit, hanthavene wurde kin, ek al mei omdat dy
terreinen foar in part bistimd binne foar iisbaen en
sportterrein. As ik goed ynljochte bin, dan wurde der
yn Goutum al prikken yn it wurk steld om to kom
men ta de opset fan in nij sportterrein. As men dêrmei
by B. en W. komt, dan hoopje ik, dat hja dêr ek in
goed ear fine sille.
Ik wit, dat ik yn 'e opsomming net folslein bin. Mar
ik woe dat ek net wêze en hjirmei fierder folstean,
al wol ik op in pear ünderdielen dochs noch efkes yn-
gean. It liket my lykwols ta, dat de taljochting sa
goed is, dat men dêr eigentlik alles wol yn léze kin
hwat it plan oan eigenskippen yn hat.
De taljochting jowt my eigentlik oars gjin oanlie-
ding ta opmerkingen to meitsjen as op bis. 8, dêr't it
oerliz mei de provinsiale kommisje op it aljemint komt;
ik hie wol wollen, dat wy, hwer't sprake is fan it bi-
plantingsplan, in bytsje royaler üt 'e hoeke komme
kinnen hiene. Der stiet n.l., dat oan in biplantings-
plan, dêr't fierder wol yn positive sin oer praet wurdt,
omtinken jown wurde kinne soe. Ik tocht eigentlik, dat
it wêze moatten hie, dat wy der sünder mear omtin
ken oan jaen moatte, omdat dat in bilangrike oan-
gelegenheit is. Dan is it my opfallen, dat ien punt,
dat dy kommisje nei foaren brocht hat, n.l. de ekono-
myske ütf-ierberheit en dy opmerking wie torjoch-
te net hielendal syn gerak krijt. Dat ünderwerp is
wol yn 'e taljochting fan it plan seis opnommen, mar
by de biantwurding fan it brief fan de kommisje hie
it dochs ek wol neamd wurde mocht, tinkt my.
De plankaert jowt my fierder gjin oanlieding ta it
meitsjen fan opmerkingen bihalven dan miskien dizze,
dat, hoewol der yn it westlik stik fan it plan in pear
plakken binne, dêr't de bern boartsje kinne, dy boar-
tersplakken yn it eastlike stik fan it plan hielendal
üntbrekke. Ik soe nei oanlieding hjirfan it Kolleezje
dochs wol freegje wolle om by de fiedere ütwurking
fan it plan, as der noch mooglikheden foar binne, oan
dit punt noch omtinken to jaen. Faeks kin hjir en dêr
dochs foar de bern noch in hoekje foun wurde.
Dan kom ik ta bislüt op de biswieren, dy't alle-
gean e mei „ongegrond" ófwiisd wurde. Persoanlik haw
ik tsjin dat wurd „ongegrond" altyd hwat in biswier,
omdat men dêr twadderlei bitsjutting oan jaen kin.
Ik wit wol, dat dit in administratyf-juridyske term is,
mar sjoen fan de kant fan de adressanten is dat bi-
gryp „ongegrond" natuerlik net wier; dy fiele de bi
swieren meastal as „gegrond" en persoanlik hie ik
dan ek folie leaver de ütdrukking hawn, dat wy der
gewoan net oan tomjitte komme kinne.
Mei de materiële ynhald fan de biantwurding fan
de biswierskriften bin ik it yn greate linen wol iens.
Ik woe twa oantekeningen meitsje. Yn it biswierskrift
seis komt net sa hiel düdlik ta utering hwerom 't de
hearen Span en Slauerhoff biswier hawwe tsjin de
oanliz fan it tsjerkhöf; dy biswieren kinne wy miskien
noch wol oanfiele, mar, as ik goed ynljochte bin, dan
hawwe hja op de „hearing" dy't halden is, in alterna
tyf nei foaren brocht. Hja hawwe it ütstel dien om
dy ütwreiding net oan 'e noardkant fan it tsjerkhöf to
finen mar oan de westkant. Der is harren doe sa
binne de ynljochtingen tasein, dat hjir tominsten
yn it preadvys noch omtinken oan jown wurde soe.
En hja hawwe ta harren toloarstelling sjoen, dat dat
net it gefal west hat. Ik neam it mar, omt ik aensen
graech fan de Wethalder hearre wol, oft dy deselde
miening ek hat. Ik leau net, dat ik by it neisjen fan
de plankaert ta in oar idé kommen wie as nou; per
soanlik hoopje ik, earlik sein, dat de ütwreiding fan
it tsjerkhöf der hielendal net komme sil, net need
saeklik wêze sil. Mar om dy nou oan de westkant to
lizzen, dêr like my yn it totael fan dit plan dochs
nochal hwat biswier tsjin to bistean. Nr. 3 fan dy-
jingen, dy't biswieren yntsjinne hawwe, is de hear
Smidt üt Wergea; dy hat dêr groun en in went. It is
my bikend, dat hy eigentlik wol sa gau mooglik mei
de Gemeente en neffens myn ynljochtings is him
dat oant nou ta net slagge ta oerienstimming
komme wolle soe oer de oername fan dy groun; hy
hie dêr graech seis bouwe wollen, mar mooglikerwize
kin hy yn it ramt fan syn ünderhanneling in oar gaed-
lik plak yn Goutum foar in went krije.
Fierders bin ik it mei de biantwurding fan de bi
swierskriften wol iens. Ik leau, dat dit nije plan goede
mooglikheden biedt, binammen as ik dan ek üt de
müle fan guon Goutumers hear, dat sy it plan 60 a 70
pst. better fine as it eardere. Ik hoopje, dat B. en W.
by steat binne en der ek alle war op dwaen sille
om hwat nou op papier stiet sa gau mooglik ta in
realiteit to bringen.
De hear Miedema: Ut namme fan de trije kristlike
fraksjes woe ik hjir in pear wurden sizze oer dit punt.
Ik doch dat, omdat de foarsitter fan myn eigen fraksje
yn 'e kommisje ad hoe siet en sei: „Ik haw der al sa'n
bulte oer sein, dou meist it nou wolris dwaen."
Wy binne bliid, dat dit plan nou foar üs leit; de hear
Tjerkstra seit: „It hat hwat lang duorre, mar wy
hiene earst ek net in boargemaster. Wy hawwe op in
bipaeld momint tige enthousiast west; wy seine: „Jon-
ges, it nije plan is der al.", mar letter foei it hwat
öf, dat it sa lang duorre hie, wy wisten hast net iens,
hwêr't it wie, en wy wiene soms hast bang, dat it
hielendal wei waerd, mar it is wer boppe wetter kom
men en wy binne nou joun dan safier, dat wy miskien
us goedkarring der oan jaen kinne.
Om in lang forhael koart to meitsjen soe ik my op
in hiele bult punten by de hear Tjerkstra oanslute wol
le. It is in goed plan en ik leau, dat der in soad moog
likheden yn sitte.
En hwat de biswierskriften oangiet, soe ik my wol
efter it stanpunt fan de hear Tjerkstra stelle wolle.
Der binne lykwols fan üs kant noch wol in pear op
merkingen. En hwat my persoanlik heech leit dêr
haw ik by de bigreatingsgearkomste fan dit jier al in
pear wurden fan sein is de Goutumerdyk. De bi-
trutsen Wethalder hat doe sein: „Litte wy de diskusje
hjiroer ütstelle, oant wy it plan Goutum yn 'e Ried
hawwe." Dat ik leau, as ik myn tiid net forsitte wol,
dat it dan nou tiid wurdt der op 'e nij oer to bigjinnen.
B. en W. sizze en de Kommisje foar de Romtlike
Oardering fait it Kolleezje dêryn by „Wy moatte
de forkearsstream büten it doarp halde; wy moatte
wurkje oan de rounwei en dit moat in wendoarp wurde
mei sa min mooglik forkear." Wy kinne dat ünder-
skriuwe, mar dat haldt dochs yn tochten wy dat
de bromfytsers, de fytsers ensfh., dy't üt it nije doarp
Goutum strak nei de stêd wolle, de wei nimme troch
it doarp fia de Goutumerdyk en de bisteande Van
Harinxmabrêge. En as wy dan witte, dat dy Goutumer
dyk nou al folslein bilêstige is foar in diel troch
forkear dat rydt, mar greatendiels troch forkear dat
stilstiet dat dêrneist noch in iepen rioel oanwêzich
is, hwat hjoed-de-dei dochs eigentlik ek net mear to
forkeapjen is, dan leau ik, dat it sin hawwe sil dy
Goutumerdyk oan to pakken. En dan bin ik my bi
wust, dat wy net stelle kinne, dat dit wurk takomme
jier klear wêze moat, mar ik leau wol, dat wy stelle
kinne: Dêr moatte op koarte termyn plannen foar mak
ke wurde. It is hwat „griezelig" mar de Wethalder
hat my dêrta twongen by it plan Goutum de Gou
tumerdyk oan 'e oarder to stellen.
Men kin dit in wêzentlik ünderdiel fan it plan
neame. Mar dat soe ynhalde, dat de kosten fan
dizze operaesje op it plan komme to drukken en ik
leau, dat dat net reéel wêze soe. Nou soe de forbette-
ring fan dy dyk ek nedich west hawwe, as der gjin
sprake wie fan dit ütwreidingsplan, mar it komt nou
efkes earder op üs ta. Ik soe dus graech de miening
fan it Kolleezje oer dizze forbettering hearre wolle.
Yn de stikken wurdt dy net neamd. Hoe sjocht men
dit? Binnen hokker tiidsbistek tinke B. en W. dit
réalisearje to kinnen?
It twadde punt is it krematoarium. Dat is in wê
zentlik ünderdiel fan dit plan. It stiet tominsten bin
nen de grinzen dêrfan en doe't wy yn it bigjin fan it
jier üs goedkarring oan de bou joegen, wie it ienige
biswier it forkear. De stream fan forkear nei dit punt
ta troch it doarp is in reéel biswier. It stanpunt fan
it Kolleezje oer de bidoelingen fan Wettersteat om de
dyk GoutumWergea öf to sluten foar alle forkear,
as de provinsiale wei fan de Werpsterhoek nei de Him-
riksein klear wêze sil, kin ik dan ek net folgje. lik
soe dat ek om oare redenen bitreurje. As wy de Wer-
geasterdyk yn stan halde koene, soene wy in bilang
rike oanfier fan forkear üt it suden nei dit punt fia
dy dyk liede kinne. Dit soe dan bilangryk minder lést
yn it doarp foroarsaekje. Ik soe it Kolleezje dan ek
earnstich yn oerweging jaen wolle om alles yn it wurk
to stellen om in mooglikheit to finen, dat dizze dyk
foar gewoane lükse auto's brükt wurde kin en ek
biskikber bliuwt as tagong nei it krematoarium. As
wy dat op dit momint net probearje, dan hoege wy
it letter net mear to bisykjen, hwant dan soene wy
to let wêze.
It tredde punt: Ik freegje my öf, oft de bistim-
mingen, dy't op de forskate dielen fan it plan lein
binne, net al hwat al to folie présisearre binne. Dit
plan wolle wy greatendiels foar de frije bou bistimme,
mar dan moatte de minsken ek mooglikheden halde
en switche kinne. Ik soe dan ek de winsk ütsprekke
wolle, dat it Kolleezje en de amtners, dy't hjiroer to
kedizen hawwe, de greatst mooglike frijheit dy't der
noch yn sit, yn acht nimme sille. Der steane byg. yn
it plan 16 wenningen foar minsken op jierren projek
tearre. Neffens de telling by de enkête soe dat tal fol
dwaende wêze. Nou stiet yn de taljochting, dat dit in
„beëindigingsplan" is. As it klear is, dan bart der
neat mear. Der komt in griensingel om en dan is dit
de öfsletten südlike stêdswyk. Dat tal fan dy 16 wen
ningen is öfstimd op de minsken, dy't der nou wenje,
mar ik freegje my öf, oft dat genöch is foar „great-
Goutum". It liket my to min. Sjogge B. en W. kans
om noch in dusdanige wiziging yn it plan oan to brin
gen, dat der inkelde kearen 16 wenten fan dit type
komme. Ik leau, dat wy de biwenners dêr in deugd
mei dwaen soene, miskien net op dit momint, mar al
op it momint, dat it plan klear is.
Nou in punt, dêr't de hear Tjerkstra ek al efkes op
doeld hat. Dit is op it momint it iennichste doarp yn
s1
iiN
E
H
