6
7
overheen kunnen komen. Maar wat veel zwaarder weegt
in deze zaak is het advies van de Schoonheidscom
missie. Deze heeft afwijzend beschikt op dit bouwplan
en analoog daaraan hebben B. en W. de bouwvergun
ning geweigerd. De situering van de loods is wel vol
gens het bestemmingsplan. Die zou daar wel mogen
staan en ook wel zoals ze er staat. Dat is deze keer
het punt niet. Het punt is: de vorm. Hadden deze
mensen aangevraagd daar een houten hok te mogen
bouwen en hadden ze dat geel-bruin willen verven,
dan hadden ze permissie gekregen. Want als men op
het ogenblik Wirdum binnenkomt (De hear Miedema:
De Werpsterdyk del.), constateert men, dat het gehele
silhouet van het dorp wordt verduisterd door een
grote houten loods, geel-bruin geverfd. En die is daar
gebouwd mèt een bouwvergunning. In het dorp Wyt-
gaard, ongeveer daar waar de katholieke kerk gestaan
heeft, staat een grote houten loods, geel-bruin geverfd;
daar is ook een bouwvergunning voor verleend. We
hebben ze nog meer in onze gemeente, maar ik zal ze
niet opnoemen. Zulke hokken kregen dus wel de goed
keuring van de Schoonheidscommissie en ook van B.
en W. En is het aanzicht van deze loods minder
goed dan die houten hokken? Dat zie ik nu juist hele
maal niet. In de eerste plaats loopt deze loods lang
zoveel niet in de gaten als die hokken. Vanaf de grote
verkeersweg door Wytgaard zie je heel duidelijk dat
grote bruin-gele geval staan. De betreffende loods ech
ter staat naar mijn schatting ongeveer 600 a 700 m
vanaf de weg, en bovendien helemaal achter de boer
derij en achter de bijschuren. Je ziet vanaf de weg door
Wytgaard slechts de ronde kopgevel en de loods zelf
zie je alleen maar vanaf de Weidumerdyk, als je van
Weidum komt.
Het is telkens hetzelfde met dit soort dingen; het
is een kwestie van smaak en smaak is ik heb het
wel vaker gezegd subjectief. Wij zijn metelkaar
nog nooit in staat geweest voor dit soort gevallen ob
jectieve normen te vinden. En dat is bijzonder jam
mer. Iemand vindt die bruin-gele gevallen aanvaard
baar en deze loods onaanvaardbaar. Maar waarom
Een kwestie van smaak. We moeten hier dus heel
voorzichtig mee zijn. Daar komt nog bij, dacht ik, dat
we aan deze mensen en vooral aan de heer Mulder
iets hebben goed te maken. Wij hebben hem bij
monde van de Wethouder van Openbare Werken enkele
keren een toezegging gedaan, dat hij zou kunnen bou
wen in het bestemmingsplan in Wytgaard en die toe
zegging hebben we niet gehonoreerd. Dat hebben we
vermoedelijk niet kunnen doen en dat is wel jammer,
maar in ieder geval helpt dat die man niet. JSTu is
deze loods gebouwd en kan al die werktuigen-
„troep" van de wegen op dat punt opgeruimd worden
en in de loods geborgen. Nu hebben Fopma en Mulder
nog aangeboden voor de kopgevel stenen geveltjes te
plaatsen, waardoor dus het model van de loods geheel
verandert. Die geveltjes mogen n.l. niet rond gemaakt
worden, maar moeten de vorm van een huisgevel heb
ben. En dat kan ook zeer goed. Dan moeten er een
paar inrijdeuren in en dan ziet men dus vanaf de weg
te Wytgaard de loods niet meer; alleen de stenen ge
veltjes. Slechts enige kilometers ver op de Weidumer
dyk ziet men dan nog de achterkant van de loods.
Gezien dit alles en ook de voorgeschiedenis, zou ik
zeggen: We moeten deze mensen de vergunning wel
verlenen.
De hear Boomgaardt (pl.f. foarsitter advyskommisje)
De kommisje en de hear Heidinga tinke presiis gelyk
oer de biroerde kant, dy't oan dit gefal sit, i.e. foar
de hear Mulder. De kommisje hat it wier ek net mak
lik nommen; se hat hiel wiidweidich mei beide hearen
sitten to praten; der binne ek suggestys dien, byg. in
semy-permaninte loads der delsette, mar it bidriuw
fan de hear Mulder kin it deagewoan net drage om
in foarsjenning to treffen, dêr't men fan oannimme
mei, dat dy esthetysk forantwurde wêze soe yn it
hiele plan en yn it hiele lanskip. Wy hawwe wier mei
gefoel en geduld dizze saek bipraten en de hearen üs
biswieren foarlein. Wy hawwe ek praten oer oare üt-
wykmooglikheden, dy't foar harren birikber wêze kinne
soene. Mar wy binne der net üt kommen, bihalven
en dêr is de hear Heidinga ek op kommen dat men
miende, dat de situaesje dêr wol hwat to forbetterjen
wie. Nou moatte wy as kommisje sizze, dat wy hjir
ek gjin mooglikheit yn sjogge, mar it is in subjektyf
oardiel om forbettering to krijen yn de situaesje mei
dizze loads. Sa tinkt de Monumintekommisje der oer,
sa hawwe B. en W. mei harren tsjinsten der ek oer
tocht en dy opfetting hat de advyskommisje ek. Wy
sizze: De situaesje dêrre is, ek los sjoen fan de klan-
destine bou it wie dus düdlik mis en dat hawwe de
hearen ek deksels goed witten, mar gjin rankune
net akseptabel üt oerwegingen fan skjintme en lanskip.
Dizze loads is dêr net to tolerearjen. In bykommende
faktor, mar foar myn gefoel net in trochslachjaende,
is, dat dizze pleats ek noch op de Monumintelist stiet.
Dochs noch wol in argumint mei om mei in bipaelde
foarsichtichheit de hiele saek dêr to bihanneljen. Ik
kin it hawwe, dat hjir sein wurdt: Dy loads fine wy
net sa slim en as der hwat oan doktere wurdt, dan is
dy wol moaijer to krijen, mar de Ried moat fan üs
oannimme, dat wy it mei de béste wil en alle skap-
likens, dy't wy opbringe wolle, net sjogge en üs dus
folslein efter de opfetting fan de Skjintmekommisje,
fan it Kolleezje en fan de tsjinsten pleatse. It bliuwt
lykwols in subjektyf oardiel, in kwestje fan smaek en
„Over smaak valt niet te twisten". Ik tocht, dat de
hear Heidinga en de kommisje it op dat punt wol iens
wêze soene. Men kin der oer stride, mar men kin ek
in oare bislissing nimme, omdat men in oare smaek hat.
Fan tasizzingen tsjinoer de hear Mulder bliuw ik óf.
Dat is uteraerd net in saek fan üs kommisje.
De hear Heidinga seit: De hearen Fopma en Mulder
hawwe oanbean om stiennen gevels foar de loads to
setten en dan bliuwt inkeld in biswier dat men fan de
aide Weidumerdyk of noch hwat in frjemd gesicht
haldt op dizze greate loads en dat is wol wier, mar
it is hast net to tinken, dat men dêr hwat aerdichs fan
meitsje kin. En it biswier fan it gesicht fan de Wei
dumerdyk öf bliuwt, ek al is dat dan op in öfstan fan
in pear hündert meter.
De hear Heidinga seit ek: In houten loads soe wol
akseptabel west hawwe en dizze loads is net slimmer
as guon oare dy't men yn Wurdum en yn Wytgaerd
sjocht. Ik bin dat daelks net mei him iens. Ik wit wol,
dat men hjir en dêr wolris loadsen bout, dy't men net
al to fraei fynt, mar de praktyk moat dan ek al wêze,
dat de minsken dêr libje moatte en harren bidriuw üt-
oefenje moatte. Dat sil by it tastean fan in boufor-
gunning wolris mei jilde, mar der binne grinzen. Ik
mei wol sizze, dat wy it punt, op itselde plak in
houten loads to setten, ek wiidweidich mei de hearen
Fopma en Mulder bipraten hawwe, mar de hearen haw
we gjin inkelde tasizzing dwaen kinnen om dizze loads
dy't ek mar hiel guodkeap is; dy hat mar tüzen
goune koste der wei to brekken en in oaren ien
op to setten.
Wy binne it der wol oer iens, dat it foar Mulder nei-
dielige finansiéle gefolgen hat. Dat fine wy dus üt
soasiale oerwegingen en oerwegingen oangeande it bi-
lang fan Wytgaerd en fan Mulder en famylje düdlik
genóch, mar dizze oplossing is forkeard keazen en de
kommisje kin net oars dwaen as de Ried to advisear-
jen it forsiik óf to wizen mei pine, hwat de soa
siale kant oangiet mar sjoen de hiele situaesje fan
it hiem, dêr't de loads op stiet, de pleats, dêr't dy by
stiet, en it hiele oansicht fan it lanskip kinne wy net
oars advisearje. Dat dizze loads sil der wol wei moatte.
De Voorzitter: Heeft de Wethouder ook nog be
hoefte te reageren op de opmerking van de heer Hei
dinga over de vorm van de loods?
De heer Tiekstra (weth.)Er is tijdens het over
leg, dat verscheidene keren heeft plaats gehad met
de heer Mulder, telkens opnieuw gezegd, dat hij van
zijn kant zou moeten onderzoeken, waar zijn vestiging
zou kunnen plaats hebben. We hebben hem ook de
verschillende mogelijkheden aangegeven, welke aan
wezig waren, hem gevraagd, daarop terug te komen
en hem medegedeeld, dat wij dan bereid waren dat in
te passen eventueel in de bestemmingsregelingen, die
voor deze bedrijven zouden kunnen worden toegepast.
(De heer Vellenga: Heeft U ook de vorm van een
geel-bruine houten loods genoemd?) Nee, we zijn aan
de kleur niet eens toe gekomen. We hebben enkele con
crete plaatsen besproken, maar er is van de zijde van
de heer Mulder verder nooit enig initiatief bij de Ge
meente binnen gekomen om deze vestiging te verze
keren. In dit stadium is dit overleg voortdurend ge
bleven. Meer kan ik er niet van zeggen.
Ik wilde alleen wel even opmerken, dat de Raad zich
moet realiseren, dat het hier gaat om een z.g. Romney-
loods. Deze loodsen worden doorgaans gebruikt voor
tijdelijke doeleinden dan wel in zodanige situaties, dat
er uit welstandsoverwegingen weinig of geen bezwaren
tegen zijn. De loods is afkomstig van het fa
brieksterrein van de Frico in Warga, waar ze een
aantal jaren is gebruikt. Het is niet gebruikelijk voor
dit soort bouwsels definitieve bouwvergunningen te
verlenen. Doorgaans worden ze uitsluitend gedekt door
een tijdelijke vergunning.
De heer Heidinga: Het verschil van mening tussen
ons en de pl.v. voorzitter van de commissie en de Wet
houder is vanavond gelukkig niet zo groot. Wij zou
den eigenlijk in ons hart allen wel graag willen, dat
wij deze mensen terwille konden zijn. En dat het een
subjectieve kwestie is, een kwestie van smaak, daar
over is de pl.v. voorzitter van de commissie het vol
komen met mij eens. Maar het punt is: Naar welke
kant slaat de schaal uit?
Ik moet toch nog even een opmerking maken aan
het adres van de pl.v. voorzitter van de commissie,
mijnheer „onze" Voorziter. In zo'n geval kan ik het
nu eenmaal niet laten. De heer Boomgaardt wees er
op, dat deze boerderij op de Monumentenlijst staat en
dat deze loods echt schade zou doen aan het monu
ment, zoals het daar staat. Wat wil nu het geval? Het
monument staat zo op de lijst omschreven: „Op om-
gracht terrein gelegen kop-hals-romp-boerderij, met
gevelsteen", enz. Ter plaatse bleek mij echter, dat een
groot gedeelte van die gracht gedempt was. (Gelach)
Ik vroeg de boer: Hoe komt U er nu bij die gracht te
dempen? Och, zei hij, dat doe ik niet, dat doet de
Gemeente. (Gelach) Ze zaten verlegen met een hoop
zand, rommel en puin en toen hebben ze mij gevraagd,
of ze hier de gracht mochten dempen. En ik zei: „Gooi
maar dicht jongens, dan hew ik wat meer ruumte."
(Gelach) Nu moet U dus niet al te erg de nadruk
leggen op Monumentenzorg, want dat maakt op mij
in dit geval dan wel verbazend weinig indruk. Dus ik
handhaaf eigenlijk helemaal mijn gedachte, dat we op
de een of andere manier deze mensen toch tegemoet
moeten komen. En ik geloof, dat de Wethouder van
Ruimtelijke Ordening in zijn slotzin daartoe de moge
lijkheid heeft aangegeven. Hij heeft n.l. gezegd, dat
dit soort loodsen worden geplaatst met een tijdelijke
vergunning. Er staan in de gemeente meer van deze
loodsen. Ik zal één noemen: op het industrieterrein
Schenkenschans bij de houthandel van Overmeer en ik
neem aan, dat men voor die loods, die daar nu mis
schien een jaar of vijf, zes misschien zeven staat,
wel een vergunning voor vijf jaar zal hebben, want
zo worden gewoonlijk die vergunningen afgegeven. En
dat is een eerlijke zaak. Dan is de Gemeente er ook
nog niet eens ogenblikkelijk bij, om, als die tijd om is,
te waarschuwen, dat zo'n loods moet verdwijnen. Dat
gaat allemaal soepel en vloeiend. (Gelach) Daar zijn
dan helemaal geen bezwaren tegen. Ik wil alleen maar
graag, dat we t.a.v. deze mensen ook zo handelen. En
nu heb ik een voorstelletje terzake gemaakt. Ik heb
natuurlijk nóg veel liever, dat de Raad vanavond zegt:
B. en W„ verleen deze mensen een tijdelijke vergun
ning en pleeg overleg met hen om tot een betere op
lossing te komen. Geef ze daar een jaar of wat de tijd
voor. Iemand zei ik geloof de heer Boomgaardt
dat de heer Mulder financieel heel moeilijk zat. Ik zou
het echt niet graag op mijn geweten hebben, dat we
deze man, door dit afdakje boven hem af te breken,
als het ware in het faillissement helpen. Ik weet niet,
hoe erg het is; dat weet U misschien beter dan ik.
Ik weet intussen niet, of ik met mijn voorstelletje
zal bereiken, wat ik zou willen bereiken. Het luidt
aldus
„De Raad van de gemeente Leeuwarden; in verga
dering bijeen op 14 juni 1971; besluit: aan de heren
0. Fopma en S. Mulder te Wytgaard wordt de gelegen
heid gegeven een bouwplan" (dat hebben ze n.l. niet
gedaan; ik heb het bij de stukken niet kunnen vinden)
„in te dienen voor de reeds door hen geplaatste plaat
stalen loods. Voor de kopwanden der loods moeten
muren worden ontworpen met daarin de nodige inrij
deuren, terwijl langs de achterzijde van de loods van
gevel tot gevel" (dat is dus aan de kant van de Wei
dumerdyk) „een licht-geschilderde houten balk dient te
worden ontworpen, ongeveer op 3 m hoogte boven de
grond." (Die balk kan met beugels aan de loods wor
den vastgepind en van de Weidumerdyk af lijkt de
loods dan een schuur, zoals alle schuren daar zijn. De
heren moeten een aanvraag indienen met een teke
ningetje erbij.) „Dan kan opnieuw over deze bouw-
aanvraag worden beslist."
En als de Raad vanavond zou willen uitspreken, dat
hij termen aanwezig acht om deze mensen wat tijd te
geven en B. en W. zou willen verzoeken overleg met
hen te plegen om hen in de goede richting te helpen
dus niet volgende week die loods afbreken, maar deze
zaak met zorg omringen dan zeg ik: Akkoord.
Mag ik nu het voorstel indienen?
Het voorstel is mede ondertekend door mevr. Visser
van den Bos.
De Voorzitter: Ik zal het nog even voorlezen:
„De Raad van de gemeente Leeuwarden; in vergade
ring bijeen op 14 juni 1971; besluit: aan de heren G.
Fopma en S. Mulder te Wytgaard wordt de gelegen
heid gegeven een bouwplan in te dienen voor de reeds
door hen geplaatste plaatstalen loods. Voor de kop
wanden der loods moeten muren worden ontworpen met
daarin de nodige inrijdeuren, terwijl langs de achterzijde
van de loods van gevel tot gevel een licht-geschilderde
houten balk dient te worden ontworpen, ongeveer op
3 m hoogte boven de grond. Dan kan opnieuw over
deze bouw-aanvraag worden beslist."
Ik dacht, dat dit geen zaak meer is voor de advies
commissie. De pl.v. voorzitter van die commissie heeft
dat tenminste ook duidelijk gezegd.
Verlangt iemand nog het woord over dit voorstel?
De hear Miedema: Mei ik noch eat sizze oer it
riedsbrief Gewoan yn twadde ynstansje. Kin dat
De Voorzitter: We kunnen zeggen, dat dit voorstel
een onderdeel vormt van de verdere discussie. Maar
we kunnen natuurlijk ook het voorstel afzonderlijk gaan
behandelen. Ik heb er echter geen bezwaar tegen het
raadsvoorstel met inbegrip van het voorstel-Heidin-
ga-mevr. Visser-van den Bos nu in tweede instantie
te behandelen.
De hear Miedema: It ütstel, dat de hear Heidinga
yntsjinne hat, giet my eigentlik to fier. Ik leau, dat
wy dizze loads, dy't ik soe hast sizze wolle
klandestyn, sünder bouforgunning boud is, hwerfan
dus alle deskundigen sizze, dat dy dêr net stean kin
qua model, qua ütsicht en qua alles, to legalisearjen op
groun fan it feit, dat wy dizze minsken helpe wolle.
Dêrom wol ik my distansiearje fan it ütstel fan de
hear Heidinga. It sprekt my wól oan, as hy seit: Yn
it forline hat de hear Mulder forskate kearen bisocht
hwat to krijen en dat is him net slagge en syn ried to'n
ein hat hy dus dit ding der del set; dat hat forkeard
west. Ik bin it mei it Kolleezje iens: it ding moat der
wei. Mar wy moatte üs wol réalisearje dat is miskien
in bytsje yn tsjinstelling mei hwat ik earst sein haw
dat, as wy dat ding dêr moarn weibrekke, moarnto-
joun it hiele Meekeshóf fol trekkers, weinen ensf'n.
stiet, mei alle biswieren dêroan forboun. Dy man moat
dy dingen dochs earne litte. Se hawwe der nou twa
jier stien en wy hawwe in berch klachten hawn. De
man hat nou in oplossing foun, mar dy is üs net nei
it sin; hy hie it sa net dwaen moatten; it wie tsjin
de wet. Hwer't ik hinne wol, is dit: Wy jowe dizze man
twa jier de tiid om in oar plak to sykjen en jowe him
in foarlopige forgunning foar twa jier, in tydlike for-
gunning. Nei twa jier brekke wy de tinte óf en dan
hawwe wy de man reéel de tiid jown om in oar plak
to sykjen, hwermei wy wy dogge it net allinnich
om dy man al de biwenners yn dy omkriten bi-
warje foar it oerlêst, dat se nou al jierren hawn hawwe.
Ik tocht, dat dit in reéle saek is: wy hanthavenje de
wet, wy dogge rjocht en dochs bisykje wy ek swier-
richheden to foarkommen. En om dat to birikken soe
ik it folgjende ütstel yntsjinje wolle:
„De Ried fan de gemeente Ljouwert; byien op 14
juny, bislüt: oangeande bylage nr. 186 de hearen Fop-
