20
meningen en adviezen van de commissies en raden be
kend zijn, en dat het standpunt van B. en W. bekend
is. In de Raad zal daar dan over gesproken kunnen
worden en er zullen dan prioriteiten moeten worden
gesteld. Maar het beleidsplan waar de heer Van Haa-
ren over spreekt en dat in de vragen wordt bedoeld,
is wezenlijk iets anders. Het is van belang duidelijk
een onderscheid te maken.
De heer Van Haaren: Wij willen, om te beginnen,
echt een doelstellingennota; dat is nog wel iets an
ders dan een uitgewerkt beleidsplan. Wij hebben
gewoon het gevoel, dat, als wij moeten wach
ten op dat beleidsplan U zegt wij zetten
de dingen op een rijtje er dingen gaan ge
beuren omdat wij een enorm tekort op onze begroting
hebben. Zo'n tekort heeft consequenties. Daarom wil
len wij nu reeds, in deze situatie, op zo kort mogelijke
termijn komen tot wat wij dan hebben genoemd
een doelstellingennota. Daar zit ergens het verschil in
visie. Ik heb alle begrip voor Uw standpunt. Wij heb
ben echter een ander standpunt en ik dacht, dat het
weinig zinvol is er hier uitvoerig op in te gaan. Ik zal
dit punt in mijn beschouwingen verwerken en dit zal
een belangrijk aspect zijn van mijn bijdrage tot de al
gemene beschouwingen.
De heer De Jong (weth.)Ik geloof niet, dat wij
zo ver uit elkaar staan. De heer Van Haaren noemt
het doelstellingennota of beleidsplan en ik noem het
een in tweede termijn bij elkaar komen als wij meet
gegevens hebben, o.m. om prioriteiten vast te stellen.
(De heer Van Haaren: Wij raken in tijdnood als we
wachten op die tweede termijn.)
De Voorzitter; Natuurlijk staat het de heer Van
Haaren volkomen vrij om in de algemene beschouwin
gen datgene in te bouwen wat hij noodzakelijk acht;
dat stel ik met nadruk voorop. Ik moet wel zeggen,
dat ik het persoonlijk zou betreuren als hij het doet,
omdat het alleen maar een vage discussie kan wor
den. Een zinvolle discussie kan pas plaats hebben
wanneer wij U die eerste nota aanbieden; de heer De
Jong heeft daar al over gesproken. Dan weten we
waar we over praten. In wezen is het, dacht ik, een
spelen met woorden, want wij willen precies hetzelfde
als de heer Van Haaren. B. en W. hebben alleen moe
ten constateren, dat het opstellen van een doelstel
lingennota dat klink natuurlijk heel leuk(De
heer Van Haaren: Dat is niet leuk; het is bittere
noodzaak.) Als je doelstellingen op papier zet en je
niet voor ogen kunt stellen wat de consequenties daar
van zijn, dan vind ik dat heel bewust - een niet
zinvolle zaak. Daarom hebben we zo'n behoefte aan
de nota ongewijzigd beleid. Want op grond daarvan
kunnen we uitmaken wat het betekent, als we
iets meer willen doen. Dan kunnen we, als
we meer willen waar geen ruimte voor is,
duidelijk zien waar we ook minder voor zouden
kunnen uitgeven. U moet eerlijk van mij aannemen
dat is echt niet denigrerend bedoeld dat een doel
stellingennota zonder die te baseren op die nota on
gewijzigd beleid, niets anders kan zijn dan het opstel
len van een wensenlijstje. Want het moet zo zijn, dat
de doelstellingen meteen kunnen worden vertaald in
beleid. Dat is onze systematiek. Als de nota ongewij
zigd beleid klaar is, dan heeft een ieder een basis om
op voort te werken. Als je dan gaat praten, weet je
ook waarover je praat. En dan komen we tot hetzelfde
als de heer Van Haaren wil. De problematiek kan dan
in drie stukken verdeeld worden: 1. een deel, dat wer
kelijk ongewijzigd beleid wordt; daarmee gaan we op
dezelfde voet verder; 2. nieuwe zaken of een uitbrei
ding van bepaalde taken; 3. de consequentie van 2 zal
onvermijdelijk zijn anders gaan we toch weer lucht
fietsen dat de Raad zal moeten aangeven op welke
punten we taken kunnen afstoten dan wel verminde
ren. Wij stellen ons voor, dat na het verschijnen van
de nota de discussie los komt.
Ik heb de problematiek alleen maar even willen
toelichten. De heer Van Haaren kan natuurlijk dit
punt in zijn algemene beschouwingen verwerken. Maar
wij kunnen dan niet anders dan herhalen wat nu al
door Weth. De Jong en mij is gezegd. Het gaat er
helemaal niet om dat zou ik nog willen onderlij
nen deze zaak weg te schuiven. Het is onvoorstel
baar veel moeilijker dan de heer Van Haaren m.i.
veronderstelt. Als het niet zo moeilijk was, waren
wij natuurlijk al lang met een stuk bij de Raad ge
komen. (De heer Van Haaren: Ik ontken zeker niet,
dat het ontstellend moeilijk is. Ik heb net zoveel be
hoefte aan die inventarisatie als U. Ik zit gewoon met
de tijdsfactor en ben van mening, dat in een eerste
stadium al een aantal doelstellingen geformuleerd zou
den dienen te worden. Ik dacht, dat dat de essentie is
van het verschil in opvatting.) Goed, bij de algemene
beschouwingen horen we wel wat U precies wilt.
Punten 12 t/m 33.
De hear Miedema: Oer fraech 12 en 13. Yn fraech
12 stiet: „Staat het College unaniem achter deze ont-
werp-begroting?" Mei it antwurd dêrop kin ik it wol
iens wêze. Ik leau, dat it in krekt ütgongspunt is,
as men seit: De mearderheit fan de Ried hat him by
de bigreating 1972 düdlik ütsprutsen foar in ünfor-
oare bilied. Dan meije jo ck forwachtsje, dat it Kol-
leezje op dy toer trochgiet. Mar feitlik is nei myn
bitinken de bihanneling fan de finansiéle stikken dit
jier in swiere saek, hwant mei üs mearderheit en us
ünforoare bilied sitte wy natuerlik mei safolle mil
joenen tokoart yn in „moeilijk parket". Dat wy in
art. 12-gemeente wurde, jowt wierskynlik mar foar
in lyts diel in oplossing en it is ek mar foar in biheind
tal jierren dat dy mooglikheit der yn sit. Dus hjir
sil hwat barre moatte. Sa't B. en W. unanym mei
dizze bigreating kommen binne, tocht ik, dat hja ek
unanym fan miening wiene, dat wy üs nou öffreegjc
moatteHwat sil der fierder barre EnHoe komme
wy wer by in slutende bigreating? Hwant dat moat
by einbislüt en ik tocht, dat wy it dêr as Ried en
Kolleezje ek wol oer iens wiene dochs wer it gefal
wêze. Wy hawwe foar lange tiid forplichtingen oan-
gongen en dêr is op dit momint net safolle mear oan
to forhelpen. It listke fan „structureel verstorende
factoren", dat B. en W. üs oerlein hawwe, is wichticli.
Dêr steane forskillende dingen op, hwerby ik, hwat
it „structureel verstorend"-wêzen oangiet, wol in
fraechteken set, mar ik leau, dat it dochs better is,
dat der hwat to folie op stiet as to min. B. en W. sille
nou bisykje moatte, hoe fier as se it bringe kinne,
mar as it Kolleezje antwurdet: „Alhoewel praktisch
geen vergelijkingsmateriaal beschikbaar is", ensfh., dan
tink ik: It wie der miskien net op it momint dat it
dit antwurd joech, mar ik freegje: Is der ek noch in
mooglikheit, dat B. en W. dat materiael wol biskik-
ber krije? Hwant ik tocht, dat it aensen yn it oerliz
mei it Ryk dat sünder twivel komme sil fan
it greatste bilang is, dat it Kolleezje goed bislein op
it iis komt. B. en W. moatte oantoane kinne, dat dc
punten, dy't hja hjir claime, yndied ek by forgcliking
mei oare gemeenten, foar Ljouwert „structureel ver
storend" binne. En as wy strak as Ried de bilieds-
nota bihannelje moatte, is it foar üs ek bilangryk,
dat wy witte hwat yndied foar Ljouwert „verstorend"
is en dat wy de punten kenne, hwerfan wy sizzc:
hjir hawwe wy domwei to folie ütjown en nou sitte
wy mei in lege ponge. Dy dingen moatte wy strak in
kear skiede; dat kinne wy nou by dizze begreatings-
bihanneling net dwaen, mar dat kinne wy al dwaen,
as de „Beleidsnota voor meerjarenplanning" oan 'e
oarder komt. Dan moatte wy dus in düdlik ynsjoch
hawwe, ek troch de gegevens üt 'e gesprekken dy't
B. en W. aensen mei it Ministery ha sille. As ik as
leek ris in pear foarbylden neame mei: Ik tocht, dat
de Griene Stjer düdlik in „verstorende factor" is yn
üs finansiéle hüshalding; my tinkt, dat it bidrach,
dat dat objekt freget, düdlik ütgiet boppe de macht
fan in gemeente as Ljouwert. Jo soene jo ek óffreegjc
kinne, oft wy op de fraech: Hwat dogge wy mei it
museum „Het Princessehof" al yn in earder sta
dium in bislissing nimme moatte. Wy binne allegearre
o sa bliid, dat it nou sa fier is, dat it restaurearre is;
allinnich komt strak de fraech: Sille de kosten, dyt
it op folie toeren draeijen fan dit museum meibringt,
oanfurdichber wêze? Ik freegje my óf, oft it nimmen
fan in bislissing yn dizzen net wachtsje kin oant wy
it „meerjarenplan" yn de Ried krije. Dêr bin ik wol
binijd nei.
Koartsein komt myn fraech hjirop del, dat ik it
spitich fyn, dat der gjin forgelikingsmateriael oan-
wêzich is, hwant as jo dat net hawwe, dan steane
jo yn jou ünderhannelingen strak mei it Ryk ek bi-
sündcr swak. De gegevens dy't jo hjir net hawwe,
dy forskaffe se jo fan it Ryk ek net, mar ik soe der
dochs wol foar pleitsje wolle, dat Jo sjogge, dat Jo
se krije. En as Jo se net krije kinne, dan meitsje Jo
se seis mar; se moatte der neffens my wêze.
Mevr. Brandenburg-Sjoerdsma: Een kleine opmer
king over vraag 17 (het organisatie- en efficiency-
onderzoek voor het gemeentelijk apparaat). Uw ant
woord op die vraag iuidt, dat, wanneer de noodzaak
daartoe aanwezig is, het dan altijd nog kan. Maar bent
U niet mèt ons van mening, gezien de besprekingen
van deze week over het organisatie-onderzoek bij de
Dienst Openbare Werken, dat, wanneer je aan zo'n on
derzoek begint, je op allerlei verwevenheden stuit en
dat dit niet alleen het geval is tussen verschillende
diensten, maar ook tussen het Stadhuis en de diensten,
zodat een dergelijk onderzoek voor het gehele gemeen
telijke apparaat bijna onontkoombaar is?
Thans iets over punt 29 (belasting onroerend goed).
Deze belasting komt in de plaats van de opcenten die
de Gemeente kon heffen op de personele belasting. Nu
was, dacht ik, algemeen het bezwaar tegen de perso
nele belasting, dat het geen progressieve belastingwas.
Is het nu ook mogelijk in deze nieuwe belasting, waar
een paar gemeenten ik meende in de krant gelezen
te hebben Smallingerland en Haarlem een ontwerp
voor hebben, een soort progressie door te voeren
De heer Van Haaren: Wat betreft punt 13, wil ik
me aansluiten bij heel veel opmerkingen die de heer
Miedema heeft gemaakt. Ik geloof, dat dit toch wel
een heel belangrijke kwestie is, omdat wij ons ook
echt afvragenWat is structureel verstorend en wat is
gewoon een kwestie van centen, van financiën? Ik
zou voor een aantal door de heer Miedema genoemde
voorbeelden andere kiezen, maar dat doet er niet toe.
Vraag 16 ik ook terug te voeren op wat ik zojuist
al heb gezegd; het is eenzelfde kritiek op het beleid.
Voorts wordt de vraag: „Bestaat dan voor een zich
verantwoordelijk voelend College van B. en W. niet de
plicht aan te wijzen, waar de besnoeiingen zullen val
len, opdat van een reëel beleid sprake kan zijn?" niet
beantwoord.
De vraag onder 17 betreffende een organisatie- of
efficiency-onderzoek voor het gehele gemeentelijke ap
paraat wordt ook helemaal niet beantwoord. Of eigen
lijk geeft U een heel grappig antwoord. Als de nood
zaak aanwezig is, dan zullen zulke onderzoeken wor
den uitgevoerd, zeggen B. en W. Maar de vraag was,
of zij zo'n onderzoek noodzakelijk achten. (De Voor
zitter: Deze vraag is al drie jaren achtereen gesteld
en beantwoord.) Nu, dan kunt U hem alsnog een
keer beantwoorden, want(De Voorzitter: We
brengen een beetje variatie aan.) Dat waardeer ik
zeer, maar ik had het gevoel, dat de vraag niet was
beantwoord, althans is er geen antwoord gekomen
op de vraag zoals die is gesteld. (De hear Miedema:
De iene kear is it antwurd jo nei 't sin en de oare
kear my; dan haldt men eltsenien ta freon.) Ja, maar
het gaat er niet om, of de vragen deze of gene naar
de zin zijn; het gaat erom, wat er uiteindelijk gebeurt.
Wat vraag 19 betreft, ik vind het merkwaardig, dat
de vragensteller zich zoveel zorgen maakt over de stij
gingen van de uitgaven in de sector onderwijs. Wij
leggen veel meer onze zorg op het terrein van aller
hande verkeersvoorzieningen, maar dat weet men on
dertussen wel.
Over punt 22 graag nog een informatie. B. en W. zeg
gen, dat de Gemeente in principe onbeperkt garanties op
objecten in de woningbouwsector kan verlenen. Maar
ik zou toch graag willen vragen, of er nu helemaal
geen risico in zit. Ik kan me voorstellen, dat zo'n ser
vice-flat failliet gaat. Misschien is het irreëel dat te
veronderstellen, maar als ik die grote bedragen zie,
dan denk ik: Stel, dat er eens iets mis gaat; zou dan
niet de situatie kunnen ontstaan, dat de Gemeente er
voor moet opdraaien?
Mevr. Brandenburg heeft al over vraag 29 gespro
ken en we hebben ook net het artikel van Noordmans
ZLt
over dit onderwerp in de Leeuwarder Courant kunnen
lezen. Nu snap ik niet zoveel van financiële zaken,
maar als ik even een aftreksommetje maak, dan con
stateer ik, dat een belasting op onroerend goed onge
veer een miljoen (waar dan wat invorderingskosten
van het Rijk af gaan) meer opbrengt dan de straat
belasting plus rioolbelasting plus hoofdsommen en op
centen grond- en personele belasting die thans door
de Gemeente worden geheven. Ik vraag me dus af, of
we niet met de grootst mogelijke spoed moeten probe
ren een dergelijke belasting ook in onze gemeente te
realiseren, want een miljoen winst in dezen kunnen
we, gezien onze financiële situatie, bijzonder goed ge
bruiken.
Mevr. Visser-van den Dos: Ten aanzien van vraag
29 heb ik een opmerking van iets andere aard dan de
vorige sprekers. Het lijkt mij een niet zo gelukkige
gedachte, dat elke gemeente haar eigen verordening
op dit terrein gaat vaststellen. Heb ik het juist, dat
ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten bezig
is met een ontwerp-verordening ter zake En weet
U daar ook iets meer van te vertellen? In welk sta
dium is die zaak? Dan meende ik te weten dat het
niet alleen over de vervanging van de opcenten per
sonele belasting ging maar ook over de opcenten
grondbelasting. Misschien mag ik daar ook het juiste
van horen, natuurlijk in het bijzonder over de pro
gressie.
Vraag 34 (tarieven muziekschool) is een stokpaard
je van mij, maar ik zal een ander liedje daarover zin
gen. Ik vind het zo jammer, dat hier nu alleen geant
woord kon worden, dat wij wel over de aangekondigde
voorstellen enz. zullen horen. Ik dacht nu juist, dat
net zo goed als er elk jaar je kunt er haast wel
de klok op gelijk zetten een bericht komt, dat er
weer een trend-uitkering moet plaats hebben, enz. enz.,
er voor moet kunnen worden gezorgd, dat alle moge
lijke tarieven, waarin de salarissen zulk een enorm grote
rol spelen, tegelijk met de salarissen verhoogd worden.
Ik vind het dan ook te betreuren, dat dit nu nog niet
gerealiseerd is, zodat je je afvraagt, of een en ander
tijdig voor het nieuwe schooljaar in orde zal zijn. Dit
had eigenlijk al veel eerder moeten gebeuren.
De heer De Vries: Het is een feit, dat wij straks
onze positie zullen delen met meer gemeenten die
onder het beruchte art. 12 vallen. Nu zegt U wel onder
13. dat U geen vergelijkingsmateriaal beschikbaar
hebt, maar ik kan mij niet voorstellen, dat Uw Col
lege niet contacten zoekt met andere gemeenten, die
in dezelfde positie verkeren, om te proberen straks in
de benadering van de problematiek in het. overleg met
de inspecteur voor de gemeentefinanciën het maxi
mum eruit te halen. Ik hoop alleen maar, dat dit prak
tisch mogelijk zal zijn.
De heer Heidïnga: Ik wilde graag iets vragen
naar aanleiding van vraag 20 (bevriezing bepaalde
posten). Zijn reeds voor dit begrotingsjaar van hoger
hand aan de Gemeente beperkingen opgelegd, bijv.
ten aanzien van de aanstelling van functionarissen,
waarvan wij menen, dat ze er wel moeten komen? Als
dat zo is dus als wij die niet hebben mogen aan
stellen dan kunt U hier wel zeggen: Deze pro
blematiek is in studie, maar dan is de zaak in feite
al in kracht van gewijsde gegaan (zou Mr. Van der
Veen zeggen). (De heer Van Haaren: In kracht van
gewijsde gaan, kan alleen maar een vonnis, maar het
kan een vonnis worden, hoor!)
De heer De Jong (weth.): Met name de heer Mie
dema heeft nogal het een en ander gezegd met be
trekking tot punt 13 (de structureel verstorende fac
toren) Hij noemde het lijstje van die factoren van bij
zonder veel belang, maar zette hier en daar wel een
vraagteken. Andere leden misten vergelijkingsgege-
vens. Op het ogenblik betekent het verkrijgen van ge
gevens voor ons te trachten met zoveel mogelijk ge
meenten, die al art. 12-gemeente zijn, contacten te on
derhouden. We hebben met het College van Groningen
een gesprek gehad om te informeren naar de proble
men daar en m.n. naar de verstorende factoren. De
directie van de Vereniging van Nederlandse Gemeen
ten is hier een hele dag geweest. Met haar hebben we
