20
Wat de opmerkingen van U, mijnheer de Voorzitter,
betreft over de financiële moeilijkheden zou ik het
volgende willen zeggen. Wij hebben vanmorgen toe
vallig net het laatste nummer van De Nederlandse Ge
meente in de bus gekregen. Daar staat een artikel in
dat getiteld is: „Begrip bij Kamer en Regering voor
financiële problemen van gemeenten." Het is een lange
lap, ik zal het U niet voorlezen, maar het is misschien
toch wel leuk om één zinsnede te citeren, n.l. deze:
„De Regering meent dat de grote gemeenten thans
een reëel uitzicht is geboden tot een sluitende begro
ting te komen. Ook voor de middelgrote gemeenten
als Alkmaar, Leeuwarden en Leiden is of wordt aan
een oplossing van de financiële problemen gewerkt."
Misschien dat U, als U weer eens met de heren in
Den Haag gaat praten, dit ding eens omhoog kunt
houden. (De Voorzitter: Bedankt voor de tip.)
De hear Miedema: Noch in pear wurden oer dy
moty. Jo, mynhear de Foarsitter, hawwe yn Jou bi-
antwurding sein dat it Kolleezje it tryst foun dat in
plan dêr't in tal minsken folie energy oan bistege hat,
yn de iiskast moast. Ik leau dat dat net in bilangryk
punt wêze mei m.b.t. de fraech oft dit plan al of net
yn de iiskast moat. (De Foarsitter: Mar wy halde
dér wol rekkening mei.) Dat is sympathyk, mar ik
leau net dat it wichtich is.
De hear Buising seit dat wy net op twa hynders
wedzje moatte, mar dat wy alles op ien sette moatte.
Ik kin mei him iens wêze dat de forbou fan de Har
mony perfoarst de foarkar hawwe moat. As wy hwat
kinne, dan moat de Harmony oanpakt wurde hwant
dat is in wêzenlik en great bilang foar dizze gemeente.
Dêr stiet ek de C.C.P.-fraksje folslein efter. Hoefier
wy it meiinoar bringe sille? Wy hawwe sapas wol
heard dat wy dat net witte, mar der moat alles op
alles set wurde om it klear to krijen. (De hear Buising:
Dan soe ik de moty mar ynlüke.) Dat hearre Jo dalik
wol.
Wy binne miskien nayf, mar wy miene dat, as wy
finansiering foar de Harmony hawwe moatte, dat kom-
me moat fan C.R.M. De Kommisje foar it Merk-, Ha
ven- en Slachthüsbidriuw hat sein dat, sil de evene-
mintenhal trochgong fine kinne doe't it plan op-
steld waerd wie bikend dat wy mei in tokoart sieten
dat allinne finansieel forantwurde is as wy dér A.C.W.-
subsydzje foar krije kinne. Dus dan moat der üt in
hiel oare rjochting, üt in hiel oare pot jild komme.
En nou is it de fraech oft it de muoite fan it probear-
jen wurdich is. Wy miene fan wol. Dêrom komme wy
ek op dit punt werom. Al hoe moai dy Harmony ek
wurde sil, hokker mooglikheden de Harmony ek biede
sil, wy binne fan bitinken dat de Harmony foar bi-
paelde dingen gjin akkommodaesje hawwe sil. Ik neam
dan ü.o. tige greate kongressen dy komme foar
t.v.-shows, tentoanstellingen en mear fan soksoarte din-
gen. Ik mien dat Ljouwert, wol it syn sintrumfunksje
wier meitsje, ek foar dit soarte dingen hwat dwaen
moat. En as jo dan foar in ynfestearring fan inkele
miljoenen de ynfestearring fan 15 miljoen yn 1963
folie rendabeler meitsje kinne, dan bin ik fan miening
dat wy Ljouwert tokoart dogge as wy it net probearje.
As it plan, sa't it der nou leit, oannomen is, kin it
yntsjinne wurde foar subsydzje. Op it momint dat it
subsydzje ófkomt, kinne wy op 'e nij bisjen oft wy it
subsydzje al of net oanfurdigje sille; dat hinget fan
de hichte fan it subsydzje of. Mar it giet us to fier
om op dit momint to sizzen dat Ljouwert dizze foar-
sjenning net nedich hat. Wy miene dat, as der in moog-
likheit yn sit om üt in oare pot as hwer't it jild foar
de Harmony üt komme moat ik bin it mei de hear
Buising iens dat wy m.b.t. dizze beide dingen net op
ien subsydzjepot spylje moatte jild to krijen foar
de evenemintenhal, wy it bisykje moatte. As wy foar
beide projekten jild probearren to krijen üt deselde
pot soene wy öfbreuk dwaen oan de Harmony en dat
mei net. Mar wy miene dat, sjoen de forskillende
mooglikheden, de swierrichheden mei de wurkgelegen-
heit yn de bou en de help dy't it Noarden miskien
krije kin, wy it bisykje moatte. As wy foar dizze yn
festearring it is winlik neffens it projekt in lytse
ynfestearring 80% subsydzje binnen hel je kinne
sünder de Harmony skea to dwaen dat is in wich
tich punt, dat bin ik folslein mei de hear Buising iens
dan leau ik dat de Ried fan Ljouwert dizze kans
oangripe moat. Wy moatte probearje hoe fier wy it
hjir mei bringe kinne. Ik tocht dat dêr net folie op
tsjin wêze koe. Dan hawwe wy yn elts gefal dien hwat
wy koene en dat is üs plicht.
De heer P. D. van der Wal: Nog even iets over de
toneeltoren. De Wethouder zegt dat die nodig is om
de technische voorzieningen te realiseren. Dat geloof
ik allemaal graag. Ik heb intussen in de pauze gehoord
waarom die toren zo hoog moet worden. Maar een feit
blijft dat dat ding in de doelstellingen voor de binnen
stad gewoon niet past. Wij hebben die doelstellingen
nog maar een paar maanden geleden vastgesteld. Het
kan nog een mooie zaak worden als er een bouwver
gunning gevraagd wordt en als die getoetst wordt aan
de doelstellingen die wij voor de binnenstad hebben
vastgesteld dan kunnen er wel eens moeilijkheden
komen.
Wat de uitbreiding naar het zuiden betreft, ik weet
natuurlijk ook wel dat de daar getekende concertzaal
er voorlopig nog niet komt. Maar het gaat ook om het
hele terrein dat aangegeven staat. De aandacht van de
architect en de commissie is vooral gericht op het zui
delijke gedeelte en ik dacht dat we ons eigenlijk veel
meer moesten richten op het gebied dat tussen de Nieu-
westad en het Ruiterskwartier ligt. Maar in het kader
van de binnenstad komen wij daar ook nog wel op
terug.
De heer Bouma: Het is, dacht ik, bij alle gemeente
besturen een bekende zaak dat de A.C.W.-werken
f 1.600,a f 1.700,per manweek mogen kosten. Nu
meen ik te weten dat een aantal werken die Leeuwar
den had ingebracht, zijn afgevoerd omdat ze te duur
waren. Was de Harmonie daar ook bij?
De heer Wiersma: Als dat zo zou zijn, zou dat een
reden temeer zijn om de evenementenruimte in de
Frieslandhal toch wel aan te melden. Die 2,7 miljoen
is misschien een bedrag dat er net goed uitrolt.
De Voorzitter: Allereerst nog iets over de motie
die de heren Miedema en Wiersma hebben ingediend.
Ik heb in eerste instantie gezegd dat het College een
bepaalde mening was toegedaan. Voor de goede orde
wil ik allereerst opmerken dat weth. De Jong het
niet eens was met dat standpunt. Die heeft duidelijk
een andere mening over deze zaak dan de andere le
den van het College; hij deelt het standpunt dat de
heren Miedema en Wiersma hier naar voren hebben
gebracht.
Ik moet U zeggen dat ik er aan twijfel of het een
goede zaak is dat wij op dit moment de evenementen
hal zelfs in discussie zouden brengen voor welke sub-
sidiepot dan ook. Ik geloof dat wij onze argumentatie
om de Harmonie rond te krijgen ik heb al gezegd
dat dat een bijna niet te overziene opgave wordt de
komende jaren niet erg geloofwaardig maken als
wij tegelijkertijd ook nog een project als de evenemen
tenhal aanhangig maken. De heer Miedema heeft ge
zegd dat het geld uit een andere subsidiepot zou moe
ten komen dan die voor de Harmonie en dat de Har
monie beslist de voorrang moet hebben. Als de heer
Miedema inderdaad dat standpunt inneemt dan zal hij
de motie intrekken, want wij komen onverbiddelijk bij
dezelfde subsidiepotten terecht. Er zijn er niet veel.
Misschien kan C.R.M. wij hopen dat ook en zullen
dat verdedigen ook iets doen, maar één ding staat
vast, n.l.: wij krijgen het bedrag voor de Harmonie
niet zo maar zonder meer. Ik moet U zeggen dat wij met
dit project in deze sector toch eigenlijk al het is triest
dat te moeten zeggen mede moeten gokken op geld
uit de A.C.W.-pot. Dat zou ook de enige mogelijkheid
zijn om geld te krijgen voor de evenementenhal. Wij
zullen de Harmonie niet rond kunnen krijgen met sub
sidie uit één pot, wij zullen het alleen kunnen realise
ren wanneer uit een aantal subsidiepotten geld naar
de Harmonie zal vloeien. Er komt nog iets bijhet
is buiten de orde maar het is erg belangrijk het in dit
verband te noemen. Wij zullen de komende jaren nog
een aantal grote objecten, miljoenenzaken, moeten rea
liseren en dat zal alleen maar kunnen met geld uit de
A.C.W.-pot. Ik noem alleen maar als voorbeeld de
21
brandweerkazerne. Het is echt niet een zinvolle zaak
om in de sociaal-culturele sector, waarin de beide nu
aan de orde zijnde projecten liggen, met twee grote
projecten te komen. Daarom zou ik de Raad met klem
willen verzoeken de motie niet aan te nemen.
De heer Wiersma: Na het betoog dat U nu hebt
gehouden, mijnheer de Voorzitter, achten de heer Mie
dema en ik het gunstiger de motie in te trekken. (De
Voorzitter: Dank U wel, daar ben ik U zeer erken
telijk voor.)
De heer Weide (weth.): Voor mij is nog de vraag
over de toneeltoren overgebleven. Ik heb in eerste
instantie al gezegd dat het een noodzakelijk kwaad is
in het geheel. Maar een Harmonie zonder toneeltoren
is geen Harmonie meer. Dat is kort en krachtig mijn
antwoord. De Harmonie kan niet functioneren zonder
deze hoge toneeltoren. Nogmaals, wij zullen al het
mogelijke doen, in overleg met de architect en de
commissie, om de toren zo aantrekkelijk mogelijk te
maken. Misschien schakelen we wel een aantal beel
dende kunstenaars in om er een prachtig kunstwerk
van te maken. Dat moet nog worden bekeken; dat is
allemaal nog niet in discussie. (De heer Van Haaren:
U kunt ook in de diepte gaan!) Nee, dat kan niet; dat
kost nog een aantal miljoenen extra.
Over de uitbreiding in zuidelijke richting zou ik op
dit ogenblik niet willen praten. Dat is nu, in 1973, niet
aan de orde.
Wat de vraag van de heer Bouma betreffende de
A.C.W.-werken betreft, de Harmonie is niet afgevoerd.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 28 (bijlage no. 355).
De heer F. van der Wal: In de raadsbrief spreekt
het College zijn waardering uit over het plan van dc
woning vereniging „Leeuwarden" om 192 woningen te
verbeteren. De vereniging vraagt echter een subsidie
van f 750,per woning om een en ander uit te kun
nen voeren en rekent ook op dit bedrag. Bij de toe
kenning van het subsidie zet U echter rigoureus het
mes in deze f 750,en kent f 440,toe. Ik zou wel
eens willen weten of deze f 440,nu beslist het maxi
male bedrag is dat U hieraan kunt bijdragen.
De heer De Jong (weth.): U moet dit zo zien. Die
f 750,heeft betrekking op de regeling die bij
het volgende agendapunt aan de orde komt, n.l. de
Beschikking Geldelijke steun verbetering woningen en
woonbuurten; de bedragen die op grond van deze re
geling worden toegekend zijn over het algemeen veel
hoger dan, hier nu aan de orde is. Het bedrag per wo
ning in het volgende punt is ongeveer driemaal zo hoog
dan het in dit voorstel genoemde bedrag. Het gaat bij
dit punt niet om een integrale verbetering van de wo
ning; de verbetering heeft alleen betrekking op w.c.
en douche. De kosten zijn maar f 2.250,per woning.
De woningen zullen nog vijf, ten hoogste tien jaar wor
den bewoond. In het volgende voorstel gaat het om
een vijftien-jarige lening; die heeft dus een veel lan
gere looptijd. De nu aan de orde zijnde woningverbete
ring valt dus niet onder de door mij genoemde beschik
king. Wij kunnen beslist niet meer bijdragen dan
f440,per woning.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 29 (bijlage no. 356).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 30 (bijlage no. 359).
De heer B. P. van der Veen: Gelet op de laatste
alinea van de raadsbrief en de waardering die de Ge
meente heeft voor deze zaak, ben ik eigenlijk een
beetje teleurgesteld door het bedrag waarmee U meent
dit te moeten honoreren.
De heer De Jong (weth.): Ik dacht dat dit, gezien
onze financiële positie, toch eerder een complimentje
verdient. De bouwcombinatie heeft eeen goed initiatief
genomen. Wij hebben geprobeerd hierop een subsidie te
krijgen van de Minister. Die heeft uiteindelijk gezegd
80% van de helft van de kosten te willen subsidi
ëren op voorwaarde dat de Gemeente 20% van de
helft van de kosten voor zijn rekening neemt. Dat
hebben wij gedaan. Gelet op onze budgettaire positie,
meen ik, dat dit wel een duidelijk teken is dat wij
waardering voor deze zaak hebben. Wij zijn hier van
te voren niet in gekend; men heeft niet vooraf om
medewerking gevraagd; dat kan dan ook nog wel eens
gesteld worden. Niettegenstaande dat hebben wij wel
waardering voor het initiatief. Ik geloof dat het nu
voorgestelde wel het maximum is dat wij kunnen
doen.
De heer B.P. van der Veen: Ik deel Uw appreciatie
van het geval in ieder geval niet.
De Voorzitter: Nee, dat dacht ik wel. Ik zou nog
wel willen bevestigen wat de Wethouder zei. Wij heb-
oen als College grote waardering daarover mag
geen misverstand bestaan voor de wijze waarop de
bouwcombinatie „Aldlan-oost" dit gepresteerd heeft.
Dat wil ik graag onderlijnen.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 31 (bijlage no. 344).
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel
van B. en W.
Punt 32 (bijlage no. 341).
Mevr. Dijkstra-BethlehemIk zou, wat betreft de
onroerend-goedbelasting op grondslag van economische
waarde, voorop willen stellen dat deze belasting ten
doel heeft de gemeenten in grotere mate de mogelijk
heid te geven belasting van de inwoners te heffen. Op
vallend hierbij is m.i. ook nu weer dat de minst-draag-
krachtigen, d.w.z. de huurders, in hoofdzaak de dupe
worden. Immers, voor hen vervalt de personele belas
ting, terwijl de verhouding tussen eigenaar en huurder
bij deze belasting 5 4 zal bedragen. Hier komt bij
dat, gezien het in werking treden van deze verorde
ning m.i.v. 1975, in wezen geen zinnig woord te zeg
gen is hoe de tarieven dan zullen zijn. I.v.m. het feit
dat onze Gemeente een art. 12-gemeente is en uit deze
belasting naar ik aanneem het maximum gehaald moet
worden, zou ik de vraag willen stellen: Brengt het Rijk
na invoering van deze belasting in 1975 op grond van
de art. 12-situatie de meer-opbrengst uit deze belasting
ook in mindering op de uitkeringen? Ondanks het feit
dat nog slechts 19 gemeenten in ons land deze belas
ting hebben ingevoerd, is bekend dat o.a. in Smallin-
gerland dat was de eerste gemeente die de belasting
heeft ingevoerd nu reeds een drastische verhoging
van de onroerend-goedbelasting aan de orde is gesteld.
Hierbij komt dat ook ziekenhuizen en verzorgingstehui
zen, die tot nu toe vrijgesteld waren van belastingen,
bij deze nieuwe belasting zullen worden aangeslagen.
Dat zal zonder meer tot gevolg hebben dat de verpleeg-
prijzen verhoogd zullen worden.
In wezen moet je stellen dat de doorberekening hier
van in ieder geval nooit kan plaats vinden bij de wer
kende bevolking waardoor de druk in nog meerdere
mate op hun schouders komt te liggen. Ik acht het dan
ook onverantwoord, ondanks de meerdere inkomsten
voor de Gemeente in de toekomst, deze aanslag op het
levenspeil te ondersteunen. Ik ben zonder meer tegen
dit voorstel.
De hear Miedema: Ut namme fan myn fraksje soe
ik it Kolleezje tank sizze wol dat it in oar foarstel
dien hat as forline jier. Dit liket üs, foar safier wy
it op dit stuit bioardielje kinne, aerdich better ta. Dit
haldt net yn dat der gjin f ragen mear oerbliuwe.
It Kolleezje hat birekkene dat wy foar 1975 in to
tale opbringst rame kinne fan 9V2 miljoen. It is foar
üs even de fraech hoe't dat birekkene is. Dat stiet
spitigernöch net yn it riedsbrief oanjown. Ik haw der
wol in idé oer, mar ik soe it dochs wol even fan de
Wethalder hearre wolle.
