2
andere zaken liggend op hef terrein van de financiën ga ik nu niet verder in; mijn fractiegenoot Knol
zal dat aanstonds in zijn financiële beschouwingen doen. Overigens zie ik naast vele negatieve kan
ten verbonden aan het zijn van artikel 12-gemeenfe ook een positief punt. Wij zijn nu gedwongen om
in nog sterkere mate dan in voorgaande jaren hef geval was ons gemeentelijk huishoudboekje aan een
kritische beschouwing te onderwerpen. Zo'n kritische doorlichting mag echter nooit zonder beleids
visie, zonder beleidsdoelstellingen gebeuren. In hef verleden hebben wij uitdrukkelijk hef nemen van
ad hoe beslissingen, of om het anders te zeggen het werken met hef rode potlood zonder zicht op de
gevolgen daarvan, afgewezen. De nu gekozen opzet spreekt ons aan: een saneringsplan met meer
jarenramingen, maar gebaseerd op een beleidsplan. In korte tijd hebt u dit beleidsplan op moeten
stel I enEr kleven wel een paar schoonheidsfoutjes aan. Zelf schrijft u dat niet in alle ge va 11 en vol
doende aandacht geschonken kon worden aan een goede onderlinge samenhang. Ook zijn wij het niet
met al uw plannen en voorstellen eens. In de afdelingsvergaderingen hebben wij u daarom nader aan
de tand gevoeld. Sommige zaken zijn daardoor duidelijker geworden, op andere punten hebt u ons
toezeggingen gedaan. De punten waarover wij het niet eens zijn geworden hebben wij geclaimd en
die komen vandaag en morgen aan de orde. De totale indruk van het beleidsplan is wat mijn fractie
betreft positief. Wij vinden dat op deze ingeslagen weg voortgegaan moet worden. Eén van onze wen
sen is dan ook een integraal beleidsplan voor 1976. Voordat ik van dit punt afstap zou ik het college
nog willen vragen de mogelijkheid te onderzoeken om van de in het vervolg op te stellen beleids
plannen ook een populaire versie te maken. Ik bedoel een geschriftje waaruit duidelijk wordt waar
wij mee bezig zijn en waar wij naar toe willen; dit is dan bestemd vooralle Leeuwarder ingezetenen.
In het beleidsplan schrijft het college dat wij moeten streven naar behoud en versterking van de
provinciale centrumfunctie. Wij zijn het daar uitdrukkelijk mee eens. Leeuwarden is in Friesland de
enige stad of plaats die voor die centrumpositie in aanmerking komt. Ook in de nota's over het Noor
den des lands en over de spreiding der rijksdiensten wordt dit erkend. Het vervullen van die centrum
functie is een uitdaging die wij waar moeten maken. Dat vraagt van hef gemeentebestuur een slag
vaardig en ge'inspireerd beleid op vele terreinen. Ik noem maar in willekeurige volgorde: het wonen,
de werkgelegenheid, de sport, de recreatie, de sociale en culturele voorzieningen en de verkeers
verbindingen. Het waar maken van die centrumpositie is echter niet alleen een gemeentelijke taak.
Het provinciaal bestuur zal meer dan tot nu toe oog moeten hebben voor Leeuwarden als de centrum
plaats in Friesland. Hef is immers ook vanuit provinciaal oogpunt bezien van belang dat er in Fries
land zowel in sociaal-cultureel, in medisch-hygiënisch als in economisch opzicht een rijk gescha
keerd stedelijk gebied aanwezig is. In dit verband moet er ook iets gezegd worden over de suburba
nisatie. Mijn fractie stelt zich op het standpunt dat het gemeentebestuur samen met hef provinciaal
bestuur naar mogelijkheden moet zoeken om de suburbanisatie tegen te gaan. Door de suburbanisatie
hebben wij te maken met een ontzettend stuk verspilling in tijd, produkten en ruimte. De dorpen en
de steden verliezen hun karakter. Er komt een onevenwichtigheid in de bevolkingsopbouw, zowel naar
leeftijd als naar bevolkingsgroepen. Door een goed beleid op hef terrein van de ruimtelijke ordening
door de provincie, met daarnaast een gemeentelijk beleid dat hef voor de mensen aantrekkelijk maakt
om in onze stad te wonen, kunnen dorpen en stad beter tof hun recht komen. Ik ben er verheugd over
dat het inwonertal van Leeuwarden na jaren van achteruitgang weer groeit, in januari met 110 en in
februari met 95 inwoners. Ik hoop dat die groei zich voortzet. Overigens wil ik, om misverstanden te
voorkomen, nog wel hef volgende zeggen. Dit jaar is Leeuwarden 540 jaar stad. In 1435 sloten de
dorpen Oldehove, Nijehove en Hoek zich aaneen tot Groot-Leeuwarden. 540 jaar later pleit mijn
fractie niet voor een nieuw Groot-Leeuwarden. Dat wij zouden moeten groeien, zoals in sommige
nota's is gesteld, tof 150.000 inwoners of meer wijzen wij af. Wij kiezen voor het binden van de
natuurlijke bevolkingsaanwas. Ik bedoel hiermee dat onze jonge mensen die in Leeuwarden zijn op
gegroeid en'die hier willen blijven wonen en werken daartoe de kans moeten krijgen.
Ik kom dan meteen bij hef punt van de werkgelegenheid. Dit is op het ogenblik een probleem dat
ons met grote zorg vervult en waar wij dagelijks mee worden geconfronteerd. Onderscheid moet er
gemaakt worden tussen de werkloosheid ten gevolge van de economische situatie en die ten gevolge
van de structuur van de werkgelegenheid in hef Noorden. Met name op het terrein van de werkgele-
genheidssfructuur verwachten wij van het college een actief beleid. De vraag naar arbeidskrachten
moet gevarieerder worden en overeenstemmen met het opleidingsniveau van de beroepsbevolking. Op
hef terrein van de industrievestiging moet er gestreefd worden naar de overplaatsing of vestiging van
complete bedrijven. Hoewel wij hier nog niet zolang geleden met elkaar hebben gesproken over de
spreiding en overplaatsing van rijksdiensten wil ik daar nu nog een aantal opmerkingen over maken.
Ook bij deze spreiding moet het gaan om een integrale overplaatsing van diensten, waarbij hef gaat
om hef creëren van arbeidsplaatsen op verschillende niveaus en voor die groepen mensen die nu nog
steeds worden gedwongen Leeuwarden en Friesland te verlaten zoals al duizenden en duizenden voor
3
hen daartoe gedwongen werden. Dat de werkgelegenheidsproblematiek van het Noorden niet wordt
herkend en erkend bleek afgelopen zaterdag nog eens duidelijk in een Brandpunt-uitzending. Er waren
in de studio wel een aantal boze P.T.T.-vrouwen en een woordvoerder van een P.T.T.-actiegroep aan
wezig. Deze laatste sprak, zo zei hij, in naam van het algemeen belang, maar hij bedoelde het
Hollandse en eigen belang. Daarentegen was niemand aanwezig om de visie van het Noorden op deze
zaak te geven. Hoe hef ook zij, wij verwachten van deze regering dat de gewekte verwachtingen en
gedane toezeggingen worden nagekomen. Wat betreft het vestigen van rijksdiensten en andere kanto
ren in Leeuwarden wil ik nog opmerken dat mijn fractie het noodzakelijk vindt dat er begonnen wordt
met hef maken van een kantorennota. Wij moeten inzicht krijgen in wat er op dit terrein gewenst is,
wat er op niet al te lange termijn te realiseren is en waar kantorenvestiging kan en moet plaats vinden.
Ik kom nu op het terrein van de ruimtelijke ordening. De in het beleidsplan genoemde doelstelling
"hef realiseren van een goed woon-, leef- en werkklimaat" moet worden vervuld. Daarvoor zullen er
bestemmingsplannen moeten komen. Belangrijk is dat deze bestemmingsplannen zo snel mogelijk
gevolgd worden door uitvoeringsplannen. Zowel bij het opstellen van bestemmingsplannen als bij het
opstellen van uitvoeringsplannen moet de bevolking worden betrokken. Dat u bent overgegaan tot het
instellen van contactgroepen ligt helemaal in de lijn die mijn fractie voorstaat. Hoe dit werkt in de
praktijk wachten wij met belangstelling af. De nieuwbouwplannen zullen gebaseerd moeten worden op
de woonwensen van de bevolking. Er moet gestreefd worden naar gedifferentieerde bouw. Bij de uit
breidingsplannen moet zoveel mogelijk uitgegaan worden van de landschappelijke gegevenheden als
beplanting, paden, vaarten, boerderijen enz. Het is verheugend dat in de schil met de uitvoering
begonnen is van een aantal plannen waar al tijden over gesproken is. In de TransvaaIwijk wordt een
begin gemaakt met de verbetering van de woonomgeving. Om Werkmanslust zijn de hekken geplaatst;
daar zal de bouw binnenkort beginnen. Maar in de schil liggen nog vele problemen. Het gebied
Linnaeusstraat is plotseling op ons af gekomen. Ik hoop dat de regering snel in positieve zin zal ant
woorden op hef verzoek door het college gedaan, opdat daar een snelle oplossing van de moeilijk
heden gerealiseerd kan worden. Veel moet er nog gebeuren bij het Oldegalileën, bij het Molenpad
en in de Vegelinwijk. Waar mogelijk moet in deze en in andere oude wijken woning- en wijkverbete-
ring voorop staan. Dit alles in samenwerking met de betrokkenen. Wij verwachten dat het college al
het mogelijke zal doen om de van regeringswege ingestelde regelingen op hef terrein van de stads
vernieuwing van toepassing te brengen op de gebieden in de schil en ook in de binnenstad. Nadat er
jarenlang over de binnenstad gesproken is wordt het nu tijd om er aan het werk te gaan. Ik weet dat
er gewerkt wordt aan bestemmingsplannen. Het bestemmingsplan Achter de Grote Kerk schiet mooi op.
Nu de sloop in dit gebied is begonnen kijken wij met verlangen uit naar de wederopbouw, de renova
tie en de rehabilitatie. Ook voor de omgeving van de Speelmansstraat is men bezig met een bestem
mingsplan. Toch is het niet zo dat wij in de binnenstad moeten wachten op het klaar komen van
bestemmingsplannen. Vele wensen, verlangens en doelstellingen, neergelegd in de structuurnota,
kunnen zonder bestemmingsplan gerealiseerd worden. Mijn fractie vindt dat daarmee een begin moet
worden gemaakt. Voor de goede orde merk ik nog even op dat mijn fractie altijd heeft gezegd en
blijft zeggen dat de parkeergarage aan de Minnemastraat er nooit mag en ook nooit zal komen.
Over het functioneren van het welstandstoezicht en daarmee annex het verlenen van bouwvergun
ningen door het college maakt mijn fractie zich zorgen. Nog steeds zien wij in onze stad bouwwerken
verrijzen die hef stadsbeeld op grove wijze aantasten. Wij realiseren ons dat, wanneer er geen
bestemmingsplan is, de positie waarin b. en w. verkeren dikwijls niet gemakkelijk is. Daarnaast moet
echter opgemerkt worden dat het college van b. en w., met als leidraad de structuurnota voor de
binnenstad, de Bouwverordening zodanig behoort toe te passen dat de bedoelingen neergelegd in de
nota zoveel mogelijk worden gerealiseerd. Op het ogenblik vervullen de ontwikkelingen aan de
Willemskade mijn fractie met zorg. Eventuele afbraak van hef gebouw van de Kamer van Koophandel
zal de zoveelste slag zijn die aan deze monumentale grachtwand wordt toegebracht. Mijn fractie
vindt dan ook dat begonnen moet worden met het opstellen van een bestemmingsplan voor dit gebied.
Over het functioneren van het welstandstoezicht in Friesland en ook in Leeuwarden wordt momenteel
een rapport opgesteld. Dat wacht ik af en bij de volgende begrotingszitting hoop ik daar op terug te
komen
Voor de tot de gemeente Leeuwarden behorende dorpen gaan wij er van uit dat gestreefd moet
worden naar het behoud van hef eigen karakter. Een zekere uitbreiding moet plaats vinden, vooral om
de dorpsbewoners in staat te stellen in het eigen dorp te blijven wonen. Die uitbreiding moet aan
sluiten op de bestaande structuren. Wij zijn blij dat de ontwikkeling van Huizum "it aide doarp" op
een naar o.i. goed spoor is gezet.
Met al deze plannen op het terrein van de ruimtelijke ordening heeft het verkeer in sterke mate
te maken. Wij zijn benieuwd naar de uitkomsten van het verkeers- en vervoersonderzoek. Bij het
