4
haafd kunnen worden maar die uit kunsthistorisch of historisch oogpunt van belang zijn op een goede
plaats, b.v. het Fries Museum, terecht komen.
De heer Heidinga: Mijn fractie vindt het een goed ding dat de overname op deze manier plaats kan
vinden, want daardoor is het behoud van de Synagoge verzekerd. Wij zouden het bijzonder betreurd
hebben wanneer uiteindelijk toch tot afbraak zou zijn besloten. Wij vinden het ook jammer dat u in de
raadsbrief stelt dat het niet mogelijk is dat de diensten voor de kleine Joodse gemeente die er over
gebleven is in het gebouw worden gehouden. Op zichzelf nemen wij aan dat u daarin gelijk hebt, maar
wij zouden het toch wel op prijs stellen dat u dit straks wanneer de restauratieplannen gemaakt worden
zorgvuldig in de gaten houdt. Wat dat betreft sluit ik mij helemaal aan bij de heer Ten Hoeve. Het zou
kunnen gebeuren dat er ergens toch nog een mogelijkheid zou zijn om de diensten daar te houden. Als
dit beslist niet kan dan is mijn fractie er wel op gesteld dat de oplossing die gevonden wordt voor het
houden van de diensten van de Joodse gemeente als het enigszins mogelijk is aanvaard kan worden door
de hele gemeenschap. Ik weet wel dat het in het leven vaak erg moeilijk is om het iedereen naar de zin
te maken; ik heb dat zaterdag ook nog meegemaakt. Wij zouden het in dit geval toch wel bijzonder op
prijs stellen als de wethouder die dit aangaat daar de nodige aandacht aan zou willen schenken. Wij
dachten dat het de voorkeur zou verdienen om, als de diensten niet in dit gebouw of in het gebouw er
vlak naast gehouden kunnen worden, wel naar een mogelijkheid in die buurt te zoeken.
De hear Singelsma: Der is in stik Joadsk libben üt dizze stêd fordwoun nei it eingjen fan de oarloch,
Hwa't lyk as ik syn freonen der hawn hat dy't neist de Sjoel wennen en dy't By de Put wennen wit dot
der nou in stik leechte foar yn't plak kommen is. Ik bin bliid dat de Synagoge foar Ljouwert bihalden
bliuwt. Ik kin der my ek yn fine dat de hear Bonnema de restauraesje foar syn rekken nimt. Allinnich as
ik tink oan it feit dat - de foarige sprekkers hawwe dit ek al sein - der foar dit gebou in bistimming socht
wurdt yn it ramt fan it Sealen Skaaf-kompleks dan tink ik: Fansels kin it kolleezje noch net witte hwat
men hjir krekt mei oan moat, hoe't men it ynpasse moat yn it sintrum dat der untstiet. Dochs soe ik der
foar pleitsje wolle dat it gebou in passende bistimming krijt, dat it net, lit ik sizze, in seal foar fordive-
daesje wurdt, mar dat der in bistimming oan jown wurdt dy't oanslüt by de dingen dy't foarhinne yn de
Synagoge pleats hawn hawwe. It is in toer foar de gemeente om foar al dy greate gebouwen in passende
bistimming to finen; dat jildt foar de Greate Tsjerke, dat jildt ek foar de Synagoge. Mar üt piëteit foar
de Joadske meiboargers dy't wy forlern hawwe yn de oarlochstiid liket it my dochs tapaslik dat der in
bistimming foun wurdt dy't in bytsje yn oerienstimming is mei it eardere Joadske libben.
De heer Rijpma (weth.): Bij de inleidingen die alle betrokkenen gehouden hebben over de Joodse
gemeente binnen de Leeuwarder gemeenschap kan ik mij van harte aansluiten. Het moeilijke punt is het
blijven van de Kleine Sjoel in het gebouw. Wij hebben geprobeerd om dit zo zorgvuldig mogelijk met
betrokkenen te bespreken. Er is uitvoerig en ik dacht ook in een goede sfeer over gesproken. Het leek
ons niet een goede zaak wanneer de overname van dit gebouw al bij voorbaat een belemmering zou kun
nen hebben in de gebruiksmogelijkheden van de toekomst. Er is een keer aan de Culturele Raad gevraagd
om enige aanduiding te geven voor welke doeleinden dit gebouw in Leeuwarden ingepast zou kunnen
worden. Een duidelijke uitspraak van deze raad is niet voorhanden Er zijn wel een aantal indicaties
gegeven. Wij zullen, nu de restauratie voor de deur staat, ons zo snel mogelijk moeten bezinnen over
een betere afbakening van mogelijkheden en wij zullen een richting moeten geven aan die mogelijkheden
Daarbij kan de positie van de Kleine Sjoel uiteraard bekeken worden, maar het leek het college geen
goede zaak om dit van te voren al als een vast element in te calculeren. Dat zou n.l. betekenen dat de
genen die aan het studeren gaan over de mogelijkheden van het gebouw niet de volle vrijheid hebben.
Ik moet er verder bij zeggen dat er tijdens de restauratie ook een oplossing gevonden moet worden voor
het houden van de bijeenkomsten van de Joodse gemeenschap. Zij aanvaarden gaarne de helpende hand
van de gemeente Leeuwarden bij het zoeken naar een waardige plaats waar hun bijeenkomsten voortgezet
kunnen worden. Het is m:j bekend dat het niet op dezelfde plaats blijven voor de een een groter offer
betekent dan voor de ander. In het samenspel dat de Joodse gemeenschap heeft gehad, ook in groter ver
band - zij hebben o.a. ook met Amsterdam van gedachten gewisseld is men toch tot de conclusie ge
komen dat men niet per se moet vasthouden aan het blijven van de Kleine Sjoel. Men gunt de gemeente
de mogelijkheid om in vrijheid over de bestemming van dit gebouw na te denken en daartoe t.z.t. voor
stellen aan de raad te doen.
De heer Bouma is inmiddels ter vergadering gekomen.
De heer Ten Hoeve: In de eerste plaats wii ik zeggen dat ik blij ben met de toezegging van de wet
houder dat deze zaak bekeken kan worden. Ik heb in eerste instantie ook al gezegd dat ik mij kan voor
stellen dat deze kwestie niet in de onderhandelingen is opgenomen. Dat dit nu bekeken kan worden stemt
mij tot tevredenheid. Ik heb nog gevraagd naar de elementen die bij verbouwing mogelijkerwijs vrij zouden
komen, ik hoop dat wij daar in ieder geval ook de nodige zorg aan zullen besteden. (De heer Rijpma
(weth.):i Daar mag u bij voorbaat van uitgaan.)
De hear Singelsma: Ik nim oan dat hwannear't de architekt de opdracht krigen hat - dy hat hy al
krigen - der dochs ek plannen makke wurde foar de restauraesje, net allinnich fan buten mar ek fan
binnen. De datum hwer't it hjir op oankomt is al frij tichteby, dus men sil dochs sa gau mooglik ta in
bislütkomme moatte hwat men mei dit gebou wol. Wy binne der hjir wol ik leauwe noch net üt, it kol
leezje wierskynlik ek net, mar men sil dochs op koarte termyn bisykje moatte in omskreaun plan oan de
architekt foar to lizzen hwer't hy oan foldwaen moat en foar hwa't de restauraesje is. Ik hoopje dat der
op sa koart mooglike termyn in plan komt.
De heer Rijpma (weth.): De restauratie op zich is nog een moeilijk object. Wij hebben de toezegging,
zoals die in het raadsvoorstel is neergelegd, van de Joodse gemeente gekregen een paar dagen voordat
de termijn afliep die Sociale Zaken aan het beschikbaar gestelde krediet had gesteld. De achtergrond
van het krediet is geen bouwkundige achtergrond, het is "Fingerspitzengefuhlwat uiteindelijk bij
Sociale Zaken als bedrag genoemd is. Het zou wel eens kunnen zijn dat, wanneer de plannen op tafel
komen, er heel andere bedragen te voorschijn komen. Alleen, wij hopen in staat te zijn het herstel van
dit gebouw zo te faseren dat de op dit moment beschikbaar gestelde gelden in ieder geval kunnen dienen
voor het veilig stellen van, laat ik het zo zeggen, de mantel van het gebouw. Dat betekent dat er voor
de inrichting - hoe dat allemaal gedaan moet worden - waarschijnlijk nog iets meer tijd over blijft dan
de tijd die in de raadsbrief gesuggereerd wordt. Zekerheid daaromtrent hebben wij echter niet, maar wij
hebben in een zeer snelle beslissingscyclus moeten besluiten om op deze wijze te gaan handelen. Wij
komen heus nog wel met nadere voorstellen in de raad terug.
De Voorzitter: Wij zullen bij de uitvoering van het besluit rekening houden met de discussie die in
de raad is gevoerd.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel van b. en w.
Punt 8 (bijlage no. 202).
De Voorzitter: In de'vorige vergadering is besloten dit punt tot vandaag aan te houden.
De heer Geerts: Ik heb de vorige keer gevraagd om, in verband met de consequenties die zitten aan
het tracé van de basisweg en de aansluiting daarvan op het oosttangent, dit punt aan te houden tot na
de behandeling in de Commissie Ruimtelijke Ordening. Ik kan u meedelen dat deze behandeling in de
Commissie Ruimtelijke Ordening zodanig duidelijk was dat onze fractie akkoord gaat met het voorstel.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel van b. en w.
Punt 9 (bijlage no. 211).
De heer Heidinga: Ik zal mij hier niet tegen verzetten, maar deze kwestie ligt mij bijzonder slecht,
dat zal ik u wel vertellen. Deze man heeft eigenlijk wederrechtelijk gemeentegrond in bezit genomen,,
heeft daarop een loods gesticht, is toen door de gemeente op de vingers getikt en nu is de gemeente wel
zogoed om deze kwestie een beetje fatsoenlijk op te lossen. Gezien de bedrijvigheid in dat bedrijf - er
is nogal een aardig aantal werknemers werkzaam - zal men de grond wel nodig hebben. Maar de manier
waarop dit gebeurd is stuit mij behoorlijk tegen de borst. Ik wil u ook wel zeggen dat in de tijd waarin
ik het genoegen heb gehad om raadslid te zijn wij enige van dergelijke gevallen gehad hebben die ons
later zuur opgebroken zijn. Ik hoop dan ook van ganser harte dat onze rechtsgeleerden dit contract
waterdicht hebben gemaakt, maar volledig vertrouwen doe ik het niet.
De heer Rijpma (weth.): Ik dacht dat het een constatering was van de heer Heidinga.
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel van b. en w.
