"goed" gekwalificeerd. In de toelichting staat ook dat onder het kopje "Stedebouwkundige en architec
tonische waarden" in het structuurplan staat: "diverse minder fraaie straatwanden waar nieuwbouw of
beplanting beeldbepalend kan zijn" en dat op kaart 1 de St. Jacobsstraatgevelwand als zodanig is ge
kenmerkt. Er wordt dan vergeten te vermelden dat op die zelfde kaart 1 de Grote Hoogstraat staat ver
meld als "herstel historische straatwand urgent". Zo kan ik nog wel even doorgaan met hef uitdiepen
van dit eenzijdig gebabbel dat dan waarschijnlijk gepresenteerd wordt onder de noemer "filosofie" of
iets dergelijks. Het is gewoon rommel die misschien wel leuk is te presenteren aan allerlei belangstel
lenden, maar die bij een beleidsafweging zoals wij hier verondersteld worden te doen van generlei
waarde is. Bovendien "vergeet" de architect dat er ook nog zoiets als historische waarden bestaan, n.l.
1 .4: "handhaving historische gevelwanden" en 1.5: "handhaving van de karakteristieke terpbebouwing;
niet passende bebouwing in overeenstemming hiermee". Als wij dan allemaal weten dat de Grote Hoog
straat zo'n beetje de oudste straat van Leeuwarden is en dat althans de bebouwing waar het hier om
gaat op de oorspronkelijke terpen van Nijep.hove staat dan valt die dus zonder meer onder het scherp
en keihard geformuleerde richtdoel: "handhaving karakteristieke terpbebouwing". Er is nergens in de
stukken, op een paar foto's na, een inventarisatie te vinden per pand. De foto's die ter inzage lagen
zijn inderdaad schrikbarend. Volgens mij bewijzen die alleen maar het ontzettend slechte beheer dat
de respectieve eigenaren in de loop der jaren t.a.v. die panden hebben gevoerd. Er is n.l. helemaal
niets aan gedaan. De heer De Jong heeft iets gezegd over noodzakelijk onderhoud maar er is in de loop
der tijd helemaal niets aan die panden gedaan, integendeel, er zijn moedwillige vernielingen gepleegd.
In de tijd dat ik nog aan de St. Jacobsstraat woonde heb ik dat zelf kunnen constateren. Ik heb de po
litie gebeld, maar die kon er op dat moment natuurlijk niets aan doen. Er werd naar mijn stellige in
druk planmatig in die gebouwen vernield; dat is deze zomer gebeurd. (De heer De Vries (weth.): Dat
kan ook wel zonder plan.) Ja, maar het gebeurde naar wat ik gezien heb duidelijk onder leiding.
(Stem: Door de Dienst Stadsontwikkeling?) (De Voorzitter: Niet meer interrumperen.) Ja, het duurt al
lang genoeg
Iets over de parkeergarage. Ik geloof dat die parkeergarage met 44 plaatsen aan het einde van een
lus inderdaad wel snel vol zal lopen. Er zal daardoor ook behoefte gekweekt worden, want men weet
dan dat er parkeergelegenheid is aan het einde van de lus, dus probeert men het maar. Als die garage
vol is moet men weer terug. Een argument extra om maar te zeggen: Zie je wel, er is behoefte, er
moet meer parkeergelegenheid in die omgeving komen.
Dan de grondprijs. Er lag een advies ter inzage van de afdeling Financiën waarin gesteld werd dat
huns inziens de grondprijs van ƒ50,resp. 108,per m2 (als je de sloop er bij rekent) voor dit
hoogwaardige binnenstadsgebied te laag is; zij adviseren een bedrag dat aanmerkelijk hoger is, ik
meen 90,per m2, exclusief sloop. Het enorme tekort dat de gemeente over houdt t.o.v. de boek
waarde, n.l. plm. 3 ton, blijft ongedekt en wordt ten laste gebracht van de een of andere risicoreserve;
dat krijgen wij er dus niet uit. Aan de andere kant berekenen wij toch een voor dit gebied betrekkelijk
lage grondprijs.
Dan een heel vreemd punt. Als wij grond verkopen voor nieuwbouwplannen dan is het gebruikelijk
dat er uitgewerkte bouwtekeningen aanwezig zijn. Wat er hier ter inzage lag was alleen maar een 6-
tal schetsmatige tekeningen waarvan sommige ook nog de naam "suggestie" droegen. Zelfs de wethou
der versprak of vergiste zich in de Commissie Ruimtelijke Ordening min of meer omdat hij dacht dat dit
ging over een voorlopige aanbieding aan de raad. Achteraf is dit gecorrigeerd, want dit is wel dege
lijk een definitieve verkoop van dit terrein zonder dat er uitgewerkte bouwplannen aanwezig zijn. Er
kan achteraf, op basis van deze suggesties, altijd nog gezegd worden: Ja, dat gevelwandje hadden
wij zo gedacht, maar het blijkt duurder uit te komen en wij doen het nu toch maar anders. Dan hebben
wij geen been om op t'e staan als gemeente. Bovendien zijn er in de maquettes die in de krant hebben
gestaan ook nog allerlei verschillen in suggesties voor dakvormen en gevels. Er is hierover dus geen en
kele duidelijkheid. Ik ben het met de heer Geerts eens als hij spreekt over een onverantwoorde beslis
sing als wij die vanavond zouden nemen - ik dacht tenminste dat ik hem zo goed begrepen heb - en
over een onzorgvuldige voorbereiding. Dit waren nog maar een paar van mijn bezwaren; als je dieper
in de zaak duikt dan zijn er nog legio opmerkingen te maken.
Wij hebben in de raad de behandeling gehad van de Vijzelstraat, wij hebben de Nieuweburen ge
had, nu hebben wij de behandeling van de St. Jacobsstraat en omgeving. Elke keer is er hetzelfde ar
chitectenbureau bij betrokken. Elke keer wordt er met ontzettend veel omhaal van woorden bereikt dat
de bestaande bebouwing wordt afgebroken zonder dat er ook maar enige inventarisatie van waarden,
historische, stedebouwkundige of architectonische waarden, wordt gepleegd. Als deze aanpak illustra
tief wordt voor de binnenstad dan kunnen wij volgens mij de binnenstad beter omdopen in Bonnemastad,
want als wij op deze manier onze binnenstadsvernieuwing aan gaan pakken dan zijn wij wel heel erg
op de verkeerde weg.
11
Ik heb mijn opmerkingen in een motie, of een voorstel als u wilt, vastgelegd. Ik zal de motie
even voorlezen:
"De raad van de gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op 4 oktober 1976, overwegende a.
het voorstel als gedaan en gemotiveerd bij raadsbrief, bijlage no. 326, om in totaal 622 m2 grond met
daarop 6 panden gelegen aan de St. Jacobsstraat en de Grote Hoogstraat te verkopen aan de B.V.
Bouwonderneming Noord-Nederland, b. dat er hierbij op meerdere punten sprake is van strijdigheid
met de inhoud van het door de raad vastgestelde structuurplan binnenstad, c. dat er geen sprake is van
een grondige beoordeling per betrokken pand van de huidige bebouwing op historische, stedebouwkun
dige en architectonische waarden, d. dat er kennelijk nog geen uitgewerkte herbouwplannen voor dit
gebied bestaan doch slechts een suggestie in de vorm van een 6-tal schetstekeningene. dat de prijs
per m2 waarop de totale voorgestelde verkoopprijs van 76.419,is gebaseerd voor een dergelijk
gebied in de stadskern rijkelijk aan de lage kant is, mede in aanmerking genomen het tekort van 3 ton
t.o.v. de huidige boekwaarde dat ten laste van de gemeente blijft, besluit: het voorstel als vervat in de
raadsbrief, bijlage no. 326, aan te houden tot nadat aan het gestelde in de overwegingen b. t.e.m. e.
is tegemoet gekomen."
Deze motie is mede-ondertekend door mijn fractiegenoot De Greef en al aan de andere fracties
uitgereikt.
De hear Singelsma: Der binne al hiel hwat wurden sein oer it bouplan foar de St. Jacobsstrjitte,
optimistyske luden en foaral pessimistyske lüden. Foaral fan it pessimistyske lud fan de fraksjefoarsitter
fan Axies kin men yn mannich opsjoch sizze: Dêr hat hy net ungelyk oan. Yn it algemien kin ik sizze
dat projektüntwikkelers by my ek gjin husfreonen binne, hwant men jowt yn'e regel in stik foech ut
hannen dêr't men letter eins nea mear fet op krije kin. En it fait my ek op dat wy, as wy dit spul for-
keapje, eins to min gryp hawwe op hwat der komt. De bouplannen sa't dy der lizze binne eins hwat un-
folslein en dy binne net genóch utwurke. Oan'e oare kant seit men: Hwat dêr nou leit is in gribus fan
hwat loaze gevels oan de Greate Heechstrjitte, hwat moat men der mei. It riedsbrief hat it oer "beeld-
volgende bebouwing" en ik nim oan, sjoen de kwaliteit fan de architekt, dat dat ek ynhaldt dat dy
oanslut by de bisteande bibouwing, yn elts gefal dat hy bouwurken makket dy't net oan it byld fan de
strjitte öfbreuk dwaen sille. Jo wege dizze dingen óf, jo sizze: Moatte wy noch langer utstelle of
moatte wy nou dochs in kear los en bisykje hjir in ynsidintele bibouwing to krijen? Tafalstreffers,
wurdt der sein. Ja, wy kinne fansels wol wachtsje oant wy alles bisjoen hawwe, mar dan bin ik bang
dat it forfal noch wer hurder giet en by einsluten haw ik dochs nei oerliz mei de lju dy't my advisearje
by mysels tocht: Dochs mar dwaen. Hoewol, der sit noch in twadde kant oan en dat is de iepenbierens
fan dit gebiet. It is in rare saek fansels as in partikulier eins bislut oer it al of net iepenbier wezen fan
dit gebiet. "Voetgangersgebied, geen openbare weg in de zin van de Wegenwet" stiet der. Ik soe it
krekt omkeare wol Ie, ik soe sizze: It is in fuotgongersgebiet yn it foarste plak yn de sin fan de Wegen-
wet en it foech ta it sluten birêst óteinliks by it gemeentebistjur. Ik tocht dat, as wy it sa diene, wy
seker wiene fan in optimale iepenbierens fan it gebiet. As ik dus de dingen dy't ik sein haw noch ris
oereidzje dan leau ik dochs: Wy binne hjir al hiel fier yn sé, wy hawwe der wit hoe faek oer praet,
wy witte hwa't it bout, hwa't de architekt is, ik leau wy moatte hwat bitrouwen hawwe dat it yn oer
liz mei us stêdsuntwikkelers ta in goed resultaet komt, mar ik soe der wol op oanstean wol Ie dat de
iepenbierens yn optimale foarm hanthavene bliuwt.
De heer Knol: Uit de woorden van de heer Geerts hebt u al op kunnen maken dat binnen onze
fractie genuanceerd wordt gedacht over dit voorstel. Wel is het zo dat nagenoeg de hele fractie be
zwaren heeft tegen het voorstel zoals het er nu ligt. Bij een analyse van deze bezwaren bleek echter
dat deze grofweg in twee soorten konden worden ingedeeld, enerzijds de principiële bezwaren die al
door de heer Geerts naar voren zijn gebracht en anderzijds de bezwaren die betrekking hebben op de
voorwaarden van deze grondtransactie
Mijn fractiegenoten die min of meer voorwaardelijke bezwaren hebben gaan hierbij af op de uit
komst van de discussie in de raad van 22 april 1974 toen hetzelfde gebiedje aan de orde was. Kortweg
kan deze uitkomst als volgt worden geformuleerd: Projectontwikkelingsmaatschappij akkoord, gemeng
de bebouwing woningen/winkels akkoord, geen afbraak plegen, tijdige informatie zodat de raad in al
le vrijheid en zonder enige haastdwang kan beslissen. Hiervan uitgaande zien wij dan ook dit voorstel
als een terreinverkenning waarbij wijzigingen en/of aanvullingen mogelijk zijn.
Dan wil ik nu wat nader ingaan op de inhoud van het raadsvoorstel. Ik heb tot nu toe alleen ge
sproken over bezwaren, maar als u daaruit de conclusie zou trekken dat de bebouwing van het gebied
St. Jacobsstraat-Gouverneursplein ons niet na aan het hart ligt dan is dat niet terecht. Juist omdat het
zo belangrijk is voor de hele binnenstad dat dit gebiedje wordt herbouwd zijn wij extra kritisch en
