IQllb
ligt natuurlijk in de lijn dat men, wanneer men in die situatie voorschotten verstrekt, de nodige voor
zichtigheid moet betrachten om te voorkomen dat malafide figuren van deze situatie misbruik maken.
Een andere zaak die is aangesneden is die van de sociale controleurs. Ik vrees dat er bij de heer
Jansma een misverstand is ontstaan op grond van voorgaand overleg dat in de raad heeft plaats gevon
den als hij zegt dat hij meent dat deze mensen er alleen zijn voor begeleiding. Deze functionarissen
zijn wel degelijk. (De hear Jansma: Ik stelde it oarsom, ik haw net sein dat ik tocht dat dy mins-
ken oansteld waerden foar bigelieding, mar fan bipaelde side waerd dat forkundige. Ik haw dat doe
tsjinsprutsen, ik haw sein dat it utslutend om dizze taek gyng. Ik woe graech witte oft ik it by it rjoch-
te ein hie.) Dan is er geen enkel misverstand. Het gaat n.l. wel degelijk om onderzoekambtenaren met
bijzondere opdrachten die ingeschakeld worden op een moment dat een bijstandmaatschappelijk wer
ker van de G.S.D. vrij nauwkeurig aanvoelt dat de cliënt in kwestie de gemeenschap op een bepaal
de wijze om de tuin heeft geleid. Wanneer vaststaat dat een cliënt fraudeert krijgen deze ambtenaren
met bijzondere onderzoekopdrachten de zaak in handen om die verder uit te diepen. Deze mensen heb
ben opsporingsbevoegdheid, zij kunnen proces-verbaal opmaken en dit proces-verbaal gaat rechtstreeks
naar de officier van justitie. Aan de hand van de totaalsituatie waarin een dergelijke handeling is ge
pleegd, aan de hand van de situatie waarin het betrokken gezin zich bevindt, wordt in overleg met
de officier van justitie nagegaan of er een strafvervolging plaats vindt dan wel dat de zaak wordt ge
seponeerd. Het is jammer te moeten constateren dat dit in de praktijk nodig is. Ik wil er nog nadruk
kelijk op wijzen dat niet alleen werknemers maar ook werkgevers in dit spel meespelen. Wanneer het
gaat om zaken van ernstige aard dan is het de officier van justitie die de laatste stem heeft in de be
slissing of er al dan niet een strafvervolging zal plaats vinden.
De heer De Boer: T.a.v. de vraag m.b.t. de integratie van de subafdeling Algemeen Maatschappe
lijk Werk in het geheel van de afdeling I.M.Z. zou ik graag het volgende op willen merken. In het
kader van de reorganisatie van de dienst spelen een aantal aspecten mee. Eén van die aspecten is dat
er door een goed gericht studiefaciliteitenbeleid een hoge mate van deskundigheid is bij de buiten
dienst in zijn totaliteit; je kunt op dit moment zeggen dat 60% van de medewerkers daar een hogere
opleiding heeft gevolgd op het terrein van de sociale dienstverlening of daarvoor studerende is. Dat
is landelijk gezien zeker een cijfer waar wij trots op kunnen zijn. Dat impliceert dat - het is vroeger
anders geweest - het niet meer rechtvaardig zou zijn om bepaalde immateriële problemen sec toe te
vertrouwen aan een aantal mensen met een h.b.o.-opleiding terwijl een aantal andere mensen die die
opleiding ook gehad hebben daar af moeten blijven. Bovendien is er ook een wat ander zicht op de
totale sociale dienstverlening gekomen. Ik mag wat dat betreft dan even citeren uit het rapport „Ge
meentelijke sociale dienstverlening in ontwikkeling"; u weet dat dat in overleg met Divosa, rijk enz.
samengesteld is, ook het particulier initiatief is daarbij betrokken geweest. Daarin wordt duidelijk ge
steld: De kernfunctie van de sociale dienst is het z.g. bijstandsmaatschappelijk werk. Dat bijstands-
maatschappelijk werk kan je splitsen in 4 elementen, ik wil ze graag alle 4 noemen: financiële hulp
vragen van individuen individualiserend benaderen, behandelen en tot een oplossing brengen binnen
mogelijkheid van de wet, de cliënt tijdens en na procedure van aanvraag, behandeling en uitkering
begeleiden en bij het daarvoor te verrichten onderzoek en op te stellen advies alert zijn op en in ze
kere mate actief zoeken naar psycho-sociale of sociale problematiek die met de financiële hulpvraag
samenhangt, de cliënt op zijn verzoek behulpzaam zijn bij de definiëring daarvan en bij het toegang
krijgen tot daarop gerichte hulpverlening verwijzen en bemiddelen, aldus een aanzet geven tot een
proces dat leidt tot grotere zelfstandigheid van de cliënt. Wel, ik meen te mogen stellen dat de func
tie van het A.M.W. in de zin zoals het bij een sociale dienst hoort hierin ruimschoots is begrepen. Ik
kom net van de Flevohof rijden waar wij een vervolg-conferentie hebben gehad op dit rapport; ik had
al vermoed dat deze vraag zou komen en ik heb het bij alle 18 collega's daar ter plekke nog nage-
vraagd, maar men onderschrijft in al die gemeenten inderdaad volledig ook de volgende zin in het
rapport: „Het bovenstaande betekent dat het niet zinvol is, zelfs onjuist is, het onderscheid tussen fi
nanciële hulpverlening en immateriële hulpverlening m.n. organisatorisch te handhaven." Dus het is
een achterhaald principe om bij een goed bezette sociale dienst wat medewerkersbestand en opleiding
betreft nog uit te gaan van dat specifieke onderscheid; de cliënt is ondeelbaar, je kunt niet één stuk
je laten behandelen door een ambtenaar t.a.v. de financiële kant en een ander stukje betreffende de
immateriële kant de volgende dag laten behandelen door iemand anders, de situatie is zo dat dat ge-
integreerd kan gebeuren. Die besprekingen zijn geweest en die hebben geleid tot het besluit om de
afdeling A.M.W. te integreren, zelfs zodanig dat medewerkers in functies die daar in een wat leiding
gevend kader zijn graag ook daarvoor in aanmerking zouden willen komen. Dus wat dat betreft is er
binnen de dienst een grote mate van eensgezindheid. Dit over de organisatorische kwestie.
Mevr. Visser heeft het even gehad over het takenpakket en de financiële begeleiding. Ik heb al-
*12?
tijd begrepen dat een specifieke financiële begeleiding van cliënten eigenlijk nauwelijks aan bod is
geweest in het verleden. Wel is er sprake van geweest en is er nog steeds sprake van dat een aantal
betalingen die een cliënt aan een derde moet doen - ik denk m.n. aan huurders en woningbouwcorpo
raties - ter wille van de cliënt maar ook ter wille van degene aan wie betaald moet worden recht
streeks worden gedaan door de dienst. Dat is met ingang van 1 januari a.s. een bijzonder moeilijke
zaak door de invoering van de z.g. all in-norm; daarbij vervalt de component huur in het bijstands
bedrag. De Sociale Dienst weet straks wat dat betreft nergens meer van, elke cliënt krijgt een totaal
bedrag uitgekeerd waar dus geen aparte componenten meer in zitten. Het is dus ontzettend moeilijk
om die rechtstreekse betalingen te verrichten. Bovendien zit er nog een ander element aan, n.l. dat
het de vraag is of het een goede hulpverlening is wanneer je zo maar op verzoek van de cliënt deze
dienstverlening betracht. Ik heb straks al gezegd dat er gestreefd moet worden naar een proces dat
leidt tot grotere zelfstandigheid van de cliënt en wanneer je de cliënt alle werk uit handen neemt dan
is het de vraag of je op de goede weg bent. Wij zijn bezig - dat kan dan voor mevr. Visser een zorg
minder zijn - met een bepaalde selectie. Ik kan u zeggen dat wij de gevallen waar wij bij betrokken
zijn in het kader van schuldsanering van huren en alles wat dies meer zij ondanks de grote hoeveel
heid werk die dit voor de dienst betekent bij ons zullen houden. Het gaat er dus straks alleen om dat
wij in eerste instantie niet meer zorg dragen voor rechtstreekse doorbetalingen als cliënten op andere
terreinen voor zover ons bekend geen schulden meer maken. Zo gauw op een gegeven ogenblik de zaak
ontspoort ontstaat er een nieuwe situatie en die situatie zal besproken worden in een nader gesprek
tussen de Volkscredietbank, de G.S.D. en een afvaardiging van de Federatie van Woningbouwcorpo
raties. Ik kan u in ieder geval wel verzekeren dat de cliënt voor zover het de dienst betreft niet de
dupe zal zijn van welke maatregel dan ook.
Het idee van een incassobureau is inderdaad in de Commissie voor de Sociale Dienst geopperd
omdat een aantal gemeenten dat instituut hanteren, het is een gedachte geweest maar daar is verder
geen enkele realisatie aan gegeven.
T.a.v. de strafsancties is het zo dat het een duidelijke zaak is - het is ook in de wet begrepen -
dat wanneer men op een gegeven ogenblik bepaalde dingen nalaat of fraude pleegt een strafsanctie
op de uitkering gepleegd wordt. Die strafsanctie wordt niet bepaald door de dienst; de dienst consta
teert een aantal feiten, die feiten worden voorgelegd aan de W.W.V.-commissie waarin vertegenwoor
digd zijn de gemeente, de vakbeweging, het Ministerie van Sociale Zaken en het gewestelijk arbeids
bureau en die commissie geeft een advies omtrent de strafsanctie die toegepast zou moeten worden en
legt dat advies voor aan b. en w. Het is logisch dat iemand het daar niet mee eens kan zijn, maar dit
is een kwestie van wetgeving, ik heb niet de indruk dat de gemeente de W.W.V. op eigen houtje kan
veranderen. Het is wel zo dat niemand kan bepalen met welk minimum iemand op een gegeven ogen
blik rond kan komen, dat verschilt heel erg. Er zijn mensen in de samenleving die met 10.000,in
de maand niet rond kunnen komen, anderen kunnen het op een gegeven moment wel met 1.000,
Wat dat betreft heb je heel merkwaardige situaties.
De Voorzitter: Ik neem aan dat mevr. Visser na deze duidelijke antwoorden geen behoefte meer
heeft aan een tweede instantie. Als zij nog bepaalde detailvragen heeft dan zal zij die stellig willen
stellen in de Commissie voor de Sociale Dienst waar zij lid van is. Als ik die conclusie kan trekken
dan is het experiment in ieder geval geslaagd.
Mevr. Visser-van den Bos: Ik heb nog een heel korte opmerking. Ik vind dat wij zeker over 3 maan
den geïnformeerd moeten worden - dat mag best in de commissie als wij maar geïnformeerd worden -
hoe hef nu werkelijk verloopt. Ik ben er wat betreft het probleem van de huren, gas en licht en dat
soort zaken nog niet zo gerust op als de directeur blijkbaar is. Ik hoop nu maar dat de directeur gelijk
krijgt, want ik wil niets liever, maar ik wil dat toch wel op korte termijn weten. (De Voorzitter: Dat
is toch duidelijk een zaak van de commissie waarin u zelf zitting hebt.) Het is een principe-kwestie.
Men meent - dat heb ik speciaal genoteerd - dat het erg moeilijk wordt om die zaken te doen en dan
als tweede dat hef bovendien de vraag is of hef een goede hulpverlening is. Voor mij is het de vraag
of de hulpverlening noodzakelijk is en dan is het feit dat het moeilijk is een tweede zaak.
