10
De motie was dus overbodig.) Eigenlijk wel, maar nu blijkt dat dat niet het geval is. Het is nu eind 1977
en na 3 jaar is er op het gebied van verkeersmaatregelen in de binnenstad eigenlijk bitter weinig ge
beurd, dat ben ik volledig met de heer Ten Hoeve eens. Ik ben erg blij dat de P.v.d.A.-fractie met deze
motie komt, wij zullen die van harte ondersteunen.
De hear Singelsma: Folie nije eleminten kin ik net tafoegje oan hwat hjir sein is(De hear
Ten Brug (weth.): Dat is jou lot.) Dat is yndied myn lot. Ik bin bliid dat der altyd sokke trefIke sprek-
kers foar my binne fan fraksjes dy't it sa goed sjogge. Ik bigjin mei myn wurdearring ut to sprekken foar
it rapport, hwant oars is it ek wer net goed fansels. Der wurdt jo daliks mar skerp bier tape, as jo hwat
forjitte dan is it net goed. Ik fyn it in prachtich plan, ik hoopje dat it sa ütfierd wurdt.
As der op lytse puntsjes dan hwat krityk is dan mei dat wêze dat dy bollen dêr't de hear Miedema
it oer hawn hat jo sa stadichoan de kiel uthingje, it kin neat skele hwer't jo komme, jo sjogge oeral
dy selde bollen, bollen en noch ris bollen. Ik soe sizze, der binne ek noch wol oare mooglikheden om
in sfearfolle forljochting oan to bringen, ik tink oan de Kelders dêr't in folie esthetysker en moaijer
forljochting oanbrocht is. In twadde punt is dit. Yn de kommisje dy't hjir oer to kedizen hat is de "luifel"
wer op it aljemint kommen. Nou, ik fyn it in ünding moat ik sizze; dy dingen hearre thus yn it strjitte-
byld fan de 16e en de 17e ieu, mar dy hearre net by de gevels dy't dêr yn de foarige ieu delset binne.
It soe skoof en skande wêze as it gesicht op de gevels forlern gean soe troch fan dy greate smoarge
"luifels"; dat mei dan yn Drachten wol aerdich wêze, dy stikken hout boppe jou holle, mar dy passé
hjir perfoarst net. (De hear Heidinga: Hoe moat dat nou as dy beammen straks great wurde?) Ja, de
beammen is myn tredde punt. Dêr is, tinkt my, in hwat ryklik heech bidrach foar opfierd op de bigrea-
ting. Ik haw yn de Kommisje Romtlike Oardering al sein: 25 beammen - linebeammen passé dêr it béste
- foar in ton liket my in forrekkening; rounom yn de gemeente plantsje wy beammen foar 1 .000,
yn it Aldlan foar 300, der sit blykber hwat fariaesje yn, mar 4.000,foar in beam liket my
hwat oan de hege kant. Der binne beammen yn soarten fansels, der binne Iósjefersprïkjes en der binne
beammen dy't bisjen lije kinne, hjir moatte beammen komme dy't bisjen lije kinne, dus fan in flink
formaet, oars wurde se wer troch de boargerij meinommen. Dan it gefal fan de balusters, dy passé
fansels ek net yn it strjittebyld fan de foarige ieu, mar hjir krije se in nuttige funksje en se kinne op't
heden wer prachtich yn foarm getten wurde, dat is wol yn oarder, ik bin der ek foar dat dy dingen der
wer komme.
Dan komt eins it klapstik fan de feiling, mei ik wol sizze, de moty. Wy rinne yn Ljouwert net
foarop op it mêd fan de gebieten dêr't men kuijerje kin, it is hwat eufemistysk sein "wy rinne net foar-
op", it bitsjut oerset dat wy efteroan komme. (De hear Heidinga: Och heden né.) Is it net sa? (De hear
Heidinga: Wy hawwe al lang de Easterstrjitte en it Naauw.) Doe't ik sa'n jonge wie hienen wy dy al.
Mar goed, it soe de muoite wurdich wêze dat wy nou mei faesje dit gebiet makken sa't it op papier
stiet. Ik bin it mei de hear Ten Hoeve iens, de buter moat nou mar ris jild jilde. Ik wit net hokker bi-
swieren it kolleezje hat, dat sil ik graech ófwachtsje foar't ik dêr in oardiel oer utsprek, mar sa op it
earste gesicht soe ik sizze: Litte wy dit yn ien kear utfiere. Ik nim lykwols oan dat it kolleezje swiere
motiven hat om to sizzen: Jonges, litte wy dit efkes op in sêft sin sette. Ik wol graech it antwurd fan it
kolleezje ófwachtsje foar't ik siz: Hjir stean ik efter of hjir stean ik net efter. (De Foarsitter: Dat is in
wiis stanpunt.) (De hear Ten Brug (weth.): Dat fait op.) (Laitsjen)
De heer De Beer is inmiddels ter vergadering gekomen.
De heer Rijpma (weth.): Ik ben blij dat het plan dat door onze mensen gemaakt is in het algemeen
uw instemming kan hebben. Er zit - dat moet ik toegeven - een foutje in de begroting wat betreft de
bomen. Er is een ton aan deze fase toegerekend terwijl maar een gedeelte van dit bedrag daaraan had
behoren te worden toegerekend omdat de bomen die aan de andere kant t.z.t. zullen moeten worden ge
plant ter vervanging van de bomen die er nu staan er ook in zitten. Ik zou de raad willen vragen om het
krediet niet te wijzigen, want datgene wat wij hier overhouden wordt automatisch overgeheveld naar
de volgende fase. Deze begroting is wat onder druk klaar gekomen omdat het aan de orde stellen van de
eerste fase een speciale bedoeling had en die bedoeling is de volgende. Zo nu en dan hoor je eens iets
over allerlei potten die er in Den Haag zijn en die meer of minder geld bevatten. De pot van C.R.M.
voor de restauraties is leeg, u hebt echter gemerkt dat de pot voor bovenwijkse voorzieningen nog niet
leeg was en dat betekende dat wij op korte termijn moesten inspelen op die pot om het wijkpark Huizum
van de grond te krijgen en er is ons telefonisch meegedeeld dat onze aanvraag gehonoreerd zal worden.
Nu kan ik u niet zo positief zeggen dat er nog meer niet-lege potten zijn, maar het zou niet onmoge
lijk zijn. En om te kunnen profiteren van een pot die in 1 977 nog niet leeg is hebben wij gemeend om
dit plan, eerste fase, aan u te moeten voorleggen, want er moet een plan zijn dat door de raad is goed
11
gekeurd; bovendien moeten de belanghebbenden - dat zijn in dit geval duidelijk de middenstanders die
aan de Nieuwestad zitten - hun akkoord met dit plan vermelden, zij moeten zelfs bereid zijn om op
een bepaalde wijze aan de realisering bij te dragen; wanneer dat niet het geval is, wanneer er proce
dures zijn van welke aard dan ook, dan wordt dit plan niet voor één van de potten voorgedragen en dat
zou betekenen dat wij het wel kunnen realiseren maar dan helemaal "op eigen manneboet", dan komt er
dus geen subsidie op dit moment, dan komt niet alleen dit plan op de tocht te staan, maar dan moeten
wij maar afwachten of er het volgend jaar voldoende geld is om dan onze totale aanvraag te honoreren.
Ik moet er ook het volgende nog aan toevoegen. Gebleken is dat verkeersbesluiten die mede ingegeven
worden door andere overwegingen dan verkeerstechnische onderhevig zijn aan de Arob-procedure. De ge
meente Leiden die een proef wilde nemen met het functioneren van de binnenstad zonder dat er een
door de raad aanvaard en zonder dat er een aan een inspraakprocedure onderworpen verkeerscirculatie
plan aan ten grondslag lag moest alle maatregelen die er op dat gebied genomen waren ongedaan maken.
Dat betekent dus ook dat, als wij het volledige plan in procedure brengen en er een aantal mensen zijn
die in moeilijkheden komen en van de Arob-procedure gebruik maken, dan waarschijnlijk de voorzitter
van de Raad van State zal oordelen dat de belangen van de gemeente niet zo dringend zijn dat de uit
spraak van de raad niet kan worden afgewacht en dat met het verzoek om schorsing zal worden inge
stemd. Om dit te voorkomen is het, dacht ik, verstandig om het verkeerscirculatieplan dat op 14 de
cember a.s. aan b. en w. zal worden aangeboden af te wachten en daardoor in de eerste maanden van
1978 te beschikken over alle gegevens die wij nodig hebben om tot invoering van lussen te kunnen ko
men zonder dat wij de kans lopen om op de Arob stuk te lopen. Dit is dus een heel pragmatische bena
dering maar het is een pragmatische benadering vanuit dezelfde filosofie als de heer Ten Hoeve heeft
die zegt: Wanneer gebeurt er nu eens wat? Om te voorkomen dat er weer niets gebeurt is dit deelplan
naar voren gekomen. De riolering ligt er in, technisch kunnen wij volgend jaar het plan uitvoeren. Als
er procedures komen kunnen wij het niet uitvoeren, waarschijnlijk niet uitvoeren met subsidie en waar
schijnlijk niet uitvoeren zonder subsidie. Daarom doe ik een klemmend beroep op de raad om, hoewel
de heer Ten Hoeve principieel gelijk heeft, toch op dit moment van dat gelijk af te zien om in ieder
geval zeker te stellen dat in mei 1978 begonnen wordt met de inrichting van een belangrijk stuk stads
gebied van Leeuwarden.
Nog een paar opmerkingen over de inhoud van het plan. De meeste opmerkingen zijn gemaakt over
de verlichting. Dat is een zorgenkind. Ik heb al geprobeerd om via een gesprek in de Commissie Monu
mentenzorg, m.n. naar aanleiding van de verlichting op het Jacobijnerkerkhofop dat punt verder te
komen dan wij op dit moment eigenlijk zijn. Ook in die commissie is over en weer gepraat over de ver
lichting, maar tot een andere visie dan "die bollen zijn toch wel verlichtingsornamenten die er voor in
aanmerking komen" is men niet gekomen; er is ook over andere mogelijkheden gepraat maar er is eigen
lijk niet uit gekomen dat er een duidelijk alternatief zou zijn. Ik ben er ook niet happy mee dat er maar
één ornament in dit gebied zou komen, maar tot dusver heeft mij geen ander advies bereikt dan dat dit
van de bestaande ornamenten op dit moment toch wel de beste zou zijn. De kwikverlichting geeft in ie
der geval al een behoorlijke lichtsterkte en hij wordt afgedempt, heeft men mij verteld, door een ande
re lichtbron waardoor de onaangenaamheid, de schelheid van het kwiklicht weggenomen wordt, even
tueel aanzienlijk wordt verminderd. Op dit moment is er dus nog geen ander ornament "in the picture"
dan een soort bol met gedempt licht, als ik het zo mag zeggen.
Er is wat gediscussieerd over de luifels. Wij hebben aan de dienst gevraagd - daarbij is ook de man
van Monumentenzorg van de rijksdienst betrokken - ons een advies te geven over de vraag of er wel of
niet luifels moeten komen. Er komen aanvragen voor luifels en om die niet zonder meer ad hoe af te
wijzen of toe te staan hebben wij aan een viertal mensen gevraagd te proberen een wijs advies te voor
schijn te brengen. Dat advies gaat zeker niet in de richting van één aaneengesloten luifel van dezelfde
breedte of met hier en daar een vertanding, dit wordt zeker genuanceerder benaderd. Ik zou graag het
rapport afwachten, zolang het rapport er niet is wordt er zeker geen toestemming gegeven aan welke
middenstander daar dan ook om alvast met een luifel te beginnen, hoewel er al wel gedurende een half
jaar een aanvraag voor een luifel ligt. Het spijt mij voor deze man, maar onze commissie is nog niet tot
een advies gekomen, niet omdat zij er geen tijd aan heeft besteed maar gewoon omdat de discussie van
dezelfde orde is als hier in de raad, het moet voorzichtig gebeuren. Aan de andere kant is het verkeerd
om het onder alle omstandigheden te weigeren. Ik hoop dat het rapport snel komt, dan zullen wij dat ook
bespreken in de commissie die zich daarvoor het beste leent.
Uit pragmatische overwegingen hoop ik dat de heer Ten Hoeve bereid zal zijn om zijn motie in te
trekken.
De heer Ten Hoeve: Om maar meteen met dat laatste punt te beginnen, die bereidheid heb ik niet
want ik vind dat de wethouder een verkeerde argumentatie heeft gebruikt en waarschijnlijk ook de motie
