24
dan durven ze niet eens het minimaalste risico te nemen. Laf vind ik dat gewoon, politiek gesproken dan.
(De heer Ten Brug (weth.): Hoe zat het dan bij u m.b.t. de parkeergarage met dat risico?) Wij zijn
principieel tegen de parkeergarage op die plaats. Dat is heel iets anders dan te zeggen: Principieel
voor stadsverwarming, maar risico dragen wij niet. Als u die verschillen niet ziet(De heer
Ten Brug (weth.): Nee.) Daarom hebben wij ook, om het niet nog moeilijker te maken, tegen de
motie gestemd die inhield dat er gedurende 20 jaar gas geleverd moet worden. Nu zeggen alle 3
fractievoorzitters: Wij waren er wel voor, maar ja, helaas. (De heer Bijkersma: Dat is nietwaar.)
U heeft gelijk, u was er niet voor. (De hear Miedema: Wie ik der wol foar?) (De hear Jansma: Ik wie
der ek net foar.) O.k. in ieder geval is het zo: Wie de schoen past trekke hem aan. Donderdagavond
kreeg ik raadsstukken met argumenten waarin stond dat het wel door gaat en vrijdagavond laat kreeg
ik een raadsstuk waarin stond dat het niet door gaat met allerlei interpretatieverschillen over tele
foontjes en weet ik wat allemaal. Vanavond vinden wij een zo te zien degelijk stuk op onze tafel
dat nieuw licht op de zaak werpt of althans nieuwe interpretaties aangeeft. Bij de hele besluitvor
ming m.b.t. de stadsverwarming zijn nu zo langzamerhand een stuk of drie, vier interpretaties. Nou,
ik weiger gewoon om op zo'n manier, met deze informatie, over zo'n belangrijk punt een beslissing
te nemen; de andere fracties kunnen dit kennelijk wel. Ik vind het een belachelijke zaak dat het
zo gepresenteerd wordt. Ik wil er verder inhoudelijk niet meer op ingaan. Ik kom met een motie, als
ik die kan vinden. Ik kan het papier waar ik de motie op geschreven heb zo gauw niet vinden, maar
het komt er op neer dat wij voorstellen de beslissing drie weken uit te stellen, zodat wij behoorlijk de
interpretaties, de standpunten en de informatie kunnen afwegen. U komt dan met het argument: Volgende
week moeten de bouwopdrachten de deur uit. U maakt mij niet wijs dat een verwarming of een schoor
steentje aanleggen in een woning zo ingrijpend is dat onder voorbehoud die opdrachten volgende
week de deur niet uit kunnen. En dan wordt er ook nog gezegd: Wij vinden het zo jammer. Nou, en
als je dan niet voor een motie stemt zodat je over drie weken goed kunt afwegen, dan stelt het ook
helemaal niets voor.
De heer Eijgelaar (weth.): Het zal, denk ik, wel niet de laatste keer zijn dat er in deze raad
over stadsverwarming zal worden gesproken. Zeker niet als blijkt dat stadsverwarming tot energiebe
sparing zal leiden en dat het zonder verlies - dus met een sluitende begroting - mogelijk is. Vanavond
zal de raad echter moeten besluiten of aanleg en exploitatie van stadsverwarming in Camminghaburen,
zoals dat nu aan de orde is, doorgang moet vinden en dus gerealiseerd kan en zal worden. Ik zeg na
drukkelijk: het stadsverwarmingsproject zoals dat thans aan de orde is. Ik meen dat wij de raad uit
voerig hebben geïnformeerd over de gang van zaken nadat de raad het principebesluit heeft genomen
m.b.t. stadsverwarming in Camminghaburen. Zopas is er een brief binnengekomen van de N.E.O.M.
De raad heeft daarvan kennis kunnen nemen en heeft kunnen lezen dat dr. Jochems onze mededelingen
in de raadsbrief niet geheel juist acht. Hij laat de raad weten welke toezegging de N.E.O.M. exact
kan en wil doen. Uit de reacties van de raad blijkt dat deze brief niet tot andere conclusies leidt
bij de raadsleden, met uitzondering van de heer Van der Wal, dan uit onze laatste raadsbrief over
deze zaak naar voren zijn gekomen. De heer Buising zegt dat de fractie van de P.v.d.A. het betreurt
dat een project als dit, dat ongetwijfeld tot energiebesparing aanleiding gegeven zou hebben, niet
door kan gaan omdat niet volledig aan de gestelde voorwaarden is voldaan en dat - ik heb het ook
al opgemerkt - de laatste brief van de N.E.O.M. daarin geen verandering brengt. Hij vraagt: Zijn
er nu ook andere mogelijkheden om tot energiebesparing te komen, kan de isolatie van de woningen
ook versneld worden aangepakt, om te beginnen b.v. in Camminghaburen? Is het dan ook mogelijk
om daar gelden van de N.E.O.M. voor te gebruiken? Op deze laatste vraag kan ik geen antwoord
geven, maar ik dacht dat het op dit moment niet mogelijk was. Wij zullen echter ongetwijfeld in het
kader van de isolatie van woningen die tot besparing van energie kan leiden alle mogelijke bronnen
aanboren, in ieder geval alle wegen proberen te bewandelen die ons in staat stellen om toch tot de
gewenste besparing van energie te komen. Voor dit gebied ziet de heer Buising het stadsverwarmings
project dan ook niet meer zitten en hij zegt: Bekijk het eens in een latere fase voor het volgende
nieuwbouwplan voor woningen. De heer Miedema zegt ook: Op dit moment en op deze manier moet
stadsverwarming niet, maar volg wel de ontwikkeling op dit gebied zodat je bij bent bij het volgen
de uitbreidingsplan. Hij vindt ook dat er te veel onzekerheden zijn die eerst opgelost moeten worden
wi I len wij tot een enigszins verantwoorde besluitvorming komen. Daarvoor ontbreekt ons volgens de
heer Miedema de tijd en dat is toch wel een punt dat niet onderschat mag worden. De heer Van der
Wal praat daar vrij gemakkelijk over en zegt: Je maakt rnij niet wijs dat die drie weken vertraging
zo'n invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van dat gebied. Daarover verschil ik duidelijk met
hem van mening. Bovendien is het helemaal niet zeker dat deze zaak binnen drie weken afgerond
kan worden. Maar ook drie weken betekenen in de ontwikkeling van dit gebied waarschijnlijk veel
25
meer dan de heer Van der Wal op dit moment vermoedt.
De heer Miedema heeft gevraagd: Wanneer kan met de aanleg van een normaal aardgasnet wor
den begonnen in Camminghaburen? Door de directie van Frigas is meegedeeld dat dat in ieder geval
tijdig kan gebeuren. Wanneer exact tot aanbesteding kan worden overgegaan kan ik niet zeggen.
Dit kan in ieder geval wel tijdig gebeuren, zodanig dat de woningbouw in dat gebied door de aanleg
van aardgas zeer beslist niet behoeft te worden vertraagd.
De heer Bijkersma heeft gevraagd: Kan dit niet een proefproject worden voor woningisolatie? Je
vraagt je dan natuurlijk wel af of dit alleen in Camminghaburen moet. Je zou het dan eigenlijk in
een veel breder kader moeten plaatsen. Wat exact mogelijk is voor één gebied kan ik niet zeggen,
maar het is wel zo dat er ook van overheidswege duidelijk gewerkt wordt aan - ik heb het hier in de
raad wel eens vaker gezegd - een nationaal isolatieplan. Wij hopen dat dat spoedig komt, zodat wij
ook weten wat er op dit gebied mogelijk is.
Ik heb al gezegd dat de heer Van der Wal kennelijk minder zwaar tilt - dat blijkt ook uit wat hij
gezegd heeft - aan uitstel. Hij ziet het allemaal niet meer zo zitten, hij vindt het maar een rare boel,
eerst wel, dan weer niet en dan weer een brief. Hij weigert op deze manier een beslissing te nemen.
Ik dacht dat het voor de meeste raadsleden erg moeilijk is om een beslissing te nemen. Juist omdat
de twijfel overheerst bij het overgrote deel van de raad en ook bij het college, menen wij te moeten
persisteren bij dit voorstel.
De heer P.D. van der Wal: Ik zou minder zwaar tillen aan uitstel! Volgens mij tilt de wethouder
- ik vind dit veel ernstiger - veel minder zwaar aan een goede besluitvormingsprocedure in de gemeen
teraad. Wij worden als gemeentebestuur geacht in het weekend drie brieven op hun waarde te kunnen
schatten en te kunnen beoordelen, om het dan toch maar niet door te laten gaan. U tilt wel erg licht
aan de besluitvormingskracht van een gemeentebestuur. Dan til ik liever wat minder zwaar aan drie
weken uitstel van Camminghaburen. Voorde rest: krokodi I letranen, allemaal. Eerst de grote blilz
maken met stadsverwarming in Camminghaburen en vervolgens zeggen: Och, wat jammer, kunnen
wij nu niet isoleren! Dat kon anders ook wel natuurlijk. Alleen maar krokodiIletranen. (De heer Ten
Brug (weth.)Wie maakt die krokodillen?) Kom met inhoudelijke kritiek,, graag, maar niet met die
flauwe opmerkingen.
De heer Bijkersma: Ik wil er verder niet meer over discussiëren. Toch wil ik nog graag iets via
u, mijnheer de voorzitter, tegen de heer Van der Wal zeggen. Hij heeft zonet gezegd: Dat is poli
tieke lafheid. De heer Van der Wal verwart politieke lafheid dan misschien met realisme. Hier wil
ik het bij laten.
De Voorzitter: Ik stel voor de discussies te beëindigen. Ik wil van mijn kant nog wel zeggen dat
ik de heer Bijkersma erg erkentelijk ben voor de woorden die hij aan ons adres en aan dat van onze
medewerkers heeft gericht. Ik wil van deze gelegenheid ook graag gebruik maken - de heer Miedema
wees er al op - om aan te geven hoe belangrijk men dit probleem van de zijde van het ministerie vond.
Inderdaad zitten de heer Jochems van de directie van de N.E.O.M. en dr. de Jong van het Ministerie
van Economische Zaken op de tribune. Zij hebben dus de discussies gevolgd. Ik stel er prijs op om
mee te delen dat wij op een bijzonder prettige wijze - alles moest "in a hurry" - hebben kunnen
overleggen met Economische Zaken en met de N.E.O.M. Naar mijn mening zijn wij uiteindelijk toch
met duidelijke verklaringen bij de raad gekomen. Dit wilde ik nog graag zeggen.
Er ligt een motie van de heer Van der Wal. Hij heeft die zopas aangekondigd en die luidt:
"De raad der gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op 3 april 1978, besluit, gelezen de
nagekomen informatie, het voorstel over stadsverwarming 3 weken aan te houden."
Ik stel voor om bij handopsteken over deze motie te stemmen.
De motie van de heren Van der Wal en De Greef wordt bij handopsteken verworpen met 32 te
gen 2 stemmen.
De Voorzitter: Verlangt iemand stemming over het voorstel dat het college heeft gedaan in bij
lage no. 123a?
Z.h.st. wordt besloten overeenkomstig het voorstel van b. en w. met aantekening dat de heren
M.H.G. de Greef en P.D. van der Wal wensen te worden geacht tegen te hebben gestemd.
