30
De aangekondigde verlaging van de zeg maar inflatoire stijging van de uitkeringen uit het Ge
meentefonds met maar liefst 1,4% baart de nodige zorg. Daardoor zullen ook de door de gemeente
te verrichten financiële overdrachten in de maatschappelijk gevoelige sfeer in de beschouwingen
moeten kunnen worden betrokken. Voorop dient te staan dat de minder bedeelde groepen in onze
gemeenten zoveel als mogelijk is dienen te worden ontzien, echter zonder de premisse dat bepaal
de groepen per definitie zouden kunnen worden uitgezonderd. Onze fractie zal zich niet schuldig
maken aan Don Quichotterie, in die zin dat de mate van heiligheid recht evenredig is aan de ge
produceerde hoeveelheid stemgeluid. Iets wat buiten deze raad nog weieens is aangekaart. Het
maatschappelijk welzijn laat zich naar onze opvatting alleen begrijpen als in financieel opzicht
aan het samen wel wezen de randvoorwaarden van het samen verantwoordelijk zijn wordt verbonden.
De waardigheid van een mens laat zich niet in geld meten.
In het kader van de groeipoolstatusregeling valt te noteren dat Leeuwarden thans het halve ta
rief deelachtig is geworden. Dat is niet voldoende. Wij zijn een volwassen provinciehoofdstad en
niet valt in te zien waarom ergens tussen servet en tafellaken aan Leeuwarden een financieel plaatsje
is toegedacht. In de ogen van sommige Haagse regenten en ambtenaren schijnt boven Zwolle nog
steeds iedereen op klompen te lopen. Leeuwarden dient met kracht te blijven streven naar volledige
erkenning als structureel probleemgebied in de zin van de Wet op de Investeringsrekening èn naar een
zodanige financiële instroom vanuit Den Haag dat de hiermee samenhangende voorzieningen finan
cieel kunnen worden gerealiseerd. Roeien zonder riemen is nu eenmaal een volstrekt onvruchtbare
bezigheid. In dat verband een opmerking naar aanleiding van hetgeen de heer Buising heeft gezegd
over de Ruimtelijke Ordeningstoeslag. Dat zou inderdaad als wisselgeld kunnen worden gebruikt in
discussies met Den Haag. Voor een goed begrip, de Ruimtelijke Ordeningstoeslag is niet meer dan
een premie voor zeg maar ontruiming van de zogenaamde congestiegebieden, ruwweg de Randstad
en de Veluwe. De problemen, samenhangende met de spreiding van rijksdiensten, duiden erop dat
volledige bedrijfsverplaatsing over het algemeen toch al op geweldige problemen zal stuiten. Boven
dien wordt de premie, en dat wordt nog wel eens vergeten, alleen verleend naarmate er sprake is van
een verplaatsing en niet naarmate er sprake is van een uitbreiding. Van het effect van de Ruimte
lijke Ordeningstoeslag hoeven wij ook geen overspannen verwachtingen te hebben. Juist wel van
de Bijzondere Regionale Toeslag, die ook van toepassing is in een nog niet genoemde gemeente, Oost-
Stellingwerf, waar de problemen groot zijn maar nog niet zo groot als hier in Leeuwarden.
Het niveau van de gemeentelijke heffingen en retributies verdient ook enige aandacht. Som
migen zijn van opvatting dat tarieven op dit punt in principe van zodanige hoogte moeten zijn dat
van een volledige kostendekking kan worden gesproken. Mijn fractie deelt die opvatting bepaald
niet. Een dergelijk inrichten van tarieven van voor de hand liggende overheidsdiensten werkt deni
vellerend en drukt met name op de schouders van die categorie die als laagst betaald wordt aange
merkt. Aan voorstellen in die richting zullen wij onze stem onthouden. Ten overvloede, structurele
verhogingen die trendmatig van karakter zijn hebben onze instemming.
De landelijk aangekondigde bezuiniging op onderwijs van 160.000.000,zal ook Leeuwar
den treffen. Een daarmee helaas samenhangend probleem is dat de prioriteitenselectie derhalve nog
meer zal moeten worden verfijnd. Mijn fractie vraagt zich af of en zo ja hoe dat precies in de finan
ciële plannen moet worden ingepast.
Bij vorige gelegenheden heeft onze fractie gevraagd om een alles omvattende subsidieverorde
ning. Ik constateer nu dat toezeggingen zijn gedaan, zonder dat tot op heden de belofte werd inge
lost. In dit verband wil ik enige aandrang op het college uitoefenen. Wij kunnen ons niet aan de
indruk onttrekken dat te veel gemeenschapsgelden worden aangewend op een wijze die zich te na
drukkelijk aan controle door de gemeente en dus door de raad onttrekken. Met beschimmelde bevoog
ding heeft dit niets uitstaande. De realiteit gebiedt dat op maatschappelijke verschijnselen en maat
schappelijke behoeften ook maatschappelijke controle mogelijk moet zijn. Niet is noodzakelijk dat
op ieder subsidieobject een waarnemer d la Cambuur wordt geplaatst, maar voorkomen zou moeten
worden dat subsidiabelen een te lichtvaardig gebruik maken van sociale contributies. Nadere voor
stellen wachten wij graag af. Voor zover die materie niet in rijksregelingen is vastgelegd, zouden
wij bovendien de inkomensoverdrachten in de gerichte welzijnssfeer graag in de subsidieverordening
opgenomen zien. Het verdient in onze ogen aanbeveling deze materie op zeer korte termijn aan de
orde te stel len
Tot slot: de artikel 12-periode ligt al weer enige jaren achter ons. De volgende artikel 12-perio-
de ligt vooralsnog achter comfortabel verre horizonten. Van uitstel zal inderdaad afstel komen, zo
lang toekomstige begrotingen hetzelfde evenwicht blijven vertonen als de begroting 1979. Dat een
curatele in de zin van artikel 12-perioden toch sporen nalaat die duiden op een bevestiging van de
plateau-theorie van Peacock en Wiseman, blijkt uit het feit dat in het tarief van de onroerend-goed-
31
belasting nog immer het bewuste tientje is opgenomen. Ook hier geldt het aloude adagium dat oude
belastingen beter zijn dan nieuwe, met name als vaststaat dat met dezelfde inspanning een beter re
sultaat verkrijgbaar was geweest. Hetzelfde zou wellicht, parafraserend, kunnen worden gezegd van
hef te hoop lopen tegen een aardgasprijsverhoging van 5 cent per kubieke meter, onder gelijktijdig
verzwijgen van het feit dat het gaat om een gefaseerde verhoging die over meerdere jaren zal wor
den uitgesmeerd.
Het beleidsplan voor 1979 overziendè, zou je met een knipoog naar Multatuli kunnen zeggen
dat de vreugde niet is in hef snijden van de padi zonder meer, maar juist in het snijden van de padi
die wij zelf planten. Afgewacht moet worden tot welke hoogte de geplante padi zal opkomen. Me
de om die reden hulde aan het ambtenarencorps. Alle cijfermatige exercitie in ogenschouw genomen,
moet het een geweldig karwei zijn geweest. Wij verzoeken het college onze dank op dit punt aan
hen over te brengen
De behandeling van de begroting tot nu toe geeft wat de financiële kant betreft geen aanlei
ding van de kant van mijn fractie een groot aantal moties in het vooruitzicht te stellen.
De heren De Jong en Schaafsma hebben inmiddels de vergadering verlaten.
De Voorzitter: Kan de raad ermee instemmen dat wij vanavond om acht uur de vergadering voort
zetten?
De Raad stemt hiermee in.
De Voorzitter schorst, om 17.25 uur, de vergadering.
