reiding van de gemeente zo groot blijft, zullen wij ook op deze ongewenste situatie blijven terugko
men, evenals op het punt van de openbaarheid van bestuur. Wellicht ook voortvloeiende uit de hier
voor omschreven mentaliteit, is de grote weerstand bij het dagelijks bestuur van de gemeente tegen
een grotere mate van openbaarheid gebaseerd. Onterecht en onzes inziens een duidelijke vorm van
koudwatervrees. In het nabije verleden werden door een krappe raadsmeerderheid en tegen de zin van
met name de voorzitter van de raad enige stappen gezet in de richting van een optimale openbaarheid
van bestuur. Na een aantal jaren ervaring hiermee, kan toch worden vastgesteld dat de destijds door
de tegenstanders geschetste praktisch onwerkbare situatie zich bepaald niet heeft voorgedaan, inte
gendeel. Daarom vinden wij nu de tijd gekomen om weer enKele stappen in de richting van een gro
tere openheid te bepleiten. Het besturen van de gemeente moet worden weggetrokken uit de sfeer van
geheimzinnigheid en gewichtigdoenerij en voor de bewoners van Leeuwarden en hun raadsleden inzich
telijk en toegankelijk worden gemaakt. Daartoe bepleiten wij dat alle commissies als regel openbaar
vergaderen en dat toegang tot de Leeskamer voor alle burgers wordt gegeven. Echt geheime of vertrou
welijke stukken moeten dan maar ergens anders ter inzage worden gelegd. Dat de Leeskamer onlangs
op slot zat, is natuurlijk helemaal uit den boze. In het kader van de te verbeteren relaties met het pu
bliek, bepleiten wij op korte termijn het inrichten van een gemeentelijk informatiecentrum op een ge
schikte plaats in of vlakbij het stadhuis. Ook zijn wij voor het wederom uitgeven van een gemeente
lijk tijdschrift, in de geest van het verdwenen "Uw Leeuwarden", een blad waarin naast actuele ont
wikkelingen ook aandacht geschonken kan worden aan de manier waarop bepaalde besluiten tot stand
komen en welke belangen daarbij aan de orde zijn gekomen, om op die manier de geïnteresseerde bur
ger te informeren over de besluitvormingsprocessen in de gemeenteraad. Anderzijds kan het blad ook
dienen als discussieplatform voor individuen, groeperingen en politieke partijen.
Vergaderingen van het college van b. en w. zouden desgewenst ook voor raadsleden toegankelijk
moeten zijn. Voor inwoners van de gemeente zou de mogelijkheid geschapen moeten worden voor of na
de raads- of commissievergaderingen hun vragen of problemen aan de orde te stellen. Wij zullen deze
indeeën ook zeker inbrengen in de Commissie Een goede raad, hoewel wij vrezen dat in het huidige
tempo van werken deze commissie niet voor 1984 tot resultaten zal komen. Dan kan het allemaal wel
eens te laat zijn, zoals u weet. (De heer Ten Brug (weth.): Bent u dan de Big Brother Als je het
een beetje reëel bekijkt, dan komen daar wel andere figuren voor in aanmerking.
Onze fractie is verheugd over de duidelijke stellingname van u, mijnheer de voorzitter, ten op
zichte van de toekomstige plannen voor de reorganisatie van de politie. U bent ertegen dat er een
soort regionale politie komt en u bent voor gemeentepolitie. Op dat punt zijn wij het dan een keer
geheel met elkaar eens. Waar wij het niet mee eens zijn, is dat de burgemeester, in feite een door
de Kroon benoemde ambtenaar, hoofd van de politie blijft en in de eerste plaats verantwoording ver
schuldigd is aan de minister van Binnenlandse Zaken en pas in tweede instantie - en dan nog alleen op
verzoek - aan de gemeenteraad. Wij realiseren ons dat dit geen gemeentelijke aangelegenheid is, maar
desondanks willen wij het hier wel ter sprake brengen. De taken van de politie, te weten ordehandha
ving, opsporing en bestrijding van de criminaliteit en hulp- en dienstverlening, zijn door de samenle
ving gedelegeerd aan de politie. En juist die samenleving zai dan ook richting moeten geven aan en
controle moeten kunnen uitoefenen op het beleid van de politie. Hieruit vloeit dan ook logisch voort
dat de plaatselijk gekozen volksvertegenwoordiging - de gemeenteraad - aan het hoofd van de gemeen
tepolitie zal moeten staan. De raad of raadscommissie zal verregaand betrokken moeten zijn bij de be
leidsvoorbereiding van de politie. De raad zal moeten aangeven of hij meer prioriteit geeft aan het
surveilleren in de woonwijken of in het centrum van de stad of dat er hogere prioriteit moet worden
gegeven aan het opsporen van milieucriminaliteit of aan het opsporen van kleine verkeersovertredin
gen, om maar een paar voorbeelden te noemen.
Een politie die haar eigen beleid bepaalt is een ongewenste zaak in een toch al niet zo democra
tische samenleving. Daarom dringen wij er ook sterk op aan de Commissie Openbare Orde op korte ter
mijn openbaar te maken, voor zover hierdoor geen individuele personen worden benadeeld of opspo
ringstaken in het gedrang komen. Als een stap in de goede richting beoordelen wij de toezegging van
de burgemeester dat er een beleidsnota over de recherche op stapel staat. In het afgelopen jaar zijn
er twee demonstraties geweest, waarvoor geen vergunning was aangevraagd en tot tweemaal toe is om
verschillende reden de zaak geëscaleerd. Een gedegen onderzoek naar het waarom van die escalaties
juichen wij zeer toe. Het gaat er in dit geval niet om of men zich achter de intentie van de demon
straties kan scharen - overigens hebben wij hiermee volstrekt geen moeite -, maar hoe de politie rea
geert op een onaangekondigde demonstratie. Wij nemen aan dat geen van beide partijen uit was op
een rel, maar toch gebeurde dat. Hoe kan dat, wat ging er fout, waar was de leiding? Op de beant
woording van deze vragen, die wij ook reeds schriftelijk hebben gesteld, wachten wij nog steeds. (De
Voorzitter: De leiding zat in de parkeergarage.) Terwijl het boven uit de hand liep.
1 - N» ~~1WMMFfow?foi
19
De heer Miedema zegt in zijn algemene beschouwing het volstrekt onaanvaardbaar te vinden dat
kleine groepen democratisch genomen besluiten bestrijden. Ik vind dat eerlijk gezegd een beetje een
kortzichtige opstelling. Men kan een parallel trekken naar bij voorbeeld de actiegroep Het kloppend
hart in het begin van de jaren zeventig. Die groep werd destijds door de CDA-fractie en anderen ver
ketterd vanwege het feit dat men straten bezette, kraakacties en fietsdemonstraties organiseerde enz.
Dat was ook een ageren tegen op democratische wijze genomen besluiten. (De hear Miedema: Ik freegje
my of ast my wol goed bigrepen hast, mar ik kom der yn twadde ynstansje wol op werom.) Daarom ver
meld ik het ook nu, want in tweede instantie spreek ik weer na de heer Miedema, dus dan kan hij er
niet op reageren. Toen zijn ook op democratische wijze genomen besluiten bestreden, die later door
de democratische organen zijn herzien. Kijk maar naar de recente maatregelen die in de binnenstad
zijn genomen. (De heer Ten Brug (weth.): Dat is nog geen oorzakelijk verband.) Ik kan mij ook nog
herinneren dat de fractievoorzitter van de grootste fractie destijds hele stukken uit die actieverklarin
gen heeft voorgelezen en zelfs Het kloppend hart daarbij met name genoemd heeft. Ik bedoel de heer
Vellenga. (De heer Ten Brug (weth.): Ik heb het erover dat er nog geen oorzakelijk verband is tussen
die andere besluiten en de acties.) Ik zie dat oorzakelijk verband wel degelijk, maar goed. (De heer
Ten Brug (weth.): Ja, dat snap ik wel.)
Wij achten het een positieve ontwikkeling dat er voor steeds meer terreinen van het gemeentebe
stuur beleidsnota s worden opgesteld. Hierdoor kdn het mogelijk worden dat de invloed van de gemeen
teraad op het beleid wordt versterkt en betere toetsingsmogelijkheden beschikbaar komen om de plan
nen uit het ambtelijk apparaat te beoordelen. Toch schuilt er een groot gevaar in het vaststellen van
allerlei beleidsplannen voor de diverse deelgebieden, zonder dat de samenhang duidelijk herkenbaar
blijft. Omdat onvermijdelijk de beleidsbesluiten op de diverse deelgebieden elkaar overlappen en be
ïnvloeden, dienen zij gedegen op elkaar te worden afgestemd om te voorkomen dat zij met elkaar in
tegenspraak zijn. Het gevolg daarvan is dat de ambtenaren op grond van hun specifieke deskundigheid
of persoonlijke visie naar eigen goeddunken keuzes kunnen maken. De beleidsuitspraken van de raad
zijn immers niet eenduidig, maar soms zelfs tegenstrijdig. Het duidelijkst komt dit in onze gemeente
tot uiting op het terrein van de ruimtelijke ordening. Op dit terrein bestaan een groot aantal beleids
nota's en plannen die maar al te vaak met elkaar in strijd zijn, waardoor het altijd wel mogelijk is
voor de ingewijde dat eruit te pikken wat in zijn kraam te pas komt. Het is naar onze mening dan ook
hoog tijd dat er een grotere samenhang op dit terrein wordt geschapen door middel van een gemeente
lijk structuurplan. Bij de begrotingsbehandeling van het vorig jaar hebben wij de noodzaak hiertoe
uitgebreid gemotiveerd. Van de zijde van het college en de andere raadsfracties werden die argumen
ten nauwelijks bestreden. Toch stemde men vrijwel unaniem tegen ons voorstel b. en w. opdracht te
geven te onderzoeken binnen welke grenzen, op welke manier en op welke termijn het onzes inziens
onontbeerlijke structuurplan tot stand zou moeten komen. Voor ons een onbegrijpelijke houding van
deze raad. Men kiest kennelijk voor de voortzetting van een ad hoc-beleid, juist op een gebied dat
zo belangrijk is voor de gemeentelijke ontwikkeling en waar de gemeentelijke autonomie tenminste
nog iets voorstelt. Dat is ook de reden waarom wij dit punt wederom hebben geclaimd. Het is ons on
dertussen echter duidelijk geworden dat bij de andere raadsfracties de oordeelsvorming over deze be
langrijke zaak nog allerminst van de grond is gekomen, zodat het niet zinvol lijkt deze keer weer met
een dergelijk voorstel te komen. Wij blijven er echter bij dat het een onbegrijpelijke en onverantwoor
delijke houding van de raadsmeerderheid is. (De Voorzitter: trekt het punt dus nu in?) Ja, dat hebt
u goed begrepen.
Op het ogenblik is er een ambtelijke groep bezig de nieuwe locatie voor de woonwijken nó Cam-
minghaburen te onderzoeken, zonder dat de raad de uitgangspunten heeft vastgesteld. Er is bij voor
beeld geen uitspraak gedaan over de vraag of wij wel door moeten gaan met dergelijke grote monocul
turen als Camminghaburen, Hemrik of Groene Ster te creëren. Ook is niet een uitspraak gedaan over
de vraag of het niet beter is tot een grotere vermenging van de functies wonen, werken en recreëren
te komen, om daarmee de ongewenste toename van de verkeersbewegingen fundamenteel tegen te gaan.
Dergelijke beleidsuitspraken horen thuis in een door de raad vast te stellen structuurplan, maar ja, dat
interesseert deze raad kennelijk niet veel.
Gelukkig zijn er op het gebied van de ruimtelijke ordening ook wel enige positieve ontwikkelin
gen te constateren. Afgezien van de wanordelijke verkeerssituatie rond de parkeerkelder - wij hadden
hiervoor al ernstig gewaarschuwd en betere oplossingen aan de hand gedaan die helaas niet zijn over
genomen - en ondanks het feit dat nog niet alle verkeersmaatregelen zijn uitgevoerd en de kinderziek
tes die hier en daar te voorschijn komen, kan toch wel worden gesteld dat het verblijf in de Leeuwar
der binnenstad voor de voetganger en de fietser bijna letterlijk een verademing is geworden. Zelfs de
grootste pessimisten zullen moeten toegeven dat de door hen voorspelde chaos is uitgebleven. Het is
alleen jammer dat het hun wel is gelukt deze grote verbetering van het leefklimaat in de binnenstad
.7.' ES - i ts.
