12
het ding te geven, maar de constructie is dermate stevig dat je daarbij alleen je eigen tenen zeer doet.
Vanuit die teleurstelling proberen dan enkelen het slot van de kast te forceren om het inwendige zoda
nig te veranderen dat het spel altijd in hun voordeel zal uitvallen. Het gevaar bestaat dat het publiek
deze kwaadaardige voornemens niet doorziet en dat deze teleurgestelden, die zich onveranderlijk idea
listen noemen, de boel kortsluiten. In het ergste geval branden dan de zekeringen door en gaan alle
lichtjes uit. Zou het toch lukken, zonder de boel totaal te vernielen, dan is het spel verder niet meer
interessant. Het publiek wordt in dat laatste geval ten minste één keer per jaar gedwongen rond de ge
fraudeerde flipperkast gezet en moet dan verplicht zeggen dat dit het volmaakte spel is. Omdat de han
den aan de knoppen geen doel meer hebben, moet één daarvan worden geheven en wordt de andere
hand gevuld met zaken die een ander, die dat volmaakte spel nog niet bezit, moeten overtuigen.
Ook een andere oplossing is mogelijk. In Oost-Groningen woont een goochemerd, die zijn eigen
flipperkast wil. Bovendien wil hij een kast met uitsluitend een flipper aan de linkerkant, zodat rechts
buiten spel staat. Dat kan niet worden getolereerd, want daarmee jaag je rechts op de kast en daar
door wordt het zicht op het spel geblokkeerd. (Gelach) Hij wil tevens de munten, die hij erin stopt,
er zelf weer uit kunnen halen. Dat is dan wel tegen zijn principe van "weg met het kapitaal", maar
ook die slogan is aan slijtage onderhevig, omdat velen van die ploeg dit stilzwijgend hebben vertaald
tot "op weg met het kapitaal", als ze met de caravan of met de boot of naar de wintersport onderweg
zijn.
Het Noorden heeft het afgelopen jaar gespeeld, het Noorden heeft verloren. De prijzen zijn op
gehaald en door ons diep te bukken vinden wij misschien nog wat achtergelaten kleingeld. Wij hadden
ons de start van de jaren tachtig voor Leeuwarden iets rooskleuriger voorgesteld. De hoop op een ver
steviging van de universitaire vestiging is vrijwel vervlogen en wij blijven zitten met een faculteit der
vage wetenschappen. Onder deze groep studenten zit een potentiële groep "kortsluiters"zoals ik die
zonet heb beschreven. Het plaatselijk gezag reageert op deze figuren met een wat pijnlijk aandoende
onbeholpenheid. Slaat en spuit men bij het vliegveld dit ongeregeld van de weg, omdat men daar,
naar men zegt, onvoorbereid was op die happening, bij de opening van de parkeergarage staat men
lijdelijk toe te kijken hoe hetzelfde spul daar de zaak staat te verzieken. Die opening is daarmee de
trieste etalage geworden van een stadsbestuur, dat kennelijk door de politieke verhoudingen in de
raad gedwongen wordt om zich te laten maltraiteren door politiek links extremen, die deze maatschap
pij wel kunnen vreten, maar er ondertussen wel van vreten. Elke stad krijgt het bestuur dat het ver
dient en ik moet met enig leedvermaak constateren dat op 21 november het stadsbestuur van Leeuwar
den bij de opening van de parkeerkelder tot een recorddiepte is gezonken. Je moet wel onnozel zijn
om te denken dat "onkruit" en dergelijke overbodige plantengroei zou volstaan met het vredig zwaaien
met spandoeken als alternatief variant van Koninginnedag. Als "grap" brengt dit soort lieden de fascis-
tengroet. Of misschien toch niet als "grap", omdat ook hun middelen bestaan uit provocatie en intimi
datie. Door dit lijdelijk blijven toezien, neemt dan uiteindelijk een stel bouwvakkers het heft in han
den en loopt de zaak prompt uit handen. De notabelen worden verlost en gaan met de muziek voor
op naar de Harmonie, waar de drankjes de onmacht wat verdoezelen en met trillende vingers de hapjes
tegelijk met de emoties door de keel worden geduwd. Het zal het college wat moeite kosten om in Den
Haag duidelijk te maken dat dit soort kluchten deel is van de strategie om Leeuwarden op te stoten in
de vaart der volkeren.
Wel lijkt het mij voor het aanzien van Leeuwarden in het vervolg heel wat veiliger om, net als
op 19 november, te volstaan met het sturen van dikke moties naar Den Haag dan om staatssecretarissen
uit te nodigen om iets te openen, met het risico zelf te worden opgesloten. Ik heb van die motie op
1.9 november toch een wat vreemde smaak overgehouden, omdat uitgerekend in die zelfde raadsverga
dering een woordvoerder van de PvdA het bestaat om over Camstraburen-Zuid te zeggen dat hier en
daar wat gammels moet worden gerespecteerd ten koste van de uitbouw van het hoger onderwijs. Dit
is geen incident in deze raad, maar eerder regel. Willen in het verleden twee verzekeringsmaatschap
pijen als FBTO en OTOS nieuw bouwen, dan moet dat worden afgewogen tegen het karakteristiek zijn
van twee 19-eeuwse pakhuizen. Bouwplannen van de ABN worden uitgemillimeterd en, afgezien van
het kleine incident met het Coöperatief Verzekeringsfonds, dreigt mogelijkerwijs het nieuwbouwplan
van de gezamenlijke ziekenfondsen een sleepzaak te worden. Naar mij ter ore kwam, is een der le
den van het college woedend uitgevallen toen een delegatie van de ziekenfondsen er voorzichtig op
wees dat ook Drachten en Heerenveen in Friesland zijn gelegen. Of de enquête onder het personeel
van de ziekenfondsen als realiteit of als een vorm van blufpoker moet worden beschouwd, doet in fei
te niet ter zake, omdat zo'n manoeuvre deel is van de tactiek. Boos worden over een por onder de
gordel is alleen maar een demonstratie van onmacht en geeft bij de andere partij nu niet bepaald een
positieve waardering voor de bestuurskracht van het stadsbestuur.
Over de mogelijke nieuwbouw van het PEB in Camminghaburen-Zuid merken wij op dat, als dit
13
kantoor zich qua afmeting verdraagt met de omgeving, wij liever één vestiging als realiteit prefereren
boven tien kleine in de planning. Juist omdat het hier om een totaal nieuwbouwgebied gaat, lijkt ons
een inpassing niet al te moeilijk.
Wat merkwaardig kwam op ons het idee over om te pogen de woningbouwcorporaties tot fusie te
bewegen, met als argument dat dit het management van deze corporaties zou versterken. Dit zou dan
nodig zijn om van gemeentewege, net als bij de projectontwikkelaars, zwaardere eisen te kunnen stel
len. Aangenomen dat dit de reden is en niet dat bij de PvdA als achterliggende gedachte speelt om de
zaak op één hoop te vegen om zodoende een dikkere gemeentevinger in de pap te krijgen, vraag je je
toch af welke nog zwaardere eisen kunnen worden bedoeld. Onze indruk is namelijk dat deze gemeen
te langzamerhand zulke eisen stelt dat niemand meer kan voldoen aan al die voorschriften. Wij behoe
ven maar te kijken naar de animo, waarmee ondernemingen afvliegen op Camminghaburen om dit voor
ons vol te bouwen. Ook de Bornia-vlakte biedt nog weinig perspectief. Hoe lang is de gemeente nu al
nijver bezig om een centrum voor Camminghaburen van de grond te krijgen? Mijn indruk is in ieder
geval dat het verregaande detaillisme van de gemeente er mede voor zorgt dat dit winkelcentrum ja
ren te laat van de grond komt.
Als voorbeeld van het vermeende gebrekkige management van de corporaties is de gang van zaken
genoemd rond de ellenlange vertraging met betrekking tot de bouw op de Landbuurt. Heeft dat dan ge
legen aan gebrek aan slagvaardigheid van de Vereniging voor Volkshuisvesting of werden die plannen
ondergraven door de gemeente, die op het laatste moment toch weer wat anders wilde? Ik heb de vlak
te van de Landbuurt al eens een monument van bestuurlijk onvermogen genoemd. Het college noemt
het nu "een vlekje op het blazoen van de woningbouwcorporaties". In dit specifieke geval had ik
graag gezien dat het college zich iets bescheidener had uitgedrukt en de hand in eigen boezem had
gestoken. Al kan ik mij voorstellen dat de eigen boezem de minst aantrekkelijke mogelijkheid is. La
ten wij in het kort nog eens de gehele affaire op een rij zetten. In het grijze verleden is de Vereni
ging voor Volkshuisvesting gestart met een onderzoek naar de bouw van woningen voor invaliden in
samenwerking met de gemeente. Dit bleek financieel niet haalbaar en er werd besloten tot een bebou
wing volgens de toen geldende normen. In september 1976 werd dit het college aangeboden. Enkele
weken daaraan voorafgaand, hadden de wethouders Rijpma en De Vries een gesprek met deze vereni
ging om de mogelijkheid te bespreken de Landbuurt te bebouwen met bejaardenwoningen. Het plan was
echter rond en werd dus ingediend. Dat plan werd door de gemeente afgewezen, omdat de woningen
te groot zouden zijn. In december van dat jaar volgde de gemeente met een nieuw plan van eisen voor
de bebouwing van de Landbuurt. De Vereniging voor Volkshuisvesting heeft daartegen geprotesteerd,
omdat nu in de Landbuurt een groter aantal parkeerplaatsen moest worden gerealiseerd dan gebruike
lijk was en dit laatste een zware wissel zou trekken op de financiële haalbaarheid. De gemeente stel
de dus in de loop van de rit twee nieuwe eisen, te weten: kleinere huizen en meer parkeermogeli jk-
heid. En dat op een relatief klein stukje bouwterrein tegen de binnenstad! Mag dan een woningbouw
corporatie wat voorzichtig zijn? De verliezen zijn echt niet voor de gemeente, zoals een soortgelijke
bebouwing ons heeft laten zien. Bij mij overheerst de indruk dat de vlekjes op het blazoen van de cor
poraties ontstaan zijn door het smelten van de boter op het hoofd van het college.
Dit kan dan tevens verklaren dat het college het zicht heeft verloren op de bouwlocatie nó Cam
minghaburen. De plannen voor een toekomstige locatie nd Camminghaburen werden ruim twee jaar ge
leden in het college besproken. Een nota met vier alternatieven is aan de orde geweest, maar veel meer
dan dat is er naar onze mening tot nu toe niet uitgekomen. Deze hele affaire heeft al meer dan een
jaar achterstand en het is ons een raadsel welke verstikkende procedure hier debet aan kan zijn.
Met de CCF wordt onderhandeld over de aan de zuidkant van de spoorweg gelegen sportterreinen
ten behoeve van een mogelijke uitbreiding van de fabriek. Het schema voor de verplaatsing van de di
verse sportclubs ligt intern klaar, maar wij kunnen nog maanden praten, omdat eerst Jan en Piet moe
ten worden overtuigd dat zij echt niet zullen worden beknot in het aantal uren korfballen. Ook met
de bewoners van de Schepenbuurt moet het inspraakspel nog worden gespeeld, alsof hun mening in gro
te lijnen niet op voorhand op papier zou kunnen worden gezet. Dit soort ongelijkwaardigheden moeten
dan hier in de raad nog eens breed worden uitgemeten. Liefst moeten er dan nog enkele nieuwe eisen
worden gesteld om te laten zien dat wij het met iedereen toch zo goed menen. Het resultaat van dit
alles is - behalve een mooi stukje tijdverlies - dat alsnog van de sportterreinen een tien vierkante me
ter wordt afgezonderd, om met het instandhouden van dat groen de bewoners te tonen dat hun inspraak
niet voor niets is geweest.
Een project dat zo goed als zeker doorgaat en dat van een zo mogelijk nog grotere importantie is,
is de automatisering van het stationsemplacement, dat qua herstructurering in deze raadsperiode op alle
consequenties moet worden bekeken. De vragen, waarop onze fractie dan wel in een vroeg stadium
een antwoord wil hebben, zullen voorlopig nog wel onbeantwoord blijven, omdat eerst de gesprekken
