14
met de Nederlandse Spoorwegen door u moeten zijn afgerond. Daarbij bekruipt ons de vrees, gezien
de macht die de Spoorwegen op het eigen terrein bezitten, dat de raad weieens in de rol kan worden
gezet van de inspraakgroep, met als enig effect dat wij hier en daar een tegeltje een halve slag mo
gen draaien. Toch gaat het op dit moment in die voorbesprekingen met de NS over zeer essentiële za
ken, zoals de plaats van Van Gend Loos, het busstation, de mogelijke plaats van het te entameren
containervervoer en de plaats voor het PTT-verlaadstationWij willen daarbij nog noemen de parkeer
druk, die de automobilist, die vanaf Leeuwarden intercity-reiziger wordt, geeft op het Oude Vee
marktterrein. Voor dit laatste krijgt de NS ten zuiden van het emplacement bij de Hollanderwijk wel
licht ruimte vrij door de reconstructie van het sporenplan. Wij vermoeden echter dat, gezien de con
structie van het emplacement, de andere genoemde objecten allemaal aan de noordkant zullen worden
gesitueerd. Tellen wij daarbij de geruchten dat de Frico daar eventueel zou willen verdwijnen, dan
is het zaak dat het college zich ervan bewust is dat de voorbesprekingen met de NS ook niet meer dan
voorbesprekingen zijn. Wij weten dat de NS een gretig oog heeft gericht op het oostelijk deel van de
Oude Veemarkt, maar onze fractie is niet zonder meer bereid dit kapitaal stuk grond voor dat doel in
te leveren.
Wij zijn dan welhaast automatisch gekomen bij de verkeersproblemen rond het Stationsplein en
het ZuiderpleinAls een nette huisvrouw hebben wij de binnenstad uitgeveegd, maar de rommel bij
de voordeur gezet. Zoals de heer Geerts op 8 oktober opmerkte, hebben wij de macht van de auto
wel gebroken. Ik wil daar dan aan toevoegen dat wij ons onmachtig hebben getoond om de problemen,
die wij uit de binnenstad hebben geschoven, in redelijke mate te beheersen op die plaatsen, waar wij
op onze vingers konden narekenen dat ze zouden ontstaan. Wij willen voor de zoveelste keer herhalen
dat het Zuiderplein te enen male ongeschikt is om vanaf half vier tot half zes 's middags deze conges
tie te verwerken. Het is toch wel bizar dat de lijnbussen naar het zuiden de route al na drie dagen
hebben moeten verlaten, omdat het totaal onmogelijk was het tijdverlies, dat op het Zuiderplein werd
opgelopen, goed te maken op de rest van de lijn. Er is volgens ons maar één oplossing. De doorbraak
van de Van Swietenstraat naar het Zuiderplein, zodat één groot verkeersplein ontstaat met op de Sta
tionsweg twee rijstroken in de richting west-oost en de Van Swietenstraat met twee rijstroken in de
richting oost-west. Dan is er ook de hoognodige ruimte voor de fietsers. Als bovendien, in navolging
van het kruispunt Lange Marktstraat-Sophialaan, dit plein voorrang zou krijgen boven het inkomende
verkeer, dan is de bewegingsvrijheid van auto en fietser wellicht niet gegarandeerd, maar wel ver
ruimd. Bij een gesloten zijn van de overweg blijven geen auto's in de tang zitten op de Stationsweg,
omdat dan alleen de zuidelijke rijstrook als opstelstrook wordt gebruikt. Het initiatief ligt hiervoor
echter niet bij ons, maar bij de PvdA-fractie, omdat deze fractie in de vorige raadsperiode de moge
lijkheid om de Van Swietenstraat te verbinden met het Zuiderplein heeft geblokkeerd, maar deze mo
gelijkheid niet heeft afgewezen.
De verkeersmaatregelen in de binnenstad hebben een nog wat onwennig weggedrag tot gevolg,
maar dat is slechts tijdelijk. Ook het incidentele gemopper over voetgangerslichten, die langer groen
zouden moeten geven dan nu het geval is, en over andere kleine details, behoren bij de normale stuip
jes van zo'n operatie. U hebt die operatie vrijwel vlekkeloos uitgevoerd en u verdient met de Dienst
Stadsontwikkeling en alle anderen, die hier bergen werk hebben verzet, alle hulde. Ik zelf heb op
8 oktober mijn twijfels geuit ten aanzien van de coördinatie van de Dienst Stadsontwikkeling in dezen
en het lijkt mij niet meer dan correct om in deze zaal nederig mijn ongelijk te erkennen.
Over het effect van de verkeersmaatregelen op de omzet van de ondernemer is op dit moment nog
weinig te zeggen. De indruk bestaat dat er tot nu toe geen grote omzetverschillen met vergelijkbare
perioden van andere jaren zijn. Wel is bekend dat bij de middenstanders in omliggende plaatsen als
Dokkum, Drachten en Franeker, een hogere omzet is gemaakt. Ons lijkt het op dit moment echter on
mogelijk daaraan conclusies te verbinden. Wij blijven echter van mening dat het college zich meer
had moeten hoeden voor de schijn dan voor de daad. Met deze ingangsdatum bestaat namelijk de kans
dat men onterecht verwijten krijgt te slikken over omzetdalingen, die zeer wel aan een andere oor
zaak zijn toe te schrijven dan aan de genomen verkeersmaatregelen.
Binnenstadsrenovatie is een kostbare zaak, zoals wij onlangs in deze raad hebben kunnen ervaren.
Een paar panden langs de Westerplantage en op de Nieuweburen kosten ons, als het tegen zit, een slor
dige miljoen gemeenschapsgeld. Als wij deze kosten bekijken tegen het ambitieuze programma voor de
totale binnenstadsrestauratie - waar wij het in principe overigens van harte mee eens zijn -, dan laat
zich raden dat wij in korte tijd de financiële bodem hebben bereikt.
Achter de Grote Kerk ligt de nieuwbouw door de hoge kosten voorlopig op de rug. De wens van
de meerderheid van deze raad om daar sociale woningbouw te plegen, maakt de haalbaarheid nog eens
zo moeilijk. Door de koppeling met het groenstrookje aan het Schoenmakersperk en de Groeneweg,
blijft dit laatste stukje hoogstwaarschijnlijk ook nog jaren een verdwaald stukje Prinsentuin. Het pro
15
ject Vijzelstraat en de ontwikkeling van de Speelmansstraat zitten voorlopig ook nog op slot. Alleen
in het gebied van de voormalige Handelsdrukkerij ligt de zaak, ondanks hoge kosten, iets positiever.
Met het gebied rond de Bagijnestraat is het ook nog huilen, al is daar als belangrijk lichtpuntje de
mogelijkheid om de nieuwe openbare basisschool te mogen bouwen een stimulans.
Wij maken deze opsomming niet als verwijt gericht aan het college, omdat onze fractie alle be
grip heeft voor de moeizame transacties die vooraf moeten gaan aan de eigenlijke renovatie. Er gebeu
ren incidenteel in deze binnenstad nog genoeg leuke dingen, zoals de juist aangevangen restauratie
van de beide pandjes naast het stadhuis. Over de woningrenovatie in de Schil zijn wij zo mogelijk
nog wat pessimistischer. Ook daar rijzen de kosten de pan uit en dreigt de gehele inspraak een han
del in rukwinden te worden, omdat eerst de mensen blij gemaakt worden met schone zaken op papier,
om daarna te horen te krijgen dat de affaire financieel scheef zit. De Hol landerwi jk is zo'n buurt,
waarvan wij nog steeds vinden dat wij er nooit aan hadden moeten beginnen. Wij hadden daar een
geheel andere ontwikkeling in gang kunnen zetten, in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen.
Dan had ook de zuidkant van het station een entree gekregen van allure en hadden wij de eerste jaren
wel de ruimte gehad voor kleinere kantoren. Hetzelfde argument, dat de PvdA nu gebruikt om het PEB-
kantoor op de Hemrik te plaatsen bij de toekomstige halte, werd daar niet gehoord, omdat via de in
spraak en de pressie de kool en de geit zijn gespaard. Wij zijn ons er terdege van bewust dat het in
standhouden van een behoorlijk aantal kleinere woningen middels renovatie noodzakelijk is, maar juist
dit gebied had ons de gelegenheid gegeven om niet alleen de binnenstad via verkeersmaatregelen te
saneren, maar ook van bedrijfjes, die niet graag ver van die binnenstad verwijderd willen raken door
hun klantenbinding. U mag zelf in de door mij genoemde gebieden in de binnenstad optellen met hoe
veel bedrijfjes u in onderhandeling bent, die eigenlijk graag tegen de stad aan zouden willen blijven
ondernemen
Over de Harmonie wordt in de loop van deze zitting ongetwijfeld het nodige te berde gebracht.
Ik ga op dit moment voorbij aan de wat merkwaardige zaak dat het college acht ton schrapt zonder na
dere motivatie, terwijl dat laatste toch door het college uitdrukkelijk is toegezegd. Misschien denkt
men dat een nadere uitleg nu overbodig geworden is, omdat wij inmiddels zijn verblijd met de accom
modatienota, maar dat is nuchter gezien haast niet aan te nemen. Naast een goede en zakelijke op
somming van het Leeuwarder bestand, ademt deze nota een stukje burgerkneuterigheid uit met als cli
max het wijkgebouw en het dorpshuis.
De snelheid, waarmee de fusieplannen van de Leeuwarder ziekenhuizen gaan, is te vergelijken
met het transport van een stel kikkers in een open kruiwagen. De leider van de processie heeft met op
merkelijke kalmte deze martelgang in beweging gehouden en verdient daarvoor onze erkentelijkheid.
De meningsverschillen in de Commissie Samenwerking Leeuwarder Ziekenhuizen over directiestructuur,
vallen in het niet bij de divergerende standpunten, die door deze en gene zo langzamerhand naar bui
ten zijn geventileerd. De Leeuwarder specialisten willen in grote meerderheid één vestiging. De hoofd
redacteur van de Leeuwarder Courant, Evenhuis, dramt door op zijn eigen stokpaard, waarvan gezegd
kan worden dat het niet geheel meer duidelijk is of de man er met het paard vandoor is of het paard
met de man. (Gelach) Weer anderen wensen het accent zodanig op zuid, dat voor noord nauwelijks
meer overblijft dan een wat uit zijn krachten gegroeid streekziekenhuis. Nu verwacht ik werkelijk niet
dat na drie jaar deze partijen nog enig begrip kunnen opbrengen voor de moeilijke omstandigheden
waaronder onze burgemeester de kar weer in beweging heeft gekregen. Wel is het zo dat toen de ba
sis is gelegd en de voorwaarden zijn geformuleerd. Daar heeft de Commissie Samenwerking Leeuwarder
Ziekenhuizen zich nauwlettend aan gehouden. Wat nu voor ons ligt, is iets waarover velen een andere
en een betere mening hebben. Vanuit een blanco situatie zou ik ook de voorkeur hebben gegeven aan
een andere oplossing: de hele kraam op zuid bouwen en het Bonifatiushospitaal verbouwen tot universi
taire vestiging. Dan was er geen sprake geweest van een volledige kapitaalvernietiging op noord. Maar
ook dat is een hersenschim in het licht van de overeenkomst. Daarin staat waartoe wij ons hebben ver
plicht en daarin is de speelruimte voor een functieverdeling wel aanwezig, maar niet onbeperkt.
In het collegeprogram staat dat de gevolgen van de automatisering niet ten koste mogen gaan van
de werkgelegenheid. Juist een dezer dagen is het rapport van de Commissie Rathenau door de regering
aangeboden aan de Tweede Kamer. Het lijkt mij wel gewenst dat het college kennisneemt van dit rap
port over de gevolgen van de opmars van de micro-electronicaVelen verwachten dat in de komende
twintig jaar deze micro-electronica onze samenleving op even revolutionaire wijze zal veranderen als
de industriële revolutie dat heeft gedaan. Zijn de veranderingen ten gevolge van de chip voor het as
pect van de economie en de daaraan gekoppelde werkgelegenheid nauwelijks voorspelbaar, nog minder
laten zich de gevolgen schatten die zij op sociaal en cultureel gebied zullen hebben. Voor mij is één
ding nog duidelijker. Wij kunnen het ons niet permitteren de ontwikkelingen af te remmen, omdat Ne
derland dan een stuk hoogwaardige werkgelegenheid aan het buitenland op voorhand afstaat en boven-
