24
gemeentelijk beleid wordt ons inziens daarmee gewaarborgd en verwordt dan ook niet tot een vrijblij
vende nota, die in een of andere gemeentelijke of ambtelijke lade zal verdwijnen.
Wat de samenstelling van deze commissie betreft is het college nog vrij onduidelijk. Ik denk dat
deze commissie, bestaande uit raadsleden en aangevuld met mensen op persoonlijke titel, bij voorkeur
uit vrouwen zou moeten bestaan. Wij zijn daarover als fractie echter nog verdeeld. Ondanks het gege
ven dat emancipatie een zaak is van vrouwen en mannen, hecht ik er veel belang aan dat vrouwen, als
ter zake kundig en betrokken bij het emancipatiegebeuren, hun inbreng kunnen leveren en voorstellen
kunnen aandragen over de vraag hoe het nu verder moet. Juist als het gaat om maatregelen die ten be
hoeve van emancipatie moeten worden genomen, zijn vrouwen bij uitstek de aangewezen personen om
als meest belanghebbenden adviezen daaromtrent uit te brengen. Uiteindelijk zullen wij als mannen en
vrouwen in deze raad ons fiat eraan kunnen geven, of niet natuurlijk.
Ambtelijke ondersteuning is daarbij onontbeerlijk. Het is te betreuren dat opnieuw een kracht op
grond van de werkverruimende maatregel zal worden aangetrokken. Wij hebben begrip voor de zorge
lijke financiële situatie van onze gemeente, maar willen nu toch bepleiten dat er na dit komende jaar
vaste ambtelijke ondersteuning en aandacht voor emancipatie in het gemeentelijk beleid komt. In wel
ke vorm dit zal moeten gebeuren, is een vraag die wij ons hebben gesteld. Wij denken dat het goed is
als hierover in de toekomstige emancipatiecommissie zal kunnen worden gepraat. Misschien ook heeft
de wethouder zelf daarover al meer concrete indeeën.
Het koppelen van een ombudsfunctie aan de emancipatiecommissie heeft zowel voor- als nadelen.
Hoewel wij het ombudswerk liever als een zelfstandige functie zouden willen zien, kunnen wij ons
voorstellen dat deze taak voorlopig door de commissie wordt opgepakt.
Met betrekking tot de PAL-nota zijn wij het eens met het voorgestelde in de raadsbrief. De PAL-
nota doet een fors aantal aanbevelingen, welke ons inziens niet onder de tafel hoeven te verdwijnen.
Ik herhaal wat dit betreft evenwel wat ik in de vergadering van de Commissie voor Welzijnsaangelegen-
heden naar voren heb gebracht, namelijk dat sommige aanbevelingen van zodanige aard zijn dat ze
niet gewenst zijn. Ik denk daarbij aan het voorstel voor een sociaal vestigingsstatuut en aan het initia
tiefvoorstel voor de naamgeving. Van de andere aanbevelingen uit de PAL-nota vinden wij het vanzelf
sprekend dat deze via onze eigen politieke kanalen, zoals onder meer verkiezingsprogramma's en Ka
merleden, aan bod komen. Andere aanbevelingen zijn op zich prima, maar dienen wel te worden ge
toetst op haalbaarheid en uitgewerkt te worden in definitieve voorstellen, zoals bijvoorbeeld de aan
bevelingen met betrekking tot het onderwijs.
De analyse van de PAL-nota spreekt ons, zoals u zult begrijpen, aan, al is op de manier waarop
de analyse is geformuleerd wel het een en ander aan te merken. Dat is door onze fractie ook al gedaan,
zoals elders al is gezegd. Het andere gedeelte van de nota zal naar onze mening straks bij de overige
beleidsonderdelen mee moeten spelen.
Ik zou willen eindigen met een kort en naar ik meen toepasselijk gedichtje van Marjolein Heijer-
mans. Het gedichtje spreekt voor zich, naar ik aanneem.
"Ach, zei hij vol van weemoed tegen haar,
ik weet nog goed hoe je vroeger was,
je dronk niet en je rookte niet
en ook bezocht je geen vergaderingen;
wat was je lief
Maar hij bedoelde
dat zij een stuk van zijn terrein
zeer wederrechtelijk betreden had.
De hear Jansma: Us fraksje hat wurdearring foar de wize werop't de emansipaasjenota gearstald is.
Dat betsjut net dat wy it mei alles dat binnen de blauwe kaften stiet, alhiel iens binne. Dat hat wol
bliken dien tidens de diskusjes yn de Riedsadvyskommisje foar it Wolwêzen. Der hie neffens ós bygelyks
wat mear oandacht bestege wurde moatten oan it feit dat in frou har ek yn har gesinstaak emansipearje
kin. Emansipaasje betsjut dat man en frou yn en buten it houlik lykweardig binne en bliuwe. In man
yn syn berop - of as wurkleaze - en in frou yn de hóshalding kinne like emansipearre wêze as wan-
near't dyselde frou earne oars wurkje soe. Wy fine dat it gesin in unmisbere pylder is yn Cis mienskip.
It wurdt foar in hjoeddeisk gesin slim om de maatskiplike ferantwurdlikens fan elts fan de gesinsleden
te kombinearjen mei dingen dy't it gesin syn bysundere betsjutting jouwe.
Dy bysundere betsjutting komt neffens Cis nei foaren yn bygelyks de Onderlinge leafde, de ferant-
wurdlikheid en de geburgenheid. De oerheid hat binnen it gesin in marginale taak, in taak op'e rane.
Ik kin it dan ek net litte en helje yn dit ferban de PALternative nota oan. Yn dy nota stiet under mear
dat foar de opfieding fan de bern de mienskip as gehiel ferantwurdlikheid draacht. Mei alle wurdear
ring foar de ynset fan de gearstallers fan de nota, moat ik dochs sizze dat de fisy, dy't efter de nota
sit, net dy fan Cis is. Inkele dingen Cit de PAL-nota dy't ós net oansprekke, binne bygelyks dat frou-
Iju Onderdrukt wurde troch de ótbuiting fan harren arbeidskrêft yn it gesin, dat de besteande ekono-
myske ferhaldings mei it each op de befrijing fan de frou feroare wurde moatte en dat de opfieding
fan de bern net allinne delkomt op de skouders fan de alden mar dat de mienskip as gehiel de ferant
wurdlikheid draacht foar de opfieding fan de bern. De maatschippij ferantwurdlik foar de opfieding
fan myn bern? Myn frou en ik binne dêrfoar ferantwurdlik.
It CDA achtet it houlik en it gesin fan bysundere betsjutting. It bern heart opgroeie te kinnen On
der oanhaldende soarch en ferantwurdlikheid fan syn alden of fan syn fersoargers, wêrby't - ik haw it
earder sein - geburgenheid, leafde en Onderlinge soarch foarop steane.
Wat de gemeentlike nota oangiet, hiene wy leaver han dat op side 3 bygelyks net stien hie dat
de froulju de mooglikheid krigen hawwe om Onder mear bewuster te bepalen hoefolle bern hja hawwe
wolle. Dat is net wier, it is ek te oanmatigjend en boppedat, it is net de frou allinne dy't dat ótmak-
ket. Foar de hunderten froulju allinne al yn Cis gemeente, dy't gjin bern krije kinne en it graach wol-
Ie, is it in tige pynlike saak.
Nei dizze wat algemiene skogings stap ik oer nei it "resumé" yn de nota. Ik sil dat puntsgewize
dwaan
Alderearst punt 3.3.4, it adres dêr't froulike sollisitanten te plak kinne as hja harren yn de selek-
sjeproseduere tekoart dien fiele. De wethalder hat yn de kommisjegearkomste op myn fraach andere
dat op sok in adres dan ek manlju terjochte kinne, as dy miene dat sy op grun fan harren man-wêzen
diskriminearre binne. Myn fraksje hat muoite mei dit adres, want fierderop yn de nota docht bliken dat
in aparte kommisje ex artikel 62 yn it libben roppen wurde sil. Wy fine dat yn it ramt fan de besker-
ming fan de sollisitant - de kommisje-Hessel is dêrmei dwaande - dizze saak ek ynpast wurde kin. Per-
sonielsaken komt earstdeis mei in nota, hawwe wy heard, dy't yn de kommisje GO oan de oarder komt.
Der wurde Citstellen dien en neffens Cis kin dizze saak dêryn meinommen wurde. It wurdt dan gjin ad
hoc-belied, mar yntegrearre yn it greate gehiel, bygelyks ek foar de handikapten, de butenlanners
en oaren dy't net sa maklik oan'e bak komme.
Punt 4.2.3, publikaasjes yn "Aan de Grote Klok" om froulju te wizen op it wetlik foech fan frou
lju om harren eigen namme te fieren. Dizze publikaasjes bewust yn de ferkiezingstiid pleatse, is nef
fens ós net winsklik. De gemeentlike oerheid moat as oerheid net de ferkiezingstiid oangripe om ditsoar-
te fan publikaasjes te dwaan. Politike partijen dy't de oandacht op dizze saak fêstigje wolle, sille
dat op harren kosten seis dwaan moatte.
Punt 5.3, it leste oandachtsstreekje. It giet der oer it besitten fan rjochtspersoanlikheid om foar
subsydzje yn oanmerking komme te kinnen. Us foarstel is om yn de sin "De formele voorwaarden van
het bezit van rechtspersoonlijkheid voor de subsidiëring van emancipatie-activiteiten moet voorshands
met de nodige soepelheid gehanteerd worden", tusken de wurden "moet" en "voorshands" yn te foeg-
jen de wurden "worden gesteld, maar zal". De sin wurdt dus: "De formele voorwaarde van het bezit
van rechtspersoonlijkheid voor de subsidiëring van emancipatie-activiteiten moet worden gesteld, maar
zal voorshands met de nodige soepelheid gehanteerd worden." Dêrmei wurdt it formele betingst neffens
ós dódlik fêstlein. Yn de dêrop folgjende sin oer de "terughoudendheid" wat de wize wêrop't ferant-
wurding oflein wurdt oanbelanget, wolle wy derop wize dat wy dy ferantwurding wol needsaaklik acht-
sje. Wy wolle nammentlik wol sjen hoe't it ótwurket. Al te folie efterhaldendheid is net goed en kin
misbruk yn de han wurkje. Wy moatte soks foarkomme.
Dan noch punt 7.1, de kommisje ex artikel 62, earste lid fan de gemeentewet. Wy binne hjir noch
net oan ta: Der is in wurkferban emansipaasje ynsteld, de Ried foar de Maatskiplike Tsjinstferliening
sil frege wurde om in twatal persoanen foar te dragen om yn it ramt fan de emansipaasje dizze ried te
advisearjen, de Ried foar de Jeugdoangelegenheden hat in kommisje berne-opfang, de Kommisje foar
it Wolwêzen komt eltse trije wike gear en is tige attint op dit soart saken. Wy tinke dat wy net in si-
tewaasje hawwe dat wy jun al beslisse moatte dat de kommisje ex artikel 62 der komme moat. De Kom
misje In goede ried besjocht op it stuit it hiele stelsel fan kommisjes en rieden. Wy fine dat yn dy be-
riedslaggingen de needsaak fan dizze emansipaasjekommisje ex artikel 62 meinommen wurde moat. In
oar argumint om op dit stuit hjiroer gjin beslissing te nimmen, is de finansiéle posysje fan ós gemeen
te. Yn july kinne wy better oersjen hoe koart ós pols is en oer hokker sleatten wy wol springe kinne en
oer hokker net. Wy sille dan ek witte moatte wat de finansiéle gefolgen binne fan de ótstellen dy't yn
de nota dien wurde. Earst dan sille wy ofweagje kinne. Wa binne it yn ós gemeente dy't harren net uter-
je kinne? Wa binne de meast kansearmen? Hoefolle help moat der nei de kulturiele minderheden? Sa
binne der noch folie mear fragen.
Gearfetsjend kin ik sizze dat wy it iens binne mei it beslót om de emansipaasjenota Ljouwert as