30
31
met name voor de bestaande bebouwing die immers ook in dit project is opgenomen. Ik verwijs naar
Heechterp waar de wil om te laten isoleren zeer positief is.
Kritiek heb ik dat met een dergelijke gigantische investering en de daaraan verbonden risico's de
rapporten vertrouwelijk en de commissievergaderingen besloten waren. In dit kader wil ik opmerken dat
het onthutsend zal zijn als alle landelijke KEMA-missers, door NEOM gedekt, eens op een miljoenenrij
worden gezet. Ik denk dat dan de vraag opborrelt: hoe is het mogelijk dat dit zo lang en in betrekkelij
ke stilte heeft kunnen doorrommelen? Ik vrees het antwoord te kennen: vertrouwelijke rapporten en be
sloten vergaderingen, die pers en kritische burgers beletten aan de bel te trekken bij wat ik noem - en
ook voor mijn rekening neem - geblunder met gemeenschapsmiljoenen.
Het onderzoek dat de NEOM heeft gedaan naar de variant kleine STEG zal nu zijn afgerond. Naar
ik hoop te mogen aannemen dit keer een gedegen onderzoek waarbij, naar ik mij voorstel, voorafgaande
dat onderzoek vragen aan de orde zijn geweest zoals:
- bij doorgaan van deze variant: gooit Leeuwarden zich dan op als stroomproducent en zo ja, in hoe
verre voorziet deze STEG in de stroombehoefte van Leeuwarden?
- wat gebeurt er met eventuele overcapaciteit?
- hoe is de opstelling van de provincie als de afname van stroom, voor wat betreft Leeuwarden, geheel
of gedeeltelijk wegvalt?
Verder wil ik graag weten of deze NEOM-rapportage openbaar zal zijn en ook in alle openbaarheid in
de commissies wordt behandeld of afgehandeld. Immers, het argument dat deze rapportage cijfers zal
vermelden die betrekking hebben op de verhouding tot derden is niet meer in het geding.
Mijnheer de voorzitter, een laatste opmerking over dit onderwerp. De woorden s tads verwarm ing-
stadsverarming verschillen maar een letter. Ik wens de burgers van Leeuwarden toe dat met name dat
laatste zo beperkt mogelijk blijft.
D'66 heeft zich solidair verklaard met het Sociaal Hoger Onderwijs Friesland (SHF) in Leeuwarden.
Het behoud van het SHF in Leeuwarden staan wij nog steeds voor, maar dat neemt niet weg dat wij de
onlangs uitgesproken suggestie van minister Deetman over vestiging van een rechtenfaculteit in Leeu
warden graag en van harte ondersteunen. De verbreding van het wetenschappelijk onderwijs in onze
stad strookt volledig met datgene wat wij daarover in ons programma bepleiten.
Er komt nog een voorstel inzake te hanteren beleidsuitgangspunten met betrekking tot de subsidië
ring van regionaal werkzame instellingen voor maatschappelijke dienstverlening. Mijn partij wil echter
nu alvast een schot voor de boeg doen en laten weten dat zowel de Federatie Instellingen Ongehuwde
Moederzorg en alleenstaand ouderschap (FIOM) als het Jongeren Advies Bureau (JAB) voor ons een erg
hoge prioriteit hebben.
Mijnheer de voorzitter, triest constateren wij dat de afgelopen periode de vertrouwde Driehoek van
de Leeuwarder bodem is weggevaagd en dat in de Kanaalstraat de problemen met de slopershamer zijn
beslecht. De leegstand in Camminghaburen geeft D'66 alle reden tot zorg, zoals ook de ontwikkelingen
rond het complex St. Jozef.
Leeuwarden maakte kennis met Haagse voetbalsupporters en zag verbijsterd hoe die in een mum van
tijd ons stadion in een slagveld veranderden.
De problematiek van de bodemverontreiniging kwam ook onze grenzen binnen en blauw afgedekte
bulten zijn voor ons al vele, vele maanden een stille waarschuwing dat de mens niet alles met zijn om
geving kan en mag doen.
Toch zijn er ook zeer verheugende zaken te melden, zoals het collegeprogramma waar mijn partij
bijzonder gelukkig mee is.
Het vaststellen van de Woonschepennota en de overlegstructuur die is ontwikkeld, zien wij als een
positieve aanzet om te komen tot een goed havenbeleid.
Ook niet onvermeld willen wij laten dat vanaf 1 april 1983 de mogelijkheid bestaat om de maximum
snelheid in de bebouwde kom terug te brengen tot 30 km. Een mogelijkheid die aan de wens van veel
burgers naar veiligheid tegemoet komt en wij zijn zo vrij om aan te nemen dat het college al in de
startblokken staat om hier gretig aan tegemoet te komen!
Indrukwekkend was de demonstratie Zwijgen voor vrede. In de raad hebben wij over vrede gespro
ken en wat veel meer is: wij hebben ons uitgesproken.
In de kazerne is gestart om wooneenheden binnen oude muren op te trekken. Wij hebben eerder kri
tiek geuit op de gang van zaken, maar wij willen nu het college hierover een welgemeende waardering
niet onthouden
Verheugend is het ook te noemen dat onze mooie binnenstad beschermd stadsgebied is geworden.
De herinrichting van het centrale winkelgebied is een positieve stap in de goede richting.
De aanwijzing van Leeuwarden als experimentele gemeente in het kader van de decentralisatie van
de volkshuisvesting vinden wij een positieve zaak. Wel hopen wij dat op korte termijn de evaluatienota
over de centrale registratie en de toewijzing woningzoekenden door de raad kan worden behandeld, om
inzicht te krijgen hoe vraag en aanbod beter op elkaar kunnen worden afgestemd.
Achterstallig onderhoud van na-oorlogse woningen is een enorm probleem. Wij zijn dan ook bijzon
der gelukkig dat in Heechterp op zo grote schaal verbetering wordt aangepakt. In Heechterp valt te
constateren dat het bouwen werkt! Wij vinden dan ook de uitlatingen van de minister onbegrijpelijk en
voor onze vele aan verbetering toezijnde woningen weinig moedgevend.
Door de meerderheid van de raad werd een motie aangenomen die het bevriezen van de gasprijzen
voorstond. Een erg goede zaak dat Leeuwarden hierin het voortouw nam.
Tot slot van de voor ons verheugende vermeldingen: vanmiddag is de maandagmiddagmarkt feeste
lijk geopend. Wij hebben er alle vertrouwen in dat de Leeuwarders niet alleen op vrijdag, maar nu ook
op maandagmiddag hun weg naar het Zaailand weten te vinden.
Mijnheer de voorzitter, de financiële situatie van onze gemeente geeft alle reden tot zorg en vrij
wel elk voorstel dat in de raad zal komen moet worden gewogen in het kader van bezuinigingen en her
waardering. Wij vinden het bijzonder jammer dat deze laatste begrotingszitting met u, burgemeester
Brandsma, als voorzitter van onze raad zo in het teken staat van bezuiniging en herwaardering. Wij
hadden graag zowel u als de burgers van Leeuwarden een financieel rooskleuriger afscheid van de be-
grotingsmarkt gegund.
Een laatste opmerking wil ik maken over de benoeming van de nieuwe burgemeester. De meerder
heid van de raad heeft een duidelijke voorkeur uitgesproken voor een PvdA-burgemeester. Dat is eigen
lijk ook logisch, want de PvdA-fractie is de grootste fractie, links heeft de meerderheid en Leeuwarden
heeft prima gevaren bij een PvdA-burgemeester. In kringen van de PvdA zal ons inziens zeker een goe
de en voor de raad aanvaardbare burgemeester te vinden zijn. Het zou ons zeer merkwaardig en eigen
lijk ondemocratisch voorkomen als zou worden voorbijgegaan aan de wens van de raad.
Ik dank u wel, mijnheer de voorzitter.
De heer Buurman: Mijnheer de voorzitter, het doet mij genoegen voor het eerst namens de GPV/
RPF/SGP-fractie deel te nemen aan het houden van de algemene beschouwingen. Het is te bezien als
een gave, maar zeker niet minder als een opgave. Een gave, nu weer vorm en inhoud kan worden gege
ven aan Christelijke politiek die naar Gods Woord denkt en spreekt; een politiek, gedragen door een
drietal kleine partijen, gering en nietig in de ogen van mensen. Een opgave, nu deze taak moet worden
opgenomen door één man, te zwaar voor hem, wanneer hij zijn kracht en enthousiasme in zichzelf zou
zoeken
Dat het functioneren van een eenmansfractie moeilijk zou zijn, heb ik me voordien gerealiseerd.
De helft is mij echter niet aangezegd. Maar - het zij in alle bescheidenheid gezegd - ik begin na een
halfjaar wat bomen in het gemeentelijk oerwoud te onderscheiden. Voor de mij verleende assistentie,
van welke zijde dan ook, ben ik dankbaar. Van deze gelegenheid wil ik ook gebruik maken mijn erken
telijkheid uit te spreken voor de tegemoetkomende houding van mijn mede-raadsleden. Ik ervaar de on
derlinge verhoudingen tot nu toe als zonder meer goed, ondanks soms niet geringe tegenstellingen. Het
ruim baan geven aan rechtmatige volksinvloed is kennelijk een groot goed in de gemeenteraad van
Leeuwarden. Bij de algemene beschouwingen krijgen de fracties gelegenheid hun standpunten ten op
zichte van diverse beleidssectoren en gezichtspunten van het gemeentelijk beleid wat meer inhoudelijk
en wat breder naar voren te brengen dan bij de behandeling van raadsbrieven het geval kan zijn. Ik wil
daarin graag een sobere bijdrage leveren.
Ten aanzien van de begroting en beleidsplan het volgende. Wij dienen de geldmiddelen van de ge
meente als goede rentmeesters te beheren. Dit houdt onder meer in dat de begroting niet alleen nomi
naal, maar ook reëel sluitend behoort te zijn. Ook tussentijdse wijzigingen in inkomsten en uitgaven
moeten worden verwerkt in tussentijdse begrotingswijzigingen. Mijn fractie constateert met instemming
de gevolgde gedragslijn, niet alleen op een bepaald moment, maar ook constant. Nu de belastingen en
retributies op een, naar ik kan beoordelen, redelijk peil zijn gebracht, moet het evenwicht gezocht
worden door het afzien of beperken van de minst dringende uitgaven. Dit gebeurt in grote lijnen, al is
dit laatste onderhevig aan het stellen van politieke prioriteiten, die niet alle mijn instemming kunnen
hebben. In het algemeen sta ik positief tegenover de begroting. In de loop van de tijd zal meer gele
genheid zijn aan het geheel meer intensieve aandacht te besteden, waarbij een kritische benadering
zeker niet achterwege zal kunnen blijven.
Bij het beleidsplan kan eenzelfde opmerking worden geplaatst. Een meerjarenraming is des te meer
noodzakelijk, nu wij in een moeilijke financiële situatie zijn beland. Meerjarenramingen blijven onze
ker, omdat de toekomst onzeker is, maar dit mag geen beletsel zijn meerjarenramingen op te stellen.
Hoe meer men de toekomst in kaart weet te brengen, hoe gemakkelijker het is om wijzigingen aan te
brengen als nieuwe gegevens beschikbaar komen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet alle "camel-nose"-
