34
kort geleden in de raad aan de orde geweest. Het college stelt in de raadsbrief: "indien nlhet gemeen
telijk beleid tot gevolg zal hebben dat de belastingplicht van steeds meer mensen wordt afgeschreven
dan is er geen sprake van een uitzondering maar van een regel. In zo'n situatie wordt de vraag actueel
of het gehele belastingen- en heffingenbeleid aan een nadere beschouwing onderworpen dient te wor
den, door" - ik neem aan dat dat er moet staan - "niet langer over te gaan tot verhoging en/of over te
gaan tot een verlaging." Wij hebben er bij de behandeling van het kwijtscheldingsbeleid al op gewezen
dat die vraag wat ons betreft nu al actueel is. Het is ook daarom dat wij ons de laatste jaren tegen ver
hoging van de gemeentelijke belastingen hebben verzet. Een standpunt waar wij zeker bij de komende
behandeling van het beleidsplan op terug komen. Het kwijtscheldingsbeleid is niet van toepassing op al
le tarieven. Het was om die reden dat wij bij de behandeling van het afgelopen beleidsplan een voorstel
hebben ingediend om een eenmalige uitkering te doen waarin de stijging van gemeentelijke tarieven
wordt gecompenseerd. Dit voorstel is niet door de raad overgenomen. In de Commissie voor Volksge
zondheid en Maatschappelijke Dienstverlening hebben wij er opnieuw over gediscussieerd. Het argument
dat ons voorstel niet gerealiseerd kan worden is dat het rijk onmiddellijk zal korten op de uitkering. Wij
zijn het daar niet mee eens. De zaak Muiden is ook nog niet uitgevochten. Wij willen daarom opnieuw
bepleiten dat een dergelijke maatregel wel wordt doorgevoerd. Het is allicht een van die stappen, die
ik zonet ook al heb bepleit, die nodig is om, naast het schrijven van brieven, ook op andere manieren
druk uit te oefenen om het rijk duidelijk te maken dat er iets moet veranderen.
Op bladzijde zes van de raadsbrief wordt onder punt 2 ingegaan op de woonlasten. Wij hebben het
daarover zostraks ook al even gehad. Ik zou er erg sterk voor willen pleiten dat het college uitvoert wot
hier staat, namelijk: "De discussie en beleidsbepaling omtrent de woonlastenproblematiek zal naar onze
mening (verder) gevoerd moeten worden bij de behandeling van de genoemde concept-nota Uitgangspun
ten Volkshuisvesting." Het gaat hier om een zeer dringende kwestie en de behandeling daarvan is al
vaker vooruitgeschoven. In deze uitgangspuntennota wordt ingegaan op de woonlastenproblematiek. Wat
ons betreft gaan wij dan ook een woonlastenbeleid uitzetten en stellen wij dat niet verder uit. PAL,
PvdA en FNV hebben over de woonlastenproblematiek een gedegen notitie opgesteld. Het lijkt mij dat
het mogelijk moet zijn om daar een preadvies bij te schrijven, zodat de raad dat op 25 juni a.s. kan
vaststellen. Een van de punten die daarbij aan de orde zal komen is het gemeentelijk beleid met betrek
king tot huisuitzettingenDaar willen wij dan ook op terugkomenIk wil nu al vast stellen dat wat ons
betreft ieder mens recht heeft op een goed dak boven zijn hoofd. Mensen met een consequent te laag
inkomensniveau kunnen in een situatie terechtkomen waardoor huurachterstanden optreden. Wij vinden
dat er dan principieel niet tot huisuitzettingen overgegaan mag worden. Hoe je in dergelijke situaties
moet voorzien is een zaak die bij de behandeling van de woonlastenproblematiek aan de orde moet ko
men. Er is door de bezetters van het gebouw van de GSD de suggestie gedaan om voor dat soort situaties
een soort noodfonds op te richten. Wat ons betreft is dat ook iets wat uitgezocht zal moeten worden.
Hetzelfde geldt voor afsluiting van de energievoorzieningen. Het college gaat op bladzijde zes van
de raadsbrief onder punt 3 ook in op de energiekosten. De raad heeft terecht uitgesproken dat de ener
gietarieven niet mogen stijgen. Wij hebben de komende tijd wel wat te doen, zeker nu, dat heb ik ge
lezen, de VEGIN opnieuw akkoord gaat met een verhoging van de aardgasprijs met 3 cent per m3.
Het college gaat op bladzijde zeven van de raadsbrief onder punt 5. Schuldsaneringsbeleid in op
het beleid van de GSD. Ook hiervoor hebben de bezetters een aantal suggesties gedaan: het bijstands
fonds, het beleid met betrekking tot leningen, voorschotten en voorlichting. Wij zouden graag willen
dat het college daar een nader standpunt over bepaalt en eventueel voorstellen dienaangaande aan de
raad doet. Ook hierop zijn wij in de motie ingegaan. y
De hear Jansma: It foar ós lizzende riedsbrief oer it gemeentlik belied oangeande de "echte" mini
ma is in tamelik evenwichtich stik wurdenIt kin der moai goed op troch. It riedsbrief begjint mei fêst
te stellen dat troch it sakjen fan de ynkommens en de trochgeande ferheging fan de lesten, de betel-
lingsproblemen fan harren dy't run komme moatte mei in minimum-ynkommen hieltyd tanimme. Der wurdt
oanjun dat der koartlyn brieven kommen binne fan in fiiftal persoanen en ynstellingen, under oaren de
FNV. Ik kin it yn dit ferban net litte om tusken de rigels troch efkes yn it sin te brengen dat ferline jier
novimber in soartgelikense brief fan it Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) by us ynkaam, der't de
ried yn de gearkomste fan 12 desimber oer diskussiearje koe. Wat my opfalt is dat doe allinne de CDA-
fraksje it wurd fierd hat, alle oare fraksjes halden harren doe stil. Dat is jun al oars. Mar, sa as ik sei,
it is mar efkes tusken de rigels troch. (De heer Janssen: Er zijn ook de helft meer FNV'ers dan CNV'ers.;
Dus it giet by jo om it getal, mynhear Janssen. No dat is in aardich stanpunt en wol aardich demokra-
tysk! Ik bin fan doel om oan de han fan it foar ós lizzende riedsbrief hjir en der wat kanttekeningen te
mei tsjen
Us fraksje stelt foarop dat ynkommenspo!ityk in nasionale oangelegenheid is. Bemuoiing fan ge
35
meenten soe der ta liede kinne dat gemeenten mei in bytsje wurkleazens harren folie mear tastean kinne
as gemeenten mei in protte wurkleazens. De solidariteit moat, sa fine wy, net by de gemeentegrinzen
ophalde. Moat men dan sizze dat it gjin sin hat der yn de gemeenteried oer te praten? Wy fine dat it
wol sin hat. Us lansregear sit hjoed-de-dei mei ferskuorrend grutte problemen. It riedsbrief soe der noch
evenwichtiger ótsjoen hawwe as der wat djipper op yngien wie. Dêrom fan us kant dochs in pear sifers.
De steatsskuld wie yn 1983 177 miljard gune. Yn 1984 213 miljard gune, of 62% fan it nasionaal yn-
kommen. It minimum-lean wie yn 1983 1.470, yn de moanne skjin, oerienkommend mei 2.500,
bruto leankosten. It modale lean wie yn 1983 1 .800, -- yn de moanne skjin ,dus 330,mear yn de
moanne, oerienkommend mei 3.500,yn de moanne bruto leankosten. In netto-ferskil fan 330,
tusken minimum en modaal makket dus in bruto-ferskil fan 1.000,
3i miljoen ynwenners fan us Ian krïje in utkearing op grun fan de sosiale fersekeringswettenOp
elke twa minsken dy't betelle wurk hawwe is der ien dy't fan in utkearing run komme moat hjoed-de-
dei. Der komt by dat de kommende jierren der elts jier in nij arbeidsoanbod fan sa'n 70.000 minsken
ferwachte wurdt. In reden om deroer te praten is dat wy as gemeente in part fan de bystanskosten ut ei
gen buse betelje moatte. De fraksje fan it CDA yn de Twadde Keamer is opkommen foar dy gemeenten
dy't te kampen hawwe mei de fluch stigende bystanskosten. Wy binne der lykwols net gerest op dat dit
genoch opsmyt. It fait trouwens op, mynhear de foarsitter, dat dy eigen kosten fan de gemeente, 10%
mei in kans op wat minder, yn it hiele riedsbrief net foarkomme. Soe it net goed wêze by it ryksregear
de oandacht op dy kosten te fêstigjen?
Ik sei dus niis dat wy fine dat der hjoed-de-dei wol oanlieding foar de gemeenteried is om syn lud
hearre te litten. In lud yn de rjochting fan it ryksregear, it parlemint en de VNG. Troch de skriklik
grutte problemen dêr't us lansregear mei sit en de ferskuorrend lêstige sosiale wetjouwing, kinne der hiel
maklik flaters makke wurde as men fan doel is it deade hout ut it stelsel wei te heljen. Ek it libbene
hout, sa hat bliken dien, kriget skampers. Dat moat foorkommen wurde en dêrom is in warskoging op syn
plak. It parlemint hat him by in protte koartingen net réalisearre wat dat foar minsken betsjut hat. En as
men jin net réalisearret hokker gefolgen in maatregel hat, kin der ek gjin goed sosiaal belied fierd wur
de. It giet om 3i miljoen minsken dy't op in utkearing oanwiisd binne. Benammen it tal minsken dat
lang fan in bystansutkearing runkomme moat is skriklik tanommen.
Wy binne it folslein mei it kolleezje iens dat de noarmen net allinnich op basis fan makro-ekono-
myske oerwegings fêststeld wurde moatte, mar mear inte wêze moatte op ynsjoch en undersyk nei in
werklik ferlet. Wat moat it minimum-nivo wêze? De diskusje dêroer moat aktivearre wurde, sa stiet der
yn it riedsbrief. Wat it riedsbrief net neamt, dêrom neam ik dat no mar, is dat it kabinet koartlyn oan
de Sociaal-Economische Raad (SER) en de Stichting van de Arbeid advys frege hat oer dizze saak. It soe
in moai ding wêze as dizze advysorganen ek ris wer mei in ienriedich advys foar it Ijocht komme kinne.
Al moat ik tajaan dat under oaren de wurktiidferkoarting de saak lestich makket. De suggestje om in ut-
spraak fan de Kroan ut te lokjen troch middel fan in proefproses dêr't yn't foar de utslach op juridyske
grurien folslein fan bekend is, wize wy, mei it kolleezje, fan de han. Wy wol Ie us rjochtssteat op fuot-
ten halde en net misbruke, noch ofsjoen fan de kosten dy't it fieren fan in proses mei him meibringt.
Wy geane dus akkoart mei in brief nei de VNG en de ryksoerheid, nettsjinsteande it feit, dat moat
wol even sein wurde, dat de keapkrêft fan de minima hjoed-de-dei noch 82% heger is as yn 1973. Wy
kinne dat yn it riedsbrief léze. De doetiidske minister-presidint, de hear Den Uyl, sei doe: "het wordt
nooit weer zo als vroeger". Doe wie de keapkrêft sa'n 9% leger as no en doe skreaunen wy as gemeen
teried gjin brieven nei it ryksregear en it parlemint. Wêrom dan no einliks wol en doe net? Partijpoli-
tyk? Foar guon wol. Wy sjogge it sa en wolle dat fergelykje mei in pear foarbylden. Yn 1973 wie der
noch net in algemiene arbeidsongeschiktheidswet foar selsstannigen en handikapten under de 18 jier. Dy
wet kaam pas yn 1976. As dy wet no ofskaft wurde soe, soe dat, sa fine wy, unrjochtfeardich wêze.
Mar wat al as net rjochtfeardich is moat fergelike wurde mei oare dingen en situaasjes. Doe't yn 1947 in
needwet foar de alderdomsfoarsjenning ynfierd waard, waard Vader Drees bejubele en dochs wie de
keapkrêft fan dy utkearing doe miskien mar de helte fan dy fan de minimum-utkearing no. Wat ik bedoel
te sizzen is: der moataltyd sprake wêze fan in rjochtfeardich minimum fergeleken mei de gongbere be
manningen op in bepaald momint. It iene stiet nea los fan it oare.
Mynhear de foarsitter, ek mei itjinge fierder op yn it riedsbrief stiet oer de maatregels, rjochte op
de strukturele ferbettering fan de ynkommensposysje fan de "echte" minima en it fersêftsjen fan de fer-
mindering fan de finansiële posysje, kin us fraksje har ferienigje. Wat wy as gemeente ridlikerwize seis
dwaan kinne, moatte wy seis dwaan. De troch it kolleezje taseine fierdere rapportaazje wachtsje wy
mei niget of. Foaral de oan de Volkskredietbank oan te heakjen "stoartingstsjinst" liket ós in goede
saak. De wenningkorporaasjes en Frigas soene der ferstannich oan dwaan der fluch op yn te spyljen. Wy
hoopje dat it kolleezje mei gauwens mei ótstellen by de ried komt. As dat bygelyks noch kin foar it
kongres fan de Vereniging van Volkskredietbanken, dat yn septimber yn Ljouwert halden wurdt, soe dat
mei hantsjeklappen begroete wurde.
