34
dat er een log en bureaucratisch apparaat ontstaat, los van effectieve controle door gebruikers en lokale
overheid. Bovendien houdt de strategie van de provincie onder meer in dat, om te komen tot een inte
gratie van de nutsvoorzieningen in Leeuwarden, eerst de elektriciteitsdistributie uit Frigas moet wor
den gehaald en overgedragen moet worden aan de provincie. De Leeuwarder nutsvoorziening moet dan
dus eerst desintegreren. In feite een omgekeerde ontwikkeling dan landelijk wordt beoogd. Zoals ge
zegd is PAL hier een groot tegenstander van.
Wij staan een andere ontwikkeling voor en zouden graag zien dat het college en de raad deze be
leidsuitgangspunten zouden gaan hanteren. De ontwikkeling die wij voorstaan ziet er in het kort als
volgt uit. Allereerst zou de gasdistributie van Ferwerderadeel in Frigas moeten worden ondergebracht,
waarmee Frigas de totale gasdistributie van de regio Friesland-Noord zou dekken en waardoor aanslui
ting op de bestuurlijke samenwerking van de gemeenten plaatsvindt. Daarna zou dan de elektriciteits
distributie van de totale regio aan Frigas moeten worden overgedragen, waardoor een geïhtegreerd re
gionaal energiebedrijf ontstaat met voldoende bedrijfs-economisch draagvlak. Onder direct bestuur van
de in regioverband samenwerkende gemeenten, waarbij de relatie met de energiegebruiker veel beter is
gewaarborgd dan bij een provinciaal energiebedrijf. Denaam van Frigas zou dan wel aangepast moeten
worden, maar dat lijkt mij in dit verband het geringste probleem. Moeilijker lijkt het de provincie te
bewegen tot een integratie van de gas- en elektriciteitdistributie op regionaal niveau. Er wordt dan
immers niet meer gepraat over overname van het GEB door het PEB, maar een gedeeltelijke overname
van het PEB door een regionaal energiebedrijf Friesland-Noord. Dat zal wel even wennen zijn, maar
daarom niet minder wenselijk.
Graag zouden wij zien dat het college deze strategie in het komende jaar zou uitwerken en aan de
raad voorstellen in deze richting zou voorleggen. Wij zijn benieuwd naar uw reactie.
Pol itie
Binnen een jaar hebben wij een totaal nieuwe leiding van de gemeentepolitie gekregen. Behalve
een nieuwe burgemeester ook een nieuwe commissaris. Onlangs is de leiding ook nog verblijd met een
vrije forse uitbreiding van de sterkte van het politiekorps en het onder de tafel verdwijnen van de pro
vinciale politie. Je kunt je een minder goede startpositie indenken.
Met het achter de horizon zakken van de provinciale politie kunnen wij volmondig instemmen.
Wat betreft de uitbreiding van de politie kunnen wij pas uw blijdschap delen als ook daadwerkelijk
blijkt dat die uitbreiding wordt ingezet op straat. U kent onze pleidooien voor politie de wijken in, in
clusief de binnenstad. Gecombineerd met de invoering van het geautomatiseerde bekeurings afhande
lingssysteem moet het toch mogelijk worden dat de agent minder achter het bureau en meer op straat
verschijnt en dan liefst nog op de fiets. De antwoorden in de memorie van antwoord over dit onderwerp
wijzen wel enigszins in deze richting, maar wij vragen ons wel af hoe dat te rijmen is met het voorne
men van de aanschaf van meer motorvoertuigen voor de politie. Die vraag is niet beantwoord en wij
vernemen het antwoord alsnog graag van u. Evenals het antwoord op de vraag wanneer de politie op de
fiets weer een vertrouwd stadsbeeld wordt.
Zoals u gemerkt hebt blijven wij het optreden van de politie kritisch volgen onder anderen door
middel van schriftelijke vragen aan het adres van de burgemeester. Het moet ons echter van het hart dat
er nog niet veel te merken valt van een andere stijl van beantwoording dan die van zijn voorganger.
Die had er een gewoonte van gemaakt steeds aan de essentie van de vragen voorbij te gaan. Een euvel
waaraan trouwens de beantwoording van raadsvragen over het algemeen mank gaat. De beantwoording
van onze laatste vragen op dit gebied vinden wij dan ook ver beneden de maat, omdat zij aan het zelf
de manco lijdt, strikt formeel is en geen recht doet aan de verantwoordingsplicht van de burgemeester
aan de raadsleden en bovendien geen ruimte laat voor het actief meedenken over politiebeleid, waarde
voorzitter in zijn installatierede zo veel waarde aan hechtte. Op de beantwoording van de vragen zelf
kom ik bij een andere gelegenheid wel terug, maar dit moest mij even van het hart.
Overigens wensen wij de nieuwe commissaris alle sterkte en wijsheid bij zijn werkzaamheden toe.
Het feit dat hij een actief VVD-lid is doet daar niets aan af. Wij zullen hem, via de burgemeester, op
zijn daden beoordelen, al verwachten wij wel van hem dat hij niet al te veel waarde hecht aan het
jongste rapport van de fractie van de VVD in de Tweede Kamer over de bestrijding van criminaliteit en
vandalisme. Een grof "law-and-order"-verhaal vol vooroordelen van de borreltafel. Zo vol cliché's en
onbewezen stellingen dat zelfs de VVD-minister van Justitie er geen goed woord voor over had. Een
treurig opstel volgens de pers. Met een dergelijke aanpak komen wij van de regen in de drup. Wij zou
den graag een reactie van de burgemeester op dergelijke voorstellen vernemen. Dat kan mooi gekoppeld
worden aan de voorstellen die de heer Bijkersma op dit gebied zostraks gedaan heeft.
35
In het laatste nummer van het blad van de PvdA-federatie Rooie Pepers opent wethouder Geerts het
debat over de collegevorming in 1986. Wij nemen die handschoen graag op, want met een publiek debat
over een hopelijk anders samengesteld college kun je niet vroeg genoeg beginnen. In zo'n debat zou
voor linkse politieke partijen onder anderen de vraag naar voren moeten komen hoe je een landelijk
rechts regeringsbeleid maximaal kunt tegenwerken en je inwoners zo veel als mogelijk is, kunt bescher
men tegen de consequenties van zo'n beleid. Voor linkse partijen zou de vraag aan de orde moeten ko
men hoe je ontwikkelingen op gang kunt brengen in de maatschappij door samenwerking tussen buiten
parlementair en parlementair links. Hoe wij uit onze defensieve positie kunnen komen en een zo eens~
gezind mogelijk antwoord kunnen geven op al die maatregelen die wij gezamenlijk afwijzen. Landelijk
gezien zit de PvdA in een moeilijke positie: al haalt zij 40% van de stemmen, zij blijft afhankelijk van
het CDA, of in de toekomst misschien wel van de VVD, om weer te kunnen regeren. Radikaal links kan
door haar versnipperd optreden (nog) geen alternatief bieden, waardoor een landelijke linksejmeerderheid
in zicht komt.
In Leeuwarden is dat anders: hier heeft radikaal links zich gebundeld. Een links meerderheidscolle
ge zou mogelijk zijn. Welke opstelling kiest wethouder Geerts echter? Ach, als wij het PvdA-program-
ma maar maximaal kunnen uitvoeren, of dat nu met CDA of PAL is, is lood om oud ijzer. Een rekenkun
dige benadering, waarin afwijkingen naar links of naar rechts blijkbaar geen principieel verschil maken.
Linkse eenheid is mooi voor 1 mei, maar in het kader van politieke strategie speelt dat bij de heer
Geerts blijkbaar geen rol. Voor PAL staat vast dat wij ons maximaal zullen moeten inzetten voor een
links programcollege in 1986. En hoe wij ook geroerd zijn door de zorgen uit PvdA-hoek of PAL dat in
tern wel aan kan, laat die andere linkse partij in deze raad zich eerst maar bezinnen om de lood-om-
oud-ijzer opvattingen van haar lijsttrekker.
Alternatief dekkingsplan
Bij de behandeling van het beleidsplan en begroting 1984-1988 is PAL met een tegenbegroting ge
komen. In deze begroting zijn wij uitgebreid ingegaan op de vraag welk financieel beleid gevoerd zou
moeten worden, waardoor het voorzieningenniveau zo min mogelijk wordt aangetast, het rechtse rege
ringsbeleid maximaal wordt tegengewerkt en de positie van de minima zo goed mogelijk beschermd
wordt. Aangezien onze opvattingen het afgelopen jaar niet veranderd zijn, - integendeel, creatief ver
zet is nog meer nodig dan vorig jaar - zullen wij die hier niet meer herhalen. Wel zullen wij, voordat
wij op ons alternatieve dekkingsplan voor de periode 1985-1989 ingaan, ons de vraag stellen in hoever
re de voorstellen van b. en w. in onze richting zijn opgeschoven en op welke punten bijstelling van het
beleid nog steeds noodzakelijk is.
Politiek - financiële strategie
Er wordt in de wandelgangen van het gemeentehuis wel gefluisterd dat b. en w. met een PAL-begro-
ting gekomen zijn. Wat b. en w. "optimistisch begroten" noemen, zou neerkomen op:
1. De sinds jaar en dag door PAL aangehangen politiek-financiële strategie van posten ramen voor gel
den die je van het rijk behoort te ontvangen, zoals bijvoorbeeld de compensatie voor de gestegen
kosten voor de ABW;
2. Het proberen te ontkomen aan afdracht van gelden aan het rijk die de gemeente toekomen, zoals nu
bijvoorbeeld wordt voorgesteld met de fiscalisering van parkeerboetes;
3. Het verder verlagen van de risicoreserves, zodat je nog pijnlijker bezuinigingsoperaties (voorlopig)
kunt ontlopen, wat dit jaar ook door b. en w. wordt voorgesteld;
4. Uitgaan van een redelijke winstmarge voor het GEB, waarmee dit jaar naar aanleiding van de arbi
trage-uitkomst een begin is gemaakt.
Wij zijn inderdaad verheugd dat b. en w., wat deze punten betreft, voor een lijn hebben gekozen
die ervan getuigt dat een begroting ook een politiek instrument is richting Den Haag. Maar b. en w.
gaan hierin (nog) niet ver genoeg. Waarom de kortingen op de doeluitkering onderwijs - nog steeds zo'n
anderhalf miljoen - niet opvoeren als post "nog met het rijk te verrekenen"? Waarom niet samen met
andere gemeenten proberen het rijk te laten betalen voor diensten die de gemeente voor hem uitvoert?
Waarom bijkomende posten bij decentralisatiemaatregelen zelf op je nemen, zoals bij de volkshuisves
ting?
Zoals wij in onze algemene beschouwingen stelden: het CDA in Leeuwarden tolereert nog wel wat
verbaal geweld van de kant van de PvdA richting Den Haag, maar als het op daden aankomt dan wordt
die speelruimte bijzonder klein. Leeuwarden is een van die brave gemeenten die keurig helpt het finan
cieringstekort van de overheid, sneller dan gepland, te verkleinen, blijkens de persberichten die voor
het weekend zijn verschenen. De regering Lubbers wordt niet in de weg gelopen door lokale bestuurders,
maar een handje geholpen.
