Sub I.
De brief wordt voor kennisgeving aangenomen.
Sub J en K.
De verzoeken en de brief worden in handen gesteld van b. en w. om preadvies.
Sub L t.e.m. P.
Besloten wordt overeenkomstig de voorstellen van b. en w.
Sub Q, R en S.
De brief, het besluit en de mededeling worden voor kennisgeving aangenomen.
Punt 3a (bijlage nr. 212).
Benoemen hoofddirecteur van de Dienst Stadsontwikkeling.
Aanbeveling van burgemeester en wethouders:
de heer ir. J.J. de Waal Malefijt.
Benoemd wordt de aanbevolene met algemene stemmen.
Punt 3b (bijlage nr. 221).
Benoeming ambtenaar burgerlijke stand.
Aanbeveling van burgemeester en wethouders:
mevrouw T. Ottema.
Benoemd wordt de aanbevolene met algemene stemmen.
Mevrouw Willemsma-de Jong en de heer Bron vormden met de voorzitter het stembureau.
Punt 4 (bijlage nr. 206).
De Voorzitter: Aan de orde is thans: Intentieverklaring inzake de vorming van een mul
tisectorale instelling voor hoger beroepsonderwijs (hbo) in Leeuwarden.
De heer Bron: Mijnheer de voorzitter, minister Deetman heeft een grootscheepse her
structureringsoperatie voor het hbo op stapel staan. Sinds het verschijnen van zijn nota in
zake de schaalvergroting, taakverdeling en concentratie (stc-nota) is er een ware fusie
koorts in het hbo te signaleren. Er spelen vele en zeer verschillende motieven een rol bij
deze fusie-ijver, waarvan het belangrijkste motief veelal is het willen overleven door aan de
getalsnormen te voldoen. De studierichtingennorm van 200 studenten, de instellingsnorm
van 600 studenten en de extra faciliteitennorm van 2.500 studenten. Hoewel aan de gehele
stc-operatie een enorme bezuiniging ten grondslag ligt, is er gelukkig ook een aantal onder
wijskundige voordelen, vooral wanneer clustering gestalte krijgt via een multisectorale aan
pak waarvan in de opzet voor Friesland sprake is. Ik denk daarbij aan nieuwe studierichtin
gen, verdere differentiatie, onderwijsontwikkeling en projectmatig onderwijs. Het doet ons
deugd dat in de ter inzage gelegde overeenkomst ruime aandacht wordt besteed aan juist die
onderwijskundige componenten binnen de hbo-samenwerking.
Onze fractie kan zich in grote lijnen vinden in de doelstelling, de uitgangspunten en de
voorwaarden zoals die geformuleerd zijn in de akte en de overeenkomst tussen de instellin
gen van hbo. Maar gezien de voorgestelde besluitvormingsfasering, kan vanavond volstaan
worden met het uitspreken van de bereidheid om te streven naar een multisectorale instel
ling voor hbo in Friesland. In de daarop volgende fase zullen de instellingen een beslissing
nemen over een voor te leggen overeenkomst, waarna per één augustus 1986 tot een be
stuurlijke fusie wordt overgegaan. Onze fractie kan daar best in meegaan.
Ook de medezeggenschapsraden van de onder ons bevoegd gezag staande hbo-instellin
gen gaan akkoord met de principe-uitspraak tot fusie, maar stellen een aantal terechte voor
waarden waar wij een kort commentaar op willen geven. Zowel de medezeggenschapsraad van
de Muziekpedagogische Akademie (MPA) als die van de Pedagogische Akademie voor het Ba
sisonderwijs (PABO) stellen hun instemming afhankelijk van het bereiken van een sociaal
plan, waarin de rechtspositie van het personeel is geregeld. Het zal u wellicht bekend zijn
5
dat vertegenwoordigers van de medezeggenschapsraden voor hbo van hun personeelsvak-
centrales nog begin juni het advies meekregen op dit moment niet akkoord te gaan met een
onomkeerbaar fusiebesluitVoor de vakcentrales is een sociaal plan een harde eis, alleen al
omdat minister Deetman een bezuiniging in het hbo voorziet van 97 miljoen gulden, hetgeen
neerkomt op 1.200 full-time arbeidsplaatsen. De vrees is gerechtvaardigd dat minister Deet
man het sociaal beleid tot restpost van de stc-operatie maakt. Daarnaast zijn er nog veel on
duidelijkheden over de formatieregeling, de statuten, de afvloeiingsregeling, het toelatings
beleid voor studenten en de benoeming van directies en dergelijke. De artikelen 10 en 11
van de uitgangspunten en voorwaarden geven, althans voor deze eerste fase van besluitvor
ming, voldoende houvast voor de veronderstelling dat aan de oplossing van die problemen
hoge prioriteit wordt gegeven.
Hetzelfde geldt voor de positie van de studenten. In bovengenoemd artikel 11 wordt ge
sproken van een sociaal beleidskader voor de studenten. Daarnaast zal volgens ons Leeu
warden als vestigingsplaats van het Friese hbo moeten zorgen voor een optimale infrastruc
tuur voor studenten. Een facetbeleid dat in de toekomst extra aandacht verdient binnen ons
gemeentelijk beleid.
Randvoorwaarde is ook voor ons dat binnen de multisectorale cluster de specifieke on
derwijskundige identiteit van zowel het kunstonderwijs als het pedagogisch onderwijs gega
randeerd dient te zijn.
Vanaf het begin heeft onze fractie gepleit voor deelname van de PABO aan de hbo-clus-
ter zonder dat daarbij de getalsnorm primair stond. Terecht wijst de medezeggenschapsraad
van de PABO op een tweetal knelpunten. In de eerste plaats het behoud van een dusdanige
identiteit dat de opleiding herkenbaar blijft als de opleiding voor het openbaar basisonder
wijs, zonder op te gaan in een organieke opleiding met de lerarenopleiding Ubbo Emmius.
Duidelijk uitgesproken moet worden welke waarde wij hechten aan de functie die de PABO
vervult ten behoeve van het basisonderwijs van de eigen richting. Ik kan mij voorstellen dat
de opleiding voor de onderwijsgevenden juist vanwege deze functie voor het basisonderwijs
een bijzondere status krijgt binnen het grotere hbo. Er moet in de overeenkomst duidelijk
worden aangegeven welke garanties er bestaan voor de eigen inkleuring van onze openbare
PABO.
Een tweede knelpunt betreft de lesplaatsenconstructie met de PABO te Drachten. Het is
in dit kader misschien minder relevant te zeggen dat wij bepaald geen voorstander zijn van
dit soort constructies. De lesplaatsenconstructie staat haaks op de gedachte van schaalver
groting. Je staat PABO's toe wat je andere opleidingen juist verbiedt. Voor PABO's is er
sprake van een soort sterfhuisconstructie, want een volgend bewindsman kan die construc
tie, wanneer die niet functioneert, van de ene op de andere dag opheffen. De problemen die
onze PABO heeft met de opzet van de lesplaatsen gaan denk ik verder. Er zit namelijk een
addertje onder het gras. Lesplaatsen zullen worden betaald als gewone studierichting van de
hbo-instelling waarvan men organisatorisch deel uitmaakt. Alle kosten voor meervoudige
vestigingen komen voor eigen rekening. Bekostiging door dezelfde sector heeft voor de
PABO grote consequenties. Ook hierover moet het komende jaar duidelijkheid komen.
Tot slot een opmerking over de bestuursvorm en in het bijzonder de positie van het
openbaar onderwijs. Toen bekend werd dat een grootscheepse integratie van hbo-scholen
bewerkstelligd zou worden, hebben wij ons afgevraagd hoe de belangen van het openbaar
onderwijs kunnen worden veiliggesteld. Immers, ook hier geldt de grondwettelijke plicht van
de overheid te voorzien in voldoende openbaar onderwijs in een genoegzaam aantal scholen
zoals dat zo mooi heet. Dit grondwettelijk vereiste is trouwens met zoveel woorden vastge
legd in de ontwerp-Wet op het hbo. Gezien de minderheidspositie van het gemeentelijk hbo
in de onderhandelingen, is het niet gelukt te komen tot een bestuursvorm ex artikel 61 van
de Gemeentewet of een gemeenschappelijke regeling. Wij betreuren dat en dringen er bij het
college op aan te proberen voor de gemeente een plaats te claimen binnen het stichtingsbe
stuur.
Mijnheer de voorzitter, uit het voorgaande moge blijken dat volgens ons waardering op
haar plaats is voor de aanpak, door met name de heer Stoelinga, van de moeilijke problema
tiek van de organisatorische herstructurering van het Friese hbo. Daarnaast moet worden
geconstateerd dat verduidelijking nodig is van een aantal voorstellen. Overheersend blijft
echter het gevoel dat er in de toekomst voldoende ruimte wordt gegeven voor nieuwe ont
wikkelingen op het gebied van de organisatie en het beheer in het hbo. Dat is een goede
zaak.
De heer Boelens: Wij willen graag een paar kanttekeningen plaatsen bij de raadsbrief
over de intentieverklaring inzake de vorming van een multisectorale instelling voor hbo in
Leeuwarden. Ik zal niet ingaan op de hele voorgeschiedenis. Er is een grote hoeveelheid te
lexberichten en notities over deze materie geproduceerd die onder andere in de Commissie
voor het Onderwijs zijn behandeld. In de laatstgehouden commissievergadering is over di
verse punten gesproken. De zaak van de medezeggenschapsraden en die van de studenten
voorzieningen komen aan de orde bij de invulling van de overeenkomst. Een en ander zullen
wij wel weer terugzien in de raad.
