haalbaar bleek. Een en ander leidde tot de conclusie dat een ontkoppeling van de Werkgroep
de Meenthe uit het verband van de Wijkvereniging Bilgaard onontkoombaar is. Wij hebben
die voorlopige conclusie vorige week voorgelegd zowel aan het bestuur van de wijkvereni
ging als aan de werkgroep, in vergadering bijeen op het stadhuis. Deze conclusie is toen
onderschreven, zij het dat de wijkvereniging van mening was dat er wat haar betreft nog
wel een zekere ruimte zou zijn. Maar uit het nadere overleg bleek dat de concretisering
daarvan toch ook niet zou leiden tot een andere conclusie. Daarna is het probleem besproken
in de Commissie voor WelzijnsaangelegenhedenOok de commissie bleek unaniem van oordeel
te zijn dat het moment van duidelijkheid geven gekomen was en dat de ontkoppeling dan
maar moest wezen.
Het gaat hier om drie zaken. In de eerste plaats een huisvestings-organisatie- en acti
viteitenbudget dat aan de werkgroep zou kunnen worden toegekend. Wij zullen daar op kor
te termijn toe overgaan. De wijze waarop dat zal gebeuren, gelet ook op het ontbreken van
rechtspersoonlijkheid en wat dies meer zij, zullen wij nog nader bestuderen. Maar dat zal in
ieder geval een eerste zet zijn. In de tweede plaats zal de ondersteuning door opbouwwerk
en cultureel werk weer zo spoedig mogelijk van start moeten gaan. Dit lijkt mij een zaak die
met name door COL, SSKWL en werkgroep verder moet worden uitgevoerd. In de derde
plaats is er op korte termijn behoefte aan een projectbureau annex vergader- en ontmoe
tingsruimte. Daarin zal worden voorzien in overleg met de woningbouwvereniging. Op lange
re termijn zal moeten worden overlegd en bekeken of er wat moet gebeuren, en zo ja wat
dan, aan een toekomstige accommodatie. Dat is een vraagstuk waarover het college op dit
moment nog niet zoveel helderheid heeft dat het daar nu al uitspraken over kan doen.
Wij zullen dus de Werkgroep de Meenthe in de zin berichten zoals ik net heb aangege
ven. Wij gaan er vanuit dat de werkzaamheden daar op korte termijn kunnen beginnen. Deze
mededeling is ook van belang in verband met een ander agendapunt namelijk de vaststelling
van de beleidsnota Stadsvernieuwing 1986, waar dit punt opnieuw aan de orde komt. Het
leek ons goed dat de raad dan weet in welke richting wij denken dit probleem af te wikkelen.
Besloten wordt overeenkomstig het mondeling door de wethouder gewijzigde voorstel van
b. en w.
Sub G en H
De brief en het verzoek worden in handen gesteld van b. en w. om preadvies.
Sub I.
De Voorzitter: Dit punt luidt: Skriuwen fan it Ynisiatyfkomitee Fryske Tillevyzje fan
jannewaris 1986 mei it fersyk om it setten fan in adfertinsje yn de lanlike deiblêden mei jild
te stypjen.
De hear Jansma: It fait it grutste part fan de ried wat óf dat it kolleezje gjin jild be-
skikber stelle wol foar de aksje fan it Ynisiatyfkomitee Fryske Tillevyzje. Wy binne it ek net
iens mei it antwurd dat it kolleezje ütstelt under punt I fan de meidielingen. Wol binne wy it
iens mei de mooglikheden dy't it kolleezje jout om yn te tekenjen op de list dy't op besjen
lein hat. Mar dat is neffens üs net genöch. It 700-jierrige Ljouwert as haadstêd fan Fryslan
soe neffens üs seis ek oer de brêge komme moatte. Yn it CDA-gemeenteprogramma 1982-1986
stiet dat it gemeentebestjoer in düdlike bydrage leverje moat oan it hanthavenjen en it fer-
sterkjen fan it eigen plak fan de Fryske taal en kultuer yn de gemeente. Ek guon oare par
tijen sprekke harren yn deselde geast üt. Yn it kolleezjeprogramma stiet dat der in belieds-
fisy ta üntwikkeling brocht wurde moat, dêr't under oare yn oan 'e oarder komt it stimu-
learjen en beskermjen fan uteringen fan de Fryske kultuer. Ik moat sizze dat der wol wat
bard is op dit mêd de ófrüne jierren, mar it brief fan it Ynisiatyfkomitee Fryske Tillevyzje
is no in prachtige gelegenheid om ek ris oer de provinsjegrinsen hinne sjen te litten dat it
ek Ljouwert mienens is om de Fryske taal en kultuer üt te dragen.
It Hollansk stiet yn in machtsposysje trochdat it yn de strukturen fan steat, tsjerken,
ensfh. eartiids allinne yn gebrük wie en it dat notiids fierwei it meast is. It is dwaande oer
it Frysk hinne te skowen en dat te assimilearjen. Neffens my foldocht dat ferskynsel net oan
de easken fan suvere meiminsklikheid en likemin oan de noarmen fan de kristlike neistenleaf-
de. Lokkich dat der Friezen en Hollanders binne dy't dat ynsjogge en dêr feroaring en fer-
bettering yn hawwe wolle. Hja wolle yn Fryslans twatalichheid freonskiplik mei inoar oplibje.
Hja skikke elk rojaal in plak ta.
Men kin jin op ferskate manieren ynspirearje litte. Bygelyks troch de histoarje, fan it
begjin fan de jiertelling oan't no ta, beleard troch de mistaasten fan de foaralden, komme ta
in bettere taaloarder as de notiidske. Dat is in skoan ding. Sünder kennis fan de histoarje
kin in folk net bestean. Unhistoaryskens is ien fan de krupsjes fan üs tiid en in oarsaak mei
fan Fryslans taalmisêre. Oaren begjinne net sa lyk by de histoarje, mar by de taalaktualiteit
wei. Hifkje de minsklike en maatskiplike relaasjes yn de taaltastannen en de taalmisstannen.
5
Mei oare wurden, der is in sosjologyske betrutsenheidEk dat is in goede saak. Wer oaren
sykje in pragmatyske ynfalshoeke. It Kristlik Frysk Selskip en It Roomsk Frysk Boun lieten
en litte harren ynspirearje troch it evangeelje. Mar üt wat foar ynfalshoeke jo it ek besjog-
ge, de konkluuzje is foar allegearre: haw noed foar de Fryske taal en kultuer en doch dêr
wat oan.
It kolleezje hald no de han op de hast lege knip. Mar lokkich blykt der in grutte mear-
derheid yn de ried te wêzen dy't fynt dat Ljouwert as haadstêd fan dizze twatalige provinsje
noed stean moat foar de saak fan de Fryske taal en kultuer en dat soks yn dit gefal ek blike
moat üt in jildlike stipe. Dêrmei wurdt düdlik net sein dat Ljouwert him ek foar de takomst
ferplichtet. Wat wy wolle is in soart stimulearringspreemje bedoeld foar de aksje fan it komi-
tee. Want wy fine dat Fryslan no wol ris rjocht hat op tillevyzje yn de eigen taal, it Frysk.
Tink ris oan de enoarme belangstelling foar de Frysktalige film De Dream, foar de Fryskei-
gene eveneminten en foar de Fryske kultuer. Mynhear de foarsitter, 52 wiken lyn om goed
acht üre fertelden jo dat tongersdei de Alvestêdetocht halden wurde soe. En wat waard it in
feest. Ik woe wol dat jo jün wer dat selde sizze koenen, mar dat moatte wy allegear ófwacht-
sje. Mar Fryslan kin besjen lije. En as skylk de Frysktalige tillevyzje der is dan sjoch ik de
bylden en hear ik de stimmen al min as te mearmei in fariant op de léste rigels fan it
Frysk folksliet sis ik: Klink dan en stjoer dan ja fier yn it rün, dyn spraak en dyn bylden
fan üs Fryske grün. En tsjin dyjingen üt de ried en faaks ek üt it kolleezje dy't oan't no ta
noch twifelje sis ik: Binne jimme jim kriich üntstoarn? Fol de kloft fan striders oan!
En no wer mei beide fuotten op de grün, mynhear de foarsitter. Ik haw in moasje makke
dy't der op delkomt dat der tüzen güne op it kleed komme moat foar de aksje fan it Ynisia
tyfkomitee Fryske Tillevyzje. (De heer De Jong: Duuzend gulden?) Ja, tüzen güne. Ik sil
de moasje foarlêze.
„De ried fan de gemeente Ljouwert, yn gearsit byinoar op 17 febre-
waris 1986, behanneljend it skriuwen fan it Ynisiatyfkomitee Fryske
Tillevyzje fan jannewaris 1986 weryn it fersyk dien wurdt om it set
ten fan in adfertinsje yn de lanlike deiblêden mei jild te stypjen,
fan miening dat:
- noed stien wurde moat foar de saak fan de Fryske taal en kul
tuer;
- Frysktalige tillevyzje-ütstjoerings dêr tige ta bydrage kinne;
- Ljouwert as haadstêd fan Fryslan en meidrager fan dy kultuer ek
sines dêrta dwaan wol;
- it fersyk fan it Ynisiatyfkomitee Fryske Tillevyzje wurdearring
fertsjinnet
beslüt in bedrach fan tüzen güne 1.000,as jildlike bydrage
beskikber te stellen foar de adfertinsje-aksje en fersyket it kolleez
je fan b. en w. dit bedrach oer te meitsjen op de manier lyk as fre-
ge yn earder neamd skriuwen."
De moasje is mei-ündertekene troch mefrou De Jong en de hearen Duijvendak en Meijerhof.
De heer Bijkersma: De heer Jansma heeft een emotioneel betoog gehouden, waarin een
aantal argumenten naar voren is gebracht dat wij misschien op zich wel zouden kunnen on
derschrijven. Maar wij zitten hier natuurlijk niet voor een provinciale maar voor een ge
meentelijke taak. Mijn fractie is dan ook van mening dat het college zeer terecht heeft ge
zegd dat deze brief en de vraag die daarin wordt gesteld een duidelijk provinciaal karakter
hebbenIk vind het geen goede zaak om op grond van emoties en gedachten af te wijken
van het principe van deze raad. Wij doen gemeentelijke zaken en geen provinciale zaken. Dit
is de reden dat mijn fractie zich volledig stelt achter hetgeen het college heeft voorgesteld.
Tsjin de hear Jansma wol ik sizze dat myn fraksje net foar syn moasje stimme sil.
De heer Buurman: Het preadvies van b. en w. zit goed in elkaar, dat is natuurlijk iets
andere taal. De Friese televisie is mijns inziens een provinciale zaak. Overigens kan ieder
raadslid intekenen en een financiële bijdrage leveren. Het personeel is via de mededelingen
borden van de actie op de hoogte gebracht. Ik zet een groot vraagteken achter het behoef
te-element, ondanks de gloedvolle speech van de heer Jansma. Ik vind voorts dat het aan
gerede twijfel onderhevig is of de advertentie in landelijke dagbladen enig effect zal sorte
ren.
De heer Heere (weth.): De lokale mediapolitiek is in de raad aan de orde geweest. Wij
hebben die zaak tot onze taak en bevoegdheid gerekend. Het college is uit bestuurlijke
overwegingen van mening dat de gemeente wat de Friese televisie betreft geen taak heeft en
dat het hier om een provinciale taak gaat. Vandaar het voorstel zoals wij dat gedaan hebben.
De politiek-sociologisch-culturele benadering - dat is weer eens iets anders dan emotio
neel - die de heer Jansma heeft gekozen spreekt ons overigens wel aan. Met name ook nu hij
dat doet namens een grote meerderheid van de raad. Vandaar ook dat het college geen over-
