156 t5L{
Voorgesteld wordt deze 583.000,te besteden in de onderwijssector. De CD A-frac
tie acht dat niet juist. Onze voorkeur gaat er naar uit dit bedrag ten goede te laten ko
men van de algemene middelen, waarna op basis van prioriteitsstelling een toedeling zal
kunnen plaatsvinden bijvoorbeeld naar het onderwijs. Wij zullen daar op dit moment geen
halszaak van maken, mijnheer de voorzitter, omdat een en ander bij de herwaardering ui
teraard opnieuw aan de orde zal komen. Ik kom daar zo meteen nog even op terug.
Ik wil dan nu concreet ingaan op de voorgestelde bestemming van de verdeling van
het financiële resultaat. In het licht van wat dezer dagen is afgesproken ten aanzien van
het nieuw beleid gaat het ook hier op dit moment om die voorstellen welke niet uitstelbaar
zijn of, anders gezegd, die bij niet honorering tot ernstige discontinuïteit zouden kunnen
leiden op basis van technische gronden en redenen. De CD A-fractie komt dan ook tot de
volgende conclusie. In de eerste plaats. Het komt ons voor dat tegemoet moet worden ge
komen aan de oplossing van de personele knelpunten op de afdeling Onderwijs, waarbij
wij het accent willen leggen op het woord „knelpunt" in plaats van op „uitbreiding". Wij
kunnen ons voorstellen dat de vervulling van de vacature van plaatsvervangend hoofd
van de afdeling Onderwijs zo'n knelpunt is en kunnen akkoord gaan met de in dat raam
voorgestelde oplossing. Wat betreft de andere voorstellen over de personeelsbezetting van
de afdeling Onderwijs vinden wij dat die zullen moeten worden bekeken in het licht van
de komende herwaardering.
In de tweede plaats. Het komt ons voor dat de verhoging van de budgetten voor on
derwijsleerpakketten en meubilair door moet gaan mede gelet op wat er in het bijzonder
onderwijs gebeurt. Wij vinden evenwel de koppeling aan de kosten van energieverbruik
niet al te gelukkig, omdat beïnvloeding van het energieverbruik door de schoolleiding niet
of nauwelijks mogelijk is.
Dit waren mijn opmerkingen, mijnheer de voorzitter, voor wat betreft punt 3a.
De heer Heidstra: In deze donkere dagen voor de Kerst - voor de gemeente Leeuwar
den blijkt dat donker zo langzamerhand zowel letterlijk als figuurlijk op te gaan - blijkt
er toch nog een lichtpuntje aan het firmanent te flonkeren. Een Londo-lichtpuntje zal ik
het maar noemen, hoewel dat lichtje wel eens minder helder zou kunnen blijken te flonke
ren als menig ster in deze tijd van het jaar pleegt te doen. Om niet het gevaar te lopen
dat mijn betoog vanavond in lyriek ten onder gaat zal ik mij thans beperken tot de zaak
waar het om gaat, namelijk het bekostigingsstelsel voor het basisonderwijs.
Ik zei zojuist al dat het Londo-sterretje weieens minder helder zou kunnen flonkeren
dan wij ons voorstellen. Immers, nog geen twee jaar nadat dit stelsel is ingevoerd wordt
er al weer een eerste aanslag op gepleegd en dat terwijl de minister van Onderwijs en
Wetenschappen bij de invoering van het Londo-stelsel heeft beweerd dat dat berust op
een minimumvergoeding voor het onderwijs. Dit was en is immers ook een van de criteria
van het stelsel: kostendekkend en meer niet. Toch menen de Kamerfracties van CDA en
VVD het stelsel te moeten aanpakken in hun alternatieve ombuigingsvoorstellen op de on
derwijsbegroting. Voorgesteld werd een verlenging van de afschrijvingstermijnen in het
programma van eisen Onderhoud, vervanging en vernieuwing onderwijsleerpakket en on
derhoud meubilair in te voeren. Dit naast de in mijn ogen nog onzaliger alternatieven
waarmee deze fracties de afgelopen tijd op de proppen zijn gekomen. Ik hoef hierbij al
leen maar te verwijzen naar de vierjarigen-maatregel. Maar ja, in het basisonderwijs is
men er zo langzamerhand wel aan gewend om uitgemolken te worden.
Ondanks dit alles heeft de gemeente Leeuwarden op het Londo-stelsel een batig saldo
van bijna 1,8 miljoen gulden. Ik wil hierbij echter nadrukkelijk stellen dat dat niet een
extra is, want dat kan immers ook niet wanneer het gaat om een minimum vergoeding. Het
is alleen maar een bevestiging dat de vergoedingen voor het onderwijs op basis van het
oude stelsel ver beneden dat minimum lagen. In het voorstel van het college vloeit na
herberekening van deze 1,8 miljoen gulden, 1,2 miljoen gulden naar de algemene middelen
en blijft er een bedrag van 583.000,binnen het onderwijs met daarnaast nog een be
drag van ongeveer 180.000,voor beheers-, bestuurs- en administratiekosten. Mijn
fractie gaat akkoord met de voorgestelde verdeling van het bedrag van 733.000,Ik
kom later nog terug op de interne verdeling. Mijn fractie is van mening dat deze gelden
binnen de onderwijssector moeten blijven om de doodeenvoudige reden dat ze daarvoor
bestemd zijn. Van alle kanten wordt het onderwijs uitgemolken. Wij vinden dat de ge
meente als bevoegd gezag van het openbaar onderwijs daar, voorzover dat binnen haar
mogelijkheden ligt, niet aan mee behoort te doen. De verdeling van de gelden, namelijk 2/3
deel naar de algemene middelen en 1/3 deel naar de onderwijssector, is volgens mijn fractie,
gezien in het licht van het feit dat de gemeente steeds eigen middelen in het onderwijs
stopte en dat nog doet, redelijk. Derhalve kunnen wij met deze verdeling instemmen.
Ik kom nu nog even terug op de voorstellen omtrent de verdeling van de middelen.
In de lijn van de door mijn fractie ingediende motie omtrent uitstel nieuw beleid stellen
wij ook hier voor om alleen technisch onuitstelbare voorstellen te honoreren en andere
157 'SS
voorstellen in het voorjaar opnieuw te behandelen. Onuitstelbare voorstellen zijn in onze
ogen de verhoging van de budgetten van de onderwijsleerpakketten naar Londo-norm en
de doorbetalingseffecten daarvan op het bijzonder onderwijs en de oplossing van een deel
van de knelpunten van de afdeling Onderwijs, namelijk het invullen van de vacature
plaatsvervangend hoofd. Een en ander neemt niet weg dat mijn fractie van mening is dat
de Londc-gelden structureel voor de onderwijssector besteed moeten worden. Binnen deze
sector zullen dan in de toekomst herwaarderingen moeten worden gevonden.
Mefrou Westra: De ynfiering fan it Londo-stelsel is in hiele ferbettering yn fergeli-
king mei it aide fergoedingenstelsel. Alderearst jout it nije stelsel in belangrike finansjele
ferbettering. Foar de gemeente Ljouwert is dy ferbettering 1,7 miljoen güne. Guon mins-
ken miene hjir üt op te meitsjen dat de Londo-fergoedingen te rom binne. Ek it CDA hat
dat yn de gearkomste fan de Kommisje foar it Underwiis sein. Wy fine krekt dat, sjoen
dit nije stelsel, it underwiis yn it ferline fiersten te min jild krigen hat om syn opdracht
wier te meitsjen. Ommers, it Londo-stelsel is basearre op in minimaal easkenpakket. De
fergoedingen yn dat ramt binne heger en dat betsjut neffens üs dat de fergoedingen yn
it ferline fier under de maat wienen.
De totale Londo-fergoeding is in finansjele ferbettering, mar it is noch de fraach oft
dy foar alle ünderdielen tarikkend is. Ut in ynventarisaasje fan de ABOP docht bliken
dat alle gemeenten mear jild kwyt binne oan enerzjykosten dan op grün fan it Londo-stel
sel fergoede wurdt en dat ek de noarmbedragen foar skjinmaak-kosten under de feitlike
kosten lizze yn tal fan gemeenten. Fierders jilde der yn it stelsel lange ófskriuwingster-
minen. In fergadertafel moat fjirtich jier mei, klassemeubels meie ien kear yn de tweintich
jier ferfongen wurde en it skoalleplein mei nei tritich jier fernijd wurde. De takomst sil
dus noch ütwize moatte hoe reëel de Londo-noarmen binne. De stelling dat de fergoedin
gen wolris te heech wêze kinne soenen is üs te foarbarich.
Net allinne de hichte mar ek de systematyk fan it stelsel is in ferbettering. It stelsel
is basearre op in programma fan easken en minimale noarmen. De hichte fan de fergoedin
gen is dêrtroch net langer samar in gegeven. It Londo-stelsel bringt politike düdlikheid.
Fynt de minister dat it underwiis mei minder jild ta moat, lit him dan oanjaan hokker eas
ken te heech of hokker noarmen te rom binne. De Londo-systematyk jout ek de skoallen
düdlikheid. De fergoedingen binne tasnijd op ófsünderlike skoallen. De skoallen kinne ek
eksakt neigean wat it budzjet is dêr't hja rjocht op haw we. Foar de takomst fait te fer-
wachtsjen dat de druk fanüt de skoallen om it folsleine Londo-jild beskikber te stellen ta-
nimme sil. Sa as Den Haach net langer nei eigen goedtinken omspringe kin mei de fergoe
dingen, sa sil ek de gemeente har nei de skoallen ta polityk ferantwurdzje moatte oer de
takenning fan de Londo-jilden oan it underwiis.
It feit dat it budzjet taspitst is op de ófsünderlike skoallen, makket it mooglik om
skoallen it behear te jaan oer harren eigen budzjet en harren mear autonomy ta te kennen
oer de besteging dêrfan. De mooglikheid fan it fieren fan in eigen finansjeel belied fer-
gruttet de sizzenskap fan skoallen oer harren eigen underwiis. In goede saak! De yndruk
is dat net alle skoallen direkt gebrük meitsje wolle fan dizze nije mooglikheid. Men sjocht
op tsjin it wurk dat dat mei bringe sil en ek tsjin de ekstra ferantwurdlikenswant wa is
oan te sprekken wannear't der finansjele flaters makke wurde? Gjin ünbelangrike beswie
ren tinkt my. Oan'e oare kant binne der guon skoallen dy't graach gebrük meitsje wolle
fan dizze nije mooglikheid. Wy wolle bepleitsje dat wy op koarte termyn yn de Kommisje
foar it Underwiis prate oer it starten fan in eksperimint op in tal skoallen. Fansels moatte
yn de diskusje dan ek de beswieren en behinderingen behelle wurde. Oan't sa fier inkele
algemiene opmerkingen oer it stelsel.
Ik kom dan no by it ütstel fan it kolleezje oangeande dë besteging fan de Londo-jil
den. De ferdieling fan rom 700.000,nei de ünderwiis-sektor en fan 1,2 miljoen güne
nei de algemiene middels is wat üs oangiet akkoart. De ABOP hat üs der op oansprutsen
dat al it jild einliks yn de sektor ünderwiis bestege wurde moat. Wy fine dat de ABOP
dêr yn prinsipe gelyk oan hat, want it giet ommers om in doelütkearing. It mei ek net sa
wêze dat iepenbiere skoallen, om't hja ünder it foech fan de gemeente faüe, minder mid-
dels hawwe te besteegjen dan it bysünder ünderwiis dat in part fan it jild rjochtstreeks
krijt. Op dit momint fine wy it lykwols gjin goede saak om de ütjeften daadlik op Londo-
nivo te bringen, omdat dat ynhalde soe dat it ütjeftepatroan yngripend feroare wurdt en
de ütjeften hast keunstmjittich opskroeft wurde moatte. Ek de ABOP-suggestje om de 1,2
miljoen güne dy't no nei de algerniene middels sille te reservearjen om de kommende besu-
nigingen yn it ünderwiis op te fangen en personiel oan te halden dat oars yn de takomst
tefolle wêze soe, wize wy óf. In sa'n strukturele bestemming jaan oan it oerskot üntnimt
üs yn de takomst alle romte om noch in kar te dwaan oangeande de besteging fan de Lon
do-jilden. Op dit momint kinne wy der dus mei ynstimme dat it grutste part fan it jild nei
de algemiene middels giet. Foar de takomst fine wy lykwols dat dy ferhalding mear rjocht
lutsen wurde moat.
