4
De rest van de opmerkingen over de structurele bezuinigingsvoorstellen is afdoende aan
de orde geweest in de verschillende commissies.
Onze fractie kan instemmen met de voorstellen tot incidentele herwaardering, zij het
uiteraard met de aanvulling in de aanvullende raadsbrief dat de vacaturestop niet voor ge
subsidieerde instellingen zal gelden.
Dan iets over nieuw beleid. Een van de discussiepunten in mijn fractie was het Lesbisch
Archief. Uit een buitengewoon tendentieus ingezonden stuk in de Leeuwarder Courant van
vandaag blijkt dat het Lesbisch Archief het woord "discriminatie" in de mond neemt. Deze
instelling behoort tot een van de weinige instellingen die voor nieuw beleid in aanmerking
komt. De korting van 4% op alle bestaande budgetten van gesubsidieerde instellingen gaat
aan het Lesbisch Archief voorbij. Daarentegen krijgt deze instelling een bijdrage uit het
nieuw beleid van f. 10.000, Men kan dan discussiëren over de vraag of dit bedrag vanuit
gemeentelijke optiek wel of niet toereikend is. Mijn fractie denkt daar verdeeld over. Maar
de suggestie die het Lesbisch Archief publiekelijk wekt alsof het meer zou moeten bezuinigen
dan de instellingen die te maken krijgen met de 4% korting op het reguliere budget is, zoals
wij hier allen wel weten, buiten de waarheid. Ik heb behoefte om dat hier in het openbaar nog
eens te verklaren.
Wat de zaak zelf betreft. Een meerderheid van mijn fractie vindt dat, nu de gemeente
zeer kritisch naar haar huishouding moet kijken, ook activiteiten die onder nieuw beleid val
len kritisch op hun financiële merites moeten worden bekeken. Daartoe behoort ook de vraag
of het wel redelijk is dat de gemeente als enige de huisvestingslasten op zich moet nemen, ter
wijl het hier gaat om een instelling met een provinciale en gedeeltelijk zelfs landelijke beteke
nis. De meerderheid van mijn fractie vindt het zeer voor de hand liggend dat de gemeente in
deze ook een uitdrukkelijk beroep doet op de aanmerkelijk gunstiger financiële bijdrage van
de provincie. Niet alleen omdat de financiële positie van de provincie aanmerkelijk rooskleu
riger is dan die van de gemeente maar, zoals gezegd, ook omdat het duidelijk om een instel
ling van bovenlokale betekenis gaat. Als laatste argument wil ik noemen dat de provincie
blijkens het recente collegeprogramma het homo-emancipatiebeleid ook van de grond wil tillen.
Gezien de prioriteit voor dit beleid bij de provincie schat mijn fractie de kans op honorering
van een verzoek aan de provincie om toereikende financiële medewerking in dit geval hoog in.
De gemeente zou zich zelf tekort doen wanneer zij de provincie niet zou noodzaken om haar
bovengemeentelijke verantwoordelijkheid in deze zin ook financieel tot uitdrukking te brengen.
De prioriteit die het Lesbisch Archief onzes inziens moet hebben komt niet alleen tot uit
drukking in het vrijmaken van de beperkte middelen voor nieuw beleid ten behoeve van de
huisvesting, maar ook in het bezuinigingsvrijwaren voor wat betreft de subsidiëring in acti
viteiten- en organisatiekosten. Een minderheid van mijn fractie vindt het vertrouwen op vol
doende provinciale medewerking een te groot risico nu het pand op korte termijn wordt ge
opend en is voor een bijdrage in de huisvestingskosten van f. 15.000,
De rest van de voorstellen voor nieuw beleid is wat ons betreft akkoord.
Tot slot een opmerking over de rol van de raad. Na wat ik in mijn algemene beschouwingen
over het functioneren van de raad heb gezegd, spreekt het vanzelf dat mijn fractie er vanuit
gaat dat de raad c.q. de betrokken commissies bij de verdere uitwerking respectievelijk effec
tuering van de voorstellen worden betrokken.
Ik wil nog even terugkeren naar de algemene financiële problematiek. Uit een recent
onderzoek dat ik las in Binnenlands Bestuur blijkt dat gemeenten tussen 50.000 en 100.000
inwoners met het grootste begrotingstekort per inwoner kampen van alle gemeenten. Leeuwar
den heeft de twijfelachtige eer bij die categorie gemeenten te horen. Wij hebben dat bij de
behandeling van dit agendapunt weer eens aan den lijve ondervonden. De vier grote steden
voeren een heel actieve en ook effectieve lobby richting Den Haag. Het lijkt mij een goede
zaak als Leeuwarden het initiatief zou nemen om samen met soortgelijke gemeenten een even
sterke lobby richting kabinet-Lubbers op touw te zetten.
Wij stellen nu de voorstellen vast om de tekorten op de begroting weer weg te werken.
De positie van de reserves is weliswaar niet om over naar huis te schrijven maar is voorals
nog aanvaardbaar.
Ik wil er nog eens op wijzen dat onze motie van december ook een aantal concrete voor
stellen bevatte in het kader van het middelenbeheerVoor ons zijn die op dit moment nog
steeds zeer actueel. Wij wachten de discussie daarover voorlopig even af, aangezien wij weten
dat over dit onderwerp binnenkort een nota verschijnt.
Ik dank u wel
De heer Koopmans: Vanavond staat de raad voor beslissingen die zowel moeilijk als in
grijpend zijn. Een bezuinigingsoperatie die diep zal snijden in tal van voorzieningen die erin
onze gemeente zijn. Reeds bij de behandeling van het beleidsplan 1987-1991 tekende zich deze
sombere ontwikkeling af. Directe aanleiding tot deze operatie is een door de PvdA-fractie in
gediende motie die brede steun vond in de raad. Het ontbreken op dit moment van met name
een analyse van het tekort op de jaarrekening 1985 maakt het naar onze mening voor de raad
moeilijk om bij deze herwaarderingsoperatie de juiste keuzen te maken. Immers, nu wij niet
exact weten wat de achtergronden zijn van de tekorten die zijn ontstaan en hoe die tekorten
op langere termijn zullen doorwerken is het uiterst moeilijk die maatregelen te nemen die
werkelijk zijn toegespitst op de ontstane situatie. Het gevaar is aanwezig dat wij met de
thans voorliggende voorstellen "Kurieren am Symptom". Daardoor is het maken van keuzen
ten opzichte van onze burgers niet alleen een moeilijke maar ook een hachelijke aangelegen
heid. Bij de keuzen die door het college zijn gedaan wordt nauwelijks expliciet aangegeven
welke elementen bij de afweging van meer of minder gewicht zijn geweest. Ook daardoor wordt
het inzicht van de raad bij het doen van keuzen niet bevorderd.
Hoewel zoals gezegd de werkelijke analyse ontbreekt geeft het college toch een aantal
oorzaken aan. Deels zijn die te vinden in de raadsbrief en naar mijn mening voor een belang
rijk deel in de rapportage over de actuele financiële situatie. Bij die opsomming bevinden
zich een aantal posten die duidelijk het gevolg zijn van het zogenaamde optimistisch ramen
dan wel het ontbreken van inzicht in de financiële situatie. In dit verband noem ik de on
regelmatigheidstoeslagen van de brandweer, de correctie van de prijscompensatie en de
aanpassing van de uitkering per inwoner aan een reële bevolkingsprognose. Dat zijn dan nog
de meest in het oog springende posten. Het is bepaald niet mijn bedoeling, mijnheer de voor
zitter, voor deze gang van zaken schuldigen aan te wijzen. Zowel het college als de raad
heeft ingestemd met deze wijze van ramen. De vraag is wel, nu die methodiek mede heeft
geleid tot tekorten, of het billijk is die tekorten rechtstreeks te verhalen op de burgers.
Ik kom daar nog op terug.
Van de totale 2,3 miljoen gulden structureel te bezuinigen door vermindering van
personeel is blijkens de stukken inmiddels 1,8 miljoen ingevuld. Het restant zal uit de reor
ganisatie dienen te komen. Mijn fractie heeft met genoegen kennis genomen van de standpunt
wijziging van het college met betrekking tot de vacaturestop bij gesubsidieerde instellingen.
Deze uit een oogpunt van gelijke behandeling ingestelde vacaturestop zou in de praktijk
immers helemaal niet zo gelijk uitwerkenMijn fractie heeft ook kennis genomen van de
uiterst kritische opmerkingen van de mzc. Wij kunnen begrip opbrengen enerzijds voor de
hier gedane opmerkingen en anderzijds voor het feit dat het college op uiterst korte termijn
met herwaarderingsvoorstellen diende te komen. Met instemming hebben wij kennis genomen
van de toezegging van de wethouder dat bij de uitwerking van de plannen de mzc zal worden
betrokken
De subsidieverlening. De voorstellen omvatten twee lijnen. In de eerste plaats een alge
mene korting van 4%. Mijn fractie acht het juist dat bijna alle gesubsidieerde instellingen
delen in de pijn. Mijn fractie gaat ook akkoord met de door het college uitgezonderde catego
rieën. Wij menen evenwel dat aan deze categorieën zou moeten worden toegevoegd het alge
meen maatschappelijk werk. Bij de behandeling van het beleidsplan 1987-1991 hebben wij reeds
aangekondigd bij de herwaarderingsvoorstellen die nu aan de orde zijn terug te komen op ons
voornemen om de gemeentelijke bijdrage aan het maatschappelijk werk te verhogen. Wij heb
ben indertijd een bedrag van f. 50.000,genoemd. Thans zouden wij willen volstaan met
het buiten de 4%-regeling laten van deze werksoort.
De redenen voor onze opstelling zijn gelegen in het feit dat de werkomvang van het al
gemeen maatschappelijk werk toeneemt terwijl de subsidie in feite bevroren is op het niveau
van 1982. De druk die hierdoor op het maatschappelijk werk is ontstaan zal ertoe leiden dat
deze werksoort zich terug zal moeten trekken uit een aantal projecten waarbij haar aanwezig
heid nu juist essentieel is te achten. Wij denken daarbij in de eerste plaats aan het wijk
gezondheidscentrum in CamminghaburenIndien het maatschappelijk werk genoodzaakt wordt
zich daar uit terug te trekken ontvalt een belangrijk element aan de filosofie die heeft geleid
tot de stichting van het centrum. Daarenboven zal voor de diverse maatschappelijk zwakke
groepen de kans op hulpverlening onaanvaardbaar worden verkleind. In dat verband denken
wij aan het werk met betrekking tot ouderen, uitkeringsgerechtigden en etnische groepen.
Bovendien is het maatschappelijk werk betrokken bij de crisisopvang waarbij de 24 uurs
bereikbaarheid een rol speelt
Ons pleidooi om het algemeen maatschappelijk werk buiten de 4%-operatie te houden staat
overigens niet in de weg aan de ook door ons erkende noodzaak om met deze werksoort ge
sprekken te voeren over de wijze van uitvoeren van de haar toekomende taak en de daarbij te
stellen prioriteiten. Ik wil hierover de volgende motie indienen.
Motie 1.
"De raad der gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op
28 april 1987,
behandelende de herwaarderingsoperatie en nieuw beleid 1987-1991,
overwegende
- dat de werkomvang van het algemeen maatschappelijk werk toeneemt;
- dat de subsidie ter zake feitelijk bevroren is sedert 1982;
- dat door het toepassen van de 4%-bezuinigingsoperatie het
algemeen maatschappelijk werk zich uit een aantal projecten
terug moet trekken;
