8
zou geven. Het woord "up-grading" komt mij nog altijd niet uit de mond. Kortom, een ge
bouw dat de versterking van de positie van Leeuwarden als centrumplaats in de provincie
Friesland kan bewerkstelligen. Deze elementen zijn naar het oordeel van mijn fractie over
eind gebleven. Ook de opmerkingen die in 1985 in de raad zijn gemaakt zijn naar ons gevoe
len op een goede manier in het nu voorliggende plan verwerkt. Daarom kunnen wij thans
akkoord gaan met het voorstel van het college.
Na de commissievergadering zijn er voor ons nog twee punten overgebleven. In de eerste
plaats het punt van de erfpacht. In 1985 zijn wij akkoord gegaan met verkoop in plaats van
uitgifte in erfpacht. Onze conclusie was toen - die is keurig geformuleerd in het verslag -;
"Wij blijven voorstander van uitgifte in erfpacht, maar de grote waarde die wij hechten aan
de realisatie van dit gebouw in combinatie met de zekerheid van het bestemmingsplan weegt
in dit geval zwaarder dan een mogelijke waardevermeerdering van de grond op termijn."
Nu er een andere combinatie dan MAB/Aegon, namelijk de combinatie MAB/Bedrijfspensioen
fonds voor de Metaalindustrie, naar voren is gekomen, had naar de mening van mijn fractie
uitgifte in erfpacht opnieuw uitgangspunt van onderhandeling moeten zijn. Tegelijk realiseren
wij ons dat er geen enkel nieuw feit of argument naar voren is gekomen dat kan rechtvaar
digen dat wij terugkomen op onze beslissing van destijds. Wij willen dan ook akkoord gaan
met verkoop, omdat wij groot belang hechten aan het realiseren van het pleinafsluitend ge
bouw
Daarnaast realiseren wij ons dat wij voor de binnenstad hebben gekozen voor het uitgangspunt
van uitgifte in erfpacht, maar dat wij de laatste jaren een aantal malen grond hebben verkocht
Rechtsongelijkheid naar kopers mag niet optreden. Mede in het licht van het feit dat binnen
afzienbare tijd de gehele binnenstad is overdekt met bestemmingsplannen en wij de ontwikke
ling daar dus kunnen sturen, willen wij ons in de fractie en in de PvdA-Leeuwarden beraden
op het uitgangspunt erfpacht. Eventueel komen wij met de conclusie dienaangaande daar in
gemeenteverband op terug.
Een ander punt waar wij het vanaf het begin over hebben gehad en dat aan het eind van
deze hele procedure toch wat op de achtergrond is geraakt is de verbetering van het Wilhel-
minaplein. Vanaf het begin is gesproken over een pleinafsluitend gebouw - in ander verband
is het woord "pleinvormend gebouw" wel eens gevallen -, maar. de PvdA-fractie wilde daar
naast ook tegelijk het Wilhelminaplein verbeteren. In het begin hebben wij zelfs gesproken
over het verkleinen van het plein en overbouwen over de ingang van de parkeergarage.
Langzamerhand is het plan opgeschoven omdat er wensen waren in de richting van de Wirdu-
merdijk. Wij gaan er echter nog steeds vanuit dat tegelijk met het realiseren van het plein
afsluitend gebouw er ook iets wordt gedaan aan het Wilhelminaplein. Opnieuw wil ik de vorige
woordvoerder van mijn fractie over deze zaak citeren: "Mijn fractie vindt echter ook dat het
van het grootste belang is dat tegelijk met de verdere ontwikkeling van het gebouw een inte
graal inrichtingsplan voor het hele Wilhelminapleingebied moet worden gemaakt, uiteraard met
inachtneming van de belangen van de weekmarkt." De huidige wethouder van Ruimtelijke
Ordening zal deze tekst niet onbekend voorkomen. Wij willen het college dan ook vragen om
binnenkort te beginnen met de ontwikkeling van plannen voor het Wilhelminaplein. Over de
procedure zou eventueel in de Commissie voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting
kunnen worden gesproken.
Wanneer ik praat over de herinrichting van het plein dan realiseer ik mij dat dat geld
kost. De raadsbrief is wat onduidelijk over het geld. Ook de ter inzage gelegde stukken
geven niet alle informatie. Ik heb geprobeerd de dingen op een rij te zetten. Storting van
1 miljoen gulden in de algemene reserve is wat ons betreft akkoord. Ook kunnen wij akkoord
gaan met het afstaan van 1 miljoen gulden aan de parkeergarage, omdat dat tegelijk voor ons
voordelen geeft voor de exploitatie van de garage. In de raadsbrief wordt voorgesteld om
ongeveer 5,5 ton beschikbaar te stellen voor het bouwrijp maken van het te bebouwen per
ceel. Ook daar gaan wij mee akkoord. Er blijft dan dus nog ongeveer 4,5 ton over voor de
directe omgeving van het gebouw.
Intussen is de verkoopprijs vastgesteld op 3,3 miljoen gulden. Daarbij is rekening ge
houden met de fietsenstalling. Uiteindelijk blijft er een bedrag over van 3 ton. Wij willen het
college verzoeken om in ieder geval deze 3 ton te gebruiken voor de broodnodige herinrichting
van het Wilhelminaplein. Je kunt natuurlijk meteen concluderen dat, wanneer het opknappen
van de directe omgeving van het pleinafsluitend gebouw al 4,5 ton kost, 3 ton voor het
Wilhelminaplein niet voldoende zal zijn. Wij willen het college daarom in overweging geven om
de post onderuitputting van het stadsvernieuwingsfonds eventueel voor een deel te gebrui
ken voor de herinrichting van dit belangrijke plein.
Ik wil het hierbij in eerste instantie laten.
De heer Van der Wal; Zoals bekend heeft de PAL-fractie zich tot nu toe steeds tegen het
pleinafsluitend gebouw opgesteld. Het is niet zo dat wij ons op de bewuste plek geen gebouw
kunnen voorstellen, maar het gaat ons met name om de functies die dit gebouw moet bekleden
en om de motivering die er achter zit en welke zou zijn afgeleid uit het distributie-planolo
gisch onderzoek. De twijfels daarover overheersen bij ons nog steeds. Tegen een bebouwing
9
op deze plek hebben wij zoals gezegd op zich geen bezwaar. Een aantal zaken dat ons in het
kader van deze bebouwing voor ogen stond is niet gerealiseerd. De verschrikkelijk onge
lukkig gelegen ingang van de parkeergarage blijft waar die is. Deze ingang blijft enorm
gevaarlijk en brengt bovendien een scheiding van het plein teweeg. Ook komt niets terecht
van de wand aan de Wirdumerdijkbehalve dan misschien een muurtje van 1 U meter hoog.
Helemaal onverdeeld gelukkig met het gebouw zijn wij dus niet. Ik wil dan nu nog even in
gaan op een aantal andere zaken.
De fietsenstalling. De gemeente stopt 7 ton in de fietsenstalling - je kunt beter zeggen
dat zij de grondprijs met 7 ton verlaagt - en huurt dan de kelder voor f. 1,per jaar. Wij
hebben er altijd op aangedrongen dat de kelder een zo laag mogelijke drempel krijgt, dus
een heel ruime en lichte ingang op een heel goede plek. De plek die nu is gekozen ligt aan
de kant van de Beurs. Daar is op dit moment praktisch geen of heel weinig fietsverkeerHet
argument daarvoor is dat, als de ingang wordt gesitueerd op ongeveer de plaats van de in
gang van de huidige fietsenstalling, je dan in het verblijfsgebied zit. Verblijfsgebied? Maar
daar loopt nu toch ook een belangrijke fietsroute langs? Wanneer het druk is dan is de fiets
route moeilijk te gebruiken omdat er geen profilering aanwezig is en omdat niemand door
heeft dat daar een fietspad is. Al met al zal dit plan inhouden dat de fietsroute daar ver
dwijnt. De fietsverbinding tussen Nieuwestad en Zaailand is al heel slecht. In de Oude Lom-
bardsteeg en de Oude Doelesteeg mag niet gefietst worden. Blijven over de Wirdumerdijk en
de Haniasteeg voor een gedeelte. Doordat de ruimte tussen V D en het pleinafsluitend ge
bouw nogal verkleind wordt, zal daar helemaal niet meer gefietst kunnen worden. Voor het
fietsverkeer wordt het in dat gebied dus behoorlijk ongunstig. Hoewel de plannen voor de
omgeving nog moeten komen, zie ik nu al aankomen dat de mogelijkheid van fietsen daar ver
dwijnt
Het maken van de ingang van de fietsenstalling aan de kant van de Beurs doet bij ons de
twijfel versterken over de haalbaarheid van deze fietsenstalling onder de grond. Stel dat die
zaak mislukt, niet aan de verwachtingen voldoet of, ondanks die ene gulden huur die de
gemeente moet betalen, niet exploitabel is. Wat gebeurt er dan? Je kunt die fietsenstalling
laten bestaan, maar dan moet er geld bij. Je zou de fietsenstalling ook op een andere plek
onder ongeveer dezelfde condities kunnen realiseren. In de fractie hebben wij het daar ook
over gehad, maar wij zouden niet weten waar dat op deze schaal in deze omgeving zou kunnen.
Iedereen kan dagelijks constateren dat de huidige fietsenstalling in een grote behoefte voor
ziet. Wanneer de zaak mislukt dan is de gemeente 7 ton kwijt, want nergens is in het con
tract geregeld dat wij, als de fietsenstalling zal verdwijnen, alsnog die 7ton terug krijgen. Als
de fietsenstalling over drie jaar bijvoorbeeld in gebruik wordt genomen als zelfbedienings
zaak - de termijn van drie jaar is afgesproken -, krijgt de gemeente die 7 ton dan terug?
Kortom, welke garanties kan het college bieden dat deze fietsenstalling daadwerkelijk in de
huidige behoefte blijft voorzien en die functie behoudt? Mocht de fietsenstalling verdwijnen,
hoe zien wij ons geld dan weer terug? Wij zullen dat geld dan namelijk hard nodig hebben om
een eventueel vervangende fietsenstalling te realiseren.
Dan het punt erfpacht. Zoals bekend hebben wij ons van harte achter de erfpachtnota
gesteld en is de binnenstad tot erfpachtgebied verklaard. De keren dat b. en win tegen
spraak met hun eigen beleid toch verkoop voorstelden hebben wij daar tegengestemd. Wij
hebben toen ook al gewaarschuwd: denk er om je schept hiermee een precedent, hiermee
creëer je rechtsongelijkheid, hiermee haal je je eigen beleid onderuit. Nu hoor ik dat de
PvdA het hele binnenstaderfpachtbeleid in beraad wil nemen vanwege genoemde rechtsonge
lijkheid. De PvdA doet alsof zij dat nu pas ontdekt. In de betreffende raadsvergadering in
1985 en ook bij andere gelegenheden is daar echter al voor gewaarschuwd. Op deze manier
brengt de PvdA haar eigen socialistische grondpolitiek om zeepHet gaat er bij erfpacht
natuurlijk niet alleen om dat de zaak wel wordt geregeld als er maar bestemmingsplannen zijn.
Nee, het gaat bij erfpacht ook om economische waardevermeerdering ten gevolge van publieke
activiteiten. Ik doel dan op activiteiten van de overheid ten aanzien waarvan de waardever
meerdering ook weer ten goede komt aan die overheid en niet in particuliere zakken verdwijnt.
Dat is ook een van de motieven van het erfpachtsysteem. Een en ander ondervang je niet met
bestemmingsplannen. De PvdA gaat als gevolg van haar eigen verzaken in dit soort kwesties
in beraad.
Overigens is het zo logisch als het maar kan dat, als de Aegon wordt toegezegd dat ge
kocht kan worden, het pensioenfonds dan ook zegt dat het per se wil kopen. Het economische
belang en nog allerlei andere belangen zijn dan zo sterk dat wij weer overstag gaan. Een ge
volg van een verzaken ondanks alle mooie verhalen in verkiezings- en collegeprogramma's
van twee jaar geleden. Wij blijven tegen verkoop en zullen om die reden tegen het raadsvoor
stel stemmenHet is overigens wel zo dat wij wel degelijk ook positieve elementen in de reali
sering van het pleinafsluitend gebouw zien.
Tot slot wil ik nog iets zeggen over de besteding van het geld uit de grondverkoopVan
de gerealiseerde grondopbrengst zal 1 miljoen gulden worden afgestaan aan de Stichting Par
keergarage als de integratie tussen het pleinafsluitend gebouw en de parkeergarage tenminste
