- 14 -
antwoord op een brief komt. Onze fractie vindt dat die gang van zaken beter had gekund.
Het verzoek van het LVO is geen gemakkelijk verzoek. Alle straten in de Transvaal buurt in
Leeuwarden van naam veranderen is nogal ingrijpend. Terecht worden er In dat verband ook een
aantal praktische bezwaren genoemd. Wij kunnen voor een groot deel meegaan met die praktische
bezwaren.
Het college haalt er daarnaast nog een ander argument bij, namelijk de historie die ertoe
geleid heeft dat de straten in de TransvaaIbuurt de naam hebben gekregen die ze op dit moment
hebben. Vervolgens wordt opgemerkt dat er eigenlijk onvoldoende aanleiding is gezien de his
torie en gezien de praktische bezwaren om aan het verzoek van het LVO tegemoet te komen.
Onze fractie is erg blij ik denk dat meer raadsleden dat zijn dat de gemeente Leeuwar
den een actief anti-apartheidsbeleid voert. Tegelijkertijd met de raadsstukken ontvingen wij
het eerste LOTA-buIletin (Lagere Overheid Tegen Apartheid), waaruit ook blijkt dat Leeuwarden
een anti-apartheidsbeleid voert. Het is dan eigenlijk jammer dat er helemaal geen relatie wordt
gelegd tussen het verzoek van het LVO en datgene wat Leeuwarden met het anti-apartheidsbeleid
beoogt. Onze fractie meent te weten dat een van de doelstellingen van het anti-apartheidsbeleid
van de gemeente is het vergroten van de bewustwording van de Leeuwarder bevolking ten aanzien
van wat er in Zuid-Afrika op dit moment op het gebied van apartheid gebeurt en de strijd tegen
de apartheid.
Wij denken dat het een heel goede zaak zou zijn om bij wijze van voorbeeld één van de
straten of wel Iicht meer straten in de Transvaal buurt van naam te veranderen en de naam te
geven van een van de vrijheidsstrijders van dit moment in Zuid-Afrika. Het is dus niet onze
bedoeling om een nieuwe straat te vernoemen naar een vrijheidsstrijder. Ons voorstel is om
juist in een buurt waar Zuid-Afrika in de geschiedenis erg vertegenwoordigd is door straat-
naamgeving een straat zo'n naam geven.
Wij kunnen derhalve niet instemmen met het antwoord dat het college voorstelt te geven aan
het LVO. Ik wil graag het verzoek doen aan het college om het antwoord aan het LVO te herzien.
De Voorzitter: Van mijn kant een paar korte opmerkingen. Ik ben het eens met de heer Meer-
dink dat het lang geduurd heeft voordat dit raadsvoorstel er lag. Ik wil ook wel toezeggen dat
wij in het vervolg, mocht er ooit weer een soortgelijke kwestie aan de orde zijn, wat sneller
zuIlen werken.
De heer Meerdink doet het voorstel om bij wijze van voorbeeld een van de straten van naam
te veranderen. Het college is het daar niet mee eens. Op het moment dat je die lijn volgt, ga
je in principe de achtergrondargumentatie die wij in de raadsbrief hebben neergelegd onderuit
halen. Wat wij in feite in de raadsbrief beweren is dat er geen directe relatie bestaat tussen
de aanleiding om indertijd - dat is al bijna 80 jaar geleden - namen te noemen In dat deel van
Leeuwarden en aan de andere kant de apartheid die vandaag de dag in Zuid-Afrika plaatsvindt.
Ook het LVO legt die relatie niet. Men spreekt alleen maar over associaties. Wij vinden dat een
volstrekt onvoldoende aanleiding om tot een zo ingrijpende wijziging van namen over te gaan.
Het college blijft derhalve bij het voorstel zoals dat thans voorligt. Wenst iemand in
tweede instantie het woord?
De heer Meerdink: Het college zegt dat er in de historie en het heden eigenlijk weinig
relaties liggen die nu aanleiding geven om tot straatnaamwijziging over te gaan. Wij zijn het
daar niet mee eens. Naar onze mening heeft de Unie van Zuid-Afrika die in 1910 werd opgericht
de kiem gelegd voor de apartheid van nu. De niet-blanken werden toen reeds van hun politieke
rechten uitgesloten. Wat ons betreft Is die relatie heel nadrukkelijk wel aanwezig. Ons verzoek
is er niet op gericht om alle straten in de Transvaalbuurt van naam te laten veranderen. Wat
ons betreft moet er in ieder geval één straat - van ons mogen het natuurlijk ook meer straten
zijn - van naam worden veranderd. Om dat verzoek te onderstrepen dien ik hierbij de volgende
motie in die mede-ondertekend is door mevrouw Westra.
- 15 -
"De raad van de gemeente Leeuwarden, in vergadering bijeen op 26 september 1988,
overwegende dat:
- de gemeente Leeuwarden een actief anti-apartheidsbeleid voert;
- één van de doelstellingen van een dergelijk beleid is de vergroting van de be
wustwording van de Leeuwarder bevolking over de verwerpelijkheid van de apart
heidspolitiek van de regering van Zuid-Afrika;
- de naamswijziging van straten in de Transvaalbuurt een bijdrage kan leveren aan
deze bewustwording;
- het antwoord van het college van b. en w. aan het Leeuwarder Vredesoverleg voorbij
gaat aan het effect dat de wijziging van een straatnaam in de Transvaalbuurt kan
hebben op de bewustwording ten aanzien van apartheidspolitiek in Zuid-Afrika,
besluit het college van b. en w. op te dragen zijn antwoord aan het LVO te herzien
en alsnog positief in te gaan op het verzoek van het LVO door althans in ieder geval
één straatnaam te wijzigen en deze straatnaamwijziging een ruime bekendheid te geven
in het kader van het gemeentelijk anti-apartheidsbeleid."
Mevrouw De Haan-Laagland: Het is natuurlijk een feit dat er straten vernoemd zijn naar
mensen uit het verleden van wie wij achteraf zeggen dat zij dingen hebben gedaan die absoluut
niet de moeite waard zijn om op grond daarvan straten naar hen te vernoemen. In dit geval is
dat heel opvallend, maar dat is in Leeuwarden natuurlijk op veel meer plaatsen het geval.
Het college zegt dat er aan het veranderen van straatnamen een aantal consequenties zit.
PAL zegt zelf ook dat men zich daar wel wat bij kan voorstellen. Onze fractie heeft om diezelf
de reden in de commissie gezegd er niet voor te zijn om nu straatnamen te gaan veranderen. Wij
zijn er wel voor om, als het om namen voor nieuwe straten gaat, bijvoorbeeld namen te gebruiken
van mensen uit de anti-apartheidsstrijd. Wat mij betreft kunnen er ook namen gebruikt worden
van mensen uit de vrouwenstrijd of van andere bekende mensen, want de naamgeving hoeft niet zo
speciaal gekoppeld te zijn aan Zuid-Afrika.
Waar gaat het nu om? PAL doet een nieuw voorstel dat wij niet in de commissie hebben
behandeld om in de Transvaalbuurt in plaats van alle straatnamen één straatnaam te veranderen.
(De heer Meerdink: In de commissie heb ik gezegd dat wij dat eventueel gefaseerd zouden kunnen
doen. Ik heb niet gezegd zoals in de raadsbrief staat dat wij helemaal achter het LVO-verzoek
staan, maar dat er ruimte voor onderhandeling is. In eerste instantie heb ik gevraagd of het
college het verzoek van het LVO nog een keer wil herzien.) Ik heb dat in de commissievergadei
ing niet zo begrepen. In ieder geval zijn het nu door PAL gedane voorstel en de ingediende
motie nieuw voor mij. Ik zou in de eerste plaats de voorzitter willen vragen de stemming na de
pauze te laten plaatsvinden.
In de tweede plaats vraag ik mij af of het toch niet heel verwarrend wordt als in een
buurt de ene straat Bothastraat heet en de andere straat bijvoorbeeld Steve Bikostraat. Volgens
mij krijg je dan een heel raar beeld. (Mefrou Westra: It kin op himsels fansels gjin kwea as
minsken ris wat yn unstjoer reitsje.) Als de straatnaamgeving tot verwarring leidt in de zin
van: Wat doet de gemeente nou?, dan heb ik daar geen behoefte aan. Laat mensen maar duidelijk
weten dat wij op dit moment beslist geen straat meer naar Botha zouden noemen. In die zin heb
ik absoluut geen behoefte aan verwarring. (De heer Koopmans: Voorzitter, het is mij niet meer
duidelijk. Waarom wordt nu gevraagd een naam van een straat te wijzigen? Omdat de mensen naar
wie de straten zijn genoemd achteraf toch dingen hebben gedaan die niet zo goed waren in onze
ogen of omdat er op het ogenblik een regime wordt gevoerd in Zuid-Afrika dat, terecht naar ik
meen, verwerpelijk moet worden geacht? Die relatie is er niet naar mijn mening en daarom zeg ik
ook: Laten wij alstublieft achter het voorstel van b. en w. blijven staan.) (De heer Meerdink:
In onze motie spelen beide elementen een rol.) (De heer Koopmans: Ten onrechtel) Nogmaals, er
zal volgens mij verwarring ontstaan en dan krijg je een heel raar beeld. Ik wil hierover nog
graag even met mijn fractie overleggen en daarom de stemming na de pauze laten plaatsvinden.
De heer Ybema: Ik kan kort zijn. D66 kan zich volledig aansluiten bij de argumentatie die
het college in de raadbrief heeft gegeven en die de voorzitter zojuist in zijn beantwoording
nog een keer naar voren heeft gebracht. Wij zullen de motie van PAL dan ook niet steunen.
