- 30 -
De Voorzitter: Het slot van motie C luidt nu: Stelt daarom als artikel 34 van de veror
dening vast: "De schoolleiding bevordert de totstandkoming van een leerlingenstatuut dat met
instemming van de I eer I ingenraad voor zover aanwezig of anders in overleg met leerlingen wordt
vastgesteld. Hierin wordt onder meer een klachten- en beroepsrecht voor leerlingen opgenomen."
Mefrou Westra: Ik begryp de ofhaldendheid net om jun bepaalde dingen net fêst te lizzen,
mar om dy troch te skowen nei it I ear Iingestatut. Werom wurdt der net sein: dêr binne wy it
folslein mei iens; wy hawwe dêr gjin muoite mei, it liket us wol in goede saak. Mar men wol dat
jun blykber dochs net utsprekke. En no soenen dat ek ynienen detaiIkwestjes wêze. Ik fyn dat
dat net sa Is. It giet hjir om in pear grunrjochten, in pear prinsipes dy't prima op harren
plak blnne yn dizze feroardering. Ik rin de ferskillende moasjes even by del en wol dan de
arguminten dy't dêr tsjïn yn brocht binne bestride.
Moasje A giet oer de fertroulike ynformaasje. Dêrfan is sein dat it fansels is dat fer-
troulike ynformaasje net samar oan oaren troch jun wurdt. Ik hear der ynhaldlik ek hielendal
gjin krityk op. Dan tink ik: sa'n bepaling kin dan dochs prima fêstlein wurde? Wêryn ferskilt
dizze bepaling no fan wat der bygelyks yn artikel 14 of artikel 15 stiet oer hoe't de ferskate
minsken - alders en learlingen - ynformearre wurde si I Ie? Dêrby giet it dus ek om it punt
omgean mei ynformaasje. It giet om ien prinsipe dat der noch oan taheakke wurdt. Ik fyn dat
absolut net mear detaillearre dan it soarte fan bepalingen dat no yn de feroardering foarkomt.
Moasje B giet oer it klachte- en beropsrjocht. Ek dat fyn ik in essinsjele kwestje dy't
hiel wêzentlik is foar de rjochtsposysje fan de learling. Ik sjoch net wêrom wy sa'n essinsjeel
rjocht net yn de feroardering fêst Iizze wol Ie soenen. In praktysk argumint dat ik der noch by
neame wol is dat neffens my in kommisje foar berop ynsteld wurde moat foar alle gemeentlike
skoalIen, want it wurdt in geweldich geheister om dat per skoal Ie te dwaan. Dat pleitet dus ek
al foar uniformiteit. Mei de PvdA-opstelIing kin ik net ut de fuotten en dus ek net mei dy fan
de wethalder dat it klachte- en beropsrjocht dan wol wer oan de moasje fan de PvdA taheakke
wurde kin. Yn de PvdA-moasje stiet nammentlik: "De schoolleiding bevordert de totstandkoming
van een leerlingenstatuut..." It is op dit momint noch net dudlIk dat elke skoal Ie yn de
takomst in I ear Iingestatut hawwe sil. Om no ymperatyf op te nlmmen dat der wat ynstean moat
oer, mar it wol frij te Iitten oft elke skoal Ie dat wol of net docht dan berikke wy noch
net...(De heer Herrema: Het I eer I Ingenstatuut wordt wel vastgesteld; dat staat ook in onze
motie verwoord: "De schoolleiding bevordert.en "...wordt vastgesteld." Het lijkt mij niet
logisch om iets te bevorderen en dat niet vast te leggen. Ook het omgekeerde geldt. Als je Iets
wilt vaststellen dan moet je dat ook bevorderen.) Mar dan haldt jimme moasje in ferplichting
foar elke skoal Ie yn. (De heer Herrema: Dit is een positief geformuleerde motie in de richting
van een verplichting.) Dat fyn ik hiel aardich. (De heer Meerdink: Dit is echt Lubberiaans!)
(De heer Herrema: In het verhaal van mevrouw Westra mis ik dat de scholen er blijkbaar helemaal
niet meer toe doen. Ik vind dat scholen juist ook gesprekspartner moeten zijn bij het vormgeven
van iets dergelijks. Onze motie bedoelt de scholen er uitdrukkelijk wel bij te betrekken en
daar ook een belangrijke functie in te geven. In motie B wordt gezegd dat de raad bepaalt. Ik
denk dat bedoelde gesprekspartner er duidelijk bij betrokken moet worden.) Wy binne it op him-
sels wol mei jimme moasje iens, want ek wy fine it in goede saak dat per skoal Ie in leerlinge
statut untwikkele wurdt en dat der op elke skoal Ie in proses op gang komt fan hokker rjochten
en plichten men der utgean wol. Ik fyn lykwols dat dat us net it rjocht untnimt om te bepalen
wat foar us in tal basisprInsipes binne. Wat is no in rjochtsposysje sunder in kIachterjocht en
in berjopsrjocht? Dy frijheid wol Ie wy de skoal Ie dus net jaan. Mar de neiere ynfolling troch
de skoal Ie? Prima! Lit de skoalIen dêr mar mei oan de slach gean.
Moasje D giet oer de strafmaatregels. As men in beropsmooglikheid takenne wol - dy sit al
yn artikel 35, lid 3; dêryn stiet dat de learling yn berop gean kin - dan moat it ek in effek-
tive beropsmoogIikheid weze. De learling kin no net yn de beropsproseduere sizze fan: Ik fyn
dat ik ferkeard of unridlik swier straft bin, want de ynstansje dy't it beoardielje moat hat as
iennichste oangripingspunt:"De leerling kan gestraft worden." Dat is hjir ek bard. De berops-
ynstansje hat noch net in ferfolchstoetsingsmomint: Hjir is wol ridlik straft en is hjir wol in
straf oplein dy't yn it hushaldlik reglemint fan de skoal Ie foarkomt. Ik fyn dat us moasje dus
- 31 -
wier wol sin hat, omdat it hjir einliks om in unfolsIeinens yn de feroardering giet. Wy hantha-
venje de moasje.
De heer Ybema: Voorzitter, ik heb sterk de indruk dat wij het eigenlijk wel met elkaar
eens zijn maar dat op dit moment het vinden van de goede vorm het probleem is. In de raadsbrlef
heb Ik gelezen dat deze verordening met Ingang van 1 januari 1989 in werking moet treden. Dat
betekent dat er nog enige tijd resteert voordat het zover is. Zou het niet verstandig zijn om
deze zaak nog even terug te koppelen naar de Commissie voor het Onderwijs? Een aantal detail
kwesties kan daar dan uitgediscussieerd worden. Wij lopen anders het risico dat wij nu toch via
stemmingen een wat onevenwichtig geheel krijgen. Op zich ga ik akkoord met de verplichting om
te komen tot een Ieer 1Ingenstatuut. Of er een aantal elementen uit de moties A, B en D In het
leerlingenstatuut of in de verordening moeten worden opgenomen vind ik op dit moment een meer
praktische aangelegenheid. Ik zou die vraag graag even terug willen leggen bij het college en
bij de Commissie voor het Onderwijs.
Mevrouw V1 letstra weth.) Voorzitter, ik wil eerst antwoord geven op de vraag van de heer
Krol of er Fries wordt gegeven. Ik zou de heer Krol willen verwijzen naar artikel 57, lid c,
van de verordening waarin staat dat scholen aan moeten geven In het schoolwerkplan wat hun vak
kenpakket is. In het voortgezet onderwijs wordt het vak Fries aangeboden. Het aantal leerlingen
dat dat vak kiest is soms dermate gering dat het vak niet op alle scholen gegeven kan worden.
Op dit moment zijn wij in overleg met de scholen om na te gaan of er wellicht gebundeld kan
worden, zodat alle leerlingen die onderricht willen hebben in het vak Fries daartoe ook in de
gelegenheid worden gesteld. Ik kom dan nu bij de moties.
Ik denk dat toch een beetje de hamvraag is waar je wat wilt regelen. Ik heb de neiging om
te zeggen, althans dat zou mijn voorkeur hebben, dat zaken die te maken hebben met rechten en
plichten van leerlingen in eerste instantie geregeld zouden moeten worden in een leerlingensta
tuut. Wij moeten er mijns inziens ook op voorhand vanuit gaan - wij moeten dat vertrouwen ook
in scholen hebben - dat men daaruit komt. Pas als blijkt dat dat niet het geval is dan zijn wij
weer aan zet. Wat dat betreft wil ik mijn commentaar in eerste termijn staande houden. De motie
van de PvdA geeft duidelijk aan dat schooldirecties moeten bevorderen dat er een leerlingensta
tuut komt in overleg met leerlingen of wel in de vorm van een I eer Iingenraad of anderszins.
(Mefrou Westra: Ik merk no dochs wol in ferskil yn fisy. Ik fyn it wol wichtich om dêr dudlik
heid oer te krijen. De wethalder leit de klam op It befoarderjen.) Ja, ik lees voor wat er in
de motie staat. (Mefrou Westra: It kolleezje sll de moasje, wannear't dy oannommen wurdt, dan
ek sa ütflere en dus net mei it ferplichtsjende karakter dat de PvdA-fraksje der yn opnlmme
wol.) U heeft in die zin gelijk dat je niet aan de ene kant de motie aan kunt nemen wanneer je
zegt dat totstandkoming van een I eer I Ingenstatuut bevorderd moet worden en aan de andere kant
daar Imperatief dingen in kunt opnemen. Ik zou ervoor willen pleiten, zoals Ik dat ook in
eerste termijn heb gedaan, om nadrukkelijk aan de scholen te laten weten dat wij alle punten
die vanavond in de vorm van moties naar voren zijn gebracht en waar wij inhoudelijk met z'n
allen geen verschil van mening over hebben, belangrijke elementen vinden In zo'n leerlingensta
tuut en dat wij er vanuit gaan dat zij die zaken erbij zullen betrekken. Ik denk echter niet
dat je gelet op de formulering zoals die In deze motie is gekozen dingen dwingend voor kunt
schrijven.
Ik wil overigens nog op een ander punt wijzen. De gmr heeft instemmingsrecht als het gaat
om deze verordening. Alles wat wij vanavond extra toevoegen zal in ieder geval ook weer aan de
gmr voorgelegd moeten worden. De wijziging die naar aanleiding van de commissievergadering
opgenomen is - het ging daarbij om een wijziging betreffende boven 18-jarigen - is intussen
door de gmr overgenomen. Het thans aan de orde zijnde punt zal echter opnieuw aan de gmr vooi
gelegd moeten worden. Ik denk dat wij vanavond kunnen stemmen over moties en dan principe-
uitspraken kunnen doen. Wellicht dat wij daar in een volgende raad op terug moeten komen als
blijkt dat de gmr daar niet mee in kan stemmen.
Ik wil nog even heel duidelijk tegen de heer Krol zeggen dat in het leerlingenstatuut dus
