- 4 -
en onderwijsvoorzieningen maar ock welzijnsvoorzieningen. Investeringen in de k inderopvang zijn
In dit kader een belangrijke bijdrage aan het woonklimaat en hebben een duidelijke emancipa
toire functie. Het college moet derhalve optimaal inspelen op de 125 miljoen gulden die van
rijkswege voor de k inderopvang is gereserveerd. Qua kennisinfrastructuur blaast Leeuwarden zijn
partijtje overigens wel mee. Op cultureel vlek is sprëce van dreigende ontwikkelingen - het
Conservatorium, het Frysk Orkest - en op recreatief vlek hebben wij naar landelijke maatstaven
nog relatief grote técorten.
Als wij méér willen investeren in stedelijke ontwikkeling ten behoeve van - onder meer -
de werkgelegenheidspositie van Leeuwarden dan is daarvoor in elk geval nodig: een planmatige
aanpak, gebaseerd op een langere termijnvisie en uiteraard de bereidheid daartoe financiële
middelen vrij te meken. Omdat deze middelen beperkt zijn, Is dus ock een prioriteitsstelling
nodig.
Voor wat betreft de planmatige aanpak: het college is daarmee terecht op diverse fronten
reeds aan de slag gegaan. Ik doel daarbij op investeringsplannen die moeten leiden tot meer
jarige afspreken met Den Haag en, zo mogelijk, Brussel en ock de provincie. Na het investe
ringsplan voor de infrastructuur wordt nu gewerkt aan een Investeringsplan voor de economische
structuurversterkende voorzieningen en voor de recreatieve voorzieningen. Ock zien wij met
belangstelling uit naar een investeringsplan voor de culturele voorzieningen.
Deze geheel nieuwe aanpak van de gemeente past volledig in onze visie dat het beter Is de
middelen voor een aantal speerpunten in onze centrumpositie geconcentreerd In te zetten en
daarover met externe financiers meerjarige afspraken te maken dan de prdctljk van vroeger,
waarbij de gemeente voor elk ad hoe project met de pet in de hand bij hogere overheden om steun
moest smeken. Ock al staan wij aan het begin van deze nieuwe aanpak, het is alleszins de moeite
waard om hiervoor veel ambtelijke en bestuurlijke energie vrij te mdcen. Op die planmatige
wijze neem je als gemeente het initiatief zelf in handen, geef je sturing aan de stedelijke
ontwikkeling én confronteer je de overheden, die aan de gouden koorden trëcken, met het totaal
aan voorzieningen dat voor de economische trekpaardfunctie van de stad zo hard nodig is.
Ock het bedrijfsleven is voor zijn investeringsgedrag gebaat bij een gemeente die dynamiëc uit
straalt, die duidelijke lijnen uitzet en qua planvorming voorspelbaar gedrag toont. Tienjaren-
Investeringen dragen stik voor stik aan die doelstellingen bij. Desondanks plaatst mijn fractie
enkele kanttekeningen bij de nieuwe aanpak.
De desbetreffende Investeringsplannen moeten onzes Inziens beleidsmatig goed onderbouwd
worden. Voor de raad en anderen moet duidelijk worden in hoeverre de projecten echt bijdragen
aan de versterking van de economische betekenis van Leeuwarden. Zij moeten dus méér zijn dan
een overzicht van rijpe en groene projecten.
Verder raden wij aan overheden die later financieel aan de realisering moeten bijdragen,
In een zo vroeg mogelijk stadium bij de planvorming te betrekken en hen aldus medeplichtig te
maken. Dat laatste geldt zeker voor de gemeenteraad zélf, al was het maar vanwege de forse
financiële verplichtingen die hier uit voort kunnen vloeien. In dit verband willen wij graag
weten welke verplichtingen de gemeente aangaat in verband met het Nationaal Programma Communau
tair Belang Noord-Friesland dat de provincie bij de Europese Gemeenschap (EG) heeft ingediend.
In de vierde plaats is het duidelijk dat er zowel binnen als tussen de Investeringsplannen
prioriteiten gesteld moeten worden. Daarvoor is onderlinge afstemming en coördinatie nodig.
Mijn fractie zal zich bij die prioriteitsstelling vooral laten leiden door de mate waarin de
plannen respectievelijk projecten, werkgelegenheid genereren en dus echt meehelpen de
werkloosheid te bestrijden. Het college dient derhalve Informatie te geven die een dergelijke
afweging daadwerkelijk mogelijk maekt.
Tenslotte is het belangrijk het bedrijfsleven bij de plannen te betrekken. Niet alleen
omdat financiële steun vanuit de marktsector voor sommige projecten gerechtvaardigd en nodig
Is; wij moeten ock met deze plannen aan de weg timmeren om de dynamiek in deze plannen te laten
overslaan op de vestiglngs- en investeringsbereidheid van het bedrijfsleven. Je investeert nu
eenmaal sneller In een bruisende stad die "voorsorteert op de 21e eeuw". Rond het stationsge
bied en straks bij de Oostergoweg kunnen wij zien dat de ene investering vaak de andere uit
lekt.
Mijnheer de voorzitter, als tweede thema noemde ik het behoud van een voldoende
bevolk ingsdraagvldcHet is om tal van redenen van belang dat Leeuwarden ock de midden- en
hogere inkomensgroepen aan zich weet te binden. De nadelen van de grote pendel zijn bekend:
overlast, dure infrastructurele voorzieningen en milieuvervuiling. Maar, meer inwoners en meer
woningen betekenen ock meer Inkomsten voor de gemeente. Iedere toegevoegde wooneenheid levert
ongeveer f 1 .000,per jaar op aan inkomsten uit het gemeentefonds en betëcent een verruiming
van de limiet voor de onroerend goedbelastingen. Hoe groter de financiële ruimte, hoe meer er
gedaan kan worden aan een actief minimabeleid en aan diepte-investeringen om de Leeuwarder eco
nomie op te krikken. Als wij de migratiebalans over 1987 bij de kop nemen, zien wij dat
Leeuwarden ten opzichte van Friesland als totaal een vestigingsoverschot had - gelikkig wel -
maar dat de stad ten opzichte van de rest van Nederland én de vijf randgemeenten een vertréco-
verschot kende. Weliswaar Is het vertrekoverschot naar de omliggende gemeenten veel lager dan
het jarenlang was, in 1987 lag dat saldo toch hoger dan in de drie voorafgaande Jaren.
Nog belangrijker Is de samenstelling van de migrantenstromen. Tegenover een instroom van
alleenstaande jongeren staat een uitstroomoverschot van meerpersoonshuishoudens. Het gaat hier
om een negatief saldo van ongeveer 700 gezinnen per Jaar. Het is dan ock nodig om niet alleen
de wachtlijst van woningzoekenden op te lossen door relatief beperkte nieuwbouw In de sociale
sector en herstructurering van de bestaande woningvoorraad, maar het is evenzeer nodig het
doorstromingsproces binnen Leeuwarden vorm te geven en dus het doorstromen naar randgemeenten
te minimaliseren. Dat is alleen mogelijk als de provincie aan dit proces actief sturing wil
geven, zowel via het planologische beleid als via voldoende contingenten In de gesubsidieerde
koopsector. Daarnaast is het ontzettend belangrijk dat er voldoende verbetercontingenten zijn
om de bestaande woningvoorraad aan te kunnen passen aan de toekomstige behoefte.
Willen wij actief bevorderen dat het aantal forensen afneemt, dan moeten wij de motieven
zien te be'Invloeden die bepalen of mensen al dan niet in onze gemeente gaan wonen. De iets
hogere kosten van stedelijk bouwen behoeven voor niemand een belemmering te zijn als de nabij
heid van voorzieningen en het leefklimaat In de stad daartegen minstens opwegen. Ock al zijn
wij nog zo van dat laatste overtuigd, het gaat erom dat degenen die voor de concrete woon
plaatskeuze staan diezelfde overtuiging hebben.
Hier nu ligt een duidelijke voorl ichtings- en acquisitietaek van de gemeente, de woning
bouwverenigingen en particuliere instellingen die woningen te koop aanbieden. Wij zijn niet
bepaald tevreden over de wijze waarop deze tadc op dit moment wordt uitgevoerd. Vaek wordt er
wel reclame gemaekt voor een bepaald woningcomplex, maar niemand voelt zich blijkbaar verant
woordelijk voor het duidelijk naar voren brengen van de voordelen die het wonen in de stad met
zich meebrengt. Ik doel op alle hoogwaardige voorzieningen, die op fletsafstand bereikbaar
zijn, een gevarieerd woonmilieu, uiteenlopend van wonen In de binnenstad tot een vrijstaande
woning met een boot voor de deur. Verder moeten de kosten en het tijdverlies van het pendelen
niet worden onderschat. Ock zouden in een voorlichtingscampagne enkele vooroordelen kunnen wor
den ontzenuwd. In tegenstelling tot wat men denkt is de geregistreerde criminaliteit in
Leeuwarden niet hoger dan In vergelijkbare steden.
Belangrijk is ock dat de gemeentelijke tarieven en belastingen niet ongunstig afsteken In
vergelijking met andere Friese gemeenten. Is het college bereid om samen met de woningbouwver
enigingen en particuliere aanbieders van koopwoningen in overleg te treden voor een gezamenlij
ke voorlichtingscampagne? Waarom zouden wij bijvoorbeeld niet een promotie-videofilm meken en
exemplaren daarvan uitlenen aan categorieën medewerkers van grote bedrijven, zoals AEGON,
CCFr les land, Philips en de vliegbasis, maar óck aan werknemers van de gemeente zelf? Vorig jaar
heb ik ock al de suggestie gedaan gerichte informatiepakketten aan bedrijven ter beschikking te
stellen voor nieuwe medewerkers. Daar Is welwillend op geantwoord, maar mijn fractie wil graag
concrete daden.
Mijnheer de voorzitter, als derde belangrijke thema noemde ik de maatschappel Ijke onge-
I Ijk held en dan doel ik vooral op de positie van de bijna 13.000 personen die in Leeuwarden tot
de groepen met een minimuminkomen gerëcend mogen worden. Vorig jaar zijn wij al uitvoerig op
het probleem van de "nieuwe armoede" ingegaan en het daarmee gepaard gaande sociaal isolement.
De daaruit voortgekomen Onderzoekscommissie ArmoedeprobIematiéc zal haar eerste bevindingen in
het komend jaar rapporteren. Wij lopen daar niet op vooruit.
Wel wil Ik een aantal algemene opmerkingen plaatsen bij dit punt. Allereerst wil ik er
